Onderwerp: Van masttoptuigage naar 7/8 - een heel project

Vandaag ben ik eindelijk begonnen met de werkzaamheden aan de boot die moeten leiden tot het plaatsen van onze nieuwe mast. In dit project topic wil ik laten zien wat er allemaal moet gebeuren om van een masttoptuigage naar een 7/8 te gaan.

Voordat er allemaal vragen en opmerkingen komen over deze keuze, deze is weloverwogen. Onze oude mast is prima, maar de zeilen zijn (op de high aspect na) oud en aan vervanging toe. Tevens is onze mast niet conform de instructie geplaatst op het dek waardoor de mast niet goed te trimmen is. Di heb ik dit seizoen grotendeels kunnen oplossen door bakstagen te plaatsen. Die fixeren de mast wanneer deze dreigt te gaan resoneren. Nu wil het geval dat via Marktplaats een complete 7/8 mast met vrijwel nieuwe zeilen aangeboden werd. Na veel onderhandelingen werd de prij interessant. We hebben aan het einde van het seizoen de mast in Monnickendam opgehaald. Deze lag al bijna 10 jaar in de opslag en was inmiddels groen. De zeilen hebben we bij een zeilmaker geïnspecteerd en die zijn vrijwel nieuw. Slechts 1 seizoen gebruikt in 2003 en daarna opgeslagen op zolder.

Het plaatsen van de nieuwe mast op onze Van de Stadt 34 heeft nogal wat voeten in de aarde. De mast moet namelijk 20cm naar voren geplaatst worden hetgeen betekent dat de gehele constructie gewijzigd moet worden.

Vandaag ben ik begonnen met het demonteren van de oude mastvoet. Deze zit met schroeven door het dek aan de plaat bovenop de paal vast. Het was vrij lastig deze schroeven los te maken omdat deze natuurlijk met een soort kit in de gaten gefixeerd zaten om het geheel waterdicht te houden. Uiteindelijk lukte het toch om de schroeven te verwijderen. De paal in de kajuit zat echter nog muurvast.


Ik heb daarom handig gebruik gemaakt van de balken in de loods. Ik kon met de grootschoot de oude mastvoet optrekken en zo iets ruimte boven de paal maken zodat ik deze aan de kant kon schuiven. De mastvoet elf zit nog goed vast, die zal wel in epoxy gelegd zijn. Ik kan wel tips gebruiken om die los te maken!

Binnen is de paal nu aan de kant en heb ik de bodem kunnen inspecteren. Ik heb besloten de paal toch een spant naar voren te plaatsen. Dat geeft iets meer armslag voor de ondersteuning van de nieuwe mast. Voordeel, ik noem het maar een voordeel, is dat de paal ook verplaatst wordt in de tafel. Zo krijgen we een mooi rond gat in de tafel waar precies een mooie fles in past

Ik zal morgen wat meer foto's van binnenuit plaatsen.

Spannend project!
Blijf foto's posten, ben benieuwd hoe je dit aanpakken!

ik heb een vd stad 34, 3/4 gehad, staal
de mastvoet komt nu bij de las van de knik in het kajuitdak

zorg ervoor dat die paal goed ondersteund wordt
bij mij is die las losgescheurd door de druk van de mastvoet
ik heb er toen driehoekige steunijzertjes bij laten zetten
ton

Dank voor de tip Ton. De mastvoet komt nu exact op de plek waar de stroomdraden naar binnen gaan. De mast komt tot de helft van dat gat. Ik heb geen echte knik omdat we een houtepoxy schip hebben. Hij is meer vloeiend. Maar ik snap je punt, de paal ga ik nu als eerste op de nieuwe plek plaatsen zodat deze meteen gefixeerd is als ik het dek weer laat zakken. Overigens zal ik dan eerst waarschijnlijk het dek ter plaatse gaan verstevigen met epoxy in het sandwichpaneel. Dat moet ik nog even onderzoeken, in hoeverre het sandwichpaneel van het dek al verstevigd is. De doorvoer van de stroomkabels is inmiddels ook verwijderd trouwens.

de krachten zijn enorm
ik had een vd stadt 34, 4 mm staal + hulpspanten
ik had een paal recht onder de mast, die steunde op de kiel constructie
met een beetje wind klemde toch opeen de deur naar de voorpunt

ton

Epoxy kan niet tegen te hoge temperaturen. Als het mag, vlammetje er tegenaan.

Gaaf project hoor. Kan je nog toelichten waaróm de mast eigenlijk 20cm naar voren moet?

De mastvoet kan in epoxy staan, maar het kan ook net zo goed Sikaflex zijn. Dit is zo ongelofelijk sterk, zeker met een groot oppervlak als bij jouw mastvoet. In beide gevallen is loszagen (met een ijzerzaag of draadzaag vlak tegen de onderkant van de mastvoet) misschien de beste optie.

De mastondersteuning wordt uiteraard zwaar op druk belast. Ik zie nog wel eens bij vooral wat oudere boten dat er een relatief dunne buis gebruikt is, met daardoor vervormingsproblemen en knikrisico. Ik weet uiteraard niet hoe het bij jou is, maar nu je toch bezig bent zou ik wel goed kijken of het misschien verstandig is om deze te vervangen door een stevige RVS buis met voldoende diameter en wanddikte. En uiteraard een hele stevige fundatie op de kiel(balk).

@ilCigno, de buis is gelukkig al heel zwaar. Ik schat minimaal een wanddikte van 5 mm. Ik maak daar nog wel foto's van.

Een 7/8 tuigage heeft de voorstag korter, die zit op 7/8 waardoor de mast naar voren moet. De hoek blijft immers gelijk. Daarbij is de gieklengte fors langer, circa 0,5 meter meer. Hierdoor krijg je in totaal 6,5 m2 meer zeiloppervlak. De Van de Stadt 34 kon geleverd worden met beide manieren van tuigen.

@OOOO; dank! Ik zal mijn gasbrander/verf föhn meenemen!

OK, duidelijk. Ben benieuwd naar je verdere vorderingen.

Goed dat je die paal toch naar voren zet. Benieuwd naar de fotos binnen. Succes!

Vandaag goed verder kunnen werken. Zoals beloofd plaats ik ook een paar foto's van binnen.



Let niet op de rommel, dat heet winterstalling! Doordat ik het dek opgetild heb ter hoogte van de paal kon ik deze vrij makkelijk opzij schuiven. Je ziet hier de paal met de tafel er nog aan vast. Ik ben begonnen met het demonteren van de tafelbladen zodat ik alleen nog de "romp" van de tafel overhield. Op de paal stond een soort lepel waarop de mastvoet vastgemaakt zat. Deze zag er zo uit:



Hij zat met de lepel naar achteren gemonteerd. Het idee is dat ik hem omdraai en dan een stuk naar voren weer vastzet. Om de tafel bruikbaar te kunnen houden moest daar ook een nieuw gat in. Met de vloer open kon ik het eerste spant zien waarop de mast paal nu moest rusten. Deze heb ik bepaald door de paal rechtop op de grond te zetten en zo te plaatsen dat de lepel goed uit zou komen op het dak. Ook moest ik rekening houden met de tafel, deze moest immers nog genoeg ruimte hebben om op te klappen. Toen ik dit op het oog allemaal in orde had heb ik de vloerbedekking verwijderd ter grootte van de aluminium schijf die onder de paal zat. Zo komt deze verzonken in de vloer, maar direct op het hout te liggen.



Bij het plaatsen van de paal moest ik deze al met een zware hamer op zijn plek zetten. Hij zit dus een fractie strakker dan de vorige positie. Dat is op zich logisch, het dek loopt daar iets af. Het verzinken van het aluminiumschijfje was onvoldoende compensatie. Ik maak me daar maar geen zorgen over, het zit nu dus in ieder geval erg stevig. Een geluk hierbij is dat over de complete lengte het dek volledig massief blijkt te zijn. Ik hoef het dek dus niet te verstevigen. Het dak ziet er nu zo uit:



Vervolgens de laatste klus, het verwijderen van de oude mastvoet. Tot nu toe erg behulpzaam om het dek op te tillen, maar hij moest er toch af. Conform de tip die hier gegeven werd heb ik de mastvoet met een gasbrander verhit. Ondertussen de spanning op de grootschoot opgevoerd en tenslotte met een beitel het laatste zetje gegeven. Opeens scheurde de mastvoet los van het bedje kit waarop hij gemonteerd zat. Gelukkig zonder hout van het dek mee te nemen. Het dek moet nu natuurlijk helemaal afgewerkt worden, maar het resultaat is nu:



Voldaan keerde ik huiswaards. Dit project gaat de goede kant op. Nu moet er een dikke aluminium plaat op het dek komen die ik weer vastschroef in de lepel maar die ook horizontaal geplaatst moet worden. Dat wordt de volgende uitdaging.

tcdehoog schreef :
ik zou altijd die platte plaat met 2 driehoekige steunijzers aan die paal
vastlassen
de kracht die de plaat zo liggend kan verwerken is niet veel
ik had een paal recht onder de mast staan
als ik een lange lat op het kajuitdak legde kon je zien dat het dak een mm of 5/6 ingedrukt was aan de voorzijde bij de mastkoker
ton

ps kom je eigenlijk uit met je wandputtingen?

Ton, de mast stond in de vorige setting helemaal op de lepel en nauwelijks op de paal. Dat is altijd goed gegaan. Ik heb nu juist deze situatie verbeterd. De mast komt nu ongeveer in de blauwe lijn te staan en bedekt daarmee de paal in zijn geheel (de groene lijn op de foto is de J-maat van 3,8 meter). Dat kan dus niet tot rare krachten leiden en vandaar dat ik het oplassen van steuntjes (wat ik wel overwogen heb) achterwege laat. Tevens heb ik de paal verplaatst juist om de mast recht op de paal te krijgen. In eerste instantie wilde ik hem weer op die lepel zetten maar aangezien ik dat geen goede oplossing vond heb ik alles verplaatst. Het paarse streepje geeft weer waar de oude mast stond.



De wandputtingen zijn op de goede plek. De mast gaat naar voren; de 7/8 mast heeft gepeilde zalingen om deze hoek op te vangen. Bijkomend voordeel is dat de mast direct op voorspanning staat als deze geplaatst wordt.

...7/8 tuigage heeft ook iets minder compressie op de mast dan top, dus ik zeg; niet meer over nadenken, het is goed...

Later als ik groot ben wil ik ook een fractioneel tuig!

Vandaag de nieuwe onderplaat voor de mastvoet binnen gekregen. Ik heb hem laten snijden (laser) uit een plaat aluminium van 1 cm dik. De oude mastvoetplaat was niet herbruikbaar omdat deze smaller was dan de nieuwe mastvoet.



Nu moet ik dus een horizontaal bedje van epoxy maken en daarop deze mastvoetplaat monteren. Vooral het boren van de gaten van deze plaat naar de plaat in het interieur lijkt me spannend. Iemand tips om dit goed passend te krijgen?

Ik zie het probleem van het boren niet helemaal vrees ik. Je zou zeggen lijm de plaat vast en boor de gaten. Maar blijkbaar is het gecompliceerder dan dat?

Nog een vraag: waarom heb je gekozen voor alu en niet voor het veel stijvere RVS?

Als er al gaten zitten in de plaat in de kajuit: van binnenuit doorboren. Zo te zien zitten er al gaten in de aluminium plaat die je hebt laten maken. Als je die wilt gebruiken: vastlijmen en van bovenaf boren. Of zie ik het verkeerd en moeten de gaten corresponderen?

De gaten moeten corresponderen inderdaad. Ik dacht, beginnen met een klein boortje in de hoop dat het beneden goed uitkomt?

Ik heb eigenlijk alleen maar gekozen voor aluminium omdat de oude plaat ook van aluminium was. Er komen eigenlijk nauwelijks buigkrachten op. De plaat wordt op een bed van epoxy gelegd en zo onbuigbaar met het dek verbonden. Daarna is het alleen maar bedoeld als vlakke ondergrond voor de mastvoet die hier dan weer op gezet wordt. Het is een mastvoet waar het profiel van de mast precies in past.

Zijn die 6 gaten in de alu plaat bedoeld om door te boren of om de mast mee vast te zetten ? Of voor allebei? Ik zou van binnenuit beginnen met een dun boortje 4 mm, in de gaatjes een stukje draad of een schroef steken, kijken of de plaat er op past en daarna de gaten opruimen met een ruimer of grotere maat boor.

Wat je ook doet, je wilt dat de gaten in de plaat binnen en de plaat buiten exact lodrecht boven elkaar vallen. Eén van de twee zet je vast (de plaat aan dek zou ik zeggen), je boort twee gaten (eventueel in stappen) en past de positie van de andere plaat daar op aan. Dan de rest van de gaten. Het lijkt mij ten opzichte van de rest van de klus nou niet zo moeilijk eigenlijk, maar misschien onderschatten we het.

Maarten-Jan schreef :
ik weet niet hoe de voet van je nieuwe mast eruit ziet. Als die vlak is van onderen (en dus niet op zo'n strip staat als de oude) dan is dat 'horizontaal' erg belangrijk.
Als de platte mastvoet op een niet-precies-horizontale plaat staat krijg je onder compressie een mast die naar voren (als de plaat voor lager is dan achter) voorbuigt, of, veel erger, een negatieve prebend als de plaat achter lager is.
Heel precies doen dus, dat horizontaal maken. Staat de boot een beetje netjes volgende de waterlijn?

@Thomas, daar zie ik ook de grootste uitdaging van de klus. De mastvoet is inderdaad plat en moet dus echt horizontaal staan. Ik zit eraan te denken om te gaan meten aan de boot. Op het oog staat hij mooi horizontaal nu maar ik denk dat ik via de waterlijn toch een paar loodrecht metingen ga doen om te bepalen of hij echt recht staat. Een eventuele afwijking wil ik compenseren met wiggetjes onder de kiel. Ik zat eraan te denken om met een hydraulische krik de boot dan iets op te krikken om dat voor elkaar te krijgen. Daarna wil ik heel precies een raamwerkje op het dek maken dat exact horizontaal is en waarbinnen in ik de epoxy kan gieten en afstrijken.

Graag je mening over deze procedure, ik wil hier geen fouten maken!

De steunplaat binnen staat al gefixeerd, die kan ik alleen nog met een zware hamer iets verplaatsen. Ik wil dus van binnenuit verticaal gaan boren naar boven en dan hopelijk goed uitkomen. Ik zat te denken aan een waterpas verbonden aan mijn accuboormachine. De 6 gaten zijn alleen bedoeld om d eplaat vast te zetten. De mastvoet heeft 4 gaten die ik zelf nog ga tappen in de plaat. Die kan ik nu echter nog niet definitief maken omdat ik de J-maat nog exact op de plaat moet uittekenen.

Ik zeg: laserwaterpas

Heb je die niet, dan ff naar bo-rent

ikkuh schreef :
het probleem hiermee is dat je een goede referentie moet hebben! je kunt de mastvoet best "laser-waterpas" hebben, maar als de boot vervolgens niet recht staat heb je daar niet aan.

De beste referentie is denk ik de waterlijn, maar oko die is natuurlijk wel relatief en afhankelijk van de belading van je boot (als je hem al terug kunt vinden nu je boot al een tijdje op het droge staat)

ben wel benieuwd wat voor oplossing hiervoor zijn eigenlijk!

Groeten,
Johnnie

Volgens mij wil je de onderplaat recht en vlak hebben ten opzichte van de mast. Die zou eigenlijk je referentie moeten zijn, maar dat is ook zo wat.
Immers, de verbuigingen die Thomas beschrijft doen zich voor als de mastvoet niet 100% rust op de plaat. Aangezien de mast praktisch gezien niet als referentie kan dienen moet de plaat dus haaks of in lijn liggen ten opzichte van de boot. Dat is makkelijker te realiseren dan eerst de boot waterpas zien te krijgen, en dan de plaat waterpas.

Een praktische oplossing zou kunnen zijn om een rechte lat op de plaat te leggen en die aan BB en SB even hoog ten opzichte van de puttings te plaatsen. Dan heb je de eerste referentie. Nu nog eentje verzinnen om de lijn boeg/ hek level te krijgen.......

Ik heb digitale gradenmeter. Die kan je op een willekeurig vlak plaatsen en op 0 stellen. Als de gradenmeter dan ergens anders op plaats heb je een referentie. Het geheel kantelen tot de gradenmeter weer op 0 staat en beide vlakken hebben dezelfde helling. Kan je daar wat mee?