Onderwerp: Hoe zeewaardig is een zeeschouw?

Omdat hier ook mensen reageren vanuit een onderbuik gevoel zonder ooit gevaren te hebben met een platbodem, laat staan met zwaar weer, maar even het volgende.

Met een torpedisten schokker van 52 ton en 17 meter en 100Pk redt je het gewoonweg niet om met NW6+ de vliesloot uit te komen, ook niet motorzeilend. Je zwaarden kan je er niet in houden, waardoor je geen behoud hebt.
En dat op het laatste puntje afgaand water om met na de kentering de Vliestroom in te duiken, dus nét nog wind tegen stroom. Achteraf, 35 jaar later zou ik dat anders gedaan hebben.
Zelfs met een klipper van 40 meter en 210 ton is het boven de richel niet gezellig met veel westelijke wind. De klappen die het zwaard soms maakt zijn niet geruststellend tijdens een manoeuvre.

Met mooi weer kan alles en voor de wind zeilt zelfs een baal hooi.

Ik ben veel met kwakken in de weer en wat mij intrigeert: gedurende de 19e eeuw viste een fors deel van de Volendammer kwakkenvloot boven de eilanden. Men trok jaarlijks voor een maand of vier naar Terschelling om van daaruit te vissen met hoekwant (rondvis) en schrobnet/kor (platvis). Dit gebeurde in de wintermaanden, vanaf november. Het stormseizoen dus. De Terschellinggangers waren in 3-4 groepen georganiseerd, compagniën geheten. Elke compagnie verkoos een ervaren schipper als leider. Die nam de voornaamste navigatiebeslissingen voor de hele compagnie. Er kwam ook een eigen bomschuit mee, die als baken in het het Stortemelk voor anker ging, met een vuur en lichtwachter erop. Ook toen wisten ze wel, dat kwakken geen betrouwbare zeeschepen waren. En echt rijk werd je er ook niet van. Toch ging men. Blijkbaar wogen voor toenmalige begrippen de risico's op tegen de verdiensten. Maar hoeveel schepen vergingen er dan werkelijk?

Via Delpher en andere bronnen heb ik een knipselarchief aangelegd van lotgevallen met Volendammer schepen in de 19e/20e eeuw. De nieuwsvoorziening was in de tweede helft van de 19e eeuw behoorlijk op peil, met vaste berichtendiensten vanaf de eilanden. De schipbreuken en strandingen rond Terschelling die ik vond, staan in bijgevoegd staatje. Blijkbaar wist men de gebreken van de schepen vaak te ondervangen door behoudend en georganiseerd te varen, met veel kennis van het vaarwater en het weer. Er zijn zelfs diverse krantenberichten over successvol reddingswerk met kwakken in en rond het zeegat, ook bij slechte weersomstandigheden.

Na 1896 stopten de expedities naar Terschelling. Maar vanaf 1876 werd de monding van het Noordzeekanaal meteen in gebruik genomen als uitvalsbasis voor allerlei types vissersschepen, waaronder ook Volendammers met hun kwakken. Dit ging gewoon door na 1896 en nam zelfs toe.
Pas rond WOI namen de Urkers het voortouw om de botters op te boeien en te voorzien van vaste dekken en een hulpmotor. Daarmee ontstond de Noordzeebotter.

Interessant, dank je!

Ik wil dat wel uitleggen hoor: Er werd heel stellig beweerd dat een platbodem per definitie niet zeewaardig is. Die stelling trok ik in twijfel.
(Mijn ouders hadden vroeger een Grundel en daar heb ik ook mee gezeild, zelfs na de winterstalling de zwaarden een keer per ongeluk verkeerdom opgehangen en weet dus uit ervaring dat dat niet werkt.
Zelf ben ik niet zo`n fan van platbodems en hun zeileigenschappen, wel om te zien maar niet om mee te varen. Edoch dit terzijde).
Toevallig recent in het scheepsvaart museum in Lissabon geweest en daar zie je ook dat bijna alle oudere scheepjes toch min of meer platbodems waren en daar voeren ze ook mee naar hun koloniën.
En goed beschouwd is de Batavia ook een soort platbodem maar dan zonder zwaarden.
samen met de eerdere argumenten ben ik van mening dat niet alle platbodems niet zeewaardig zouden kunnen zijn, veel hangt natuurlijk ook af van de bemanning. Maar joh, maak je niet druk, ieder zijn mening.
Overigens vergeet je wel even de wet van Nelson. Nelson said: Murphy is an optimist!

Calidris schreef :
Klopt. Staat zelfs op deze mooie foto die ik een tijdje geleden kocht


Omdat je wel errug goed moet kijken voor die zeilende hooibaal heb ik een stukje uit de rechterkant van de foto geknipt

Als we om te beginnen eensde term platbodem te definiëren als een traditioneel nederlands type. Alle koopvaardijschepen zijn ook een platbodems bv. (En nee dat zijn geen goede zeeschepen)
Ieder schip is een compromis. Afhankelijk van vaargebied, gebruiks doel, en portemonee. Mijn ultieme zeeschip zou op zee fantastisch zijn, maar helaas alle havens die ik wel zou willen bezoeken veels te ondiep. (Oh en niet te betalen ook) Dus ga ik inleveren op zeewaardigheid ten gunste van diepgang en kostprijs. En als je dat vergenoeg doorvoert dan kom je uit bij een goedkoop te bouwen schip met weinig diepgang. Precies een schouw.

Dat laatste is grappig genoeg verder onbenoemd in dit hele draadje, maar de schouw is natuurlijk wel de allersimpelste rompvorm die je onder de oudhollandse platbodems gaat vinden. Het is een enkelknikspant met harde kimmen.
Wie hier denkt dat bijvoorbeeld een Domp740 zeewaardig genoeg kan zijn om datzelfde franse water te bezeilen? Toch heeft het ding een kiel en geen zijzwaarden...

Apae schreef :
En een voorbord en een achterbord.
Eigenlijk een langwerpige kist.

Baasklusje schreef :
Mijn vrouw is uitvaartbegeleider.
Voor een uitgevaren zeiler die uitgevaren moest worden heb ik vorig jaar een schouwkist gemaakt, met zeeg en berghouten. Maar zonder zwaarden, die had-ie niet meer nodig.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Reed schreef : Een platbodem is plat en niet "min of meer" plat.Min of meer plat is niet plat De aangehaalde Batavia was niet plat.

Een lemsteraak kwalificeert als platbodem, maar is overal rondedoch niet echt zeewaardig

Hoewel de vraag over een Zeeschouw ging, eindigden we in de discussie met Lemsteraken.
Vandaag las ik een artikel in de nieuwste vaarwijzer over de al dan niet zeewaardigheid van de Lemsteraken.
Ook hier wordt dat weer in twijfel getrokken.
Ik was altijd van mening dat Lemsteraken redelijk zeewaardig zijn, je komt ze op vele bestemmingen (zeehavens) tegen.
Maar als je de foto`s ziet waar het mis is gegaan, moet ik dat wellicht herzien.

Een aak, je weet nooit wat de voor- of achterkant is........

Een Staverse jol (met kiel en spiegel) heeft zo haar voordelen.

Toch ben ik Yarmouth ooit een (bekende) scheldeschouw uit Goes tegengekomen. Maar misschien is een scheldeschouw inderdaad anders.

Dat sommige mensen er mee zee op gaan is iets anders als zeewaardig! Ik ben ook wel eens op zee een skutsje tegen gekomen. Vrolijk zwaaiend voeren ze richting Engeland.
Tjalken voeren met vracht van de Oostzee tot Marokko. (En soms kwamen ze ook weer terug), Kinderen varen wedstrijden op zee in optimistjes, niet mijn beeld van een zeewaardig scheepje.(Wel een schouw)
.....

Een scheldeschouw is eerder een multiknikspant met de lijnen van een schouw als basis en een stevig wegende kielbalk. In het stuk uit zeilen waar hier al eerderv werd gerefereerd worden er twee zwakke punten genoemd waarbij het vooral de visserman uitvoeringen zijn die kwestbaar zijn door de diepliggende grote open kuip waar water wel inslaat maar niet kan wegstromen. Platbodems kunnen ook min of meer struikelen over het zwaard dat in de golven niet strak tegen de romp ligt maar steeds los komt.

rooiedirk schreef :
goed punt.....wie weet nam hij wel veel risico met die boot

Vergeet Aad Twigt niet! Volgens mij ging die in de 70er jaren met een scheldeschouw de Atlantic over.

www.aadtwigt.nl/boeken.html

dat is waar, ik ken hem, zelfde vereniging

Hij is zelfs de wereld rond geweest met die scheldeschouw.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Berghout-2 schreef :
E.e.a. Verscherpt, maar kan er geen hooibaal van maken...
Uitleg?

Hoewel er verschillende types zijn is een Scheldeschouw toch niet echt een typische platbodem, heeft geen zwaarden, is meer een multi-knikspand o.i.d. lijkt mij ?

Reed schreef : Multi knikspant met een z.g. dooskiel.

Dat dacht ik ook, dan kunnen we deze buiten de discussie laten lijkt mij.
Ik geloof wel dat je daar veilig de zee mee op kan gaan.