Onderwerp: Schade Z-spars mastvoet door losraken voorstag

Hallo mede-zeilers,

Na een paar maanden in bezit te zijn van een eigen bootje en een keer of vijf ermee varen heb ik vandaag helaas mijn eerste averij opgelopen.
Vandaag wilden we de boot naar zijn nieuwe haven brengen. Na het uitrollen van de genua ging het mis. Ik zag dat de hekstag wel erg slap was, keek naar boven en zag de hele mast met alles erop en eraan naar beneden komen. Gelukkig werd er niemand geraakt, maar het was wel even schrikken.

Uit een inspectie van de boeg blijkt dat waarschijnlijk de pen die door de gatenstrips onder de rolfok en door het boegbeslag steekt, eruit is geschoten. Hij is niet kapot of verbogen. Het borgringetje is er op de een of andere manier uit geraakt. Hoe dat kan weet ik niet. De genua ging wel wat zwaar open, dus daarbij kan er wat meer kracht op de gatenstrips zijn gekomen, maar dan nog mag die pen nooit losschieten natuurlijk.

Het gietstuk aan de onderkant van de mast is hierbij beschadigd geraakt: er zijn twee haakjes vanaf gebroken. Die haakjes haken om een bout die om de mastvoet zit. De onderkant van de mast is van gietaluminium volgens mij.

Mij leek het dat die haakjes niet veel doen, omdat de mast door het profiel in de mastvoet toch niet kan bewegen als hij eenmaal op zijn plaats zit met aangespannen stagen. De jachthaven adviseerde me echter toch om het gietstuk te vervangen.

-Lijkt jullie dat nodig?
-Weten jullie of zo'n ding nog te krijgen is? Ik heb Noordschans ook al gemaild (distributeur van Z-spars in NL)
-Wat voor borging moet er normaal gesproken op de pen die de voorstag verbindt met het boegbeslag?

De onderkant van de mast (afgebroken haakjes aan de linkerkant van de foto):


Ter verduidelijking een foto van de mastvoet:

Jammer, dat dit is gebeurd. Hopelijk is er verder niets beschadigd en is er gelukkig niemand geraakt.

Die borgringetjes moet je niet gebruiken. Er blijft snel een lijn achter haken en dan draaien ze uit de pen. En na enige beweging kan de pen zonder borging er langzaam uitwerken.

Levens gevaarlijk ook bij de bevestiging van railingdraden. Ze worden echter nog volop gebruikt.

Gewoon passende splitpennen gebruiken. Is wat meer werk om ze los te maken.

Z-spar is veel toegepast. Misschien is er wel een beschikbaar bij een botensloperij.

Bram

De mast kan nu een kant op wegschuiven uit de voet, omdat de bout er niet meer doorheen kan.
Repareren dus.

En het is een harde les, maar je hebt weer eens bewezen dat borgringen niet in het staand want horen....

Contact opnemen met Z-spar inderdaad, kijk of je een nieuwe mastvoet kunt krijgen. Als het niet lukt om dit model te krijgen, kun je misschien wel een nieuw paar (dek + mast deel) krijgen wat bij je mastprofiel past.

In principe zou het ook zonder moeten kunnen (veel deck-stepped masten staan zonder borging), maar daar zou ik niet op gokken zonder advies van een tuiger of van Z-spars zelf. Als je er niet uitkomt, neem contact op met een tuiger.

Vergeet ook niet om je verzekering even te melden wat er gebeurd is. Het is niet uitgesloten dat ze (een deel van) de schade dekken.

In de uitsparing in de opstaande rand op de mastvoet op het dek valt een uitstulping in de gleuf aan de onderkant van de mast... volgens mij kan hij dus geen kant op. Maar ik wil geen risico nemen, dus als het beter is vervang ik de boel.

Toeter schreef : Helemaal juist.
Bout is het draaipunt van de voet bij het strijken en dus alleen nodig als je dat, met de hand, doet.
Ingeval je altijd met kraan de mast van je boot haalt is vervangen van de voet nutteloos.

Eens, vervanging is alleen nodig als je de mast wilt kunnen strijken. Er van uitgaande dat de rest van de mastvoet geen scheurtjes heeft opgelopen en het mastprofiel onbeschadigd is kan je er dus voor kiezen om de breukvlakken rond te slijpen en dan de mast weer terug te laten plaatsen. Je kunt dan op je gemak zoeken naar een andere mastvoet.

Ik zou het er niet gokken.
Als de mast niet heel strak naar beneden geduwd wordt door voldoende strakke verstaging (en 99% van de bootjes heeft te losse verstaging) dan zijn er zomaar krachten die hem over dat hobbeltje duwen. De neerhouder bijvoorbeeld duwt de giek toch met fors veel Newton naar voren.
Een spiboom trekt hem naar voren.
Hij zal buigen en dus komen de wanten losser.
Het dek ( de romp) zal wat vervormen, enzovoorts.

Het lijkt me dat 1 domme fout (de borgring) wel genoeg is toch?

De spiboom drukt de mast naar achteren bij halve wind en opzij op een voordewindse koers.
Als je dat niet snapt zal de rest van je verhaal ook wel onzin zijn.

zeekraal schreef :
Zo is dat!
een spiboom kan van alles, ook naar voren trekken

We horen het van de zomer wel, als de mast van zijn spoortje is gehuppeld

Eh, ik stelde mijn vragen om dommigheden te vermijden, dus geef gerust je mening.
De borgring was overigens niet mijn idee maar die zat op de boot toen ik 'm kocht afgelopen november.

Nieuwe vraag: kun je gegoten aluminium lassen of op een andere manier repareren? Er is behalve de twee afgebroken haakjes geen schade, dus dat zou misschien een optie zijn.

De opties die ik nu overweeg zijn in volgorde van voorkeur 1. Repareren 2. Gietblok nieuw bestellen indien mogelijk 3. Compleet nieuwe mastvoet

Toeter

Overweeg ook botenslopers harpje enz. Hij hoeft bij wijze van spreken niet te blinken hij moet wel helemaal in orde zijn.

Freek

Toeter schreef :
Reparatie lijkt mij zeker mogelijk. Niet door aan het aluminium te gaan rommelen maar met aan beide kanten een rvs strip zijn die boutgaten opnieuw aan te brengen.
2 sterke bevestigingspunten zijn al voorhanden n.l. de bouten waarmee de schijven vast zitten.
Om dat beter te beoordelen zou je een foto moeten nemen waarbij de achterkant van de voet goed zichtbaar is.

Aluminium schijn je te kunnen solderen met Durafix. Ik heb daar verder geen ervaring mee en weet dus ook niet hoe sterk en duurzaam het is.

Toeter,
Solderen geef ik weinig kans van slagen. De afgebroken oren aan de mastvoet staan erg dicht bij elkaar, bij strijken zal een geringe uitzwenking van de mast al een enorme kracht op de scharnierpunten veroorzaken. Als je niets tweedehands op de kop kunt tikken zou ik een paar losse oren van RVS overwegen en die gelijk op een bredere basis aan de voet bevestigen. Bij de deksteun lijkt mij daar wel ruimte voor. Dan is de plaats van de mast in ieder geval wat beter gezekerd.

Vr.groet, peter

Ik heb de tips in dit topic ter harte genomen en nog de mening gevraagd van een lasbedrijf. Conclusie van het lasbedrijf: lassen van de mastvoet heeft weinig zin, de constructie wordt niet zo sterk als hij was een heeft dus eigenlijk versteviging nodig. Dan beter meteen goed, dus ik ga twee RVS beugels laten maken van de bout door de blokjes onderaan de mast naar de bout die de mastvoet op het dek (bedankt voor de tip!)
Ik zal de bouten die door de blokjes lopen dus moeten vervangen door iets langere, en waarschijnlijk die op het dek ook, ivm de dikte van het RVS.
Verder ga ik alle borgringetjes vervangen door splitpennen (al het staand want zit ermee geborgd).
Hopelijk ben ik dan volgende week weer zeilklaar (als het weer een beetje wil meewerken).

Twee nieuwe bouten is, denk ik, niet nodig. Als ik het goed inschat kan er op de kop prima een strip gelast worden. De ogen komen dan aan de buitenkant van de ogen op het dekdeel.
Dat draadeind, dat er nu in zit en te kort is, zou ik vervangen door een gladde pen of een borstbout met zelfborgende moer.

zeekraal schreef :
Ik weet niet zeker of ik je goed begrijp, bedoel je dat er iets aan de kop van de bouten gelast kan worden?
Wat bedoel je met de "ogen op het dekdeel"?

Toeter,
Ik denk dat zeekraal niet helemaal een juist beeld heeft van de schade. Een fotootje vanaf de zijkant zou veel duidelijk maken. Ik dacht aan afwerken van de afgebroken oren,en aan de buitenkant met 4 tapboutjes 2 RVS oren er aan zetten, die dan op het dekdeel aan de buitenkant aansluiten. Als daar tenminste ruimte voor is.

Vr.groet, peter

Toeter schreef : De bouten die aan beide kanten door de schijven steken en waarop aan de voorkant een zelfborgende moer zit zijn uiteraard onder de schijven glad. Aan de kant van de ogen (die op de foto niet te zien is) zit een zeskante kop. Wat ook kan is dat men een stuk staf heeft gebruikt met aan beide kanten draad. In dat geval zit er waarschijnlijk een moer. Dat zal dan ook wel een zelfborgende zijn. Die zou ik dan vervangen door een "gewone", vastlassen en daar de strip op.

Met de "ogen op het dekdeel" bedoel ik de gaten in opstaande lippen op je tweede foto waar dat boutje of stukje draadeind in zit.

Zoals ik al eerder schreef zouden een paar foto's (1 recht van achteren en 1 waarbij je de camera, gerekend vanuit de camerapositie op de eerste foto, zo'n 40 cm schuin naar boven houdt) waarop de achterkant goed zichtbaar is veel helpen bij het verzinnen van een oplossing (die volgens mij helemaal niet zo moeilijk is).

Ik heb precies eenzelfde "geintje"bij de hand gehad toen bij het hijsen van de mast in Otetrndorf met de strijkinstallatie op mijn vorige boot een van de.wanten ergens achter bleven haken.
Merkte er niks van tot ... KNAK . Je staat ervan verseld hoe hard je kunt trekken met een schootlier en een 4 bloks takel.
Heb toen ter plaatse met boordmiddelen ( accuboor , blindklinktang , boutjes,stukjes rvs plaat e.d. )zijn bij mij altijd wel aan boord ) de zaak gerepareerd en dat zat jaren later nog steeds zo toen ik hem verkocht . Wel een dun laagje van die grijze epoxy erover gesmeerd om corrosie zo goed als het gaat uit te sluiten (maar ook zodat het niet opviel ).
En nee , heelaas geen foto kunnen vinden waar e.e.a. te zien is , destijds had ik nog geen digitale camera .
Dus een aar foto's voor dit geval zouden heel nuttig zijn om er een reparatie op te "shoppen".
Ad

De boot ligt niet bij mijn huis in de buurt, dus ik moet het nu even doen met de foto's die ik al heb:

Het mastdeel, van onderen gezien:



Van opzij, met de lange bout door de schijven aan bakboordzijde



hetzelfde schuin van opzij:



de voorkant van de mast, met de twee borgmoeren zichtbaar:



de achterkant van het mastdeel met de plek waar de haakjes zaten:



Mijn plan is nu om een rvs plaat met een hoek van 90 graden te laten maken, met een oog voor de bout die op bovenstaande foto zichtbaar is en een ander oog voor de bout door het mastdeel. Dat laatste oog komt dan dus voor de halfronde uitsparing op de foto waar de afgebroken haakjes naast hebben gezeten.
Dat lijkt me makkelijk te maken en eenvoudig te monteren. De bouten zijn er lang genoeg voor behalve de bout dor de schijven aan stuurboordzijde (noet goed op de foto's te zien), die is nogal kort.

de afgebroken haakjes:



het bootdeel van de mastvoet




Zo duidelijker?

(En weet iemand waarom foto's door het forum vaak op z'n kop of op z'n kant gezet worden?)

Toeter,
Voor de goede orde even informeren: Zo te zien op de foto's zijn die oorspronkelijke haakjes open aan de onderkant. Dat is natuurlijk ook niet erg sterk uit te voeren. Beter een dicht oog. Als je de mastvoet demonteert (Even 4 popnagels uitboren en de vallen goed opvangen zodat ze zo weer terug ingeschoren kunnen worden) wil ik met alle plezier eens kijken of er van RVS niets iets sterkers te maken is. Kun je ook het dekdeel demonteren, dan is het geheel helemaal mooi passend te maken.

Vr.groet, peter

Toeter schreef : Zeer duidelijk zelfs.
Vooral de detail foto van de boutkop en het afgebroken oog wat dus inderdaad geen oog is.
Toont meteen aan dat de mast altijd "los" op het dekdeel heeft gestaan.
Daar zal BK van opkijken!

Duidelijk is nu te zien hoe je die strip kunt maken. Zoals je zelf zegt een haaks omgezette strip met de bout erdoor. Dat is een mogelijkheid maar ik zou die toch liever vast lassen. Maar nogmaals: als je de mast nooit met de hand strijkt kun je al die moeite sparen.

Wat ook nog kan is de bouten omkeren (kop aan de voorkant) dan kun je die strip met een tweede moer toch vast zetten en hoef je niets te lassen.
Vraagt wel aan de ene kant een langere bout.

Als je er een kartonnen malletje van maakt wil ik die strippen wel even voor je maken.
Zoiets heb je nodig:

zeekraal schreef :
Dat is precies wat in gedachten had ja. Ik ga de mast niet met de hand strijken, maar voor alle zekerheid wil ik de strips toch maar toevoegen. Mijn voorkeur zou zijn om ze vast te schroeven met de bouten, dan kan ik de strips namelijk toevoegen nadat ik de mast weer heb laten zetten.
Hoe dik zouden de strips moeten worden?
Dat wilde ik eigenlijk doen met de kop van de bout, maar de bouten omdraaien is misschien wel makkelijker ja. Een langere bout moet zo moeilijk niet te vinden zijn. Is er bezwaar tegen om één moer te gebruiken?

Bedankt voor het aanbod, daar ga ik graag op in! Ik ga maandag weer even naar de boot, dan meet ik de boel op en maak ik een mal. Ik PM je daarna wel even!

[/quote]

Helder, dank voor de duidelijke tekening! Alleen de extra schroef zal denk ik in de weg zitten voor de schijf erachter.