Onderwerp: houten boot veel onderhoud?

Beste zeilers,

Mijn oog valt op deze mooie boot

Scherenkruiser

Het is te zeggen, zo een klassiek houten schip is iets wat ik op termijn of nu wel zie zitten...
Nu heb ik wat vragen over een houten boot:

- moet die ieder jaar uit het water en droog staan?
- is er veel meer onderhoud nodig tov een polyester boot?
- wat zijn de nadelen van hout

Alle tips en weetjes zijn welkom.

minstens 2x per jaar lakken, en beschadigingen bij werken.
wel een hele mooie boot. ik heb zoiets van polyester op MP staan.

mijn persoonlijke mening: aan zo'n prachtige boot wil ik gerust 4 maand per jaar onderhoud doen om er 8 maand mee te varen.

Wat ik hier van houten-boot-schippers geleerd en gehoord heb:
1. hout op het droge krimpt en is niet meer waterdicht
2. vraagt niet meer onderhoud dan polyester eens het hout- en verfwerk in orde is
3. er zijn hier meer en betere houtspecialisten en -kenners dan ik. Ik ben maar een houtliefhebber.

helmsman 38 schreef :
Linkje?

heb een aantal jaren een houten kolibri 560 gehad. Aan het houtwerk zaten elke winter toch wel wat klusjes die tijd vragen. Gewoon schuren en lakken, maar ook inwateringplekjes aanpakken, kleine lekkages verhelpen.

nu een polyester boot en dat is echt veel minder werk.

Gr Rob

bape schreef :
Werken aan houten schepen is mijn vak.
De drie belangrijkste dingen voor een houten schip of boot zijn: ventilatie, ventilatie en ventilatie.
Verder: hou 'm goed schoon, en dan bedoel ik vooral in de hoekjes en gaatjes, ook (vooral) onder de buikdenning.

Het onderhoud vergt wel iets meer tijd en aandacht dan bij een plastic boot, maar valt best mee. Het dient wel consequent gedaan te worden: een jaartje onderhoud overslaan is uit den boze.

Over 't algemeen is het goed om een houten jacht 's winters droog te zetten in een onverwarmde loods of onder een afdak. Niet verwarmd! anders droogt-ie teveel uit. Ook hier geldt: ventileren!!!! dus de buikdenning omhoog, kastjes open, luiken op een kier, zooi eruit enz. (maar ja, dat geldt eigenlijk ook voor plastic boten).

Toevoeging: Als de boot 's winters in het water blijft (wat in principe wel kan), zorg ook dan voor uitstekende ventilatie. Een groot risico is schade op de waterlijn door ijs: dat kan genadeloos door het hout snijden. Opletten dus! Verder moet je scherp zijn zodra de dooi invalt: dikwijls zijn de naden opengevroren, wat betekent dat de boot zo lek als een mandje kan zijn gedurende enkele dagen.

De week voor de tewaterlating: even rondom de lak bijwerken (= fluitje van 'n cent als je het elk jaar doet), de eventueel openstaande naden dichtsmeren, niet met kit maar met een goedje dat er tussenuit geknepen kan worden als het hout weer zwelt. Denk aan slappe stopverf voor boven water, tixophalt voor onder water.
Eventueel zou je de binnenzijde van de huid af en toe kunnen behandelen met wat olie, al dan niet gemengd met een kleurloze fungicide.

De eerste week na de tewaterlating moet de romp zich nog zetten: vermijd dan zware belasting, dus niet direct gaan zeilen met bft 7. Daarna mag je 'm gerust op z'n donder geven.

Gebruik geen epoxy. Nergens. Ook niet stiekem.

Als je het zo aanpakt, neemt het vrij weinig tijd en geeft het enorm veel plezier.
Er is niets mooier dan een fraai houten jacht.

Wim.

Ik deel de opvatting van Berghout-2. Als je de boot goed behandelt kun je er nog lang plezier van hebben. De boot is van 1962 dus zeker laten keuren door iemand die bekend is met houten boten. Kost je plm €600. Met een goed rapport kun je ook beter afdingen.

Hout kost goud in onderhoud....

Geen verstand van houten jachten, maar weet wel wat ik mooi vind... wat een plaatje man!!

RvdS schreef :
Zeker, echt heel mooi.

En WADnWIND heeft klaarblijkelijk meer verstand van elektronica dan van hout

De ene houten boot is de andere niet. Een boot van hechthout of plakhout die met epoxy gebouwd is heeft niet meer onderhoud of aandacht nodig dan een polyester boot. Een 100 jaar oude boot van zachthouten massieve huidplanken op gestoomde/gezaagde eiken spanten kost een vermogen in tijd en geld om drijvende te houden. Iedere houten boot zit ergens tussen deze twee extremen in.

Ik denk dat het met de scherenkruizer in het voorbeeld best mee zal vallenmeevalt. Ik heb ze vaak genoeg gezien waarbij de boot ingepakt is met een laagje epoxy en een flieterdun laagje Dynell, dun genoeg om onzichtbaar te zijn. Dan hebben dergelijke massiefhouten boten, mits juist gedroogd voor de behandeling, ook geen last meer van verwerende lak of rot. Het onderhoud is dan ook nauwlijks meer dan bij een polyester boot. Dat is zeker een behandeling die het overwegen waard is als je de boot van de advertentie overweegt aan te schaffen.

De Dynell behandeling overigens niet verwarren met een 'polyester' behandeling, dat staat gelijk aan een doodskleed en is dan ook de bijnaam van deze nogal rigoureuze behandeling.

Wel prachtig om te zien trouwens, een op de foto's afgaande goed onderhouden boot waar men tijd en moeite heeft genomen om knappe verkoop foto's te maken!

bape schreef :

Ja, echt heeeeel veel meer, vergis je niet. Dat is tenminste mijn ervaring.

bape schreef :
Nou, het onderhoud dus. Als je een keer een mooie dag hebt, dan moet je toch even gaan overwegen of je gaat zeilen of onderhoud gaan plegen.



Maar eerlijk is eerlijk. Het is wel heel erg mooi.

Als houtliefhebber. Als je elk jaar de boot in de winter eruit haalt, meteen beginnen met goed schoonmaken en dan meteen doorpakken met het schuren. Wacht niet te lang, maar doe alles zodra het kan. Schrale oostenwind zorgt meestal voor droge lucht, prachtig om te lakken, maar je boot droogt ook drie keer zo hard uit. Bij ons in de loods (onverwarmd) staan heel wat houten schepen en doelstelling is om deze boten weer eind maart vaarklaar te hebben. Over het algemeen valt het dan best mee ho droog de boten zijn. Veel langer wachten leidt dan wel tot behoorlijke droge boten en is ook niet aan te bevelen. Elke keer als het hout krimpt zullen rondom de nagels het hout steeds meer gaan werken waardoor er elk jaar meer lekkage kan gaan ontstaan.

Is het nu echt veel werk? Niet als je, zoals al gezegd, het elk jaar doet en geen achterstallig werk gaat krijgen. Zorg er oo kvoor dat je gedurende het seizoen beschadigingen bijhoudt. Als ze nat zijn, openleggen en goed laten drogen (ventilatie!) en als ze droog zijn meteen even bij lakken. 2 keer lakken per seizoen is sterk overdreven overigens.

En al het werk is het waard, de bewonderende blikken en woorden die je krijgt maakt het werken aan de boot i nde winter meer dan waard.

Houten schepen en mooie vrouwe, zijn het slechts te onderhouwen.

Maar wel een prachtig scheepje hoor. Heb zelf ook houte schip gehad (een Aquarius Dauphin)
Zijn gewoon delen en dan koud tegen elkaar.............echt waar een ramp.
Vooral als deze na droog staan het water in ging. Stond zo op de bodem.
Maar het had wel wat.

In de houten boten die ik had zat emotie en in de polyester boten die ik had zat ratio. Het laatste hou ik al meer dan 25 jaar met liefde vol.

Wat betreft boten van houtcomposiet (plakhout) als de kolibri en multiplex als vele van der stad ontwerpen (Zeester, zeemin enz) , die zijn uitstekend te behandelen met epoxy en eventueel met epoxy met geweven doek als extra versteviging. Multiplex en plakhout zijn materialen die nauwelijks werken en vallen heel goed in te pakken met epoxy en hoeken vallen af te werken met epoxy fillets ook bij bestaande schepen is dat een prima wijze om het onderhoud te verminderen zie bijv mijn kolibri 560. Onderhoud verminderd zo behoorlijk. Blijft wel, dat je af en toe kan hebben dat er toch ergens een hoekje inwatert en bijgewerkt moet worden, maar een oude polyester boot watert ook wel eens in en wat is meer werk / leuker werk rot balsa tussen twee lagen plastic repareren of lekker aan een echte houten boot werken .

Wat betreft massiefhouten boten die veel meer werken dan de voorgenoemde categorie als deze schitterende Scheerenkruiser, daar ben ik het eens met berghout2, nieuwbouw schijnt goed te kunnen ingepakt in epoxy, bestaande bouw met wisselende resultaten ik zou het niet op een massief houten boot willen hebben!
Wat naar mijn idee zo is, is dat massief hout een bepaalde levensduur heeft en die levensduur hangt ook wel wat af van de behandeling van de boot. na 50 tot 80 jaar trekt het hout niet meer dicht en is de puf eruit en word het zacht. Enige dat er naar mijn idee dan nog te doen is, is gangen vervangen ik denk dat epoxy hier nergens toe leid alleen maar hooguit paar jaar uitstel van een vervanging van de gangen.
Dus massief houten boot heel goed laten keuren voor aankoop indien OK kun je het rustig doen als je wat extra werk aan lakken wilt besteden en de boot na gebruik keurig droog maakt en alle hoekjes schoon houd in de bilge. Die zorg van uitdrogen en hoekjes schoon maken en ventileren heeft een houten boot nou eenmaal nodig als het nou een plakhouten kolibri of een massief houten scheerenkruiser of een lattenbouw 16m2 is. Vind je dat wat meer werk hebben geen bezwaar dan kan het en van zo'n Scheerenkruiser krijg je toch echt een hardere plasser dan van een tupperware bootje anders wil je zo gemakkelijk mogelijk een boot dan niet aan beginnen koop dan maar een makkelijk liefst jong en degelijk polyester bootje, er ligt dan nog een goeie oerdegelijke jonge polyester kolibri te koop met de naam Stapper ..

Freek

Bedankt allemaal!
Ik vind het ook een schitterende boot. Maar omdat momenteel ons gezinsleven en professioneel we niet genoeg tijd kunnen spenderen aan het onderhoud, hebben we besloten om voorlopig nog bootloos te blijven en verder te huren.
Maar ik hoop dat is in de toekomst gaat veranderen

Erikdejong schreef :
Misschien is het goed als je ook even uitlegt waarom een behandeling met epoxy en dynell wel werkt en inpakken in polyester en glasweefsel nu juist de C ood in de pot is.
Forumlid Berghout is namelijk een andere mu
Ening toegedaan.

lodewijk stegman schreef : Ik lees nergens dat Berghout het er niet mee eens is?
De Dynell word technisch gezien onderdeel van het hout door zijn felxibele eigenschappen, zie het als een zeer geavanceerd verf systeem. Inpakken met glas heeft als probleem dat het glas, de hars en het hout met hun eigen structurele eigenschappen te ver bij elkaar vandaan liggen waardoor het hout en het 'polyester' zich op termijn van elkaar loswerken, het hout kan op die manier van binnenuit verder rotten. Verder zorgt een polyester 'doodskleed' voor een dampdichte afwerking waardoor het hout niet kan ademen

Erikdejong schreef :
Berghout schrijft ergens in deze draad: geen epoxy bij een (massief) houten boot.


Maar over welke epoxy hebben we het dan?

De meeste epoxies die ik ken zijn na volledige uitharding even inflexibel als polyester, maar nog dampdichter..

lodewijk stegman schreef : Berghout mag voor zichzelf spreken, maar ik interpreteer dat niet als een algemeenheid waar absoluut geen uitzonderingen op mogelijk zijn. Gezien de algemene bekendheid met Dynell heb ik ook voorzichtige twijfels of Berghout er wel mee bekend is en er dus een mening over zou hebben geformuleerd.

Zoals ik al schreef, het word onderdeel van het hout waardoor verschil in vochtigheid van het hout niet meer optreed en waardoor het hout veel minder tot zelfs niet meer 'werkt'. Bij een polyester doodskleed (welke ook met epoxy gemaakt kan worden natuurlijk) werkt het meer als een niet goed gehechte laag waarbij je condensvorming kunt krijgen.
Polyester is daarbij ook nog eens semi-permeabel, ofwel waterr damp kan van eenkant aangetrokken worden, en er vervolgens niet meer uit, dat is ook gelijk de oorzaak van Osmose op een poyester boot, het kan wel het laminaat in, maar er zo goed als niet meer uit.

Ik heb ook van meerdere kanten het advies gekregen niet met epoxy te werken. Zie ook de bijdragen van Berghout-2 aan mijn draadje over het nieuwe roer voor de platbodem. Mijn standpunt is als volgt:
1 polyester is niet waterdicht; zonder gelcoat zuigt het water op. Epoxy is wel waterdicht; daarom worden boten in woodcore gebouwd met epoxy en glasweefsel. Bekleden met polyester en glasmat kan een "doodskleed" opleveren omdat de bekleding niet waterdicht is.
2 epoxy als bescherming op multiplex is prima, zeker in combinatie met glasweefsel. Multiplex voor botenbouw krimpt of zwelt niet. Op massief hout kan de epoxy meestal de krimp of de zwelling niet volgen met als gevolg scheurtjes en kans op inwatering. Ik gebruik op massief hout dus alleen epoxy op de kopse kanten. Kops hout rot vier keer zo snel als langshout en kan dus wel wat extra bescherming gebruiken.
3 mijn Ojol heeft een huid van massief mahonie van 10 mm dik. Bij de restauratie heb ik de boot aan de buitenkant bekleed met dun glasweefsel en epoxy. Het dek is ook massief 10 mm mahonie en heeft alleen een bescherming van epoxy zonder glasweefsel. De romp is al jaren waterdicht en zonder scheuren, maar het dek vertoont elk jaar open naden omdat het hout door de temperatuur krimpt en weer uitzet.

Erikdejong schreef :
Je gaat bij je idee over de werking van die epoxy-met-dynell huid uit van de premisse dat het hele systeem aan binnen en buitenzijde geen 'lekken' kent.
Met andere woorden: dat je, met name binnen, alle spanten, hoeken en hollen dampdicht hebt ingepakt. Dat dit laatste voor 100 % lukt, is naar mijn idee een illusie. Een dergelijk inpak-systeem werkt alleen betrouwbaar bij boten die daar van meet af aan voor ontworpen zijn, zoals de eerder genoemde woodcore-boten. Bij op spanten gebouwde boten zijn zwakke plekken vrijwel niet te vermijden.
Daarom heb ik, net als Berghout, ernstige bedenkingen bij het 'conserveren' van klassieke houten schepen met epoxyhars en weefsel. Dynell kan best aardig meerekken; de meeste epoxies doen dit niet. En als je met epoxy echt alle beweging uit het hout zou kunnen halen, dan kun je ook glasweefsel gebruiken. De flexibiteit is dan eigenlijk toch niet meer nodig?

Prachtige boot.

Die van ons had deze afwerking toen we Nederland verlieten, is nu meer van het Brabantse boerepaard type. Traag maar degelijk en een tikje ruig.

Bij ons zit de kajuit opbouw in de Coelan. De oorspronkelijke eerste lagen heb ik ergens in 1995 aangebracht, zit er nog steeds op, nul inwatering ( Coelan rekt tot 300% )
Ik meen dat ik twee of drie keer èén laagje Coelan gezet heb om de glans terug te brengen. Niet mis voor 23 jaar.

Onze boot is massief eikehout met een “doodskleed” sedert de 70 er jaren.
Dat doodskleed vroor los van het eik tijdens de eerste overwintering aan land omdat de boot geen zelflozende kuip had en er dus regenwater in de bilges stond.

Voor ik de boot kocht heb ik gekeken in hoeverre het doodskleed het eikehout had laten rotten. De plaatsen die ik controleerde hadden nul rot, wel was de buitenste halve mm van het eik zwart / grijs.

Ik heb toen een eenvoudig rekensommetje gemaakt en heb geconcludeerd dat ik eerder rot zal zijn in mijn doodskleed als de boot.

Heb toen de boot gekocht en gelijk enkele mm glasvezel op het kleed gezet, gewoon om zeker te gaan. Heb ook vele vele 10 mm gaten geboord tot op het hout en de ontstane ruimte tussen polyester huid en hout volgespoten met bouw Sikaflex. ( die is veel minder dik, makkelijker te verwerken.)

Een houten boot heeft nadelen, ook voordelen. Velen vinden het mooi. In de Zuid Franse havens ( Ook Monaco ) moesten we nooit liggeld betalen. Gréement classique betaalt er niet. Italië in stadshavens idem.

Als liveaboard is een houten boot onovertreffelijk. Niemand woont in een plastic huis.

We zijn nu 30 jaar verder en het doodskleed houd nog steeds. Best mogelijk dat er rot is, van de binnenkant is niks te zien. ( onbehandeld ) Zeker weten dat de boot mij overleeft.

Het onjuist te stellen dat er een bij polyester constructie er wel vocht in kan komen maar niet meer uit.

Als je de boot op de wal zet droogt het polyester laminaat gewoon weer op.

En daarbij is vocht niet de oorzaak van osmose, maar oplosbare componenten in het polyester laminaat.

Bovendien kun je er onderwaterschip eenvoudig een epoxie laagje erop zetten.

Terug naar hout. Zoutwater werkt conserverend voor hout. Rot is grotendeels het gevolg van zoetwater, zoals regenwater. Soms is de houtrot boven de waterlijn erger dan onder de waterlijn.

Een Scherenkruiser is mogelijk nog wel te doen, echter houten platbodems zoals botters en hoogaarsen, erger nog zijn Deense kotters zijn voor een particulier haast niet te doen.

Men begint energiek aan het project, maar na enige jaren is het animo verdwenen en treedt het verval in.

Met houten schepen moet je bovendien veel varen en gebruiken. Bij lang stilligen trekken boven de waterlijn de naden open en bij wat stormwind en helling van het schip, ligt je mooie houten bezit op de bodem van de haven.