Onderwerp: zeilen strijken gaffel getuigd

Vandaag op een gaffel getuigde een polyvalk de zeilen gestreken dat ging niet vlekkeloos.

Kan iemand mij uitleggen welke volgorde moet ik aanhouden bij het grootzeil strijken?

groetjes zeilliefhebber.

Kraanlijn aan, daarna piekeval en klauwval samen laten zakken. Als de klauw beneden is, piekeval laten zakken totdat de gaffel evenwijdig met de giek staat.

Wij laten eerst de piek een stukje zakken totdat de gaffel ongeveer horizontaal staat en vieren de klauw- en piekeval tegelijk. Maar dat is op een schouw, ik heb ooit eens drie keer op een valk gezeild lang geleden

Kan ook, als je maar niet eerst de ene helemaal laat zakken en dan de andere. Altijd tegelijk laten zakken.
Zelfde geldt voor hijssen

Op de valk hijs ik eigenlijk altijd eerst de pieken val totdat de gaffel ongeveer zijn bedoelde stand bereikt heeft en dan beide tegelijk. Bij het laten zakken het in de omgekeerde volgorden doen.

Het horizontaal hijsen van de gaffel kan ook, word vaak gedaan op grotere schepen omdat anders de klauw te veel wrijving veroorzaakt en zo het hijsen moeilijk maakt. Maar dat is bij de valk of schouw niet strikt noodzakelijk.

je kan ook de hele zooi in een keer naarbeneden laten vallen. Doordat je boot absoluut niet met de kop in de wind wil liggen zonder een hand aan het roer en een valk dan best groot is als je solo vaart.
dat had ik vandaag tenminste

maar in de meeste gevallen hijs en strijk je de gaffel horizontaal en zet je daarna de piek door.
op een valk is dit niet helemaal nodig omdat deze een schanier punt heeft en de klauw dus altijd goed tegen de mast zit.

Bart

Over hijsen en strijken is al genoeg gezegd.

Heb je één of twee kraanlijnen?
Ik zou zorgen dat het hijsen /strijken niet gehinderd wordt door de kraanlijn waar het zeil in kan drukken; dat levert weerstand op waardoor je niet makkelijk kan hijsen/strijken

Bij één kraanlijn kan je het beste hijsen en strijken als je over de andere boeg ligt dan de kraanlijn zit: je hebt dan geen weerstand van de kraanlijn waar het zeil -nu niet- tegenaan drukt.

Bij twee kraanlijnen: je kiest de juiste kraanlijn om strak te zetten/los te laten zodat je het zeil zonder weerstand kan hijsen/strijken

Ik hoop dat het een beetje te volgen is: hoe leg je het op papier uit: je moet het een keer zien/doen.

Groet, Erik

Bedenk dat de gaffel van een Valk redelijk lang is. Uit veiligheid eerst de piekenval hijsen en dan de klauwval mee. Strijken in omgekeerde volgorde. Strijken met een horizontale gaffel is bij de Valk gevaarlijk!

Als je een Grote Leidraad voor Zeilers aanschaft staat de hele procedure netjes uitgelegd.

Wallaby schreef :
ik wil je niet betwisten, maar ehm waarom?

Bart

De gaffel van de valk is inderdaad vrij lang en wanneer deze horizontaal wordt gehouden bij het strijken loop je de kans dat het punt waar de piekenval aangrijpt zich verplaatst. Hierdoor kantelt het uiteinde van de gaffel met een klap naar beneden.(En met een beetje pech op het dek of op het hoofd van een bemanningslid)

BartWNL schreef :
Bij uitwaaien krijg je een gaffel die een behoorlijk bereik heeft om schedels te raken. Elke zeilschool (althans CWO zeilschool) zal je hetzelfde verhaal vertellen en ik kan je uit ervaring vertellen dat dit echt niet overdreven is. Door de gaffel onder een hoek te strijken wanneer de klauw al beneden is heb je veel meer controle over de gaffel.

Zelfde geldt eigenlijk ook voor de 16m2.

weer wat geleerd

Ik heb dat op een 16m2 al eens gehad, zo'n naar beneden knallende gaffel.. behoorlijk scary.

Er van uit gaande dat je varend strijkt en met z'n 2e (of meer) bent.

- Vaar een koers waar je het zeil 'windvrij' kan krijgen (hogere koerst dan halve wind of in een luwte)

- Schipper geeft commando 'Klaarmaken om te strijken'

- Iedereen aan de 'goede kant van de kraanlijn' zitten dat wil zeggen: dat tussen jou en de gaffel de kraanlijn zit (dus dat de gaffel jou nooit kan raken). Of voorin naast de mast.

- Kraanlijn aan, net zoveel dat deze eerst gevierd was (zet deze op 'werkhoogte').

-Piek en klauwval met een hand allebei borgen en met de andere hand losmaken van de nagelbank, goed vasthouden!

- Commando aan schipper geven: "Klaar om te strijken!"

- Schipper geeft commando "Voorstrijk!". Voorstrijk betekend dat zowel de piekeval en klauwval een stukje gevierd worden. Dit vieren gaat 'hand over hand' er is dus altijd een vaste hand aan de vallen! Doordat dit voorstrijken is gedaan is de druk uit het zeil en kan de stuurman de grootschoot aantrekken en vastzetten.

- Schoot wordt aangetrokken en de stuurman kan gaan staan (aan de goede kant!) en met een voet sturen en met de andere het zeilopdoeken. (opdoeken kom ik zo op terug)

-Schipper geeft commando 'Doorstrijk!'

- Nu worden de piekenval en klauwval tegelijk hand over hand gevierd totdat de klauw op de giek ligt (je voelt nu ook in een van de 2 vallen geen spanning meer).

- Vervolgens hou je met 1 hand beide vallen nog vast en met de andere hand begeleid je de gaffel die nu nog in een hoek van 45graden staat naar beneden (hand onder de gaffel). Let op! de spruitloper gaat zo lopen en dan zakt de gaffel in eens snel!

- Zodra de gaffel en giek parallel lopen aan elkaar worden beide vallen vastgemaakt op de nagelbank.

- Schoonschip maken! (zeilbandjes, vallen opruimen, schoten opschieten etc.)


Opdoeken: (voor dit verhaal strijken we over bakboord, is wat makkelijker uitleggen)

- Voorstrijk is gedaan dus het druk is uit het zeil, schoot zit vast en de stuurman staat klaar en stuurt met een voet.

- Stuurman pakt met zijn rechterhand het eerste reef-oog in het zeil (die metalen ring) en trekt deze naar stuurboord zodat er een 'zak' ontstaat.

- Terwijl er wordt gestreken pakt de stuurman met zijn linkerhand de rest van het zeil en laat dit in de zak vallen (de rechterhand heeft nog steeds dat zeiloog vast!)

- Zodra al het zeil in de zak zit rol je het zeil naar 'boven' toe op en bind je de boel vast.


Paar opmerkingen.

-Dat staan van de schipper en sturen tegelijk is alleen mogelijk als het 2-3 bft is, je staat niet heel stabiel op dat moment. Als dit niet lukt laat je het zeil gewoon in de boot vallen en doek je het daarna op.

-Dit is de uitgebreide versie, als er haast is kan er natuurlijk wat gekort worden in het 'voorstrijk' -> 'doorstrijk verhaal' belangrijk is dat iedereen aan de goede kant zit en dat de schoot vast zit nadat de druk uit het zeil is.

Succes!

Je kunt ook opdoeken na het strijken lijkt mij. (of iemand anders laten opdoeken dan de stuurman)

Dan hoeft de stuurman niet met zn voeten te sturen... En kan hij op het sturen blijven letten!

Groeten,
Johnnie

Ja ideaal is het natuurlijk niet maar als je maar met zn 2e bent is dit wel verrekte handig

waverider82 schreef :
Heb het wel eens op een lelievletje zien gebeuren. Die jongen was wel even buiten westen na die de gaffel opving met zijn hoofd. Nu zit er een touwtje van de piek naar de piekval, blijft die mooi bovenin de spruit staan. (sowieso ondingen natuurlijk, lelievletjes)

Bramboterham schreef :
Wat een commando's!
Ik zeil voor mijn plezier. Ik geef dus geen commando's, hooguit hier en daar wat aanwijzingen aan mijn mede-opvarenden. En dat gaat al heel mijn leven heel erg goed...

Het meeste is al gezegd over strijken behalve dit:
- beetje snelheid bij hijsen en strijken houdt de boot beter op koers
- hijs en strijk bvk altijd over bakboord op bijna halve wind, dus de kraanlijn aan stuurboord, dan kun je vrijelijk in de kuip bewegen en valt de boel naar beneden, dan altijd in het water!
- trek bij strijken de giek niet hard naar het midden, maar laat er zoveel ruimte op dat deze net boven het gangboord staat, dan hou je weer ruimte in de kuip
- zodra de klauwval gevierd is, de dan vrije hand gebruiken om de gaffel tegen de kraanlijn te trekken: je voorkomt dan dat degene die opdoekt het zeil tussen giek en gaffel kan laten vallen.
- tijdens het strijken kun je prima opdoeken, maar zo niet, maak dan eerst een zak door vanaf de tophoek langs het achterlijk naar de schoothoek te gaan.

Hieronder zie je hoe het dus niet moet ...

La Mavare schreef :
Voordat ik dat verhaal typte dacht ik 'goh laat ik eens op youtube kijken voor een voorbeeld' kwam niet veel soeps tegen, waaronder dit

Wat betreft 'commando' voeren. Het ziet er misschien wat streng uit maar heldere bondige communicatie is vaak wel erg prettig, gezien iedereen weet waar ie aan toe is en dit onhandige situaties voorkomt. Maar in de praktijk gaat het iets soepeler, i know

@Bramboterham het is voor de meesten sowieso onzinnig om commando's te roepen.
Het zeil hijsen en strijken doe ik toch echt alleen.. Ook op een 16m2.

Bramboterham schreef :
Ieder zijn ding, ik hou niet van commanderen of anderzins blaffen van korte aanwijzingen en het is ook helemaal niet nodig i.m.h.o.
Ik heb ook op zeilschepen van 35 meter gevaren en daar ging het ook met een rustige aanwijzing of een kort handgebaar. Of gewoon even overleggen: zullen we maar eens overstag gaan? ja, is goed. Iedereen klaar? Ok, daar gaan we. Of: wil jij er even een kluivertje bijzetten?
Maar ja, ik heb dan ook geen enkel CWO diploma, dat merk je wel.
Verder kan ik ook niet zoveel met de term 'schipper' op een valkje. Je hebt het ook nog over een stuurman. Is dat dezelfde persoon of is dat weer een hiërarchisch echelon lager?

Dat niet al te snuggere filmpje laat wel een mooi aandachtspunt zien: de gaffel steekt gestreken achter de giek uit. Vooral voor de stuurman is dat iets om de gaten te houden zodat ie zonder bult op z'n kop de tocht kan vervolgen. En daarom is het ook wel zo handig om, zoals La Mavare al zegt, de giek niet midscheeps te houden.

Smooth Operator schreef : Dat valt dan toch ook onder 'heldere, bondige communicatie'? En niemand heeft het over afblaffen

Maar dit is een discussie apart volgens mij, essentie is het veilig strijken van een gaffelzeiltje!

Smooth Operator schreef :
Zoals je het nu uitlegt is het de typisch nederlandse manier van communiceren. Daar bedoel ik niets slechts mee! Een Nederlander heeft over het algemeen een aversie tegen het woord moeten in tegenstelling tot onze oosterburen. Daar zijn gelukkig oplossingen voor gevonden die alle nederlanders van elkaar begrijpen. Ik noem hier alleen al de commando's die je omschrijft in het stukje hierboven. Rustige aanwijzing, handgebaar, zullen we overstag gaan, zullen we een kluivertje bijzetten. Het zijn allemaal momenten waar niet impliciet het woord moeten gebruikt wordt maar waar er wel een actie van je wordt verwacht. Een commando dus. Dat is op een zeilschip ook helemaal niet erg omdat het erg handig is als er een persoon is die het overzicht houdt en de volgorde van de handelingen aangeeft. Deze persoon wordt de schipper genoemd. Daarbij hoeft deze niet letterlijk het roer in handen te hebben. Daar is de term stuurman voor uitgevonden. Ook in het klein op een valk werkt dat zo. Zeker in een instructiesituatie schept deze duidelijke rolverdeling een basis om het te leren.

Nu weer on topic. Bij het strijken van een grootzeil van welke maat dan ook maak je na het doorhalen van de dirk eerst de klauwval los. Bij een grootzeil als dat van ons(160 m2) geef je deze dan aan iemand anders. Als je de piek losmaakt houdt je deze altijd hoger als de klauw. Bij een valk omdat anders de piekeval langs de gaffeldraad schuift en bij een groot zeil om te zorgen dat ook als degene aan de klauwval deze per ongeluk laat schieten dat dan niet de piek naar beneden gezeild komt. Dat laatste waren we het gelukkig al over eens.

Evert Jan