Onderwerp: Dynema achterstag vervangen?

Ik heb dit najaar een Tirion 28 gekocht uit 2007.
(ja ja Kockie, je bent niet meer alleen
Deze heeft af werf, een dynema achterstag.
Na hoeveel jaar moet deze vervangen worden?
Optisch ziet het er nog goed uit...

Ik vermoed dat als er geen optische schade is er weinig aan de hand is.

Hier wat meer info over het gebruik van de dyneema als stag.
lijnenspecialist.wordpress.com...-als-stag-gebruiken/

Reijngoudt schreef :

Ook hier...

Jouw acherstag is ook van een soort donkergeel dyneema ? Heel fijn geweven ?

Only Fools Rush in schreef :
Ja , alleen loopt de lijnen"specialist" een beetje achter want er bestaat nu ook Dyneema met weinig tot geen kruip, de Dyneema Max.www.dsm.com/dyneema/en_GB/our-...-max-technology.html
Ad

Reijngoudt schreef :
Als het er goed uitziet gewoon laten zitten, ik heb op mijn vorige tri de zijverstaging in 2007 vervangen voor Dyneema en dat zit er nog steeds op. Dyneema is redelijk UV bestendig zeker in dit deel van de wereld.

F32thriller schreef :
Dyneema is zelfs goed UV bestendig i.t.t. veel kunststoffen . Het is immers polytheen.
Andere sterke vezels zoals Aramide en PBO daarentegen zijn daarentegen slecht UV bestendig.Ook Vectran is minder UV bestendig als Dyneema.
Ad

Zover ik weet moet dyneema gecoat zijn voor UV resistentie. Wordt bij veel lijnen al met coating zo geleverd trouwens. Lijn met met een dyneema kern en een mantel eromheen, moet je wel even opletten dat als je de lijn wilt verjongen dat de kern ook gecoat is.

Maar zolang dyneema goed uit ziet is het nog goed heb ik begrepen. Als het wat te rafelig gaat uitzien dan vervangen. Iit tot verstaging gemaakt van staaldraad dus makkelijk te inspecteren.

Verder is de lijnenspecialist prima op de hoogte van rekvrijere dyneema, bel ze maar eens op.

Orange Sunset schreef :
Dat met die coating i.v.m. UV begrijp ik echt niet , zeker als ik op de Dyneema website zelf kijk en ook omdat ik de eiegnschappen van Polytheen ( want dat is het) goed ken. Ook de molecuulstructuur geeft geen aaneiding tot UV risico zoals bijv. alle amides , dus ook armamide , nylon en ... de menselijek huid dat wel hebben.
www.dsm.com/dyneema/en_GB/our-...s/dyneema-fiber.html
Ik kan me wel vorostellen dat die coating een ander doel heeft , bijv. het verhogen van de grip van de meestal aangebrachte polyester mantel. Die laatste is wel belangrijk omdat Dyneema slecht bestand is tegen schuren en uiteraard om een betere grip te verschaffen.

Overigesn zit er wel altijd een coating op kunstvezels die tijdens de productie wordt aangebracht tegen o.a. statische oplading of pluizen om in verwerkinsgmachines zoals bijv. touwslagerijen en weverijen het spul te kunnen verwerken , de zogenaamde avivage , maar dat heeft verder voor het uiteindelijke gebruik meestal geen functie meer behalve als ze dienen voor zaken zoals ik hierboven schreef.
Ad

Yellow Boat schreef :
Misschien een kleine typo, maar het is polyetheen

In tegenstelling tot wat ik dacht, is Spectra inderdaad een ander product dan Dyneema, dat wist ik niet. Ik dacht altijd dat het beide merknamen waren voor exact hetzelfde product, maar er zit blijkbaar verschil in de oplosmiddelen waarmee het product gemaakt wordt

Ik had het over Vectran en dat is sowieso heel wat anders nl een polyester . Enige overeenkomst met o.a. Dyneema is dat Vectran ook vanuit een gelachtige zogenaamde anysotrope / vloeibaar kristallijne oplossing wordt gesponnen waardoor de uitzonderlijke eigenschappen ontstaan . In feite vergelijkbaar met het spinproces van Aramide . Door de hoge afschuifkrachten die bij dat spinnen van de zeer visceuz gelachtige oplossing in de spingaatjes optreden worden de lange moleculen volledig in de lengterichting uitgericht waardoor de optimale sterkte wordt bereikt . ook de mate van kristalliniteit die daarbij ontstaat speelt een grote rol bij het ontstaan van die sterkte.
Spectra is in feite hetzelfd als Dyneema , alleen versponnen met een ander , wat minder goed oplosmiddel ( paraffine) dan Dyneema ( Decaline ) . Zie voor info: nl.wikipedia.org/wiki/Dyneema
Hier kun je wel meer over Spectra vinden : www.packagingcomposites-honeyw...-info/spectra-fiber/ en www.spectra-fiber.com/science-behind-spectra-fiber/
Een verschil in UV bestendigheid kan door die verschillende oplosmiddelen zeker niet worden veroorzaakt.

Maar laat ik maar ophouden met dit soort erg diepgaande technische aspecten van dat soort processen want dat is eigenlijk niet echt wat voor een forum als dit
Ad

Ik vind het eigenlijk wel interessant...

Mooi die achtergronden Ad!

Vaak verkeerd begrepen, maar ook vaak verkeerd uitgelegd. Dyneema zelf is een nogal harig goedje. Het "pluist". Die coating is een soort van "haargel" die kaal dyneema tot de mooie gladde lijn maakt zoals je hem kent. Bij kernen maakt het de lijn ook iets sroever, zodat de mantel bij aantrekken goed de kern meeneemt. Ongecoat dyneema is al een heel gepruts om te splitsen. het word al snel een zooi.

Oke, bedankt allemaal.
Ik ga hem dus nog niet vervangen.

boarderbas schreef :
Die "haargel" noemen ze in de vezelwereld dus "avivage" en wordt naast als antipluismiddel en glijmiddel ( voor draadgeleiders) bij de verwerking zoals weven of twijnen ook gebruikt voor bijvoorbeeld waterbestendig maken ( vaak een teflonsuspensie) en inderdaad ook wel om de uv bestendigheid te verhogen maar ook om weefsels gladder of glanzender te maken ( zijde bijvoorbeeld), maar ook , zoals bij aramide om de hechting aan rubber of kunsthars te verbeteren .
Ook de coating op zeildoek kun je dus ook avivage noemen .
Avivage is trouwens frans voor heldermaker .
Ad

Theoretische levensduur van
SK75 7 jaar
SK78 15 jaar
DM20 250 jaar

In de praktijk zeer waarschijnlijk meer.

Reijngoudt schreef :
Niet.

Dyneema is ongelofelijk sterk. En heeft een flinke veiligheidsmarge.

Als je nergens (dus ook bovenin niet) veel pluizigheid aantreft, is daarmee niks aan de hand.

Maar.

Stagen breken meestal niet op de staaldraad, maar op alle blikjes, pennetjes, en andere fummels waarmee ze aan de boot vastzitten.

Die zijn wel aan vermoeiing onderhevig. En, als je dat kun zien, issie al op 95-99% levensduur.

Dus ZEER goed inspecteren op inleidende scheurtjes, etc.

Joop66 schreef :
Ik vrees dat ik toch weer erg technisch moet gaan worden want dat is maar heel betrekkelijk.
Het probleem ligt in het feit dat de trekterkte van vezels altijd aangegeven wordt in millinewtom per tex. Tex is daarbij een gewichtsmaat namelijk het gewicht van een draad per 10.000 meter dus mN.tex is de sterkte van een draad van 10000 meter die maar één gram weegt . Vandaar ook die millinewton andrs krijg je zo'n klein getal.
Dit heeft men ingevperd om vezels van verschillende soorteijke gewichten te kunnen vergelijken en daarom heeft man die waarde ook omgerekend voor staal'
Als staal dus , zoals in onderstaand plaatje een sterkte heeft van 0,35 mN/tex en dyneema van gemiddeld 2,95 zegt dat alleen wat over de sterktes bij een kabel of garen van hetzelfde gewicht per meter.
Omdat echter het soortelijk gewicht Dyneema maar liefst 8 maal lager is dan van staal moet je dus voor een eerlijker vergelijking de sterkte van Dyneema door ongeveer 8 delen en dan wordt die , bij gelijk gewicht per meter nog maar 2,95/8= 0,37 sterk in vergelijking met 0,35 voor een staalkabel van hetzelfde gewicht . Daaruit volgt dus weer dat een Dyneemakabel van dezelfde dikte als een staalkabel dus maar een beetje sterker is dan een staalkabel. Ondat rvs 216 nog wat minder sterk is als ongelegeerd staal is uiteindelijk een Dyneema stag van dezelfde dikte als een rvs stag ook ongeveer even sterk en zeker niet sterker .
Je kunt dus niet een dunnere Dyneema stag nemen dan een van rvs .
Overigens gelden dezelfde zaken ook voor het vergelijken van Dyneema met bijv.Polyester wat een s.g heeft van 1,38 tegen 0,97 voor dyneema en ook voor aramide met een s.g van 1,45 of koolstof met 1,85!

Uit de reklame van de leveranciers van touw en verstaging volgt dus een beetje dat die bovenstaande niet altijd goed begrijpen.
Ad

@YB: OK, maar wat is nou een betrouwbare indicator voor vervanging?

Even aanhaken met een gerelateerde vraag:
Heb nu een radarreflector en een Ais-antenne met draadklemmen (van die u-vormige dingen) op mijn RVS-achterstag.
Stel ik wil dit stag (6mm of zo) vervangen door dyneema, hoe zou dat te bevestigen zijn?

It Paradyske schreef :
Spanning er af halen, touwtje er doorheen rijgen? Dus takelen.

Iig niks met scherpe (metale) randjes. Of wat hard klemt.

Joop66 schreef :
Er wordt aangenomen dat als er ±15% creep in de vezel heeft plaatsgevonden dat hij onbetrouwbaar geworden is.

nobody schreef :
Ja , maar aangezien de nieuwere Dyneema types geen of erg weinig creep hebben ( in feite tijdens het productieproces "voorgerekt") gaat die regel dus ook niet meer op.
In feiet een nadeel van Dyneema , je kunt niet zoeken naar haarscheurtjes o.i.d. als aanleiding voro vervanging .Waarschijnlijk bestaat er wel een methode om structuruverandering te detecteren want die kan mogelijk optreden bij trillen onde spanning ( röntgendiffractie o.i.d. ) maar dat is niet iets voor de eindgebruiker en vervangen zal dan vast goedkoper zijn.
Misschien eens informatie inwinnen bij de Dyneema producent , DSM . die kan je meestal meer vertellen en zijn niet gefixerd op verkoop van nieuw spul aan watersporters zoals de tuigers.
www.dsm.com/dyneema/en_GB/comp...info/contact-us.html
Maar ook op de website is er wel informatie over levensduur te vinden denk ik.
Ad

Yellow Boat schreef :
Interessant! Wil dat zeggen dat je voor SK75 en SK78 dat nog wel kunt toepassen, die 15% kruip regel?

Yellow Boat schreef : Je spreekt jezelf tegen. RVS 316 is minder sterk dus uiteindelijk is Dyneema wel sterker dan een RVS stag van dezelfde dikte.