Onderwerp: Onweer onderweg?

Besten,

Twee weekenden geleden met onweer op het water gezeten. Zo snel mogelijk naar de kant. Op onze les vaken (poly, alu mast) knoopte ik altijd een landvast met dweil aan de mast, deze gooiden we vervolgens overboord. Volgens mij had dit eigenlijk niet eens zo heel erg veel zin (maakte wel alles nat).

Maar hoe werkt dit nou op kajuitboten? Ben ik veilig of moet ik ook zo snel mogelijk naar de kant? Of moet ik bepaalde aanpassingen doen? Wij varen op een victoire 26.

Alvast bedankt,

Joost

Als je de zoekfunctie van het forum gebruikt met als zoekterm bijvoorbeeld "blikseminslag" en of "bliksem" dan vind je hierover veel informatie. hier bijvoorbeeld

Joostg schreef :
helemaal veilig voor de bliksem is niemand ooit.
er gaan in NL per jaar ca 80 koeien in de wei dood door de bliksem.
En 1 of 2 golfers.....
maar de kans is erg klein, de meeste mensen nemen geen maatregelen.
En een natte dweil aan een touwtje is natuurlijk een soort bijgeloof
groet
t

Capolavoro schreef :
Waarom is die kans zo klein? Je bent in de weide omtrek meestal het hoogste punt...

Joostg schreef :
de bliksem slaat echt niet altijd in in het hoogste punt.
ik heb ooit in staveren aan de steiger meegemaakt dat de bliksem in de steiger sloeg waar ik aan lag, 2 planken ontploft in de steiger, mijn 17 meter lange mast niets aan de hand, wel de windset stuk (door de inductie).
Geen geld uitgeven aan bliksembeveiliging, dat is nog meer zonde van het geld dan een begrafenisverzekering
groet
t

Die kans komt voort uit de statistieken: ondanks al dat metaal boven ons hoofd blijken we toch een stuk minder vaak door de bliksem te worden getroffen dan we vrezen.

Thomas, zat er bij jou standaard afleiding in? Of heb je dit zelf aangelegd. Ik lees nu overal over het trekken van een 20mm kabel van mijn mast naar mijn kiel. Daar mijn mast echter op mijn dak rust en niet doorloopt naar beneden lijkt me dit erg lastig te realiseren. Ik heb dan een dikke kabel door mijn kajuit lopen. Dat lijkt me ook niet zo prettig .

zijn er andere oplossing of vergeet ik gewoon iets?

Joostg schreef :
niets van bliksemafleiding bij mij aan boord.
Je leest de verkeerde artikelen, overal

hier nog meer:
www.marinelightning.com/

geen geld aan uitgegeven! Koop er iets leuks voor

groet
t

Haha, ja maar dan ga ik meteen weer sparen voor al die gadgets bij jou aan boord.. Weet niet of dat momenteel de beste investering is . Wellicht eerst voor een nieuw grootzeiltje sparen

Edit: Nu nog een manier vinden om de vriendin ook te overtuigen.. Momenteel wil ze zo snel mogelijk naar de kant

Joostg schreef :
vertel haar dat de bliksem veel vaker op lan inslaat (bomen, huizen, auto's, kerktorens) dan in het water.
groet
t

Ik ben geen weerkundige maar om de bliksem in te laten slaan is er volgens mij iets nodig als wat ik noem een trigger. Die trigger komt vanuit het aardoppervlak (of een object). Gezien dat bliksem energie is moet het met lading te maken hebben schat ik in.

Voordat je dus een bliksem ziet inslaan (zijn foto's genoeg van) zie je vooraf eerst heel snel een korte mini bliksem vanuit het aardoppervlak vertrekken naar de energie cel toe. Als die trigger hoog genoeg komt vinden de energiestromen elkaar en is het boem.

Even een Jip en Janneke uitleg van een leek op boem boem gebied.

Je kan altijd maatregelen nemen die zeker op papier helpen. In de praktijk helpen ze ook in die zin dat ze wellicht de schade van 100% naar 95% kunnen terugbrengen. Dan kun je denken aan kopere geleiders aan je stagen vast maken tijdens een bui en in het water gooien. De kabel van de mast naar de kiel loopt ook vaak via de mastvoet / plaat. Dus aan de onderkant van je mastplaat kan er een kabel binnendoor lopen naar je kiel.

De energie echter die vrij komt bij een inslag is dermate groot dat er in de meeste gevallen geen ontkomen aan in. Je mobiel, handheld VHF + GPS in de oven leggen is dan nog het meest voor de hand liggende. Een geleider overboord heeft naar mijn idee nog het meeste zin om de lading af te voeren na de inslag dan om schade te voorkomen.

Gr Michel

maaruh bij de energie die vrijkomt bij een inslag heb je toch wel een dik kabeltje nodig om over boord te gooien.
Als je zo een dikke kabel mee moet slepen is de kans op zinken groter dan op een inslag

Beauty schreef :
dat schijnt inderdaad meestal zo te gaan, een electrisch geleidende baan van ionen van de aarde naar boven, als een soort wegbereiding voor de eigenlijke ontlading. Waar en waarom en wanneer die geleidende baan ontstaat is onzeker.

Koperen geleiders i.o.d. kan helpen maar is geen garantie.
Het enige wat zou kunnen helpen is om je boot heen een volledige kooi van Faraday maken, dus ALLE wanten en de mast koppelen met erg, heel erg dik koperdraad (van die 5 cm brede en 0,5 cm dikke gevlochten band).
En dan nog is er geen garantie.

Als je toch geld uit het raam wil pissen neem dan maar een begrafenisverzekering

groet
t

Ok heren, het verhaal is duidelijk!!!

Mocht het toch misgaan... Is het slimmer om in de kuip of in de kajuit te zitten? Of is de kans dat we zelf geroosterd worden nog veel kleiner? Schade heb ik een verzekering voor. Zinken hebben we reddingsvesten voor. 3 miljoen volt door je lichaam is echter wat pijnlijker..

Electronen gaan ook van min naar plus, ze zijn namelijk negatief geladen...

Maar al die bliksemafleiders maken je boot ook weer aantrekkelijker als geleider, dus dan moet je 't verdomd goed doen anders beland je nog eerder in de bbq.

En je mast verzwaren met een 20 mm koperen leiding? Dat weegt en kost best wat.. Zou er niet 20 mm² (qmm) bedoeld worden?

EDIT:Joostg schreef : Met bergklimmen heb ik het volgende geleerd:

Ten eerste zorg je ervoor dat alles van metaal minstens 20 meter van je verwijderd is.

Verder ga je op je hurken zitten, en sla je je armen strak om je benen heen en houd je je blote enkels vast. Dan ben je zo klein mogelijk, en met de voeten dicht bij elkaar ook zo min mogelijk gevoelig voor stroomstoten die langs de oppervlakte van de aarde gaan. Bovendien: je slagaderen zijn ook de geleiders in je lichaam, als je zo zit gaat er als het goed is zo min mogelijk stroom langs je hartspieren maar meer door je armen en benen.


Op een boot is dat natuurlijk lastig, maar ik zou in ieder geval zo ver mogelijk van de mast en stagen wegblijven, dus op mijn hurken midden in de kuip gaan zitten.

Garantie: niet eens tot de voordeur.

@beauty:

Ik begreep dat het enige zinvolle wat je bij dreigend onweer kan doen is inderdaad startkabels aan de verstaging klemmen en in het water gooien.

Het doel daarvan is niet om de lading af te voeren bij een inslag maar om het tuig te aarden zodat er geen spanningsverschil is ten opzichte van de omgeving die de bliksem aantrekt (vergeef me mijn slechte natuurkundige onderbouwing). Je maakt de boot dan als het ware onzichtbaar voor de bliksem.

Heb ooit eens een artikel gelezen over de aantrekkingskracht van tuigages op vogels. Het verhaal vertelde dat mast en verstaging spanning vasthouden omdat ze goed geïsoleerd staan opgesteld. Vogels vinden dat prachtig omdat als ze op de zaling gaan zitten de donsveertjes omhoog gaan staan waardoor ze lekker warm blijven.

Volgens bovenstaande redenering zou het aarden van het tuig er dan ook voor zorgen dat je minder last van vogelpoep hebt.

Groet Joost

Joostg schreef :
geen idee.....
op het land is het onder een boom gevaarlijker dan in het open veld; dit komt omdat de bliksem in die boom geneigd is er horizontaal uit te komen naar jou toe, want jij bent een betere geleider dan die houten boom.
Zoiets zou ook onder dek vanuit de maststeun kunnen gebeuren, hoewel dat vast allemaal beter geleidt dan die boom.
Ik heb ooit in een onweersbui gevaren waarbij er vonken over de isolator in de hekstag sprongen. Zo'n witte plastic isolator van 15 cm lang, elke seconde 'knetter' weer een vonk. Het onweer zelf was 5 km weg..... het regende niet eens.
Toen heb ik mijn vrouw en 2 (toen kleine) kinderen in de kajuit gezet, en nog steeds weet ik niet of dat verstandig was
groet
t

Er zijn zelfs theorien waarin wordt uitgelegd hoe een bliksemafleider eigenlijk een bliksemaantrekker is. En dat wil je al helemaal niet natuurlijk

als de bliksemafleider geaard is (contact met het water heeft) zie ik niet waarom die dan bliksem zou kunnen aantrekken. Als dat het geval zou zijn zou het volstrekte willekeur van de bliksem of een voorkeur voor een hoog punt moeten betreffen toch?

Groet Joost

matchbox schreef :
de bliksem gaat volgens wiki 100.000 km per seconde.
dat kleine beetje hoogteverschil (boom, mast) zal zijn reis niet significant korter maken......

en verder is alles waar de bliksem inslaat (huis, boom, kerktoren) altijd geaard, meestal op flinke heipalen. Aarding is dus geen enkele garantie tegen inslaan.
groet
t

Om het nou allemaal nog verwarrender te maken:
Bliksem "slaat" niet direct in maar volgt de weg van de "voorbliksem" . Dit is een geioniseerde weg door de lucht die ... onstaat op het punt waar de bliksem even later ( millisecondes) inslaat en reikt naar het uiteindelijke vertrekpunt. Pas daarna kan de bliksem van de wolk naar het inslagpunt schieten.
In feite begint het bliksemproces dus op het inslagpunt.
In hoeverre dat het inslaan op het hoogste pount zou verklaren weet ik niet maar het lijkt me moeilijk.
Daarentegen zijn wel alle bliksemafleiders , bijv. hier in groningen op de aardgaswinvelden) lane pinnen die ver boven alles uitsteken.

Ik heb mijn boot zonder enige vorm van bliksemafleiding al 27 jaar vlak bij huis liggen en al heel wat zeer heftige onweren meegemaak.
Nog nooit wat gebeurd, ook niet bij andere boten in de haen.

Ad

De bliksem zoekt de weg van de minste weerstand, c.q. Het pad waar de twee stromen elkaar het makkelijkst ontmoeten. Dit is niet perse het hoogste punt.

Volgens mij zou je een hele constructie van allerlei verschillende materialen kunnen maken en garanderen dat nagenoeg alle stroom het pad kiest van de materialen die het beste geleiden, c.q. De rest wat aan de constructie vast zit, komt nagenoeg niet onder stroom te staan. Dat neemt niet weg dat bij hele hoge ladingen zoals bliksem, het kan overspringen van het ene naar het andere materiaal waarbij de lucht de weg van de minste weerstand is.

Dat maakt het ook zo moeilijk om een boot te beveiligen. Als bliksemmin je boot inslaat, dan zal deze wel richting het water worden afgeleid, maar onderweg een hoop schade aanrichten. Het beste kun je dan in ieder geval zo veel mogelijk wegblijven van mast, verstaging en electrische apparatuur.

Ik heb overigens nog nooit meegemaakt een onweersbui niet te zien aankomen. Met name op groter water als het ijsselmeer zijn de buien vaak goed te zien, en kun je er om heen varen. Soms volgen de buien de kustlijn, en halen ze het water niet of krijg je alleen de rand van de bui met de regen, zonder het onweer. Een zomerse onweersbui duurt vaak maar kort, en door te tellen tussen bliksem en inslag weet je ook of de bui van je af gaat of dichterbij komt, dat kan je helpen in je beslissing.

Overigens vind ik snel naar de kant gaan zeker geen foute beslissing, maar het moet maar net kunnen. Onweersbuien kunnen door de snelle afkoeling nogal gepaard gaan met veel wind, en waarom zou je in de regen, met veel wind en onweer willen varen?

sigdock schreef :
mijn grootvader had op de boerderij bliksem afleiders.een van de eersten aan onze weg. na een seizoen onweer, friese veen gebied was er berucht om, kon hij alles vervangen, zooitje gekronkeld koper. dus er zit wel wat in.

ik ben niet gauw ergens bang voor, maar doodsbang voor onweer, ik heb midden op de med in een onweers depressie gezeten, hoefvormig, zo veel bliksem dat het stonk(vond ik) zeilen neer en dubbele matrassen in de salon en verder niks, oja ik had de electronica los gekoppeld en in de oven opgeborgen, soort kooi van faraday(???)

Capolavoro schreef :
Of allemaal aan een stalen schip. We zijn in loop der jaren heel wat keertjes met onze stoere stalen platbodem in onweer terecht gekomen, zonder mogelijkheid even naar de kant te gaan. Soms inderdaad met de vonken over de overloop.
Maar voor de bliksem eigenlijk nooit echt bang geweest, dankzij Faraday. Wel voor de windstoten uit zo'n bui overigens.

In alle verhalen lees ik terug dat maatregelen (proberen te) treffen om de boot te beveiligen idd zinloze geldverspilling is. Veilig varen heeft natuurlijk wel zin. Naar de kant (hoe strijk je dan de zeilen zonder in de buurt van de mast te komen?) heeft mijn voorkeur.

In zeilen heeft een keer een artikel gestaan waarin het relaas van nieuwe HR eigenaren stond opgetekend. Boot net opgehaald en in de thuishaven gelegd. Gedubt over wel of niet aan boord slapen. Toch naar huis. Volgende ochtend boot total loss door inslag... in heel de romp het laminaat kapot.