Bukh DV10. Afgelopen weekend laatste geplande tocht dit jaar...
- 15:20 Motor gestart voor stijken en invaren Marker Wadden;
- 15:45 Aangelegd en motor uit laten zetten door onervaren opvarende;
- Motoralarm klonk kort daarna: opvarende gevraagd contactsleutel één klik verder terug te draaien. Alarm stopte, sleutel is blijven zitten (zoals altijd)
- Na opruimen boot en havenbiertje gaan wandelen; terug rond zes uur
- Ergens tussen acht en tien (weten we niet meer...) maakte iemand een opmerking over een gek luchtje. Zelf ook geroken; leek op papier. Verder geen aandacht aan geschonken - "zal wel iets onder de pan hebben gezeten" was voldoende om rust te geven
- Prima geslapen en niets geks geroken of gemerkt
Volgende ochtend...
- Bij vertrek motor willen starten. Geen leven. Een blik op de accumonitor vertelde "startaccu leeg". Eerste en laatste gedachte was "dan is contactslot gisteren wss niet goed teruggedraaid heeft de bekrachtigde stopmagneet de accu gedurende de nacht leeggetrokken";
- Nood-changeover switch gebruikt en zonder problemen gestart op service accu. Change-over na aanslaan weer verwijderd
- Tien minuten later, toen zeil stond, motor gepoogd uit te zetten. Bij draaien contactslot in uitstand direct weer die brandlucht (die iedereen herkende!) en rook uit de geopende bakskist. Motor liep gewoon door;
- Gestopt met stoppen (contactsleutel in middenstand en eruit getrokken. Motorhok geopend. Daar ook rook (is zelfde ruimte) en bovendien een erg hete dynamo
- Geprobeerd motor te stoppen door luchtfilter dicht te houden. Lukte niet - leklucht ergens. Na paar minuten stationair draaien liep toerental terug en stopte motor vanzelf.
Wat er wss gebeurd is...
- Na uitzetten motor is contactslot in de (een...) stand blijven staan waarbij stopmagneet bekrachtigd blijft
- Er heeft daarvoor geen alarm geklonken (volgens mij heb ik dat eerder deze zomer wel eens gehoord na uitzetten motor, maar dat kan ook een alarm zijn dat klinkt wanneer motor uit staan en contact nog aan (acculaadalarm)
- Stopmagneet is de volgende uren langzaam gaan opwarmen; op een gegeven moment is de isolatie van de spoelwikkelingen doorgeslagen en heeft de spoel volle kortsluiting gemaakt
- De bedrading (1.5 mm2) naar die spoel is daarop oververhit. Op de foto zie je het stukje draad van stopmagneet naar kabelboom en het stukje van contactslot naar kabelboom. Op een aantal plekken zie je het blank koper
- De kortsluitstroom is niet onderbroken door een zekering of doorgebrandde draad, maar doordat de startaccu leeg gelopen is
- Door ofwel het laden van de lege startaccu en/of de kortsluitstroom die tijdens het bekrachtigen van de spoel liep toen de motor draaide, heeft de dynamo gedurende enige tijd ruim meer dan 60 A geleverd. Deze is 35 A. Dit verklaart de bijna gesmoten zekering (60 A) en de erg hete dynamo. Hierbij dus ook het bewijs dat deze dynamo NIET zelfregulerend is, qua stroom. Zekering is al aan het vloeien geweest en was bijna door!
Rechts van de uitlaatbocht de heet geworden solenoid. Deze was eerder rood gelakt zoals de rest van de motor:
Aders in circuit stopmagneet: deel aan contactslot en deel aan solenoid:
Na uitzetten motor (16:00) begint bekrachtigde stopmagneet startaccu te ontladen:
Zes uur later - start accu leeg:
Rechts de gevloeide zekering (links dezelfde in normale toestand):
Overbelastte zekering omcirkeld. SWem heeft normaal geen sleutel (open). Noodstart door linkersleutel te gebruiken om SWem te sluiten:
Vragen en hoe verder:
- kabelboom zal los moeten en geinspecteerd worden. Op de foto de delen van de draad buiten de kabelboom; in de boom zal dit circuit het alleen maar warmer zijn geworden
- ook de voedingsdraad naar het gehele motorcircuit kan beschadigd zijn, al is die volgens het schema van Bukh 2.5 mm2
- waarom is dit circuit fabrieks-af niet gezekerd/heeft dat niet gewerkt?
- waarom is er geen alarm dat bekrachtiging van de stopmagneet signaleert/heeft dit niet gewerkt?
- waarom niet eenvoudig een druktoets om te stoppen? (idem voor starten, eigenlijk...)
De leeggelopen startaccu heeft ons gered waarschijnlijk. Ik moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als de startaccu een veel grotere capaciteit had gehad of de bedrading onder de olie had gezeten en wij langer weggebleven waren.
Deze winter deze circuits uitpluizen en goed gaan begrijpen. Contactslotconstructie gaat er sowiezo uit. Dit moet meer fool-proof worden.
Stopmagneet kost origineel rond eur 400
Er is een Bosch replacement voor 3/4 van die prijs. Maar eens kijken of deze opnieuw te wikkelen is. Of anders een mechanische stop verzinnen (schijnt lastig te zijn want de lengte waarmee de pin van de solenoid in de brandstofpomp schroeft gebruik je ook om de max hoeveelheid diesel te bepalen bij volgas.