Onderwerp: De smalle marges waarbinnen zeilen leuk is.

Hey zeilers!
Ik zeg altijd tegen mensen die nooit gezeild hebben dat de marges waarbinnen (zee-) zeilen leuk is vrij smal zijn: Te weinig wind met golven is niet leuk, teveel wind met hooooge golven is (helemaal) niet leuk. En dan praat ik nog niet over regen, zonneschijn of nachtelijke donkerte, laat staan donder en bliksem. Daarbij komen dan nog lichamelijke ongemakken: nat, koud, moe, zure smaak met brokken in de mond, geen plee, geen douche... Maar die wil ik echt buiten beschouwing laten hier.

Die smalle marges leiden tot: klagen; de motor aan, in de haven blijven, met de staart tussen de benen vluchten, nog meer klagen.

Hoewel mijn bootje erg klein is en ik dus noodzakelijkerwijs kleinere marges moet accepteren, zoek ik altijd naar methodes en tactieken om mijn marges te vergroten.
Ik wil volgend jaar misschien een fors lange tocht over zee gaan maken en ben me nu aan het oriënteren wat ik aan voorbereiding moet doen om de marges te verruimen, wat mij betreft dan met name voor harde wind en hoge golf. Die andere dingen die kan ik wel hebben.
Wat zijn jullie marges waarbij je OF de haven niet uitgaat, OF op de motor doorgaat, OF, als dat niet (meer) kan, tot andere maatregelen overgaat?
Doen jullie aan zee-anker, serial drogue, try-sail of andere leuke dingen?

Daar liggen waar je kunt kiezen uit verschillende soorten vaarwater ? Stavoren: IJsselmeer en bij wat heftiger omstandigheden: Friese meren. Of Lauwersoog: Lauwersmeer / Waddenzee / Noordzee. En zo zullen er meer voorbeelden zijn. Dat vergroot de bandbreedte voor het kunnen varen.

mijn eigen eigewijze mening. nooit een boot afremmen, wel zeil kunnen minderen tot minimaal, maar blijven zeilen. alleen in uiterste nood, dat betekend niet meeer vrij kunnen zeilen, de motor bij, maar niet het zeil eraf. ben ooit de cabo verde uitgevaren na een storm, te ongeduldig en ik ging toch met ruime wind. had wel de golven onderschat die van 4 kanten kwamen. voor het eerst een vliegende kat gezien in de boot.

ik heb een korte mistral over me heen gehad , was niet voorspeld omdat de meteo (spaanse) al twee dagen staakte. 80 knopen wind, op alleen de gereefde werkfok doorgegaan, groot zeil was een "beetje" kapot.

hou er wel rekening mee dat het kan voorkomen ( dat gebeurde toen) dat het zo hard waait dat je aan dek niets meer kunt doen omdat je handen te kort komt. het is dan beter om de ruimte op te zoeken, dus van land af en maar de reis wat langer laten duren.

Het gaat erom dat je zo optimaal mogelijk en met de minste inspanning wilt zeilen met nagenoeg geen gebruik makend van de motor.
Ik denk dat de beste plek (in Nederland ) daarvoor het Ysselmeer/Markermeer is.
Varen op zee doe je met vooraf bepaalde bestemmingen.Als de bestemming niet bezeild is,of het weer zit tegen,dan verzin je niet zomaar even een andere bestemming.
Zeilen op zee betekent ;rekening houden met het tij .Dus ,vaak onmenselijk vroeg vertrekken om op tijd te zijn voor de volgende plaats met tijdok.
Als je telaat dreigt te komen moet de motor erbij.
Zeezeilen is 40% zeilen,60% op de motor.
Zeilen op het Ysselmeer is daadwerkelijk 100% zeilen.Windstiltes daargelaten .
Maar toch,als de omstandigheden goed zijn is er geen betere plek op de wereld dan de zee .

Groet,
Herman.

Een keer ben ik omstandigheden tegen gekomen die de boot waar ik op zat niet aan kon. Dit resulteerde in een langscheepse 360 graden rol met een 8 ton zware 40 voeter.

Onze eigen boot kan heeeeel erg veel meer hebben dan die boot in kwestie en ondanks dat we flink wat te voorduren hebben gehad met de boot, inclusief tropische stormen, hebben we nog nooit omstandigheden getroffen die vroegen om een alternatief plan.

Wel heb ik over de jaren gemerkt dat je een heel erg kleine stormfok toch erg gaat waarderen als de brekers van de golven af beginnen te waaien.

De ISAF stelt als regel voor maximale stormfok dat je 5% van de voorstaghoogte boven dek in het kwadraad als maximale stormfok maat moet aanhouden. Ik heb ondervonden dat dat ook echt MAXIMUM maat is. Inmiddels heb ik er een fok bij gemaakt die minder dan de helft van de oppervlak is en opeens merk je dat je heel veel meer hebben kunt met je boot.

Veel hangt ook van de boot af natuurlijk. Onze is een ruim 22 ton zware 50 voeter die zeer gemoedelijk aan de wind kan varen met hoge snelheid. Een lichte kleine lellebel die door iedere golfkam een boot breedte weggezet word kan veel minder lang aan de wind doorgaan.

Ik heb in het verleden wel het een en ander geexperimenteerd met zeeankers en lijnen uitslepen, maar ik ben er van overtuigd dat dat alleen maar op de verkeerde manier bijdraagd. Zo ook met bijliggen en bijgedraaid liggen. twee tactieken die ik na onze 360 graden rol als erg gevaarlijk ben gaan beschouwen.

Trysail voor op zee vind ik een must, al denk ik wel dat er een ondergrens aan boot maat is waar op dit nog effectief is. Op een grotere boot vind ik het zelf geen keuze meer.

Marges hangen meer van het water af dan van de wind. Er zijn plaatsen waar ik bij 40+ knopen wind ook nog wel uit zou varen, maar er zijn ook plekken waar ik met 25 knopen wind maak dat ik weg kom. Dit heeft alles te maken met de golven en de bodem gesteldheid. Uit princiepe blijf ik weg uit gebieden waar de bodem dichterbij is dan 3x de significante golfhoogte. regen, zon, sneeuw en ijs kunnen me niet tegen houden. Wind meestal ook niet. Het zijn de golven die bepalen of je een bepaalde plek wel of niet gaat verlaten.

In de praktijk is op open water de motor erg nutteloos, als je je zeilend niet kunt redden dan moet je er voor zorgen dat je niet in dergelijke omstandigheden terecht zult komen.

Bij een vaargebied als de Noordzee (die ben ik zeker 50-60 keer over gestoken, zowel in de lengte als in de breedte) heb ik gemerkt dat je op een weerbericht van ouder dan twee dagen niet kunt vertrouwen. Als je dus een oversteek gaat maken die langer dan twee dagen duurt dan moet je boot gewoon storm vast zijn.

Stormvast in mijn ogen betekend: waterdicht van onder en van boven, goede set stormzeilen en sterk genoeg om brekend water aan te kunnen. Voldoet je boot aan deze eisen, dan kom je overal met dat ding.

Wat voor reis heb je in gedachten? Zal wel langer zijn dan je recentelijke tocht naar farsund heen en weer vermoed ik? Azoren of Lofoten misschien? IJsland wellicht? Allen zeer de moeite van het bezoeken waard kan ik je uit betrouwbare bron verklappen

vrotogel schreef :
tis er overal al zo vol, niet de havens, maar op het water. als je leuk zeilwater zoekt zit je al gauw noordelijker op de noordzee, of je moet eerst het kanaal door.

ANDO schreef : Het tij heb ik nog nooit rekening mee gehouden, tenzij ik bij vertrek al kans heb op vast lopen op een ondiepte, dan wacht ik op hoger water. En motoren op zee doe ik ook zo goed als niet. Van de 18.000 mijl die er met onze boot sinds 2009 gevaren is, heb ik denk ik nog geen 2000 mijl gemotord en dan zoeken we wel gebieden op waar vaak geen wind is (poolgebieden) en als er wind is, dan waaien de ijsberen van de ijsbergen af. Een tussenweg is er vaak niet.

Wat gaaf, zo snel al zulke leuke en leerzame antwoorden!
Ik probeer al even vlug wat te reageren:

@vrotogel: dat is waar wat je zegt, je creëert alternatieve doelen. ALS je dat kunt, en ik ben daar niet goed toe in staat. Ik stel me een doel en wil dat realiseren. Dwangneurose..

@sietseten
Nooit afremmen ken ik. Heb het ook nog nooit gedaan. MAAr jij vaart in grote zware boot. Zijn er voor jou situaties dènkbaar dat je misschien toch afremmen zou gaan overwegen? Nog hogere golven? Hoe hard kun jij /wil jij daar vanaf donderen?

@ando
Ben je terug?
Wat motor betreft: ik heb er eigenlijk niet echt een, dus daar kan ikzelf niet veel mee. Bij mij is op zee het nieuwe credo: nooit motor aan.
En met tij, ja, daar wil ik wel eens rekening mee houden als het uitkomt. Maar als het niet uitkomt dan komt er wel weer iets anders uit... Cryptisch maar met een voorbeeld: vorige week kwam ik van zee op Strotemelk aan. Volle stroom tegen. Wind ook. Opties toen: ankeren of opkuisen tegen stroom. Tweede gekozen. Kostte net zoveel tijd als ankeren hahaha, maar wel twee grote J-boats eruit gezeild, omdat zij na enige tijd de zeilen streken en motor startten.

@erik,
Wat heb jij een enge dingen meegemaakt! 360 rol, Brrrr...
Jij gaat dus ook NOOIT Meer vertragen? Nooit nooit?
Ga jij ooit voor top en takel? Heb ik in het verleden ook weleens gedaan bij wens trager te gaan dan met kleine stormfok. Had toen o nog ruim voldoende snelheid en stuurkracht.
Je ondiepte opmerking is erg waar, dat hanteer ik ook: de Noordzee is eigenlijk ook voor grote delen een modderplas wat dat betreft hè?
Met mijn laatste tochtjes van 3-4 dagen heb ik buitengewoon geluk gehad qua uitkomstvan weersverwachting, mij ervaring is inderdaad gelijk aan fde jouwe wat dat betreft.
"stormvast" is een eis ja, waterdicht, goede stormzeilen en sterkte.. Dat heb ik wel in beeld. Vraagt komende winter nog wat to-do's, maar dat lukt wel.
Over mijn reisje volgend jaar: Lofoten ben ik al eens geweest, die ene andere durf ik niet, blijft er een over...

Erikdejong schreef :
Ja slimmerik.Dat is ook precies wat ik bedoel met rekening houden met het tij.

nee , niet afremmen, je kunt beter van die golf afdenderen dan dat ze bij je aan boord komen. ik heb hoge golven meegemaakt, maar de ergste waren tijdens die korte mistral, de zee wist het nog niet, dus korte heel hoog. ben toen ook twee keer plat gegaan, de tweede keer mijn al twee maal gereefde grootzeil aan gort, kon die paar ton water niet meer hebben.
ik was toen beide keren wel binnen met alles dicht. boot deed t het werk.

ik ben onderweg naar cartagene colombia "overvallen door steeds meer wind maar wel bakstag onder twee pasaat zeilen, werd op een moment ook zo hevig dat ik de pasaat bomen een beetje krom heb gevaren, schommelde een beetje, maar toen had ik het probleem dat mijn stuurautomaat op was, ik vertrouwde het niet om naar voren te gaan. maar het hield allemaal wel weer op.

daar ben ik altijd van uit gegaan dat als het op zijn ergst is het alleen maar beter kan worden.

Hoe moet ik dat zien, gewoon maar binnen gaan zitten en wachten tot het over gaat?

Evaluationcopy schreef : Ja! Dat herken ik wel van Sietse, dat binnen zitten. Ik zit heel veel binnen, en hoe rotter het weer/golven hoe liever.

Evaluationcopy schreef :
het waaide volgens de windmeter van de haven die nacht 150 km, toen ging de gever er vandoor. rij eens 150km met je auto en steek een hand, niet je hoofd , buiten het raampje. stel dat je dat hebt en je staat aan dek die te keer gaat als de ergste atractie van een pretpark. denk je dat eens in, dus je hebt buiten niets te zoeken, wordt je dood, ja even lukt wel. ik lag aan stuurboord op de bank achter een storm zeiltje en de boeken van bakboord vielen boven op me, daar werd ik wakker van.

maar geloof me, het houdt een keer op, ik was toen wel blij dat ik alleen was, ging het mis dan was ik het alleen maar die naar de kelder ging.

edit: dit is geen heldendom, begrijp me goed, ik heb het niet opgezocht en hoop het nooit meeer mee te maken. ik was die middag ook zo moe dat ik niet meer helder kon denken. normaal legde ik mijn boot op twee cm van de kade en kon zo de lijntjes aan geven. toen hebben ze me de laatste 5 meter naar de kant moeten trekken.
ik heb het wel vaker hier gezegd, de boot was zeewaardiger dan zijn schipper. want die heft het werk gedaan.

sietse-ten schreef :
Was de kat niet mee ??

Revolution1 schreef :
toen nog niet, die heb ik op mijn tweede reis pas gevonden in portugal, was de weg kwijt en ongeveer 6 weken jong.

Sunday schreef :
Volgens mij ben jij helemaal niet met zeilen bezig....

Kan me voorstellen. Ik heb dat boek 'Zwaar weer zeilen' gelezen, daar bleven ze altijd wel gewoon aan het roer om kenteren tegen te gaan. Maar 150 is wel heel hard...

ANDO schreef :
wat doe jij dan, naar je zeilen gaan zitten kijken, krijg je een stijve nek van. de boot wordt gestuurd door de stuurman die niet mag zeuren, als de zeilen gaan klapperen of de vlag waait in eens een rare kant op dan zucht je een keer en ga je aan het werk. maar zeilen hoort ontspanning te zijn, dus boek lezen of de radio aan.

ANDO schreef : Hahaha! Nee klopt!
Ik heb dit jaar naast wat weekendjes in grote lijn drie tochtjes gemaakt.
Één lang weekend 5dgn met ongeveer 400mijl, één van 3dagen met 350mijl (heen naar noorwegen) en één van 6 dagen met 450mijl (weer terug, drie weken later) Totaal 30 mijl gemoteurd, noordzeekanaal, rest op... Zeil.
Maar wel binnen!

sietse-ten schreef :

Ik begrijp hier helemaal niets van.Maar dat komt waarschijnlijk doordat ik nooit met windkracht 12 op een lompe stalen boot,met gescheurde zeilen,getergd door allerlei onheil en herinneringen,met volle baard tegen de wind in pissend etc.etc....kortom ,ik geef toe;Ik kan helemaal niet zeilen.Gelukkig jullie wel en kan ik genieten van die geweldige verhalen.

De hier beschreven omstandigheden zijn ook niet mijn beleving van het lekker zeilen. Eigenlijk ben ik blij dat ik dat gewoon niet heb meegemaakt. Ik zal dit in de toekomst ook zeker niet opzoeken. Ieder heeft zo zijn eigen pleziertje maar windkracht 12 hopend dat je het gaat overleven in een kajuit zittend/liggend is niet mijn feestje

Let op zeilers! Het gaat wij mij betreft NIET om objectieve windkracht of golfhoogte hoor! Dat klinkt wel stoer, maar is het heus niet
Waar ik in geïnteresseerd ben is hoe jullie omgaan met de top van de marge waarbij je nog comfortabel bent. Kan dus ook zijn dat je bij 2m golven en 30kn wind voor top en takel weg vaart.

maar als je als een verstandig mens, wat we toch allemaal denken te zijn, nadenkt over zeilen is het eigenlijk gekkenwerk wat we doen. onderweg heb ik vaak gedacht waarom doe ik dit, waar ik vandaan kopm was het ook leuk en waar ik heen ga moet ik maar waar afwachten. hoe je het ook plant, maar na een paar dagen zeilen is het weer nacht werk, het giet van de regen, je vriendin zit beneden met een nieuwe kaart van harri van de suriname rivier aan wijzingen te geven, maar je ziet geen boei ( accus waren gejat door de vissers) boeien liggen niet waar ze horen te liggen ( waren versleept door stakende loodsen) je ziet ineens voor je een wal, die niet op die nieuwe kaart staat, gooit het anker uit wat in 4 meter blubber gaat krabben. blijkt de volgenden dag.

maar dan schijnt de zon en wordt je verwelkomt bij de steiger van het loods wezen, het is verkiezingstijd dus volop feest en gratis drank.
je wordt meegenomen naar van alles en nog wat.

ja eigenlijk is zeilen toch wel leuk. je komt nog eens ergens.

Sunday schreef :
En als dat jouw smalle marges zijn waarbinnen zeilen leuk is ,vraag ik mij af wat je met dit topic duidelijk wil maken.
Het ruikt een beetje naar arrogantie.
Als je zo graag wilt verhalen over je zeilbelevenissen,schrijf dan een leuk opstelletje.

Sietse, je schrijft in ieder geval heerlijk! Hopelijk krijg ik mijn vrouw ook ooit zo ver...