Onderwerp: een bijna katastrofaal ongeluk

Hallo allemaal,


I had afgelopen zaterdag een geheel onverwachte ervaring die catastrofaal had kunnen aflopen.

(op mijn Dehler 31 van 1992)

De wind stak onverwacht op en ik besloot nadat de boot wel erg aan het overhangen was om eerst het voorzeil / rol fok, iets wat in te halen. We voerden redelijk hoog aan de wind met de wind van bakboord zijde. Op dat moment was ik alleen aan dek en mijn zoon binnen. Terwijl ik de fok iets aan het binnen halen was hoorde ik ineens een grote knal achter mij en voordat ik het wist zag ik de giek helemaal naar stuurboord gaan met een flapperend grootzeil and de grootschoot hing aan de giek met het blok dat normaal op de rails zit. (zie item 4 op de foto). Ik dacht op dat moment dat de gehele zaak kapot getrokken was.

Direct de fok helemaal opgerold, voordek op en het grootzeil zo snel mogelijk naar beneden. Dit ging redelijk snel zodat we de giek weer naar de kuip konden toetrekken. We waren gelukkig niet op open water maar op een JärnaFjarden dus min of meer geen golven.

Wat was er nu gebeurt?
Bij nader inspectie was de enige schade die we hadden was alleen een heel klein stukje van de eindstopper (nr 3 of de foto) was overgebleven, de schroef in het polyester, waarmee de stopper vast is geschroefd, zat er nog wel, de rest was weggeslagen waardoor het gehele blok los kwam. Wonder boven wonder maar een klein minuskuul krasje in de gelcoat naast de kuip banken.

Als iemand op de verkeerde plek had gezeten had dat tot hele vervelende verwondingen kunnen leiden.

Maar nu de vraag hoe dit mogelijk was?

Het blok wat op de rails zit, waar dus de grootschoot aan vast zit was geheel onbeschadigd en bungelde aan de grootschoot aan de giek. (nr4 op de foto)

De stoppers die aan weerszijde van dit blok zitten (nr 1 op de foto) zijn ook onbeschadigd. Wil je de grootschoot verplaatsen dan moet je deze stoppers omhoog trekken, zodat ze niet meer verankerd zitten in een gat daaronder.
Als een van de stoppers was gebroken, dan was alles veel eenvoudiger te verklaren.

Al zou een van deze stoppers niet helemaal juist op zijn plaats hebben gezeten, dan nog, op het moment dat ze verschuiven zouden ze automatische zichzelf verankeren in het volgende gat en de enige verklaring die ik heb is dat dit juist niet is gebeurd.

Na het incident heb ik dit alsnog getest en ze functioneren als voor het incident.

Ik heb de boot inmiddels 9 jaar en dit is mij nog nooit overkomen.
Het vervelende is dat ik geheel het vertrouwen heb verloren in dit deel van de boot.
We hebben heel veel in sterke wind gezeild en hoog aan de wind en ik moet er niet aan denken dat dit zou zijn gebeurd in veel moeilijkere omstandigheden en of dat iemand op de plaats zou hebben gezeten waar de stopper afbrak.

Je zal deze klap maar tegen je ledematen of in het ergste geval tegen je gezicht hebben gekregen.

Wat zijn jullie ervaringen en aanbevelingen hier?
Hoe had dit kunnen gebeuren? Of liever: hoe dit te voorkomen?
Is dit ooit iemands anders overkomen?

Het vertrouwen in de boot is helaas zwaar geschaad.


Udo

Al zou een van deze stoppers niet helemaal juist op zijn plaats hebben gezeten, dan nog, op het moment dat ze verschuiven zouden ze automatische zichzelf verankeren in het volgende gat en de enige verklaring die ik heb is dat dit juist niet is gebeurd.

Als mijn blok stoppers niet goed in het gat zitten in de overloop gaan ze niet vanzelf in het volgende gat vastzitten , daar razen ze gewoon overheen totaan het stopper einde aan het uiteinde van de overloop

Misschien heeft hij niet goed in het gat gezeten ?

Maar wat jij beschrijft met evt gevolgen is voor ons de reden geweest om geen boot te kopen met overloop in de Kuip

Je hebt gelijk dat dit gevaarlijk kan zijn. Ik heb een keer het blok van de grootschoot tegen mijn knie gekregen toen het losschoot van de bevestiging op de rail. Ik heb weken lang kreupel gelopen. De oorzaak was een andere, maar het effect was wat je bedoelt.

Hmmm, bijna katastrofaal……je bent in elk geval erg geschrokken.

Op veel schepen zie je eerst een rvs voorloopje aan de giek hangen en dan pas het blok van de grootschoot. Daardoor hangt het blok keurig op een hoogte waarmee het blok uitstekend in staat is de bemanning keihard in het gezicht te raken.
Ik heb het voorloopje verwijderd en het blok rechtstreeks aan de giek gehangen. Je moet dan ook een langere schoot kopen, maar dat is beter dan zo’n blok tegen je harses.

Deze stoppers af en toe schoonmaken en droogsmeren kan helpen, dan ook controleren of de pennen goed gangbaar zijn. Net als in lieren hoort hier geen dik of verzeept vet in.



Ook de borgingen van dit soort blokken nalopen en aftapen kan nuttig zijn…

Mijn gedacht: Als de stoppers eruit schieten (bv toch wat afgesleten stoppers/gaten) dan is prima mogelijk dat de kar wat scheef trekt (wieltjes wat versleten evt.) en dan zullen de stopper niet in het volgende gat schieten. Het scheeftrekken van de kar kan misschien zelfs veroorzaken dat de stoppers niet houden.

ReneK schreef :
Is elk gaatje in de rail gelijkwaardig? Of zijn er gaten waar de pen minder ver in valt of vol met vuil of schroefkoppen zitten?

ReneK schreef :
Dus nu moet je de kuip verlaten om de traveller te trimmen? Da’s een hele klimpartij toch op jouw boot? Wordt dat dan een tweemansactie; wie loost de grootschoot als je de boel wilt verstellen?
Geeft dat geen veel frequentere blootstelling aan risico’s, beklemde vingers etc?

koko schreef :
Inderdaad

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Calidris schreef :
In de bruinevloot lácht men vast om zoiets, maar deze near-miss is weldegelijk een incident om van te leren. ReneK heeft dit blijkbaar ook al meegemaakt.

Goed dat dit nu gedeeld wordt. Wanneer zich een persoon in de “line of fire” had bevonden, was dit anders afgelopen. In de bruinevloot-bedrijfstak zou dát pas het moment zijn te rapporteren en (als het mee zit) lessen te trekken; TS schrijft hier over en geeft dat ons de kans dat nu al te doen. Er varen heel veel boten met dit systeem rond namelijk.

Toch zou ik het woord catastrofe graag willen reserveren voor wat ernstiger zaken, minstens van de orde meerdere schepen en meerdere doden. Bijvoorbeeld een Fastnet 1979. Niet een losgeschoten schroefje.

Eens, desalniettemin hoop ik op goede tips dit te voorkomen.

Om vertrouwen terug te krijgen, zou ik een ander systeem monteren. Ik heb ook zoiets, maar mijn rails zit lager, tussen de banken, en het blok kan er niet uit. Misschien kan je andere rails kopen en met blokjes en lijnen, dit systeem kan je met een beetje wind al niet meer verplaatsen. Te veel druk.

Zoiets:

Dat is een kostbaar maar fijn systeem dat uitnodigt tot aktief trimmen, iets dat op een Dehler 31 wel zin heeft.

“Vertrouwen terugwinnen” kan wellicht ook door te snappen wat er waarom is gebeurd en hoe te voorkomen.

Spullen kunnen stuk. In die zin is zeilen in zekere zin wel een risico-ding, waarbij je bepaalde risico's accepteert.

Ik heb een hekel aan overlopen met zo'n pinnetje. Altijd gedoe met verstellen. Als er spanning op de grootschoot staat en je wil de kar verplaatsen blijft het altijd maar hopen of de pin in het volgende gat wil. Regelmatug heeft ie daar geen zin in en racet ie lekker door naar het volgende gat of naar de stopper.

Traploze verstelling is de weg om te bewandelen, hou je alles veel beter onder controle.

Vertrouwen in de boot als geheel verliezen is wellicht wat zwaar, het is de overloop die niet lekker meer is. Je kunt de overloop traploos verstelbaar maken (vervangen of blokjes toevoegen).

Een grootschootblok (of achterstagspanner) dat onder spanning door de kuip vliegt is best indrukwekkend, daar schrikken de meesten wel even van.

Edit: wat hierboven staat dus.

Op een zeilboot zit een ongeluk in een klein hoekje. “Wat als” zou je altijd bewust van moeten zijn. Dit is gelukkig goed afgelopen. Het is mij ook overkomen (zonder gevolgen) door het breken van het harpje waar het het grootschootblok mee vast zat. Overloop liep wel over het achterdek dus kans op echte ongelukken gering. Het kan dus gewoon gebeuren en hoeft helemaal geen reden te zijn om het vertrouwen in je boot te verliezen.
Het onderbeen van mijn buurvrouw werd verbrijzeld door een terugverende landvast …. Zwaar klote.
Wees altijd op je hoede dus.
De giek proberen terug te koppen moet je ook al niet doen

udo schreef :
De stopper kan pas in het volgende gat gaan indalen als het gat vrij is. Stel dat de pen van de stopper met de zelfde snelheid indaalt als dat de wagen over de rail beweegt. Optimistische aanname. Waarschijnlijk is de daalsnelheid in dit geval lager. Maar voor het gemak nemen we aan dat de snelheid gelijk is. Dan is de maat voor hoever de stopper ingedaald is gelijk aan de speling die de stopper heeft in het gat. Dat is te weinig om de slede te kunnen stoppen.
Beweeg je de slede handmatig is de snelheid van de slede misschien maar een tiende van de snelheid van de stopper. Dan daalt de stopper tien keer de speling die de stopper heeft in het gat. Ruim voldoende om in te klikken. De snelheid van de stopper blijft gelijk in alle gevallen. Die wordt door de veer bepaald.

Voor de slimmeriken ja ik weet dat de stopper geen constante snelheid heeft maar een versnelling ondergaat. Maar omwille van het begrijpbaar opschrijven heb ik dat even weggelaten.

Je schrikt je de tandjes inderdaad. En als je die giek tegen je kokosnoot krijgt, zie je er daarna ook anders uit.

Voor de rest:
Dit soort stoppers werken prima als:
- de pen ook echt goed beneden in het gat zit, en
- Het gat helemaal netjes is. Vooral de gaten in het midden die je altijd gebruikt, zijn nog wel eens uitgeleuterd.

Mbt het invangen in het volgende gat: gaat niet gebeuren. De snelheid waarmee eea voorbij komt is t hoog om dat lullige veertje de pen snel genoeg omlaag te laten duwen. Die dendert er gewoon overheen.

De eerste inspectie zou zijn: Stopper pen bekijken en het gat in de rails, en de soepele werking van de geleiding en de veer.

Als je dit hele principe niet meer vertrouwt: je kunt alles ombouwen naar lijnen en takeltjes. Hoe dan ook zal dat altijd langzamer gaan. Nadeel is wel dat je weer extra lijnen in je kuip hebt liggen en ook dat zo weer zijn faalmodii heeft, en potentieel voor ellende (beklemd raken in een lijn die ineens aangetrokken wordt).

@3Noreen: Goed punt. Toen ik op een eerdere boot nog zo’n systeem had (genuarail), rammelde ik meestal even met die stopper tot de pen in het gat zonk, herinner ik mij.

Bij TS heeft het spul dus een tijd “op scherp gestaan”, tot die ene windvlaag kwam?

Wat had er kunnen gebeuren? Het grootschootblok is aan lij kapotgegaan en daarna verder naar buiten gewaaid. Het slachtoffer had dus al tussen lijstopper en reling moeten zitten, achter de grootschoot.
Lijkt me met of zonder een lijstopper al geen plekje waar je gaat zitten. En dan nog, een stevige hoofdpijn en wat schrammen of een bloedneus.

It Paradyske schreef :
Giek tegen je kop. Schijnt nog wel eens te gebeuren.

Je kunt niet altijd alle “line of fire” plekken mijden op een klein bootje… Denk dat de praktische oplossing meer aan de “voorkomen” kant ligt hier.

It Paradyske schreef :
Blok tegen je slaap of oog kan net zo goed. “Schouder uit de kom” is bij mij aan boord ooit gebeurd in een gijp waar het loef-lijntje van de traveller niet (goed) in de klem zat. Persoon kwam klem te zitten tussen schoot en kuiprand. Dat werd ook een ziekenhuisbezoek.

Helemaal eens met Joop66. Die pen-gat stopjes zijn onbetrouwbaar. Je moet steeds controleren of de pen en goed in het gat zit. En dat zie je snel een keer over het hoofd. En dan ga ik er vanuit dat er geen vuil in gaten zit. Daarnaast moet je steeds opletten dat de pen niet in een gat voor een schroef zit want dat schieten ze nog sneller uit.
Ik zou het inderdaad vervangen door een systeem met lijnen en blokjes. Dan heb je inderdaad meer onderdelen, die dus kunnen falen, maar je kan goed zien of alles goed zit.

PS, dit geldt minder voor een genuarail, als dan de stop gaat schuiven is het effect minder vervelend.

It Paradyske schreef :
Yeah, well..... No. Dit komt heel snel in de buurt van victim blaming. Had je daar maar niet moeten zijn. Je had dit of dat niet moeten doen. TS deed niks geks. Volgens industrie regels is het verboden zich onder een gehesen last te bevinden. Daar gaan we met de hele intregrale Bruine Vloot.

Je bent wel eens ergens. Je draait wel eens de fokkeschoot aan. Zeker als je niet je fok teruggenomen hebt. Als je dat gedaan hebt, richt je je wel eens op. En dan komt een voorbijkomende giek best hard aan.

Dit is gewoon een near miss. Waarvan tenminste begrepen moet worden wat de oorzaak is. En afhankelijk daarvan een beslissing genomen over een mitigation.

Deze systemen worden alleen bij boten tot bepaalde maat gebruikt toch? Vanaf bepaalde maat zie je alleen die systemen met die lijnen. Als je gevoel van veiligheid een deuk heeft, dan zou je wellicht kunnen overwegen zo'n kartrolsysteem erop te zetten? Voelt wel als overkill én neemt nog wat extra ruimte in de kuip, maar mooi is het wel.

www.bol.com/nl/nl/p/lewmar-gro...RXbhDkBoCdxkQAvD_BwE

Dit is geen overkill op een Dehler 31, maar een van de nuttigste trimhandles die opeens beschikbaar komt! De meerwaarde is dus veel meer dan het installeren van een betrouwbare systeem. Het blijft wel een investering.