Onderwerp: Masttrim mogelijkheden topgetuigd schip.

Zoals reeds bekend heb ik nog niet zo lang geleden een kajuitboot uit Zeeland naar huis gevaren. Ik ben er nu hier wat mee in het rond aan het zeilen en ben langzamerhand alles aan het nalopen. Ik heb vanmiddag alle spanners los (soepel draaiend) gemaakt om de verstaging weer goed strak te kunnen stellen.

Alleen vraag ik me nu de functie af van een aantal stagen.
Het gaat om de onderwanten, ik zie ze redelijk vaak op topgetuigde boten , maar enkel naar achter wijzend. Maar mijn boot heeft ze niet enkel, maar dubbel, schuin naar achter en schuin naar voor. Wat is de functie precies van het voorste stel onderwanten? Let goed op de tekening. (rood1) Bb Sb.

Ik heb eens gekeken wat er gebeurde als ik de (rood 1) voorste beide strakker zet en de achterste (rood 2) beide losser, de mast gaat enigsinds buigen daardoor. Zijn de extra onderwanten simpelweg om je trimmogelijkheden te vergroten? Net als dat er bij een fractioneeltuig mastbuiging kan worden gerealiseerd door de achterstagen strakker te zetten? Zeiltrim etcetera.
?

(NB, in werkelijkheid grijpen ze halverwege de mast aan)

je kunt ze zeker gebruiken om de mast te buigen en daarmee de bolling in het grootzeil te regelen.

Verder zijn ze erg nuttig tegen het 'pompen' van de mast (in golven)

Mijn vermoedens bevestigd. Wat bereik je met het regelen van de grootzeilbolling dmv de mastbuiging?

Het is op dit scheepje geen vlot systeem, de stagen stel je met een draadspanner. Of zie ik dat verkeerd en moet je gewoon een vaste instelling aanhouden?

hoe krommer de mast naar voren, des te platter wordt je grootzeil
dat is meestal wel nuttig met een ouder zeil.

mastbuiging mag max iets van 2% van de lengte zijn, dus maak het niet te gek!

Ok.
Hoor je de buiging in het geval van een toptuig altijd te regelen met de voor onderwanten of moet dat met de achterstagen? Voorstag losser en achterstagen strakker, of ben ik dan verkeerd bezig?
De spanning van de achterste onderwanten, hoe hoort die te zijn? Hetzelfde?

Ik heb daarnet alle stagen aangedraaid totdat ze gevoelsmatig allemaal even strak stonden. Hoe hoort de spanning van de verschillende stagen te zijn? Bij een gekromde mast.

daar is een heel boekwerk over van Sélden, de mastenfabrikant.

te vinden op de Sélden site, en ik denk ook ergens hier in de downloads.

Ok,
Maar deze mast is niet van Selden, moet het typeplaatje nog eens nagaan, maar het voorschrift van Selden kan je als universeel beschrijven als ik het goed heb...

Het is volgens mij een verjongde mast.

www.seldenmast.com/frameset.cf...40&randnum=943832600

en dan de bovenste, hints and advice

Ik ga het bestuderen.
Het zeil van dit scheepje is nog behoorlijk recent, absoluut geen zak. Het tegendeel, kraakt nog. Dus is die te creeëren buiging dan nuttig?

meestal is een zeil gesneden voor een beetje mastbuiging.
weet je de zeilmaker? heb je een foto?

Om onduidelijkheden uit de weg te ruimen: het is mogelijk om de mast hiermee te trimmen, maar doorgaans vaar je dan het hele seizoen met die setting, je verandert het dus niet tijdens het zeilen.
Ik heb eens mijn grootzeil op de grond gelegd, dan zie je dat deze in het voorlijk krom gesneden is. Als je mast die kromming volgt kun je hem dus mooi trimmen op de boot als je aan het zeilen bent.
Ik heb het nu zo geregeld dat er nauwelijks kromming is als de boot in de haven ligt. Als ik zeil kan ik de achterstag aanspannen en zo de kromming bereiken die nodig is. Ik heb alleen enkele onderwanten die naar achteren wijzen in combinatie met een babystag dus een iets andere situatie. Elke mast heeft echter een bepaalde prebend (voorkromming) die je er gewoon in zou moeten zetten. Zorg wel voor een correcte mastvalling (hij moet iets achterover staan) anders zeilt hij als een krant.

Ik zit daar ook een beetje mee met mijn topgetuigde jaren-70 Loper, is een nogal statisch tuig. Als het (buigen van de mast) werkt voor je zou je, als je dek sterk genoeg is ipv de voorste twee hoofdwanten een babystag met zware talie kunnen installeren; ben ik ook van plan.

Maar ik zou eerst eens uitproberen wat de invloed is op je grootzeil. Is nu niet iets om even onder het zeilen aan te passen...

Een babystag zit alleen maar in de weg, bij het overstag gaan. Maar je hebt een babystag en een zogeheten binnenstag, bij een toptuig. Om even niet te verwarren.. De babystag grijpt niet halverwege aan, maar veel lager, veel lager. Dit heb ik van Selden.
Er heeft bij mijn boot een binnenstag op gezeten, er zit halverwege nog een oogje op de voorkant van de mast(zelfde hoogte aangrijpingspunt van de onderwanten, thv de zalingen.), en op het dek nog een wantputting.


Noot:
Inner forestay: Attached about 60% of the fore-triangle height
above the deck. This stay does not carry a sail, but is intended only
to stay the mid-section of the mast fore-and-aft, in conjunction
with checkstays.
Op 60 % grijpen dus ook de onderwanten aan in mijn geval.
Ik zie niet zoveel in een binnenstag of babystag, dus zijn de extra voor-onderwanten een mooi alternatief?

Een babystag heb je ook niet nodig. Ik gaf alleen aan dat ik een iets andere situatie heb. Jij kunt hetzelfde bereiken met je voorste onderwanten. Meten is hier ook weten. Gewoon met een val je mastvalling en buiging meten totdat het goed staat.

Fly-Tour schreef :
Dankje, dan heb ik een binnenstag: grijpt aan op zalinghoogte en loopt tot einde opbouw (vrij stijl dus).
Zit inderdaad soms in de weg bij overstagjes met genua; als ik moet opkruisen gebruik ik bij voorkeur de HA fok om die reden.

De reden dat ik het voorstelde is dat dát je een mogelijkheid zou geven de mast aktief en snel te kunnen trimmen, evt halende part naar de kuip leiden. De voor en nadelen moet je zelf even afwegen.

Maar ik zou eerst proberen wat (bv) 2% buiging doet met je grootzeil, of dat een merkbaar en gewenst effect heeft.

Oke, maar met die binnenstag zou ik wel weer heel mooi een HA kunnen voeren...Die heb ik niet, maar op termijn zit ik er wel aan te denken, om hoger te kunnen varen met het scheepje. Gaat met de genua al vrij hoog, maar die geeft veel weerstand omdat die niet geschikt is voor hoog aan de wind. Nu rol ik hem meestal gedeeltelijk in als er veel opgekruist moet worden.
De genua dan alleen te gebruiken op lange ruime of halvewindse zeiltochten wanneer ik een binnenstag zou hebben.
Een overstag wordt met de genua vrijwel onmogelijk als er een binnenstag zit.

Fly-Tour schreef :
Of lange aan de windse koersen natuurlijk.

Ik vind mijn 120% (niet eens heel groot) genua sowiezo onhandig met kruisen omdat je het onderlijk ook vaak binnen de reling moet tillen als je de schoot niet op tijd door hebt. Volgens mij verlies je met dat ge-emmer zoveel tijd/hoogte dat een HA best wel eens net zo effectief zou kunnen zijn - heel licht weer uitgezonderd natuurlijk.

Ok, ja je hebt gelijk, idd. ook lang aan de wind. Maar dat doe je niet vaak op de kleinere binnenwateren vanwege herders.... Vaak moet je hier vele malen overstag door de herders, je denkt je doel aan de wind te gaan halen, maar dat lukt vaak niet. Draaierige wind.


Ik ben een heel stuk wijzer geworden al, wat is die pdf van Selden leuk en leerzaam om door te lezen.




Ik ga nu effe slapen...

Wat zijn herders?

Is een helder document inderdaad, zelfde niveau als "Altijd Stroom" van Victron en nóg algemener toepasbaar

Oefening baart kunst.. Zowel de stuurman / vrouw als de man(nen) / vrouw(en) aan de genuaschoten moeten dan oefenen. Een 120% genua op een loper is dusdanig klein dat je die met een beetje oefening echt niet hoeft te broeken. Sterker nog, zolang de stront niet van de dijk waait zal je amper aan de lierhendel hoeven te draaien!

@Fly-tour: een gedeeltelijk opgerolde genua is veel en veel minder geschikt voor aan de wind varen dan wanneer die helemaal uitgerold is. Een fokje op een babystag is alleen voor storm een optie, tot die tijd op je gewone voorstag!

Fok op de babystag gaat niet eens bij mijn boot, de niet gepeilde zalingen zitten ongeveer halverwege, en met een stag daarvandaan naar het dek toe zou het maar een raar klein zeil worden, dat stormfokje dus. Ik heb verkeerd gedacht hierover, er zou een kotterstag moeten komen die op ongeveer op 85 % aangrijpt, 7/8e hoogte. Als ik me dat indenk en de tekeningen ervan zie zou die bijna parallel komen te lopen met de voorstag. Ik zie het bij veel jachten zo, kotterstag om een ander zeil aan te hijsen. Die kotterstag kan dan de functie van de voor-onderwanten overnemen.



Over die half ingerolde genua: ik doe dat om overstag te vergemakkelijken, het is een 150% geloof ik, dus dat is een hele lap die overstag moet, en met die voor-onderwanten blijf je extra snel haken ermee. Ik rol hem dusdanig in dat hij niet lastig doet bij een overstag.
Je zegt: een evt. fok hijsen aan de gewone voorstag, maar dat gaat niet, want ik heb een rolgenua. Er moet dus een extra stag bij mocht ik ooit een (HA) fok willen kunnen hijsen. Hiervoor is al een val aanwezig, wellicht was deze val er om een spi te hijsen....

Nachtvlinder schreef :
Weet niet of het een officiële term is, heb het ook weer gehoord van iemand, maar het betekent dat de wind in je nadeel draait als je hoog aan de wind vaart (althans zo heb ik het geleerd!), je moet afvallen om niet in de wind te komen en in sommige situaties (vlakbij de wal) moet je dan overstag.

'
Zeer goede pdf, heel duidelijk en goed getekend, ondanks dat je het even vertalen moet voor jezelf.

O een soort bundeling door de oever?

Lijkt enigszins op het effect toen ik nog zeilend/wrikkend door de sluizen ging: Wind was óf weg, of tegen of mee.

Een kotterstag verpest je masttrim. De krachten moeten ineens over twee stagen verdeeld worden en dat leidt tot twee veel te slappe stagen waardoor je weer niet hoog kunt zeilen (teveel doorbuiging). Niet doen dus. Gewoon 1 voorstag.

Hoe zit het dan als ik een fok wil hijsen? Die wellicht vliegend hijsen? Maar dan ontlast je wel weer de voorstag, echter zit er vanuit de masttop een niet in gebruik zijnde val naar beneden, en op het dek zit een niet in gebruik zijnde wantputting, ongeveer 50 cm van de voorstag vandaan naar acher toe.
Wellicht de oplossing ,ik hoef dan niets aan te passen. Alleen dan een extra leioograil aanbrengen.

Waar het verhaal niet op uitloopt...., we begonnen over mastbuiging, en nu hebben we het over een extra fok hijsen.