Onderwerp: Spanning rolfok voorstag.

Bonjour,

Voor de reis naar Corsica heb ik mijn oude plastimo rolfok vervangen voor een 2e-hands Seldén die super goed bevalt.

Omdat ik de mast al plat had kon ik niet echt vaststellen hoe strak de spanning van de voorstag was.

Nu met de Seldén er op heb ik het idee dat ik de stag niet strak genoeg heb gemaakt. De profielen 'zwabberen' een beetje. En hangt de genua een beetje door.

Moet de voorstag net zo strak staan als de zijstagen?

Merci

Kijk even op de site van Selden. Daar staat een pdfje "Rig Tuning" met vrijwel ieder gangbaar type tuigage en hoe je die correct op spanning brengt met slechts een duimstok als meetgereedschap.

www.seldenmast.com/files/1456145028/595-540-E.pdf

Goede achterstag-triminrichting?

Thnx voor dat pdf-je @Koezt, ik zal het ff doorploegen.

@holtere, het gaat om mijn etap22i, die heeft weliswaar een achterstag trimmer maar die gebruik je eigenlijk alleen geloof ik bij erg veel wind. Het is maar een klein bootje.

Een Etap 22I heeft een fractioneel tuig ( 3.4 of zoiets) dus met de hekstag beinvloed je de mastkromming maar niet de spanning van de voorstag.
Dat kun je dan alleen met de topwanten omdat die Etap gepijlde zalingen heeft.
Ad

Wij zeilen een Hurley 800 en hebben op advies van de tuiger een ruimschoots vertraagde achterstagspanner geplaatst. De 'aanvangsspanning' van het voorstag komt tot stand door de topwanten, maar daarbij ook door de valspanning van de genuaval. Willen we voorstagspanning opbouwen geven we de achterstag vrij en zetten we de genuaval door, waarna we de achterstag aanhalen. Aanzetten van het achterstag doet de mast buigen, het grootzeil afvlakken en de voorstag strakker zetten. Scheelt een stuk bij het aan de wind varen. Een Hurley 800 is 7/8 getuigt.

Yellow Boat schreef :
Onjuist. Door trimmen van het achterstag van een fractioneel getuigde mast buig je de mast én verhoog je de spanning op het voorstag. De verhouding is afhankelijk van de stijfheid van de mast en masttop en de mate van fractionaliteit: 3/4 vs. 7/8 vs. 9/10 geeft andere effecten. Dat is het mooie van fractioneel: het achterstag is een soort gashandle: los stag geeft veel vermogen in zowel grootzeil als voorzeil, een strak achterstag geeft minder vemogen (bolling on beide zeilen minder diep en verder naar achteren) maar met meer "pointing ability".

Zoeks eens op YT naar de filmpjes van North "shifting gears". Standje "los" gebruik je om na een overstag of in golven te accelereren; loopt de boot goed dan trek je het achterstag verder aan en kun je proberen hoger te komen.

Wil je alléén de spanning op het voorstag verhogen, dan kun je met bakstagen werken, eventueel ook met checkstays om de mast onder de toegenomen compressie recht te houden.

zeilersforum.nl/index.php/foru...05gl?start=50#778234


Exact, ook bij fractioneel zet je extra spanning op je voorstag. Dan heb ik het niet over hele afwijkende tuigages met super gebogen masten met een voorzeil op 50% van de mast. Ooit een foto van gezien.

In theorie (ook in de praktijk) kan je de verstaging zo slap hebben staan dat je bijna geen extra spanning zet op je voorstag. Zet de diagonalen maar eens helemaal los en trek de achterstag maar eens door. Dat moment gaat dan met name op aan buiging van de mast. De top gaat naar beneden. Met je D's op spanning gaat die meer naar achteren dan naar beneden.

Gr Michel

En een voorstag op spanning zetten met je genuaval zou ik graag in de praktijk eens zien. Het maximaal doorzetten van een val zonder spanning op de achterstag, en dan die achterstag doorjekkeren, is bovendien in mijn bescheiden ogen een beetje misbruik van een zeil. Complimenten aan de zeilmaker als die daaronder heel (en in vorm) blijft.

Gr Michel

Om te relativeren: alles met gevoel en beleid natuurlijk, zowel het 'lossen' van de achterstag als het 'aanzetten' van de genuaval (bij ons op een genuaroller). We houden de boel graag heel .

Snap ik , maar neem mij even mee als je tijd hebt in het verhogen van de voorstagspanning middels het aanzetten van de val van het voorzeil? Hoe werkt dat?

Mijn inzet bij deze voor de discussie is, is dat elk Nm spanning op de val zorgt voor minder spanning op de voorstag zelf. Jullie/jouw visie is precies omgekeerd, vandaar mij interesse.

Gr Michel

Helder, beter was te schrijven over het voorlijk in plaats van de voorstag. Dat maakt een groot verschil. Doordat de halshoek van de rolgenua niet op het boegbeslag maar op de roller staat is ook daar beleid van pas, want het doorzetten van de genuaval zet ook die lagers onder spanning.

De spanning op de val is flink minder dan wat je kan bereiken met de hekstagspanner.
Dat zal zomaar een factor 5 of meer schelen. Niet nuttig om de doorhang te beperken, die val.

Er is ook nog een risico.
Als ik de voorstag span met de hekstag dan rekt die voorstag per 10% spanning 1 mm per meter.
Bij 30% spanning wordt dat 3 mm per meter over 15 meter. Dat maakt 4,5 cm rek.
Als het voorlijk en dus de val al helemaal strak staan dan moeten die twee samen die 4,5 cm rek ook opbrengen. Met dyneema en laminaat wordt dat lastig.....

Nog los van de invloed op de vorm van je voorzeil die valspanning heeft...

Ok, heel interessant allemaal maar kan iemand me nu ook gewoon op zijn boerenfluitjes vertellen of een voorstag net zo strak moet staan als een zijstag (bij een fractioneel getuigde mast).

Ik hoef geen percentages of Newtonmeters te weten, gewoon uit de losse pols. Zeg maar, op de Franse slag!!

Natuurkundig onmogelijk, dus nee. Maar je andere verstaging moet wel serieus strak staan, zodat voorstag ook redelijk strak blijft. Verder is je voorzeil er als het goed is op gesneden dat je meer doorhang hebt dan bij een toptuig.

simpele vuistregel, Bij een bft of 3 hoog aan de wind mag je lij-verstaging niet slap komen te hangen.

Bij 5 Bft ook niet. Eigenlijk nooit. Je mag net voelen dat er minder spanning op staat, bungelen mag wat mij betreft nooit. Ook niet als je achterstag maximaal is aangetrokken en daardoor het hoofdwant (Alle V's en bovenste D's) weer onder minder spanning komt te staan.

@TS
Zoals FMJ aangeeft, een voorstag kan niet dezelfde spanning hebben als die van je wanten. Dit komt door de ruimere hoek die de voorstag maakt met de mast in vergelijking met de zijstagen, topwant en onderwanten.

Zet de mast erop conform de Selden instructie, ga varen en stel bij waar nodig. Steeds aan lij waar je net nog te weinig spanning hebt een tikje aandraaien, overstag en dan dezelfde extra spanning ook weer aan de andere kant erbij. Zo blijft de mast er ook mooi op staan.

Succes, tis er mooi weer voor.

Gr Michel

Bij een roller heb je altijd wat meer doorhang. Het voorzeil is er op aangepast/ontworpen om dat op te vangen. Zet je zijstagen en onderwanten op juiste voorspanning en ga zeilen. Kijk eens hoe hoog je kan zeilen en zet er dan nog eens een tandje bij via de achterstag. Dat moet wat extra hoogte opleveren.

Vergeet niet je achterstag weer te lossen als je ruimer gaat varen. Bij weinig wind zoek je de balans in bolling door doorhang.

koko schreef :
Waarom?

In de basis klopt dat, puur door het gewicht van het systeem en de windvang ervan. Dus met dezelfde achterstagspanning en voorspanning zal een rol-reef systeem iets meer doorhang hebben (bij meer wind en helling). Dat valt dus op te lossen (grotendeels) met iets meer spanning is mijn ervaring.

Gr Michel

De zijstagen staan prima op spanning volgens dat net niet doorhang principe. Daar gaat het hier ook niet om.

Misschien was ik niet duidelijk genoeg. Met het monteren van het rolreef systeem heb ik de voorstag zelf op maat gemaakt met zo'n "Sta-Lok terminal" (geen flauw idee hoe dat op zijn Nederlands heet). Soort van klemfitting.

Ik kan de stag dus nog nog een centimetertje inkorten door de boel weer uit elkaar te halen en in te korten.

De achterstag spanning heeft weinig invloed op de voorstag gezien een Etap 22i idd fractioneel getuigd is. Was al eerder vermeld.

Wat ook al eerder vermeld is:

- is dat je achterstag wel degelijk invloed heeft op je voorstag spanning, zie de foto's waar ik een link naar toe gezet heb
- als je zijstagen op voldoende spanning staan, je voorstag 'vanzelf' de juiste spanning heeft die het nodig heeft

Wat je eigenlijk vraagt (in mijn ogen) is of je je voorstag moet inkorten omdat je al dan niet al voldoende / of te veel mastvalling hebt. Daar kan je eindeloos over discussiëren, zie ander draadje, maar ik zou het ervaren tijdens het zeilen. Ben je te loefgierig naar eigen zin en staat je mast in rust zonder spanning op je achterstag meer dan 2 graden naar achter zou je kunnen overwegen je voorstag wat in te korten.

Gr Michel

Precies, de lengte van de voorstag heeft geen invloed op de spanning.

Ik denk dat je D's te slap staan. Maar ga gewoon aan het werk volgens de selden methode, of nog beter, neem leuvers..

Anders gezegd, je kan je voorstag inkorten en vervolgens exact dezelfde spanning op je zijstagen zetten als nu. Het enige wat er verandert is dat je mast (wat verder) rechtop staat .... of voorover indien die dat al deed. Het zwabberen van het profiel kan je alleen voorkomen door meer spanning op je voorstag (inderdaad) te zetten en dat doe je met je zijstagen i.c.m. je achterstag. Je zijstagen staan al goed, zo is je observatie.

Voordat je dan meer spanning zet op je zijstagen, trek je achterstag eens maximaal aan. Ik neem aan een niet verjongde deck stepped mast, zeg een lengte van 10 meter en een maximale 'bend' van 1,5%. Het midden van de mast mag dan 15 cm 'krom' staan. Trek in gedachten een lijn (of zet een val strak in de haven) van masttop naar de voet. Bij maximale achterstag spanning mag de achterkant van de mast (zo ter hoogte van de zalingen) 15 cm van die lijn komen te liggen. Mijn masttop is verjongd met een lengte van 12 meter, ik zet hem gerust op 25 cm buiging. Het breekt niet zo maar.

Terwijl je dat doet, neemt je spanning op je D's (onderste diagonalen) toe. Die proberen namelijk die buiging tegen te houden. Je V's en bovenste D's komen onder minder spanning te staan. De afstand van de top van de mast naar het dek wordt namelijk iets korter door de buiging van de mast.

Als je nu gaat varen moeten nog steeds de stagen 'strak' staan. Dus niet klapperen. Voelbaar onder minder spanning mag uiteraard. Mijn voorspelling is dat dit nog niet het geval is. Is mijn gevoel juist, dan alsnog weer meer spanning op je hoofdwant en daarbij zoals @BB zei meer spanning op je onderste D's, etc etc

Gr Michel