Onderwerp: Zwaar lopende grootzeilval

Er is een behoorlijke spanning nodig om het grootzeil te hijsen.
Zeil is ongeveer 60m2 loopt met leuvers door de mastgroef.
Lijnen lopen vanaf de mast over een voetblok -> dek organizer -> naar de kuip
Met een gewicht (20kg) aan de val valt het volgende op:
Waar de val uit de mast komt is het gewicht te tillen;
Vanaf het voetblok wordt dit al zwaarder;
Vanuit de kuip is een lierhendel nodig om het gewicht te hijsen.

Waardoor zou dit zo zwaar kunnen gaan vanuit de kuip? Hoe kunnen we dit verbeteren?

Op ons bootje heb ik onlangs de organizers vervagen. Er bleek (na meer dan twintig jaar gebruik) veel speling op te zitten waardoor de schijven scheef liepen met als gevolg veel wrijving in de organizers. Nu gaat hijsen veel makkelijker.

Ik heb net precies hetzelfde probleem gezeten, al is jouw zeil een stuk groter. Mijn ervaring is dat er niet één maatregel is die alles oplost, maar een combinatie van maatregelen.

Mocht je deze winter de mast er af halen en op het droge gaan, kijk dan het hele verloop van de lijn na.
Kijk heel goed hoe je lijn van af de mast naar de kuip loopt, experimenteer tot je de laagste weerstand hebt. Controleer of de dekgeleiders nog goed lopen.

Dan maatregelen die wel geld kosten. Overweeg een dunnere Dyneema lijn.
Kijk of je een tongelagerd blok (oa. van Harken) kunt vinden voor de overgang van de mast naar het dek kunt vinden. Kijk vooral op Marktplaats. Dit type blok blijft ook onder zware last gelagerd lopen.

Als laatste kan je nog naar je lier kijken, loopt die nog goed?

Ik heb alle bovenstaande oplossingen toegepast en heb nu alleen voor de laatste 5 cm de lier nodig op een 32 voeter

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Hmm ik lees met interesse mee, op onze nieuwe oude boot loopt het grootzeil ook zwaar. Bij ons zijn ook de lijnen vrij stug moet ik zeggen, dat wil ik deze winter sowieso oplossen. En er zijn wat kartrollen met vrij veel speling.

Ik ga eerst de vallen maar eens in een bak wasverzachter gooien, maar vind het truckje wat hier is beschreven met het optillen van een gewicht wel een hele slimme als simulatie.

Ik heb de foto's nog even bekeken en het lijkt net of de rood witte lijn tegen een rand aan komt, klopt dat?

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

keeszeiler schreef :
(vallen)geleider

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Mijn ervaring op eerdere boten is ook dat het "aan de mast" veel lichter hijst dan vanuit de kuip. Een deel heeft te maken met de meer natuurlijke trekhoek wanneer je naast de mast staat, maar vooral het voetblok heeft een nogal scherpe hoek.

Mijn huidige boot heeft alle blokken kogelgelagerd, wat een behoorlijk positief effect heeft, maar aan de mast gaat nog steeds merkbaar lichter dan vanuit de kuip.

Inderdaad draagt alles een beetje bij:

-lichter zeil (duur)
-goed passende (=niet versleten) leuvers
-schone mastgroef, af en toe McLube
-grote, kogelgelagerde blokken die niet aanlopen (duur)
-dunne, soepele val (uitwassen kan ook helpen)...

Je zult zelf moeten bepalen waar te beginnen...

Met een zeil van 60m2 (als ik me niet vergis) gebruik je toch wel een dubbele val zeker?

Bedankt allen voor de reacties zover!
De vallen zijn niet vertraagd, zou wel een mogelijke oplossingsrichting zijn
De lijnen lopen vrij over het dek, door gebruik te maken van een verhoogde val-geleider

We gaan komend weekend met de vetpot en een tube MC-Lube een ronde doen. Proberen of het zeil te hijsen is zonder de leuvers in de mastgroef.

Maakt een groter voetblok het eenvoudiger of zou dit geen verschil maken?

KolonelP schreef :
Ik verwacht van wel: de val krijgt een grotere dus gunstigere buigstraal en de blokken zullen in verhouding lichter belast worden?

Berghout-2 schreef :
Verdeler?

Nachtvlinder schreef :
Zonder meer gaat een groter voetblok schelen, maar niet meer dan een paar procent.
De valschijf bovenin moet je ook zeker controleren en een zo dun mogelijke lijn gebruiken.
Een dubbele val verlaagt de last van 100 naar 60% of iets in die buurt.

Wat voor een val gebruik je nu?

Een rondje MC-Lube spuitbus kan een verbetering brengen, maar is meer een winterklusje als de mast op het dek of elders ligt. De lijn in de mast loopt geheel vrij, ff testen met een extra lijntje aan alleen de val?

Hijsen van 70 m2 is een klus vooral er een beetje wind staat. Voor het hijsen de kraanlijn 30-40 cm aantrekken, daardoor wordt de kracht verlegd naar alleen de leuvers.
Btw; geen vet gebruiken, trekt vuil aan.

Ik heb hele goede ervaringen met de Harken single-drop lube (en de goedkope superlube variant ook)

(ja, ja, het is afzetterij enzo, maar hey, het is 2 tientjes, veel goedkoper word het niet qua oplossing)


Kan het zijn dat er in de mast vallen gedraaid zijn? Probeer eens of er verschil is als alle furler vallen gevierd zijn.

Ik spuit McLube af en toe op de leuvers, leuver voor leuver, tijdens het hijsen. Dat werkt vrij goed en vrij lang bij mij. Gewoon proberen!

Eens met Holtere dat de schijf bovenin de mast ook aandacht verdiend.

Een paar jaar geleden werd het hijsen van het grootzeil me ook wat te zwaar op de hand. Bleek dat de schijf bovenin de mast min of meer gespleten was. Waarschijnlijk was 25 jaar UV straling de schijf teveel geworden. Nadat ik die schijf vervangen had door het grootste exemplaar dat beschikbaar was en pastte, ging het hijsen een stuk beter.

Maar ook daarna bleef het een zwaar grootzeil van laminaat met tafetta aan beide zijde en dat weegt op een 40 voeter best veel. Dus 95% op de hand hijsen, lukte daarna ook niet.

60 m2 was het grootzeil en dan 20 kilo?
Ik geloof daar weinig van of het moet een hyperdun grootzeiltje zijn.
Als het dacron is en volledig doorgelat zal het eerder 50 kilo zijn of meer.
Een 36 m2 grootzeil, niet volledig doorgelat trek ik zeker niet omhoog tot bovenin op het handje en dat weegt tegen de 20 kg.

holtere schreef :
Klopt helemaal. Grootzeil hebben we niet gewogen.
De 20 kilo was een jerrycan met water als test gewicht om problemen in de leuvers uit te sluiten

Dus de leuvers lopen goed?
Je zeil valt ook als een zak cement weer naar beneden?

Dan zou ik de blokken nog steeds nakijken maar vermoedelijk ga je niet geholpen zijn met een smeermiddeltje maar wel met een dubbele val.

Een elektrische lier zie je ook nog weleens

KolonelP schreef :
Je weet dus al dat het probleem zit: aan dek (zie vet in de quote).

Het kan heel goed dat een en ander aan dek niet meer lekker draait, zeker als je er spanning zet met het geweld van de lier:
-gewoon olie nodig
-kogellagers onder belasting bezweken of onrond (kogels of de schaal).

Ik zou als eerste kijken naar het voetblok want die heeft een 90gr omloop die je verder niet meer tegen komt (ja, in de mast is 180gr, maar daar zit het probleem niet volgens jouw tekst. Meestal zit daar ook een bus als lager en die heeft minder last van indeuken).

Als je blokken zo achteruit zijn gegaan, kijk dan ook eens naar je val:
Als je die bij gestreken zeil een stuk verder trekt zie je dan in de top van de mast een versleten plek? Of een aangevreten plek (door vogels). Verrekijker! Niks vervelenders dan je schoot op de lier stuk trekken ipv vervangen nu het nog kan.
Als helemaal gaaf dan eens één meter val eraf knippen om nieuwe slijtplekken te maken.

Blokken zijn inderdaad de eerste verdachten. Bij mijn vorige boot leidde dat ook tot plotselinge blokkades omdat achteraf de schijf aan dvoet van de mast gespleten was maar dat zag je pas als die belast werd en als je vanuit de kuip hijst zie je niet wat er gebeurt bij het blok. Zou toch ook goed kijken hoe leuvers en karren???door de gleuf gaan. Ook die kunnen scherpe kantjes krijgen waardoor ze weerstand bieden bij het hijsen en ook dat merk je pas als je er een stukje mee onderweg bent naar boven en er steeds meer leuvers worden gehesen met elke haal bij het hijsen.

Dat het in de diverse schijven zit geef je zelf in je openingspost al aan.
Je zou ook nog eens een interessant proefje kunnen doen. Een unster aan de val en die aflezen terwijl je die 20 kilo langzaam omhoog trekt. Je zult schrikken!

holtere schreef :
Mijn grootzeil is 68 m2, doorgelat en weegt daarmee ca. 70 a 80 kilo. Op de hand krijg ik het tot halverwege de mast, de rest alleen met de lier, ondanks dat ik het onvolprezen MDS-systeem van Selden heb dat ultralicht loopt! Zo gek is het dus niet dat een 60m2 zeil niet gemakkelijk op de hand gehesen kan worden! Een vertraging op het val zou m.i. ideaal zijn ware het niet dan ik dan ruim 40 meter val (21 meter mast boven dek) moet bundelen in de kuip en dat is me net wat te gek...

Moeizaam hijsen van het grootzeil is echt vervelend.

Ik ben de leuvers vaak aan het smeren, vroeger met een PFTE- spray, tegenwoordig met dat dure McLube. Op een gegeven moment hielp dat niet meer naar mijn zin.
Wat wonderen deed was een doek vol met WD40 door de gleuf heen en weer halen. Met het val op en neer, touwtje eraan om het weer neer te trekken. Volgende keer trek ik er eerst een doek of spons ofzo met ontvetter door en dan WD40.

Nu stort het zeil weer met een rotvaart naar beneden als ik het val loslaat. Dat is ook fijn!

Wel grappig, dit probleem. Er wordt altijd geroepen dat hijsen uit de kuip veiliger is. Nu zie ik maar al te vaak dat manlief naar de mast loopt om te helpen. (Dit begint bij maatje Dehler 31?)