Onderwerp: PBO-verstaging

Met de Creep bedoelde ik inderdaad de constructie rek, sorrie voor de verschrijving. De eerste paar keer goed belasten na ingebruikname moet je na-spannen en dat maakt nog behoorlijk wat verschil.
De klant die het me aanraade dacht dat DUX was gebaseerd op de SK 75 variant, maar hij wist dat niet zeker. Wellicht iets wat ik ga uitvinden als we ons volgende project gaan doen over een paar maanden.

Het gewichtsverschil voor de Swan 48 moet ik even opzoeken, maar het verschil is groter als het gewichtsverschil tussen een aluminium en koolstof mast.

In het april/mei nummer van Professional Boatbuilder weer een lezenswaardig artikel over Fiber Rigging door John Marples. Weliswaar niet heel diepgaand maar de nieuwste ontwikkelingen komen wel aan bod met een korte bespreking van de diverse fibers als PBO, Aramid, Carbon, Dyneema, Dynex Dux en STS. Over Creep wordt een test van Colligno Marine aangehaald. Een onder een 545kg. permanente belasting staande 15,20m lange 9mm stag van Dynex Dux ondergaat een permanente lengteverandering van ongeveer 2,4mm per jaar. Dus een periodieke tuning van de stag blijft wel noodzakelijk. De schrijver besluit met de opmerking dat deze nieuwe space-age technologie het ons mogelijk maakt om de oude technieken van de vroegere vierkant getuigde schepen weer opnieuw op onze bootjes toe te passen ten gunste van onze zelfredzaamheid onderweg. Een conclusie die ik al eerder had getrokken. De CNC gefreesde aluminium jufferblokken liggen alweer een tijdje bij mij op het schap te wachten op het moment dat ze onderdeel van mijn tuigage gaan worden

Erikdejong schreef : In het eerder genoemde artikel in PB staat dat Dynex Dux (Hampidjan) "heat-treated SK75 Dyneema" is

Erikdejong schreef :

Je hebt gelijk, maar op multihulls worden stagen over het algemeen met regelmaat getrimd en haalt het niet zoveel uit.
Er is namelijk geen lijn een dedicated anti-torsielijn, deze lijnen zijn ook veelal in te zetten als runners en wanten.
Ik zie de dyneema lijnen eerst als vervanger voor de oudere synthetische oplossingen (als bovenstaand) dan staal.

Quote: "Anti torsie lijn is structureel toch heel anders als lijnen die gemaakt zijn op minimale rek of minimale kruip, Dat zijn technisch gezien heel andere toepassingen en vanuit engineeringsoogpunt vrijwel niet te combineren."

Dat klopt helemaal en jij kan dat beter beargumenteren dan ik. De enige synthetische gelijkwaardige vervanger voor staal blijft PBO.
Voor de levensduur hoef je het niet meer te laten en er zijn fantastische replacement kits, zodat het direct aansluit op je oorspronkelijke beslagen voor rod, Dyform en 1x19.

Met dyneema heb je stagen die je met regelmaat zal moeten trimmen. Dyneema haalt het gewoon niet bij PBO.

Ik mis de DynaMAX een beetje in dit rijtje. Vorig jaar toch een beetje gebracht als de ultieme opvolger van PBO en DUX..

Je bedoelt dm20?

ERvaringen die ik gehoord heb waren goed. Maar die masten gingen er regelmatig op en af, of werden fanatiek getrimd.
Ik heb me laten vertellen dat het staal en pbo niet haalt. Wel in breeksterkte, maar niet in kruip.

Mijn project doet DM 20: Liros D-pro static. www.liros.com/en/products/prod.../liros-d-pro-lc.html
Mijn 6mm dikte heeft ongeveer 200% treksterkte van
M'n 5mm staal. De voorspanning van 400 kg betekent 10% van de teeksterkte, wat (ver) onder de grens van creep ligt.
In mijn haven ligt een mini transat met 6mm dm20 en die is laaiend enthousiast.

De cijfers zeggen dan inderdaad, doen!
Ook de heer van die Mini-Transat trimt en verwijdert zijn mast regelmaat. De statische belasting van het draad is veel korter in duur per keer.
Een eerlijke test zou ik een boot die jaar rond in het water ligt en regelmatig vaart. Zelf ben ik eigenlijk wel heel erg nieuwsgierig naar ervaringen van de laatste boot.

De Arcturus, een stalen toerboot van zo'n 35 voet, heeft de verstaging al een paar jaar niet meer bij hoeven stellen en heeft inmiddels de oceaan al een over gestoken, en chartered in zweden en de VS.

zie ook hier: www.sailmagazine.com/projects/...after-6000-sea-miles

Klinkt goed!

Noballast schreef :
Heb het afgelopen weekend ook gelezen (je komt nog eens ergens aan toe als je ziek bent...)
Dynex Dux lijkt me toch een aardige vervanger voor staaldraad. Vooral het hoge DIY gehalte spreekt mij aan. 2,4 mm creep(iets minder in mijn omstandigheden waarschijnlijk) is ook nog goed op te vangen, en ik verstel mijn verstaging toch aardig vaak.
Erikdejong schreef :
Dat kan ik me goed voorstellen. Het gewichtsverschil van een (proto) vacbag mast en een prepreg mast, de eerste met PBO en de 2e met staal, was toch al snel in het voordeel van de eerste. Terwijl het 2e profiel zelf toch behoorlijk lichter was.

Vandaar dat ik nu serieus dynex dux overweeg.

Is het een en ander in Nederland te verkrijgen, of is rechtstreeks bij colligo marine bestellen het makkelijkste?

Wij werken rechtsreeks met John Franta, de eigenaar van Colligo. Ik heb geen idee of hij een dealer netwerk heeft of niet, maar ik zou hem gewoon rechtsreeks benaderen. Hij heeft ook een online winkel waar je de touwtjes gewoon per voet bestellen kunt.
Mocht hij toch iets van een dealer netwerk hebben dan zal hij je dat wel laten weten.

Er is in zuid Engeland een dealer die dynex dux verkoopt.
Ik heb ooit bij de fabrikant geïnformeerd: www.hampidjan.is/Home/
Maar daar kwam niet veel antwoord vandaan. Die zijn meer geïnteresseerd in diktes voor de visserij en offshore.

Voorzover ik weet is John Franta van Colligno zeer toegankelijk en rechtstreeks bestellen zal geen probleem zijn.

Moet je nog wel even wachten op een gunstigere dollarkoers Alhoewel de verwachtingen niet heel positief zijn (€1,04)

De verstaging van mijn kolibri 560 is in zijn geheel aan vervanging toe en nu kwam ik op dit draadje terecht. Het concept van die synthetische verstaging spreekt me heel erg aan. Uit wat ik tot nog toe allemaal hier gelezen heb meen ik op te mogen maken dat DM 20 6mm prima zou voldoen voor mijn bootje. Klopt dat? En kan dat gewoon in combinatie met de traditionele spanners? Wil met deze boot uiteindelijk ook dingen als SSR doen, zeereizen maken. Ben bijvoorbeeld erg benieuwd naar het project van jou, Sunday! Heb je daar al wat meer foto's van?

Laat hier nou net een expert aanwezig zijn op het gebied van kunststof verstagingen op kolibri's!

Erik, kom er maar in:

Ik heb geexperimenteerd met 'standaard' touwwerk als verstaging op mijn kolibri'tje. Zowel Vectran als Dyneema. Dat is inmiddels alweer 10 jaar terug, dus er is heel veel veranderd sindsdien.
Wat ik je wel kan vertellen is dat je het verschil in zeileigenschappen niet kunt merken of meten. De standaard verstaging is 3mm rvs en dat weegt al vrijwel helemaal niets. Dat zou dus geen motovatie moeten zijn om het te doen.
Als je de mast vaak plat doet, dan is het erg handig omdat je de verstagig dan gewoon in een bosje op kunt schieten en aan de kant kan leggen zonder dat je er kinken in krijgt.

Mijn experimenten met de touwsoorten die toen betaalbaar en voorradig waren, waren niet super, je bleef aan het bijstellen met de spanners. Inmiddels zijn er veel betere lijnen uit, en ik zou zeker eens serieus kijken naar de Colligo Marine verstaging (DUX). Dara heb ik wat goede ervaringen mee op grotere boten.

Maar jij hebt dus niet met PBO geexperimenteerd en dat is echt heel wat anders dan Vectran of Dyneema.
Dyneema is niks anders als polytheen , Vectran is een aromatische polyester(dus een polyester met een benzeenring erin) en PBO is een Polybenzobisoxazole . Drie totaal verschillende chemische verbindingen.
Nadeel van PBO (of Zylon zoals een van de merknamen is) is dat het op langere duur slecht tegen water kan en absoluut niet tegen UV. Het moet dus erg goed ingepakt worden waardoor je weer gewicht toevoegt zonder de sterkte te verhogen.
Sinds kort bestaat er ook een Dyneema soort die niet of nauwelijks dat probleem van blijvende rek schijnt te hebben.
Ad

In dit topic beschrijf ik m'n dyneema stagen: www.zeilersforum.nl/index.php/...gen-dynemaa?start=50

Yellow Boat schreef : Ik heb ook nergens beweerd dat dat het geval is. Mijn naam werd genoemd als zijnde 'expert' op het gebied van synthetische verstaging op een kolibri 560. Ik heb alleen omschreven wat ik zelf gedaan heb. Het zal trouwens niet meevallen (ook financieel niet) om PBO in de maat van een kolibri te vinden.

De hoogwaardige dyneema waar jij naar refereerd is de 'DUX' die ik aan het einde van mijn berichtje aanhaal. Dat kruipt helemaal niet meer als het eenmaal gesteld is, dat is echt een enorme doorbraak op het gebied van dyneema.

Dankjewel Erik voor je antwoord. Ik heb inmiddels een en ander gelezen naar aanleiding van alle tips hier en zie dat ik, als ik met dyneema verstaging wil gaan varen, dan ook moet leren splitsen Nu moest ik dat toch een keer leren, dus dat is nooit weg.
Maar op mijn Kolibri zou het als ik jou goed begrijp dus eigenlijk weinig verschil maken qua voordelen, op de handelbaarheid na tov rvs. Ik meende begrepen te hebben dat het ook een goedkopere oplossing was dan het gangbare rvs, maar dat heb ik dan misschien mis. Huiswerk!

Sunday, dankjewel voor de verwijzing, dat ziet er mooi uit! Hoe heb je dat "voor-rekken" op 1000 kg eigenlijk gedaan? Dat kon ik even niet gevonden krijgen.

Op die lengte maakt het voor het gewicht inderdaad niets uit.

Wel is er PBO beschikbaar vanaf een mm of 4. Echter zitten er relatief zware kousen in en dan zie ik er geen voordeel in.