Onderwerp: Trillend roer Focus 800

Ik heb al diverse Jaren een trillend roer in mijn Focus 800. De Focus heeft een balansroer.

Ik vermoed dat het trillen te maken kan hebben met het vastlopen enige jaren geleden. Ik ben er toen achterwaarts uitgetrokken en bij loskomen sloeg het roer hard dwars.

In bijlage foto van het scheepje.

Verschillende pogingen zijn gedaan om dit op te lossen:

1. Modus Marine in Lelystad heeft profilering (trailing edge) roerblad nagekeken en aangepast
2. Roerkoning nagekeken en volgens Modus niet krom.
3. Bronzen roerlagers vorig jaar gemaakt en geïnstalleerd door Theo Kok te Vinkeveen.

Tijdens eerste proefvaarten was trilling aanzienlijk minder maar niet weg. Nu na een jaar neemt de trilling weer toe?? Roer trilt/vibreert nu weer onder alle koersen als voorheen. Over stuurboord en bakboord stuurt die onder helling zwaarder (of er meer wrijving ontstaat).

Specificaties roer:
balansroer van houtepoxie met polyester bekleed met 30 mm rvs roerkoning, rvs hennegatskoker, teflon lagers (nu vervangen door bronzen lagers) en bronzen roerkop.

Heeft iemand nog een suggestie wat de oorzaak zou kunnen zijn en wat ik nog zou kunnen proberen?

Oh ja, de Focus heeft een saildrive met klapschroef. Schroef klapt onder waterdruk keurig dicht.

teveel speling op je roerlagers

Zwaarder sturen met helling is logisch.
Meer roeruitslag, meer lift van het roerblad, en daardoor harder opzij tegen de lagerbus gedrukt. Meer wrijving.

Hoe ziet de trailing edge er nu uit (de eerste verdachte)?
Hoe glad is het oppervlak van het blad?
Is het trillen echt snel en hoorbaar vibreren (zoals bij een snel planerende zwaardboot) of een beetje heen en weer rommelen? Frekwentie?

Dat dikke saildriveding er zo vlak voor zal ook niet helpen...

Trailing edge is door Modus Marine aangepast en scherper gemaakt.
Oppervlak roerblad is zeer glad.
Het trillen is niet snel en niet hoorbaar. Ik noem het soms zeer oneerbiedig een Parkinson roer/helmstok.

Er zitten nieuwe nauw passende bronzen roerlagers in.

Dan zal het komen van het ervoor zittende uitsteeksel van de saildrive(en de kiel daar weer voor).
Het is vast snelheidsafhankelijk, als in meer trillen met meer snelheid?

Die trailing edge, is die symetrisch of juist a-symetrisch?

Ik heb wel eens begrepen dat a-symetrisch beter is tegen juist dit soort verschijnselen.
Tweede gedachte is voor mij ook de verstoring van het water door kiel en saildrive er voor.

Zou het kunnen dat het roer nu veel te mooi gemaakt is en de laminaire stroming nu tegelijkertijd van top tot teen loslaat en vroeger meer verdeeld?
Ik denk dan aan kleine “struts” aan de voorkant van je roerblad zoals ze die op modeltestboten aanbrengen om de stroming bij de eerste schouder niet te laten loslaten. Het is maar een idee. Mijn modeltankervaring is van 35 jaar terug.

Om te kijken of het stroming is zie je dat misschien met een onderwatercamera waarmee je filmpjes maken. Een complete B-merk set kost €50 met behuizing en die zet je op een steel en je raadt een beetje de richting.

Misschien wil een enthousiaste zeiler bij het Marin of bij Oossanen eens met je meedenken als het in die richting zit.

hans123 schreef : Wat je zegt suggereert een vrij lage frequentie, een paar Hertz of zo? Dan zou ik het niet bij het roer zelf zoeken. Een symmetrische trailing edge kan wel fluctuerende wervelloslating geven, maar dan zou je vast een veel hogere trillingsfrequentie hebben.
Gezien de lagere frequentie denk ik aan iets met een grotere schaal van wervelloslating. Dan lijkt mij ook de saildrive de hoofdverdachte. Op de foto’s niet zo goed te zien, maar het profiel van de saildrive lijkt me nogal rond, en stomp aan de achterkant, klopt dat? Dat kan vast een alternerende wervelloslating geven, en dat geeft dan wisselende krachten op je roer. Bij 6 knoop en 0.12 m dikte van het profiel van de saildrive, ik gok maar, zou je dan een frequentie van een 5 Hz verwachten, is het zoiets?

Ik zal proberen een filmpje te plaatsen welke is opgenomen voordat het roer is behandeld door Modus en voordat er nieuwe roerlagers zijn aangebracht.

Het roer heeft jarenlang niet getrild met dezelfde kiel en saildrive. Ik zie daar ook geen veranderingen...

De saildrive is idd redelijk stomp aan de achterzijde.

Zou het ook nog de hennegatskoker zelf kunnen zijn?

Ik lees ook als mogelijke oplossing om met plamuur een randje aan de trailing edge te zetten waardoor het asymmetrisch wordt?

www.youtube.com/shorts/0CLrmZMdZ-4

Ik vrees dat je saildrive de boosdoener is.
Deze is in verhouding relatief groot en zit ook relatief dicht op je roerblad en zal een aanstroomverstoring geven.

Het rustig trillen van de helmstok herken ik als we een waterplantje achter de kiel of aan het roerblad hebben hangen, dan wordt bij onze boot ook de aanstroom een beetje verstoord en begint de helmstok zachtjes te schudden, terwijl dit normaal niet het geval is.



Gepost met de officiële Zeilersforum-app

hans123 schreef :
Er zijn veel opties voor de trailing edge.
Heel scherp en symmetrisch,
afgeschuind naar 1 kant
afgerond naar 1 kant,
symmetrisch met een vlak stukje aan de achterkant.

Die laatste is de beste manier om veel wervels te maken. Maar dat weet Modus ook.
Hebben ze de achterkant echt vlak gemaakt en haaks op het blad? Hoe breed?

hans123 schreef :
Die video is als privé ingesteld en dus niet zichtbaar.

hans123 schreef :
Dat lijkt me een belangrijk gegeven voordat er speculaas opgediend gaat worden.

hans123 schreef :
Dat meende ik al een beetje op te maken uit de openingspost.

www.youtube.com/shorts/0CLrmZMdZ-4

mijn gevoel,en niet meer dan dat, zegt dat de frequentie voor het trillen van het geheel (roer plus helmstok) wel erg hoog is. Is dit niet alleen het trillen/resoneren van de helmstok? In dat geval zou je aandacht kunnen gevel aan de verbinding helmstok<>roerkoning, lengte helmstok, massa helmstok.

PS wel een zeer fraaie boot overigens.

Het geluid wat je hoort is idd het resoneren van de helmstokverlenger die boven op de helmstok ligt.

Het trillen zit echt in het roer.

PS. Bedankt voor het compliment.

Toch een gokje wagen.
- Hoe meet je of het roer krom is ? Vooral als er een verandering is in de verhouding balans deel t.o.v. het gehele oppervlak.
- Wat voor kern materiaal heeft het roer ? Schuim ? Als het schuim is zou er bij overbelasting ruimte tussen de roerkoning en het schuim gekomen kunnen zijn. Als dat ergens in het midden van het roer is kom je daar moeilijk achter. Zijdelings drukken op het midden van het roer vlak ? Kortom dat de stijfheid van het roer in de lengterichting te wensen overlaat.

Het zijn maar wat gedachten.

Om te kunnen bepalen of de oorzaak in de hydrodynamica van het roer zit zou je een experiment kunnen doen.
Je zou de hydrodynamica van het roer kunnen veranderen door het roer tijdelijk stevig van vorm te veranderden door bijvoorbeeld een lijmklem op het roerblad de zetten of een lijn rond het roerblad te wikkelen en eens te zien/voelen wat voor effect dat heeft.

Een ander mogelijkheid is de wrijving te verhogen door of de lagers strakker te zetten of een lijn om de roerkoning te spannen een te zien wat dat voor effect heeft.

Ik zou eerst meer onderzoeken en nog geen definitieve wijzigingen uit gaan voeren.

Heb je een stuurautomaat? En, zo ja, trilt het roer ook als de automaat actief is?

Ik zie een niet goed getrimde boot.

Bijna aan de wind met een beetje helling en dan naar loef moeten sturen.
Dat is niet goed.
Op deze koers met deze helling en wind MOET een boot ietsje loefgierig zijn; dan helpt het roerblad mee de drift te beperken en ervaart het enige druk waardoor het niet gaat klapperen.

Nu staat het roerblad naar loef te sturen, de drift neemt toe, en het blad staat precies in de wervels van kiel en saildrive.

Eerst de boot maar eens iets loefgieriger maken. 2 a 4 graden roerhoek is optimaal, maar wel de andere kant op

Nog even twee stukjes uit The Art and Science of Sailing:

"a rudder's typical angle of attack is about 3 degrees for leeway plus about 3 degrees of weather helm, for a total of 6 degrees.
At this angle, the rudder can redirect more flow and, therefore, create more lift"

"Some yacht designers are enticed into using a laminar section for rudders, with the twin goals of minimizing frictional drag and maximising the length (along the chord) that the flow remains laminar and not separated. It stands to reason that this narrower wake, the wake caused when the inevitable separation of the boundary layer occurs, reduces drag for a given lift.
However, when that boundary layer flow begins to decelerate once it passes the maximum-draft position, it is prone to separation. If that boundary layer were turbulent, it would have less of a tendency to do so. As laminar flow, it can separate easily, allowing the separation bubble to suddenly grow from the trailing or, more likely, the leading edge of the rudder, forcing the boundary layer to completely separate from the entire rudder surface."

Wat is het NACA-profiel van je roerblad?
Als het een laminair bedoelde sectie is en bovendien heel erg glad kon hier wel eens een deel van de oorzaak zitten.
Maar vooralsnog houd ik het op een te weinig loefgierige trim i.c.m. de saildrive-wervels.
Was de boot loefgieriger toen het roer vroeger minder trilde?

Nogmaals bedankt allen voor het meedenken.

De trim staat m.i. goed. Boot is iets loefgierig. De video laat dit zien. Zonder aanraking roer begint aan de wind de boot iets te loefen. Eerder iets te loefgierig...

De suggestie om de aanstroom en/of loslaten waterflow te verstoren door aanbrengen lijmklem of touw ga ik uitproberen.

Naca profiel weet ik niet zeker. Modus heeft roerblad aangepast maar volgens mij hebben ze die dunner en symmetrisch gemaakt. Ga ik navragen. Naca profiel 0012??

Opvallend is wel dat na roer(blad) is aangepakt door Modus en na nieuwe bronzen roerlagers de trillingen aanzienlijk minder waren geworden. Nu - na 1 seizoen - beginnen de trillingen weer toe te nemen.

Naca0012 zou goed kunnen, dat is niet een laminair-stimulerend profiel.

Kun je proberen ietsje loefgieriger te varen (bemanning aan lij?)?
6 graden roeruitslag is de bedoeling.

Is helmstokuitslag naar loef altijd synoniem voor loefgierigheid? Of gaat het om de roerdruk die je in de helmstok voelt?

Mijn boot vaart, netjes getrimd, met de helmstok in het midden, maar ik voel wél een zekere roerdruk (het roerblad maakt dan dus een hoek met het water en genereert lift). Laat ik de helmstok los, dan neemt deze een stand aan naar lei en loeft de boot op. Dat is dan toch óók loefgierig? Voor het roer zit een skeg van vergelijkbaar oppervlak.

Waar komt die “je helmstok moet naar loef wijzen” vuistregel vandaan; geldt deze voor elke boot?