Onderwerp: Norna Biron

helmsman 38 schreef :
Het een sluit het ander niet uit, he? En ik heb uit betrouwbare bronnen dat een (meer?) van de bij dit verhaal betrokken helden zeer betrokken en deelnemer is geweest bij die andere, instapmodel-, saga met de kleine scheepjes?

Joost was meestal winnaar met zijn Marsvin, die nu in de davits mee had gekund naar de koude oorden.

Barentsburg

3 Juli 2022

Vooraf had ik een heel ander idee bij “Barentsburg” op Spitsbergen. Iets van een vervallen nederzetting zegmaar. Maar het tegendeel is het geval. Barentsburg blijkt een klein industrie stadje te zijn dat met de huidige 200 inwoners nog steeds in bedrijf is.



Sinds 1921 draagt deze plek de naam Barentsburg, als een eerbetoon aan de Nederlandse navigator Willem Barentsz die in 1596 Spitsbergen ontdekte. De Nederlandse Spitsbergen Compagnie was van plan de mijnbouw op grootschalige exploitatie ter hand te nemen. Door financiële perikelen is dat echter nooit tot stand gekomen. De mijn en de door de Nederlanders opgerichte nederzetting lieten ze vervolgens bewaken door een klein aantal mensen. Één daarvan was Sjef van Dongen, die in 1928 als held terug naar Nederland kwam vanwege de reddingspoging van de gestrande Italiaanse poolreiziger Umberto Nobile met zijn Zeppelin de N2 Italia. De Italia expeditie was een poging tot revanche op de eerdere Zeppelin expeditie van een paar jaar daarvoor met de Norge, waarvan het succes was opgeeist door Roald Amundsen, dus door Noorwegen. Een reddingspoging die overigens voor Sjef van Dongen op een mislukking uitliep en voor Roald Amundsen, die, net als vele anderen, ook een reddingsexpeditie voor Nobile op touw hadden gezet, zelfs fataal is afgelopen.



Barentsburg werd in 1932 verkocht aan het Sovjet Staatsbedrijf Trust Arktikugol voor een fractie van de kosten die de Nederlanders er al in hadden geïnvesteerd. In de koude oorlog bleek het een prima locatie om het Westen en met name Noorwegen te bespioneren. Binnen het Spitsbergen verdrag waaraan ook Barendsburg onderhevig was mochten geen militaire activiteiten ontplooid worden dus mocht het aftappen van het radioverkeer alleen een civiel doel hebben. (?/!)



Barendsburg heeft tegenwoordig nog zo’n 200 bewoners waarvan er 150 actief de mijn exploiteren. Uiteraard kijkt ook hier Lenin mee.



Krasniy Medved is de bierbrouwerij met restaurant en bar. Het water voor de brouwerij is afkomstig van de verderop gelegen gletsjer en wordt per boot in de vorm van blokken ijs aangevoerd. Het zowel bruine als blonde biertje, gebrouwen met toevoeging van duizenden jaren oud water uit bevroren gletsjer ijs, smaakt voortreffelijk. Overigens is het drinkwater voor Barendsburg afkomstig uit een meer gelegen aan de overkant van de fjord. Er is een kilometers lange waterleiding voor aangelegd die eindigt in een pompstation aan de rand van de fjord alwaar het verder naar Barentsburg wordt gepompt



Het houten en typisch orthodoxe kapelletje is opgericht ter nagedachtenis aan de 141 omgekomen mensen, waaronder mijnwerkers en hun families, bij de vliegramp in 1996 boven Adventdalen.

Vanaf Barentsburg gaan we richting Ny-Ålesund verder in het noorden.



NB. Deze post is eerder verzonden over sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn 18/7 alsnog toegevoegd.

Ny-Ålesund en Ny-London.

4 Juli 2022

Vanaf Barentsburg varen we in één ruk door naar Ny-Ålesund. De tocht gaat door de Forlandsunde met aan bakboord het langerekte Prins Karls Forland


en aan stuurboord Oscar II Land.


Hier zie ik aan onze loefzijde, of beter gezegd ruik ik, mijn eerste walvis, vermoedelijk een Bultkopwalvis ?(Northern Bottlenose whale).

Ongeveer halverwege ligt over de hele breedte van de Forlandsunde een ondiepte met een voor ons nog bevaarbaar track van rond de 3m. diepte. Dieper stekende schepen in Noord of Zuid richting moeten derhalve aan de buitenzijde (Westzijde) langs Prins Karls Forland varen. Ik krijg van Joost een spoorbreedte van 3m. (!?) mee dus dat moet wel lukken



Bij Kvadehuken, een platte uitstekende landtong zo genoemd door de Nederlandse walvisjagers, maken we een 3/4 U-bocht stuurboord uit de Kongsfjorden in. Er opent zich een adembenemend uitzicht op Kongsbreen, Kronebreen en Kongsvegen, drie gletsers die in de Zuidoosthoek van de Kongsfjorden samenkomen. In alle soorten, maten en de meest fraaie vormen komen ons nu ook ijsbergen en schotsen tegemoet. Aan stuurboord ligt Ny-Ålesund als een kleine nederzetting bijna onzichtbaar in deze overweldigende natuur. Daar tegenover aan bakboord het eiland Blomstrandhalvøa met Ny-London.



Ny-Ålesund, één van de noordelijkste bewoonde nederzettingen, is dan zo’n plek zoals ik het mij had voorgesteld, ruim en desolaat met her en der wat bebouwing. Ook hier ligt de oorsprong in de mijnbouw dat echter in 1962 is gestopt in vervolg op een aantal ernstige dodelijke ongelukken die de mijnwerkers hebben getroffen.





Tegenwoordig is Ny-Ålesund het centrum van het Arctisch wetenschappelijk onderzoek. De huisjes worden bevolkt door wetenschappers uit alle hoeken van de aarde. Uiteraard kunnen de Nederlanders niet ontbreken en daarvan is een vertegenwoordiging van de Rijksuniversiteit Groningen aanwezig. Hun verblijf is te herkennen aan de plastic tulpen naast de voordeur. Andere vlaggen dan de Noorse zijn hier verboden. We spreken de hoofddocent Dr. Maarten Loonen die ons op zeer boeiende wijze vertelt wat hun wetenschappelijk werk hier inhoudt, en dat al 33 jaar lang op deze locatie.



Ny-Ålesund zelf, super netjes, opgeruimd en zonder vervallen resten of afval. De omgeving is bezaaid met allerlei instrumentarium en meetopstellingen t.b.v. de onderzoekers. Tussendoor graast een rendier. Diesel tanken is 1 euro per liter goedkoper dan in Noorwegen of Nederland. De tank tot de nok vullen (iets van 1000ltr.) is hier dus wel de moeite waard. Ons afval, m.u.v. glas voor de glasbak, raken we hier niet kwijt en gaat weer terug de boot in. Ik denk dat hier alle afval binnenshuis wordt gehouden om hongerige ijsberen maar niet in verleiding te brengen.





Mijn bijzondere belangstelling gaat uit naar Ny-Ålesund als vertrek plaats voor de Noordpool expedities aan het begin van de 20e eeuw. Roald Amundsen was de eerste die de Noordpool bereikte. Met de Zeppelin Norge vertrok de expeditie in 1926 uit Ny-Ålesund om vervolgens over de Noordpool te vliegen, daar de vlaggen uit Noorwegen (expeditieleider), USA (financier) en Italie (Zeppelin) te laten vallen om vervolgens in het Noorden van Alaska weer te landen. De startplaats van de Zeppelin kan nog steeds herkend worden door de aanwezige stalen mastconstructie waar de zeppeling aan werd vastgemaakt. De enorme hangar die voor de Zeppelin was gebouw, heeft een storm niet overleeft waarna het hout is hergebruikt in de diverse gebouwen.



Eerder in 1925 is de poging om de Noordpool te bereiken per vliegtuig (de N24 en N25) mislukt en ook later in 1928 strandde de Zeppelin Italia ondrr leiding van Umberto Nobile , waarbij de helft van zijn bemanning is omgekomen. Er werd een grootscheepse reddingsactie voor Nobile op touw gezet. Verschillende landen namen er aan deel met een totaal van 1500 man verdeeld over 22 vliegtuigen, 15 schepen en 2 hondenslee teams. Nobile werd na 48 dagen op het ijs te hebben gebivakkeerd gered door de Russische ijsbreker Krassin. Sjef van Dongen uit Barentsburg bemande één van de twee hondenslee teams. Hij heeft Nobile niet gevonden en moest zelf na een heroische tocht gered worden. Later in Nederland is hij als poolheld binnen gehaald. Roald Amundsen vertrok ook met een vliegtuig vanuit Tromsø om Nobile te kunnen vinden. Amundsen kwam daarbij om het leven toen zijn vliegtuig in de Barentszee, ergens tussen Tromsø en Bereneiland, is neergestort. De redding van Nobile was destijds groot nieuws. De kranten stonden er vol van.



In het Noordelijkste postkantoor ter wereld verstuur ik een paar ansichtkaarten. Alhoewel de postzegel met een bijzondere stempel wordt afgestempeld pak ik zelf ook nog een paar andere en stempel de achterkant van de kaart er mee vol. Veel liefs enz. kan er nog net bijgeschreven worden.

Ny-London

Ten noorden van Ny-Ålesund ligt het eiland Blomstrandhalvøa met de voormailge nederzetting Ny-London. Hier vinden we de restanten van de mijnbouw uit 1911, ook wel genoemd ‘het marmer sprookje’ Het eiland, destijds heette het in de volksmond algauw ‘het marmeren eiland’, was veelbelovend voor de winning van marmer. De kwaliteit zou uitstekend zijn. Helaas viel de opbrengst tegen en ook de kwaliteit liet toch erg te wensen over. In 1920 was het helemaal over en het sprookje uit. Wat rest wordt nu gezien als een waardevolle erfenis uit de vroege industriele periode op Spitsbergen.



Bij het oversteken van het fjord laveren we tussen de van stuurboord naar bakboord drijvende ijsschotsen. We geven ze nemen zoals Zwaantje, Space Shuttle, Dikke Bertha, de Chinees en nog andere benamingen die ik hier verder niet kan noemen. In ieder geval kunnen we ze nu benoemen in plaats van ‘die daar’ of nee ‘die andere’.



We gaan met het bootje aan land en verkennen de omgeving, de industriele restanten uit het marmer tijdperk en twee overgebleven (en gerenoveerde) hutten uit die periode. De andere bouwsels zijn, na een periode spookstad te zijn geweest, in 1933 afgebroken en overgebracht naar Ny-Ålesund voor hergebruik in de bebouwing aldaar.

Edmond gaat verder alleen de berg op en neemt het wapen mee. Even later wordt het eiland overspoeld met een 100-tal toeristen vanuit een cruiseschip. Wel onder streng en gewapend toezicht. Hun ‘footprint’ is wel wat groter dan die van ons.



We verlaten hier onze ankerbaai Peirsonhamna op weg naar het Noordwesten van Spitsbergen met bestemming de eilanden Danskøya en Amsterdamoya.



NB. Deze post was verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn 18/7 alsnog toegevoegd.

Naar het Noorden

5-6 Juli 2022



We verlaten onze ankerbaai Peirsonhamna bij Ny-London op weg naar het Noordwesten van Spitsbergen, de eilanden Danskøya en Amsterdamoya.







Met een koers pal Noord houden we de kust van Albert I land aan stuurboord. Deze kust wordt ook wel de kust van de zeven gletsjers genoemd. We varen de Magdalenefjorden aan stuurboord voorbij, varen de Sørgattet in en ankeren in het baaitje onder Danskeneset, in het Zuidoosten van Danskøya. De meeste ijsschotsen afkomstig van de Smeerenburgbreen drijven voorbij en het Smeerenburgfjord uit. Een enkeling drijft ons baaitje in. De fokkebomen hebben we voorzien van pikhaak punten zodat we Norna eventueel van te opdringerige ijsschotsen kunnen vrijhouden. Maar het is niet nodig, ze raken ons net niet.



Aan de Noordzijde van Danskøa ligt Virgohamna, één van Spitsbergens’s meest belangrijke historische plaatsen. De oudste historische resten zijn afkomstig van de Nederlandse walvisvaarders. Ze noemden het “de Harlinger Kokerij” en werd opgericht in 1636. Rond de eeuwwisseling van de 19e naar de 20e eeuw werd Virgohamna, nu vernoemt naar het stoomschip “Virgo” van de Zweed Salomon August Andrée, de basis voor enkele pogingen om de Noordpool te bereiken. Na een eerdere mislukte poging in 1896 vertrok Andrée samen met twee anderen in 1897 met een luchtballon richting Noordpool. Er werd nooit meer iets van hen vernomen. Pas in 1933 werden de resten van de expeditie en de lichamen van de bemanning gevonden op het eiland Kvitøya.

Een paar jaar later later ondernam Walter Wellman vanaf Virgohamna eenzelfde expeditie maar met een Zeppelin. Tot drie maal toe, in 1906, 1907 en 1909, mislukten die expedities. Het was pas 20 jaar later dat Roald Amundsen het wel lukte om met de Zeppelin “Norge” de Noordpool te bereiken.

Wij varen tussen Amsterdamoya en Danskøya door, met “Smeerenburg” aan stuurboord, op basis van een op de kaart aangegeven koerslijn die ons vrij moet houden van de ondiepten. Direct na deze passage ligt aan bakboord Virgohamna. Helaas is de ankerplek onder de huidige weersomstandigheden te onbeschut en we besluiten daarom een andere ankerplek te zoeken. Die vinden we aan de Westkant van Danskøya in het Kobbefjord. Na de voorzichtige passage van een erg ondiep gedeelte, dat voor dieper stekende schepen een barriere vormt voor het daarachter gelegen baaitje, laten we ons anker dicht bij de oever vallen. Voor ons de ideale ankerplek, met zandgrond, in deze uiterste Oosthoek van het fjord. Een nieuwgierige zeehond steekt zijn zwarte kop boven de waterspiegel uit om te zien waar al dat plotselinge rumoer vandaan komt.



Vlak voor de ondiepe scheiding naar het bassin in de uiterste Oosthoek, waar we het anker hebben laten vallen, ligt nog een klein eilandje met de naam “Postholmen”. Tijdens de periode van de walvisvaart, werd dit eilandje als “postkamer” gebruikt. Walvisvaarders die op jacht gingen llieten hier hun post voor thuis achter dat dan weer werd opgepakt door de naar huis varende schepen.



De, opzich niet heel sterke, wind tunnelt hier door de bergen heen om vervolgens, met een verveelvoudigde kracht, over ons ankerbaaitje te blazen, waardoor Norna af en toe hardhandig wordt aangespoord om weer recht achter haar anker te komen liggen. Op de marifoon horen we dat bij ons ankerplekje van gisteren een ijsbeer is gespot. Edmond maakt vanaf de top van het gebergte mooie foto’s van de geankerde Norna. Even zwaaien naar beneden en we herkennen hem, met telelens, tussen de rots pieken.



Scheepsberaad. We willen eigenlijk wel naar Virgohamna en Smeerenburg maar de weersomstandigheden zijn nog hetzelfde als gisteren dus niet ideaal om daar te ankeren. Daarom trekken we eerst nog wat verder naar het Noorden en Oosten, ten Noorden van Spitsbergen langs.
We vertrekken vanavond 7 Juli even voor 19.00 uur vanuit onze ankerplek in het Kobbefjord naar de Liefdefjorden waar we vanacht of in de vroege Vrijdagochtend zullen aankomen, gebruik makend van de volgens verwachting naar West krimpende wind.




NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn op 18/7 alsnog toegevoegd.

Fijn om de belevenissen te lezen en ook leuk dat jullie de onderzoeker, Maarten Loonen?, ontmoet hebben, stond pas nog een stuk over op NU.nl:
www.nu.nl/werk/6209080/maarten...ijsberen-gezien.html

Wat dit voor mij leuk leesvoer maakt, is de afwisseling van de beschrijvingen van jullie stoere zeiltochten met jullie walavonturen, verrijkt met leuke weetjes en informatie over Spitsbergen en Noorwegen.

Ik heb er net maar eens de kaart bijgepakt, die mis ik (ah begin?) bij de artikelen en maakt het soms lastig orienteren/mee te leven.

Jullie reis is episch, dus dit draadje een epos, een echte, arctische Odyssee, misschien moeten jullie maar eens oefenen met de iambische hexameter, dat kan dan ook heel ritmisch via morse worden verzonden als de bandbreedtte weer eens tegenvalt?

Liefdefjorden.

Om zeven uur ‘s-avonds vertrekken we uit het Kobbefjord. Het wordt weer een wat langer traject en door “de nacht” zodat we al direct ons wachtschema weer invoeren. Op de uiterste landtong van Smeerenburg (gisteren verloor ik hier mijn favourite pet) ligt een groep walrussen te zonnen.




De baas ligt aan de waterkant zijn harem in de gaten te houden. Wij varen op een Noordwestelijke koers het Smeerenburgfjord uit richting “Fair Haven”, zo genoemd vanwege de vele beschutte wateren tussen de eilanden.



Wij gaan door de smalle engte tussen Udkyken en Norskøysd naar open water. Tegen die tijd, 21.00 uur, is ook mijn wacht aangebroken. Helaas laat de wind het compleet afweten en onder een stralende zon veranderd de zee in een gladde vlakte.





Op de heel scherpe horizon hangt een smalle strook witte bewolking boven op het water. Vooruit ligt een donkergrijze band over het water. Het lijkt ver weg maar verschijnt op een gegeven moment ook tussen ons en de kust in. Het lijkt een muur van mist waar we elk moment in kunnen varen. Het heeft wel wat mystieks. Maar telkens als ik denk dat ik het kan aanraken wordt het transparant en kan ik er doorheen kijken.



Wel wordt het koud en vochtig. De zon blijft onverminderd schijnen en staat hoog boven de horizon. Weer spot ik een walvis, maar als ik er een foto van wil maken blijft hij, of zij, weg en komt niet meer terug. Om 24.00 maak ik Edmond wakke om de wacht over te nemen. Om 3.00 in de nacht ankeren we in Worsleyhamna. Ik ben dan al lang in dromenland en maak dat niet meer mee.





In de ochtend zetten we het bootje overboord aan een gerepareerde spinakerval. Die was gisteren vast gelopen in het blok boven in de mast. Edmond fixed een nieuwblok bovenin. Aan de wal heel veel aangespoeld hout, maar ook veel plastic. Het trappershutje heet “Villa Oxford” en Joost vult het gastenboek in. We zien ook pootafdrukken van een ijsbeer.



Eind van de ochtend breken we op en varen verder het Liefdefjord in. De hoeveelheid ijsbergen en ijsschotsen wordt aanzienlijk meer. Ze zijn afkomstig van de minstens 4 km. wijde gletsjerwand van de Monacobreen. Joost en Edmond proberen de ijshaak uit. Het werkt in die zin dat Norna wordt weggeduwd. De ijsschots geeft geen krimp.



We ankeren in een klein beschut baaitje, Hornbaekpollen, iets ten Zuiden van de Trappershut “Texas Bar”. Onder begeleiding van Edmond (ervaren klimmer) beklim ik de stijle morenenwand die door de Erikbreen gletsjer is gevormd. Ik had nooit gedacht zo’n stijle berg van los gesteente te kunnen beklimmen. Wat een mooie ervaring is dit ! Eenmaal er over heen komen we op de gletsjer en gaan een eindje naar boven. Eerst door wat losse sneeuw en verderop over geribbeld ijs. Het is eigenlijk niet te beschrijven noch te fotograveren hoe overweldigend dit is.



Terug op de boot heeft Joost het eten al klaar. Ik ben er nog wat beduusd van allemaal, laat nog even de Drone los maar dat geeft toch eigenlijk maar een slap aftreksel weer van wat ik zojuist gezien en beleefd heb.





NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn op 18/7 alsnog toegevoegd.

Mushamna

Zaterdagochtend 9 juli gaan we ankerop. De bestemming is het ankerbaaitje Mushamna aan de Oostzijde van de Woodfjorden. Gisterenavond hoorden we nog via de marifoon dat er een ijsbeer gezinnetje was gespot op een eilandje aan de overkant van waar we liggen. De cruiseschepen communiceren dat soort wetenswaardigheden onder elkaar om hun gasten te plezieren. Vervolgens lanceren ze dan een paar ribs om e.e.a. van dichtbij te bekijken. Toch best opvallend hoeveel cruiseschepen hier eigenlijk varen. Niet van die hele grote kolossen, maar meestal in een maatje tussen 50 en 150 meter lengte. Ook een Nederlandse rederij is flink van de partij met schepen als de Plancius, Ortelius en andere “ussen”. We zagen de Plancius op de AIS vertrekken met bestemming “ICE EDGE”, een locatie die ook nog op ons programma staat.



Alvorens richting Mushamna te gaan gaan we eerst nog dieper het Liefdefjord in tot vlak voor, nou ja nog wel op een 1000m. afstand, de ijswand van de Monacobreen gletsjer.



Er naar toe laveren we tussen de ijsbergen en schotsen door. Dat is goed te doen, er zit best veel ruimte tussen. We hebben het idee dat er gisteren meer ijs was. Achteruit kijkend lijkt het wel een ijsvlakte door al die ijsschotsen die we inmiddels gepasseerd zijn. Één van de naamgenoten van mijn boot, de “FRAM” ligt er ook, een expeditieschip van de Hurtigruten.



Omgedraaid en op koers richting Mushamna kan de motor uit en gaat de kluiver bij. Nu met een bakstagwindje laveren we weer tussen de ijsschotsen.



Aan bakboord de Erikbreen gletsjer die ik van dichtbij en samen met Edmond heb bekeken. Aan stuurboord de eilandjes waar gisteren de ijsberen familie werd gespot. Nu is er niets te zien.




Mushamna is een vrijwel geheel omsloten baaitje. Een smalle doorgang niet breder dan een meter of 100 verbind het baaitje met de fjord. Eenmaal binnenin ankeren we in de Noordoost hoek vlak voor de Toreldallen delta. Door gezichtsbedrog lijkt de baai wel boven de zee te liggen als je van binnenuit over de fjord aan de buitenkant heen kijkt. Het is net een meertje. Verder verkenning stellen we uit tot Zondag.





Zondag 10 Juli.
Terwijl Joost en Edmond een wandeling ondernemen langs de kust richting de jagershut bij Mattilasodden laat ik de Drone uit. Ik wordt er steeds handiger in en durf ook meer, lees verder weg, te vliegen. Als het signaal even kwijt is heb ik toch nog wel een kleine schrikreactie. Het blijft spannend. De besturing is alleen via het beeld op de telefoon en als beginnend Dromevlieger probeer ik mij eerst te orienteren, waar staat de zon en waar ligt de boot, zodat ik weet hoe ik moet terug vliegen. Nu het bijbootje weg is heb ik een mooie landingsplaats op het voordek.



10 Juli, We gaan vanavond, na het eten, richting poolijs. Eens zien hoe Noordelijk we kunnen komen. Het weer is er gunstig voor, als het mee zit met een Zuidelijke wind naar het Noorden en met een Noordelijke wind weer terug naar het Zuiden. Als het meezit ……..




NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. De foto’s zijn toegevoegd op 18/7

Mooikaartmateriaal om jullie te volgen

Poolijs.

Gisterenavond zijn we ankerop gegaan en hebben Mushamna verlaten om vervolgens een Noordoostelijke koers richting Poolijs te nemen. We varen het eilandje “Moffen” voorbij, een natuurreservaat en onder andere belangrijke pleisterplaats voor walrussen. We zien een grote groep aan de zuidzijde van het eiland. Betreden van het lagoon vormige eiland is verboden tussen Mei en September en er geldt een minimale afstand tot de kust van 300 meter.





Vandaag 11 Juli zijn we rond 11.00 uur in de ochtend bij het Poolijs aangekomen. Eerder dan verwacht op een breedte van 80°37' Noord. Vorige week dachten we nog de 81° Noord te kunnen bereiken echter het ijs is in de afgelopen week zo’n 30 mijl naar het Zuiden opgeschoven. Dit op basis van de ijskaart die we per sateliet kunnen ontvangen. Het ijs is een vrijwel aaneen gesloten front van ijsschotsen. Het vaste pakijs bevindt zich verderop. Met de Drone vanaf hoger bekeken blijkt er nog best veel open water tussen te zitten. Maar we houden het veilig en blijven op afstand. Om ons heen drijven slechts kleine stukjes ijs. Langs de ijsrand laat zich even een walvis zien.



Hiermee hebben we de meest Noordelijke positie van onze reis behaald. Machtig is dit om zo op eigen kiel dit te kunnen doen. Wat een enorme belevenis ! Het is vrij plots ijskoud geworden. Een geweldig gevoel, hoe raar dat wellicht ook uit mijn mond klinkt. Het ijs laat zich horen door de bewegingen ervan in het water. Ik ervaar dat we hier echt aan “de rand” van de bewoonde aarde zijn, verder weg kunnen we niet. De Noordpool is nog maar 563nm. verderop. Zo ver als je kunt kijken, en dat is heel ver in deze heldere lucht, zie je alleen maar één grote ijsvlakte. Naar het Zuiden toe tekent de kust van Ny-Friesland en Albert I land, op een afstand van een kleine 60nm., zich nog haarscherp op de horizon af. Zo helder is het, ondanks de bewolkte hemel.



We blijven een uurtje ronddrijven, maken foto’s en laten de Drone uit. Het is een indrukwekkend en tegelijk magisch uurtje dat ik niet snel zal vergeten. Dan gaat de steven weer naar het Zuidwesten en koersen we op “Fair Haven” af.





NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. De foto’s zijn op 18/7 toegevoegd.

Gefeliciteerd heren! Wat een geweldige prestatie en wat een waanzinnige ervaring!

Blijft gek dit.

Kock1964 schreef : Marine trafic heeft geen bereik op deze hoogte.Op de website van de NornaBiron zie je wel de juiste positie.

jerry schreef :
Ik vermoedde al zoiets.
René

normaal kijken we dat niet,
maar vandaag op Jeugdjournaal eea over opwarming, vanuit Spitsbergen
gemidd. 6C warmer> permafrost weg > huizen die verzakken > onbewoonbaar verklaard

Het grotemensenjournaal had dat item ook gewoon.

Virgohamna.

Udkyken, de berg, ligt op het eiland Ytre Norskøya, één van de eilanden in dit gebied dat ook wel “Fair Haven” wordt genoemd. Aan de zuidzijde daarvan hebben wij ons anker laten vallen.



Het eiland was één van de belangrijke walvis stations in de eerste helft van de 17e eeuw. De resten van negen traan ovens zijn nog langs de oever te vinden. De grafheuvel is één van de grootste historische begraafplaatsen van Spitsbergen met 165 graven. Van 50 graven zijn de menselijke resten en kledingstukken verwijderd en deze zijn nu te zien in het museum, als onderdeel van de Smeerenburg collectie.




Lopend en klouterend naar het uiterst Oostelijk puntje van het eiland, dat heel toepasselijk “Utkykpunten” heet, komen we nog een graf tegen met restanten van wat ooit een grafkist is geweest.




Ankerop doen we een scharrel tochtje tussendoor vele eilandjes richting de Holmiabreen. Daar kunnen we erg dicht bij komen totdat we even de grond raken in deze best nog uitgestrekte “unsurveyed area”.





Vervolgens zetten we koers naar de Fuglefjorden, dat zich in de verte al strak aftekend door het vele drijfijs dat van de Svitjordbreen afkomstig is. Het valt dan weer mee als je er middenin zit. De meeste brokken zijn klein.



Ik zit mij af te vragen of ik hier met mijn eigen boot doorheen zou durven varen. Ik denk aan de extra aramide versterking die ik heb aangebracht in de boeg en bodem. Voorzichtig en zachtjes aan zou het moeten kunnen lijkt mij.



Nadat we Fuglepynten zijn gerond steken we dwars over de Smeerenburgfjord naar Danskegattet, de doorvaart tussen Amsterdamoya aan stuurboord en Danskøya aan bakboord. De groep walrussen ligt er ook nog steeds (op Smeerenburg). Een klein eindje verder opent zich Virgohamna aan bakboord, onze bestemming voor vandaag.



We laten het anker ver achterin het baaitje vallen. Het is te laat om nog aan wal te gaan. Wel laat ik de Drone uit en orienteer mij op de resten van de Wellman expeditie. Overigens is bovenstaande foto niet van de Drone maar door Edmond gemaakt, staande op de top van de Holandberget. Norna Biron is als wit stipje, iets rechts van het eilandje, nog net zichtbaar.



De ochtend van Woensdag 13 Juli worden we wakker gemaakt door geklop op de romp. Het is een RIB, afkomstig van een naburig cruiseschip, dat ons attent maakt op een ijsbeer aan de wal. Hij, of zij, zit inderdaad vlak bij ons op de oever, rustig uitkijkend op zijn eventuele toekomstige hapjes. Achter een rotsblok heeft hij al een buit liggen.



Het lijkt wel op het zeehondje van gisteravond. We wachten nog even met de wal opgaan. Overigens is dat streng verboden tenzij je daar vooraf een vergunning voor hebt gekregen van de Sysselmannen. En die hebben we. In de voorbereiding in Nederland heeft Joost dat met vooruitziende blik geregeld voor de periode van 9 t/m 13 juli ! “Just in time” dus.

We wachten nog even met het bezoek aan de historische sites aan de wal. We verkennen nog wel het eiland dat de baai ongeveer in tweeen deelt. Ook hier zijn restanten van traan ovens en graven te vinden. Er is ook een hutje met schuil mogelijkheid. Op de terugweg leggen we het bootje op de plek waar vanochtend de ijsbeer naar ons stond te kijken. Het laatste wat we van hem of haar zagen was dat hij de berghelling beklom om vervolgens daarachter uit het zicht te verdwijnen. Overigens doet hij dat met groots gemak, hetgeen de bergbeklimmers onder ons weer een illusie armer laat zijn. Ja, ook daar boven op ben je dus niet veilig voor de beer.

Virgohamna is één van de belangrijkste historische cultuur sites van Spitsbergen. Om de restanten van de vroegere activiteiten hier nog enigszins te beschermen is het aan land gaan “restricted”. Hetgeen niet weg neemt dat er vóór ons er al minstens 100.000 bezoekers zijn geweest, waardoor er nog maar weinig van over is.



Ons eerste bezoekje aan wal is aan “de buit” van de ijsbeer. Dat blijkt inderdaad een zeehond te zijn geweest. Wat hij er van over heeft gelaten is een afgekloven skelet. Waar we hem aan hebben zien trekken en eten blijkt het harige zeehondenvel te zijn. Er zit nog wat vlees en vet aan.

In onze looprichting van Oost naar West vinden we achtereenvolgens de restanten van :

- Andrées ballonvaart expeditie naar de Noordpool, 1896 en 1897
- graven van Nederlandse walvisvaarders uit de 17e eeuw
- huis van Arnold Pike 1888
- traanovens van de “Harlinger Kokerij” 1636
- Walter Wellman’s Zeppelin expeditie naar de Noordpool 1906, 1907 en 1909

Uiteraard houden we de omgeving scherp in de gaten i.v.m. de aanwezigheid van de ijsbeer. In de verte lijkt elk sneeuwplekje op een ijsbeer. Wetende dat hij er is voelt zo’n wandeling toch anders dan wanneer je onwetend bent. We maken er grapjes over. Die ijsbeer houdt ons vast ergens vanachter een rotsblok nauwlettend in de gaten, wachtend op een goed moment om toe te slaan ….. , enz.

Op de berghelling is één vlekje wat minder wit dan de andere. Het beweegt ook nog. Dan hebben we onze ijsbeer weer gespot. We staken de wandeling in Westelijke richting naar de resten van Wellman’s expeditie en gaan terug naar het bootje. We willen niet het risico lopen dat de ijsbeer tussen ons en het bootje in gaat komen. Immers veiligheid gaat voor.



Terug op de boot lanceer ik de Drone om te zien of ik de ijsbeer nog kan vinden. Die blijkt nog op hetzelfde plekje op de berghelling te liggen. Het is een uitstekende rotspunt met een soort van mos bedje. Ik blijf op grote afstand en zoom ver in. Toch merkt hij wat, weet niet precies wat het is, geeft een brul, wrijft zich eens in de ogen, krabt wat aan zijn buik, draait zich om en gaat verder met waar hij mee bezig was, slapen.

Vlak voor ik dit postje wil verzenden laat de ijsbeer zich weer zien aan onze kant van de berg. Ben benieuwd of hij weer verder onze kant op komt. Het zeehondenvel heeft nog wel wat lekkere hapjes in zich.





NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn op 18/7 alsnog toegevoegd.

Nou ik zit hier echt vol ongeduld te wachten tot jullie weer in de bewoonde wereld van breedbandinternet zijn en het beeldmateriaal kunnen delen.

Ik vind het ge-wel-dig wat jullie allemaal doen en erg leuk te lezen echt bijzonder interessant.

Merken jullie nog wat van de bobo’s die nu klimaatverandering kijken?

Zijn er op Spitsbergen ook aanwijzingen dat er periodes waren in de afgelopen 10.000 jaar waarbij de gletschers nóg kleiner waren dan de 1% die er vh maximum van 20.000 jaar geleden nu nog van over is?

-weggehaald wegens beetje offtopic-

Ha! eindelijk een filmpje!

Ha grappig wel, ben het met volle aandacht aan het lezen allemaal, krijg ik ineens dit te zen.JeePee schreef :

Thijs1971 schreef :

Thijs, zou je díe discussie of opzet daar naar in een apart draadje willen voeren? Dan kan dit topic gaat over een bijzondere reis blijven gaan.

Smeerenburg

Smeerenburg, een smerig stukje Hollands Glorie, centrum van de walvisvangst in de eerste helft van de 17e eeuw.

Het was Willem Barentsz, ontdekker van Spitsbergen, die terug in Holland verhaalde over de vele walvissen in de fjorden van Spitsbergen. Ze moesten er tussendoor laveren, zoveel waren het er.

Toch duurde het nog tot 1614 dat de Handelskamer van Amsterdam de mogelijkheden voor de walvisvangst op Spitsbergen ging onderzoeken. De olie die aan de walvis ontrokken kan worden was een belangrijk ingredient voor vele producten als zeep, textiel, smeermiddel, brandstoffen, verf etc. De ballijnen werden o.a. verwerkt in corsetten die gebruikt werden om de vetverdeling van het vrouwelijk lichaam aangenamere vormen te geven.



Geleidelijk aan ontstond aan de Zuidoostelijke landtong van Amsterdamoya een gebied waar walvissen tot olie werden verwerkt. Eerst nog in tijdelijke kampementen, later werden er onderkomens gebouwd voor het verblijf van de seizoenarbeiders, opslag van voorraden en werkplaatsen. Aangezien de Hollanders geen ervaring hadden met de walvisvangst en de verwerking daar van, werden Basken meegenomen die dat al honderden jaren deden met de walvisvangst in Zuid Europa. De “kunst” werd afgekeken van deze Spaanse specialisten en eigen gemaakt.

In korte tijd ontstond er een soort van “gold rush” op de walvissen met de onvermijdelijke twisten tussen de verschillende partijen en landen. Twisten zijn nooit goed voor de handel. De noodzakelijke oorlogsschepen ter bescherming hadden alleen maar een negatief effect op het rendement. Dus, met de Hollandse handelsgeest als drijfveer, kwam er een verdrag tussen landen, waarbij Holland het monopolie kreeg voor de wateren ten Noorden van de Magdalenefjorden en Engeland ten Zuiden daarvan. Ander landen als Noorwegen en Denemarken zaten weer op andere plekken in de archipel.



Smeerenburg was ontstaan als de Hollandse nederzetting voor de walvisvangst. In de hoogtij dagen werkten daar zo’n 200 man. Voor elke winter keerde men weer huiswaarts en bij terugkomst het volgende jaar was er wel weer het één of andere geroofd door concurrenten danwel verwoest door winterstormen. Overwintering, om de nederzetting te onderhouden en te bewaken, bleek geen succes te kunnen worden. Overwinteraars stierven er door kou en honger.

De schepen waarmee men naar Spitsbergen kwam waren in feite vrachtschepen met een stuk of 6 sloepen aan boord. De schepen bleven het hele vangstseizoen onder Smeerenburg voor anker liggen. Met de sloepen werden de walvissen binnen gehaald. Er werd “gejaagd” op de Groenlandse walvis. Een groot log, sullig beest en slechte zwemmer. Die zwommen daar in grote getale voor de deur en hadden de zo gewenschte dikke vetlaag. Dood gemaakt bleef het drijven wat ook wel zo handig was. De ideale walvis dus.



De traanovens werden zo dicht mogelijk bij de waterkant gesitueerd, waar de walvissen aan land werden getrokken en in stukken gesneden. De stukken vet werden gesmolten in een grote koperen ketel (2 à 3m. doorsnede) die weer in een ring van stenen was opgesteld. De daaruit gedestilleerde olie werd nog eens gefilterd en vervolgens in vaten aan boord van de schepen opgeslagen. De stank moet, voor ons beschaafde westerlingen, ondraaglijk zijn geweest maar de seizoenarbeiders wisten niet veel anders. Vermoedelijk was het thuis in Holland ook niet veel beter. De gevonden restanten van kleding bleken na 400 jaar nog best goed geconserveerd te zijn, niet alleen door het koude klimaat maar ook door de impregnatie met de olie, dampen en vetten.

Rond 1640 waren de gemakkelijk te vangen walvissen in en rons Spitsbergen uitgemoord en langzaamaan verplaatste de vangst zich naar open zee. Dat had een andere behandeling van de walvis tot gevolg. De vis werd langszij het schip gebonden, in stukken gesneden en aan boord opgeslagen. Pas weer terug in Holland werd het aldus opgeslagen vet verwerkt tot olie. Hierdoor werden de landgebonden ovens en verwerkings capaciteit langzamerhand overbodig. Vanaf de tweede helft van de 17e eeuw werd de walvisvangst volledig zee gebonden en Smeerenburg werd verlaten. Er was ook geen behoefte meer aan veilige havens en zo verloor Spitsbergen haar positie in de walvisvangst.

Langs de randen van het poolijs nam de walvisvangst vervolgens een enorme vlucht en vele Europese landen deden er aan mee. Aan het eind van de 18e eeuw was het over en was de Groenlandse walvis praktisch uitgeroeid.



Wij liggen nog steeds in Virgohamna. Gisteravond heeft Edmond in zijn eentje nog de top van de Hollanderberget beklommen, aan de Zuidoostelijke voet daarvan ligt Smeerenburg.



Ondertussen krijgen Joost en ik bezoek van de Sysselmannen. Zegmaar de Marrechaussee cq. politie van Spitsbergen. Twee leuke jonge gasten die na enig aandringen toch wel in zijn voor een bakje koffie in de salon van Norna. In principe controleren zij alle schepen dus ook ons. Onze vergunningen worden gevraagd, bekeken en gekopieerd, ze vragen hoe we met de veiligheid omgaan, waar we geweest zijn, waar we naar toe gaan, hoe we de communicatie doen, etc. Uiteraard is alles op Norna Biron pico bello voor elkaar en krijgen daarvoor de complimenten. Zij blijken een maand lang te bivakkeren in een hut aan de Magdalenefjorden, toevallig ook onze bestemming voor de volgende dag. Met een snelle RIB voeren zij van daaruit hun inspecties uit. Na een maand worden ze afgelost door de volgende ploeg. We hebben nog wat vragen en antwoorden over de ijsbeer die we hier zagen en de dreiging in het algemeen. Ook zij vinden dat mijn seinpistool het beste afweer mechanisme is. De lichtkogel veroorzaakt veel lawaai en vuur dat de ijsbeer beter afschrikt dan een schot uit een geweer. Gericht schieten, dat niet of nauwelijks schijnt voor te komen, is alleen voor het uiterste levensgevaar.



Donderdagochtend 14 Juli steken Edmond en ik met de dinghy nog eens de Sørgattet over met Smeerenburg als doel. Het is een enorm grote open vlakte, ook weer met verse afdrukken van ijsberen poten. Van de bebouwing is nog hooguit wat funderings resten te zien. Langs het water zien we de restanten van traanovens, voornamelijk bestaande uit wat bakstenen en een verhard mengsel van olie, vet, blubber en zand dat in een ringvorm nog slechts de contouren van de traanoven aangeeft. Wat een bende moet het ooit daar geweest zijn. Leven en werken in een vijandig milieu omgeven door intense stank, olie, vet, rottend vlees en blubber, nauwelijks voor te stellen, maar hier is het gebeurt.




Op het uiterste puntje van Smeerenburg ligt nog steeds dezelfde groep walrussen die we eerder al vanaf het water zagen.



Terug op de boot gaan we ankerop richting de Magdalenefjorden met alweer een zonovergoten dag. Buiten is het met 12° warm, in de zon heet. Binnen is het te warm.






NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn 19/7 alsnog toevoegevoegd.

Magdalenefjorden

Het is niet zo ver varen vanaf Virgohamna. Het Magdalenefjord is een “must see” site en dat wordt weer meer dan waar gemaakt als we er naar binnen varen. Het uitzicht op meerdere gletsjers wordt gewoon. Natuurlijk ontwaren we in de verte weer een cruiseschip die voor één van de gletsjers voor anker ligt om haar passagiers te kunnen uitlaten.



Wij maken een kort rondje. De ooit enorme Waggonwaybreen gletser heeft zich ver teruggetrokken, net als de aan weerskanten gelegen gletsjers. Ooit was dit één grote aaneengesloten gletserwand. Op onze zeekaart staat het nog zo getekend. We kunnen aan de aftekening op de bergruggen aflezen tot waar de verticale gletsjer wand zo ongeveer heeft gelopen.



In de laatste 20 jaar zijn de gletsjers ook hier enorm gekrompen. We zien hier de tot nu toe grootste ijsbergen die ons tegemoet komen drijven. Hele eilanden zijn het. Je zou er makkelijk op kunnen aanleggen en afstappen, maar die drang weten we nog te weerstaan.

De cruise toeristen in de RIB’s hebben van die ziekenhuis mondmaskers op. Een raar gezicht eigenlijk. Waar was dat ook al weer voor ? We beseffen dat we al weken van al het nieuws verstoken zijn. Oh ja, dat was Corona, bestaat dat eigenlijk nog ?
Ons wereldje is momenteel simpel en klein, overweldigend mooi en zowel comfortabel als uitdagend.



Wij gaan voor anker achter het landtongetje van Graveneset, uit het pad van de ijsschotsen en net voor de hut van de Sysselmannen. Trinityhamna heet het hier. We worden met een luid geproest en gesnuif van stinkende adem verwelkomt door Wally de walrus. Die blijft nog even rond de boot zwemmen om de nieuwe bezoekers van zijn territorium eens goed in zich op te nemen. Hij vindt het kennelijk allemaal wel best maar blijft in de buurt.



We bezoeken Graveneset, een oorspronkelijk Engels walvis station met resten van verschillende ovens en een enorme grafheuvel met zo’n 130 graven, voornamelijk stammend uit de 17e en 18e eeuw. Er is niet veel meer van over. De overledenen werden begraven in een houten kist met stenen afdekking, zo diep als het permafrost dat toeliet. Door verdere uitzetting van het permafrost werden de kisten weer naar boven geduwt. IJsberen wisten er wel raad mee maar ook souveniersjagers hebben met name in de loop van de 20e eeuw veel schade aangericht. Tegenwoordig staat er een hek omheen met het dringende verzoek om niet binnen de hekken te komen.



Terug op de boot neemt Edmond nog een frisse duik en hakt Joost wat ijs van een verdwaalde ijsschots voor in onze whiskey. Ook vandaag is weer een zonovergoten dag. Terwijl Wally wat rondjes zwemt rond de boot wordt ons happy hour weer één van de gelukmomentjes.







NB. Deze post is verzonden over de Iridium sateliet met te weinig bandbreedte voor foto’s. Deze zijn 19/7 toegevoegd