Onderwerp: Dyneema vs. Vectran

Ik kan voor een hele mooie prijs aan een Gleistein Megatwin Vectran lijn komen. Geen Dyneema dus, volgens de verkoper is de kwaliteit vergelijkbaar. Het gaat om een nieuwe lijn.

Mij gaat het vooral om zo weinig mogelijk rek, maar er zit nu Playester in, dus het is al snel beter.

Is dit een goede lijn voor een grootzeilval?
En doe ik er goed aan er een oog in te laten spitsen? het zit nu met een knoop.

Lijkt me een goed plan.

Bert65 schreef :
Het ligt er een beetje aan. Om wat voor type jacht gaat het?

@Sneaker, bedankt voor je reactie. Ik heb een Jeanneau Tonic 23. Geen racemonster maar ik wil toch graag dat mijn zeiltjes er mooi strak bij blijven staan. Nu redelijk wat rek.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Bert65 schreef :
De krachten op je zeil/tuig/lijn zijn dusdanig dat het Vectran noch Dyneema vraagt. Uiteraard kun je het gewoon aanschaffen als je er een goed gevoel van krijgt. Mooie lijntjes zijn altijd leuk. Nodig is het allerminst. En 6mm is dan in ieder geval 'dik genoeg' om veilig te gebruiken.. bij de keus voor puur Dyneema of Vectran. Een goede 8mm polyester lijn volstaat echter ook, naar mijn ervaring.

Bert,

Ik heb ook 7 jaar met Vectran gevaren als grootzeilval. Ook een rommelbakvondst.

Let er even op dat het een speciaal type splits vraagt.

Dank je wel. Ja, als ik twee splitsen laat maken is dat duurder dan de lijn. Maar het ziet er niet slecht uit.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Misschien gewoon een knoop er in? Zit er nu ook. Of is een splits beter (en niet alleen maar mooier en makkelijker)?

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Bert65 schreef :
ik ben voor een Bavknoop.
voordelen:
- veel minder werk
- korter dus niet in de schijf
- korter dus bij afsnijden (lijn opschuiven) minder verlies, 5 cm maar.
- je doet dus veel langer met een val, 50 jaar is mogelijk!
- na afsnijden weer minder werk

Die pronksplitsen zijn leuk, maar nergens voor nodig

Ik denk dat de rek van de huidige Dyneema niet veel anders is dan die van Vectran. De oorspronkelijke dyneema ws wat anders vanwege de permanente rek maar dat heeft vectran in ieder geval niet.
Chemisch gezien kun je Vectran een beetje vergelijken met Aramide ( Twaron en Kevlar en Technora) zij het dat Aramide ( de naam zegt het al) een aromarische polyamide is , dus nylon maar dan met een ringmolecuul erin, en Vectran een aromatische polyester .
Nadeel van zowel Aramide als Vectra is de meestal lage bestendigheid tegen UV wat Dyneema helemaal niet heeft. dat komt door de bindingen die tussen de monomeermoleculen zit . Alleen de zwarte types Aramides zijn wat dat betreft wat beter maar nog steeds matig UV bestendig.
Daarom is Dyneema eigenlijk een betere keus op boten , tenzij de Aramide of Vectran beschermd wordt door bijv. een lichtdichte polyester mantel .
De treksterktes ontlopen elkaar niet zoveel en spelen geen of nauwelijks een rol binnen het gebruik op een zeilboot.
Hier een plaatje met sterktes maar let op. Dyneema lijkt sterker dan aramide maar dat is alleen per gewicht zo. Een Dyneema draad is nl dikker bij het zelfde gewicht door het lage soortelijk gewicht van 1 tegen ongeveer 1,4 voor aramide en Vectran.
Dat komt door de eenheid cN/dtex wat de sterkte is voor een draad waarvan 10000 meter één gram weegt.
Wil je vergelijken per dikte moet je dus de sterktes delen door het soortelijk gewicht.
Ad

Bedankt voor het uitgebreide antwoord. Kort samengevat, het hoeft elkaar niet veel te ontlopen als de kern maar goed beschermd is. Lijkt mij dat de lijn dan elk seizoen even op beschadigingen in de mantel moet worden gecontroleerd.

Ik ga er van uit dat een fabrikant als Gleistein weet wat hij doet en de mantel dus goed lichtdicht is. Ik ga hem kopen en ik maak er wel een knoop in.



Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Knopen zijn voor alle materialen met een erg lage rek funest voor de sterkte , vooral bij Aramide en Vectran maar ook bij Dyneema .
Dat komt omdat bij een knoop in de "buitenbocht" al heel snel de maximale rek wordt bereikt en dan in de "binnenbocht" de maximale druksterkte ( compressiestrkte) kan worden overschreden en die is bi aramides en waarschijnlijk ook bij Vectran nogal laag.
Knopen zijn daarom bij dit soort lijnen niet aan te bevelen.Daarmee verklein je de treksterkte al snel met de helft of meer.
Beter is splitsen of desnoods een oog met bindsel.
Daarom trek je met de hand bijv. een dunne Aramidedraad niet stuk en met een knoop erin wel.
Deed dat al een keer op de Hiswa bij een stand waar ook een spoel Twaron stond.( www.teijinaramid.com/wp-conten...ins_16x9-480x270.jpg )
De standhouder zei daarop meteen "jij weer er meer van"

Leuke anecdote is ook deze.
Toen de toenmalige burgemeester van Delfzijl (destijds de welbekende Ivo Opstelten ) tijdens de eerste paal ceremonie ( eerste paal door Henk Vonhoff geslagen , toen commissaris van de koningin) voor de Twaron fabriek ( was ik ook bij) om een stuk Twaron draad vroeg en dat kreeg wisten we niet wat hij daarmee wilde.
Later bleek dat hij er in de hal van het Gemeentehuis van Delfzijl een rvs meeuw mee op wilde hangen aan een paar Twaron draadjes ( dezelfde als van die spoel in de link boven) maar de draadjes gewoon vastknoopte.
Direct daarna stortte de meeuw naar beneden ondanks dat de draadjes op zich dat ding met gemak konden dragen
Echt waar gebeurd en later veel om gelachen , ook door Ivo.
Ad

lekker is dat. Heb ik hem net zonder splits besteld. Kijken of ze hem ergens voor mij alsnog willen splitsen.

Nou ja, er zit nu gewoon een lijn in en die doet het ook.

Morgen mast er op en dan eerst maar eens lekker zeilen in het nieuwe normaal (maar ook een beetje in het Alkmaardermeer)

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Misschien mooi moment om te leren splitsen. Ik ben uit gemakzucht ook altijd van de knopen geweest maar onlangs toch het Webinar van de Lijnenspecialist gevolgd. Was een eye opener voor mij tenminste daar waar het dyneema betreft. Wat die knoop in je grootzeilval betreft, ik vermoed dat zelfs de halve sterkte nog meer dan zat is voor jouw Tonic.

Je hebt waarschijnlijk gelijk maar ik heb begrepen dat Vectran om een speciale splits vraagt. Maar ook dat zal wel te leren zijn

Volgens mij is dit hem,



Leuk klusje voor in de vakantie. Leuk, nieuwe dingen leren.

Bert

Knopen hebben een meestal sterk verlagend effect op breeksterkte; ik reken voor het gemak altijd maar met wel 50%.
Per vezel type is daar wel veel verschil voor zover ik weet. Buigen, knikken in individuele filamenten hebben per samenstelling van het filament verschillend effect.
Dyneema (UHDPE) is hier wel speciaal: buigen en knikken schaadt het filament weinig. De gladheid van het filament èn de filamenten onderling zijn een voordeel èn een nadeel: een knoop glijdt als het ware makkelijk weg: dat is een nadeel of vraagt een speciale knoop of vraagt een additionele fixatie (lijm, benaaing of de "locking" bij de locking Brummel.
Door de gladheid van de filamenten onderling zal ook een UHDPE lijn over een schijf (blok of masttop) uiteindelijk op de lange duur zich goed gedragen: de filamenten glijden onderling, de uit filamenten samengestelde garens en daaruit strengen zullen onderling door hun gladheid zicht minder aantrekken van herhaald onder spanning komen over die schijf.
Hier een plaatje van een UHDPE filament in extreme vergroting:

Aramide filament is veel "breekbaarder" bij knik of buiging en heeft daarbij veel minder onderlinge gladheid. De nadelen van knoopbaarheid van UHDPE gelden hier dan minder, maar maar aramide lijn zal door z'n eigenschappen uiteindelijk eerder verslechtering laten zien bij herhaaldelijk gebruik onder grote spanning over de schijf.
Plaatje aramide filament na buiging/knikken:

Houd er rekening mee dat bij je bij zo'n lichtdichte mantel de boel best wel strak om elkaar kan zitten. Zeilhandschoentjes, een vast punt aan de aarde, een lier en zeker die hamer zijn geen overbodige luxe bij dit werkje. Ik heb zelf bij gebrek aan een lier thuis op een zeker moment m'n klimtuig aangedaan. Lijn gespannen tussen klimtuig en werkbank en met m'n benen spanning gezet.

Suggestie: koop twee meter soortgelijke dubbelgevlochten lijn uit de rommelbak en probeer de splits daar eerst op uit. Je tweede splits wordt sowieso mooier.

Maar als je eenmaal zelf zo'n splits hebt gemaakt, is de beloning groot Een oogsplits in enkelvoudig gevlochten dyneema is overigens tien keer zo makkelijk softschackles maken van reststukjes, of gewoon een lijntje ergens anders voor, omdat het leuk is om zo'n mooi lusje te maken!

Sunday schreef :
Die plaatjes ken ik maar al te goed. Heb ze zelf ook wel eens bekeken onder een microscoop .( had een hele mooie Nikon stereoscopische op mijn kantoor).
Alleen zegt zo'n knoop in een enkel filament van hooguit 10 micron, meestal minder weinig tot niks over de efefcten bij een streng of cardeel die is opgebouwd uit vele samengestelde draden die van de fabrikant komen die op hun beurt weer bestaan uit vele hnderden ( zoals op de spoelen Twaron op de foto waarvan er per duur zo'n 200-300 de spinnerij in Emmen van de spinmachines komen ) van die filamenten.
Wat niet wil zeggen dat de problemen dan niet spelen hoor.Alleen speelt bij touwen de druk loodrecht op de filamentenbundels een grotere rol en juist tegen druk kunnen die producten maar slecht.
Ad

Hmmm,

Ik weet niet hoeveel ik nog ga splitsen in mijn leven. Misschien toch maar uitbesteden. Bij wie zou ik dat kunnen doen? Liefst omgeving Alkmaar.

Nu dikke spijt van dat er niet meteen een splits in heb laten zetten.

Ik weet dat een knoop de sterkte van de lijn verminderd maar: Hoe vaak is er al een val gebroken?? Bij mij nog nooit eigenlijk.

Edit: dit is een serieuze vraag..

Bij de door Baasklusje al genoemde Bavknoop zit de knoop niet in het deel waar de meeste spanning op staat. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat hij op een trekbank veel eerder breekt dan een oogsplits. Grootste faaloorzaak is denk ik toch doorschavielen. En met de Bavknoop is het zoals al genoemd veel makkelijker om de lijn jaarlijks een paar centimeter in te korten en zo de kritische plekken ook iets te verschuiven.
Splitsen is overigens niet echt moeilijk en leuk om te doen, mits je de juiste gereedschappen hebt.

Bas van Dijk schreef :
Ik heb nog nooit gehoord van breuk op de knoop bij een val, wel van slijtage op een schijf.
Ik weet zeker dat bij onze boot de breuksterkte van de grootval (4 ton) zwaar overkill is, ondanks dat we een trimaran varen met een fors grootzeil (44 m). Waarom? Omdat het blokje waar de val doorheen loopt (2x vertraagd dus) een aanzienlijk lagere breeksterkte heeft. En dat blijft ook heel, hoewel de kogeltjes wat beginnen te kraken ondertussen. Verder hebben onze valklemmen een max working load van 700 kg.

Dyneema vallen koop je voor de rek (of het gebrek eraan). Ik denk dat er weinig boten zijn op het forum die een 8mm vol dyneema val doormidden trekken. Misschien dat Erik dat met Bagheera voor elkaar krijgt. Die laat ook RAB blokken exploderen ...

Vandaar dat ik eerder ook schreef dat Bert met zijn boot rustig een valknoop of zelfs paalsteek kan gebruiken bij een 8 mm dyneema lijn. Dat gaat daar echt niet stuk.

Ik heb twee keer een genuaval gebroken op de knoop. Telkens een beetje korter maken en het is weer goed.

Alle vallen (behalve 1 spi val) op Bagheera zijn nog origineel, 12mm dyneema, alles gesplitst, behalve de genuaval, en juist die is al tweemaal gebroken. Nu maak ik deze preventief twee keer per jaar enkele centimeters korter en nu lijkt het beter te gaan.

Erikdejong schreef :
Even uit belangstelling, waar breekt hij dan precies? Op de bocht om de sluiting of echt in de knoop?
Als je een oogspits maakt en die vervolgens door de sluiting haalt verdeel je de kracht natuurlijk over de beide lussen om de sluiting.