Onderwerp: Nieuw elektrisch systeem aan boord Doordraijer?

Hoi allen

Ivo en ik zijn van plan wat verbeteringen door te voeren in het elektrisch circuit aan boord. Zoals sommigen van jullie wel weten willen we volgend jaar naar Noorwegen en we denken daar zo'n 75 ~ 100 uur over te doen. We hebben een ST2000 stuurautomaat op onze 22-voeter. Verder hebben we alleen een bbm.

Tijdens onze vorige meerdaagse tocht hebben we de accu's waarschijnlijk iets te veel leeg getrokken. We hebben ook geen monitor op ons systeem, dus we kunnen moeilijk zien hoeveel stroom we nog hebben. Daarom willen we het dit jaar gaan werken aan een systeem waar we wat vertrouwen in kunnen leggen.

Ivo heeft een paar mooie schema's gemaakt. Dat maakt het stellen van vragen ook een stuk gemakkelijker.

De situatie zoals we die nu hebben (de getekende laadspoel zit er nog niet tussen)


De zonnepanelen in het schema staan serieel. Als we eventueel een laadspoel aan zouden sluiten, kunnen we die aansluiten zoals getekend met stippellijnen?
Moet daar dan nog een soort controller tussen of kunnen we de kabels uit de motor gewoon op het circuit zetten?

We hebben een 2 takt 6p Yamaha bbm Modelletje eind jaren 90 (denken we). Die heeft een elektrische starter en een laadspoel. We denken dat hij 4A kan bijladen. Is het gebruikelijk dat deze direct in het schema als generator opgenomen wordt? M.a.w. kunnen we hem op de plus van de motor accu aansluiten?

De accu lader in het schema is een Proosten TBC 500 double channel. Die heeft 2 aparte laadpunten. Één voor een start accu en één voor een service accu. Er zit een relais in dat gesloten wordt als de spanning van de motor accu 13,2V of hoger is en gebroken wordt als de motoraccu spanning onder de 12,5V valt.. Als ik het goed begrijp betekent dit dat zolang ik de motor accu bij laad met wat-dan-ook, deze lader tevens de service accu bij laadt.

Schema 2 is de minimale verbetering die we eventueel zouden kunnen doorvoeren.


Op een langere tocht kunnen we dan de ene accu gebruiken tot deze 12V aangeeft, en dan overschakelen op de ander. Als die ander dezelfde is, geeft dat een redelijke inschatting voor de resterende vaar tijd bij gelijk verbruik.

- We zijn er van uit gegaan dat ik de BBM zo op de motor accu kan schakelen
- We hebben geleerd dat alle seriële cellen in een paneel net zo veel stroom geven als de zwakste schakel in het geheel. Ik kan mijn panelen draaien naar de zon, maar daarbij wil de ene nog wel eens schaduw over de ander werpen. Het lijkt ons derhalve verstandiger deze parallel te plaatsen.
-In het schema is een spanningsmeter over de verbruikersgroep getekend. Deze volt-meter zit achter de keuzeschakelaar. Daarmee kunnen we dus de spanning meten op de accu die dan in gebruik is; beide accu's kunnen gechecked worden.

Stel nu dat we een Victron accu monitor zouden plaatsen - de BMV700. Waar zouden we die het beste kunnen opnemen en wat zijn in dat geval de beperkingen?

Ivo zou hem het liefste daar plaatsen waar hij beide accu's als 1 zou kunnen monitoren. Kan dat überhaupt met een dergelijke opstelling waarbij je een schakelaar hebt, die naar de motor accu kan switchen?

Er een paar letters langs de lijnen geschreven, waar de monitor eventueel geplaatst zou kunnen worden. Waar zouden we hem het beste kunnen plaatsen? Het is uiteraard belangrijk dat hij meet hoeveel er weer is bijgeladen. Maar het is ook fijn als het hele systeem betrokken wordt bij de meting (en niet alleen de service batterij)

In Schema 3 gaan de veranderingen nog iets verder


Er staan nu 2 service batterijen parallel. Omdat we beperkt zijn in de keuze van plaatsing zit er in schema 3 ongeveer 2 x 5 meter tussen de motor batterij en de acculader. We hebben nog wat moeite met de voorstelling van hoe de stroom loopt in een laad situatie - ja, die gaat de andere kant op, maar hij gaat dan toch niet langs de verbruikers? Eigenlijk voor schema 3 dezelfde vraag als voor 2; wat is de beste plek?

Dit was weer een heel verhaal, dus alvast bij voorbaat dank voor jullie geduld om het allemaal te lezen

Kan de BBM ook met de hand worden gestart, zonder al te veel problemen?

Zoja, heb je geen aparte motor accu nodig..

Voor een 2e accu heb je de BMV-702 nodig als ik me niet vergis. Althans, als je die apart wil monitoren. Hoe het in serie zit weet ik niet.

www.victronenergy.nl/upload/do...MV-700-series-NL.pdf

Ik mis een beetje wat voor accu's je nu hebt. (Capaciteit? En wat verbruik je tot nu toe op een dag varen of was dat volledig op de gok?)

Opzet 3 is de beste, met aparte service accu.
Het veiligst is de keuze schakelaar er uithalen en een Cyrix plaatsen, dan kun je nooit een lege startaccu hebben.
De shunt komt op plekje b, dat is tussen de min van de service accu en de centrale min van het hele systeem.

Let wel dat als je het veilig wilt doen, het best wel een klusje is.

Je kan niet het hele systeem, dus start en service monitoren met 1 BMV. Dan heb je 2 nodig. Maar voor alleeen een startaccu laden is dat wat overbodig.

Eerst maar het laaghangend fruit

- Ik zou er een diodeblokje in zetten, zodat de BBM ook de service accu's kan opladen. De startaccu zal meestal in een zucht en een vloek vol zijn, terwijl je nog steeds de haven aan het uitvaren bent.

- Ik zou de verbruikers niet aan de startaccu hangen, tenzij je de BBM ook altijd gemakkelijk met de hand gestart krijgt.

Waarom kijk je niet eens in het schema van een productie jacht, om te zien hoe het daar is opgelost? Eigenlijk komt het altijd op hetzelfde neer, er is weinig ruimte om zelf nog iets uit te vinden

roberteb schreef : Nee, die hebben we inderdaad niet nodig. We starten onze BBM eigenlijk altijd met de hand. De motor accu zat er al vanaf het begin in.

Evaluationcopy schreef : Onze huidige accu's zijn nu kapot, de nieuwe gaan loodzuur accu's worden.

Hoeveel stroom verbruikt de startmotor? De accu's die jullie nu hebben zijn denk 50-70Ah, het formaat dat ook in veel auto's wordt gebruikt. Voor de BBM kan je ook een veel kleinere gebruiken, bijv. een voor een scooter.

wilweg schreef :
Toen jullie de boot kochten was er nog geen onderscheid tussen motor- en service-accu, want er was geen motor. Toen was het de BB en SB service-accu, waarbij steeds een van de twee met de hoofdschakelaar aan stond.

Waarom laad je met de zonnepanelen alleen je startaccu ipv je service accus?

@John, ik zou van een laadspoel in een buitenboordmotor geen wonderen verwachten.

PvO schreef :
Ik heb er nooit mee gespeeld, maar in het schema staat 4~6A. Die zou ik dan toch meepikken. Kan je stroomdraaien op de BBM (???)

Ik zou de Electriek van je motor eraf halen. Gewoon KISS: handstart.
Twee grote nieuwe accu's van zeg 100ah elk. Geen accumonitor, kost maar een boel geld.
Accu's lekker volproppen voor vertrek, heb je 100Ah beschikbaar voor je gebruikers.
Je panelen leveren met goede MPPT 25ah per goede zonnige dag?
Dan haal je Noorwegen wel!

in het schema begrijp ik de 3 standen schakelaar ook niet helemaal.

De zonnenpanelen laden de startaccu maar om ook de gebruikers te gebruiken op het zonnepaneel doet de service accu eigenlijk niets in dit schema.

Behalve als je aan de walstroom ligt zo lijkt het..........

Maar goed , waarom heb je hier voor gekozen, kan een best goede reden hebben........

Als de bbm nooit elektrisch gestart wordt, kan het hele dubbele circuit er uit.
Daar wordt het veel simpeler van.
Wel of geen Bmv, moet je zelf weten, dqn weet je wel precies wat je nog hebt.

Het liefst 1 goede service accu, dan hoef je ook niets parallel te schakelen.

En de motor wel aan de accu's natuurlijk, stroom is stroom en elektrisch starten kan altijd handig zijn.

Maar de installatie kan een stuk eenvoudiger...

wilweg schreef :
Zoals Sunday al aangaf, gewoon 2 x 100Ah in parallel zetten (je kan nog steeds je BBM erop aansluiten). De monitor geeft extra 'rust' en leuk om te kijken wat de 'groot' gebruikers zijn.

Gewoon lekker simpel!

Met een buitenboord motor opladen werkt alleen een beetje met behoorlijk wat toeren.

@Xiphias
Eigenlijk is dat nog steeds zo. De motor is nog niet relevant geweest in het circuit.

De reden dat de termen 'motor' en 'service' accu gebruikt worden is vanwege het laadschema dat in de handleiding van onze acculader staat. Daar worden die termen ook gebruiken en ik heb ze voor het overzicht zo overgenomen in het schema. Ik heb hieronder een plaatje bijgesloten en de handleiding.

We hadden twee accu's van Wilco Royal. Een 'deepcycle' en 'calcium' (105 en 74Ah). Die waren gekocht op het formaat. Beide kisten (stuurboord en bakboord) zaten hiermee vol dus de beweegreden was simpel; zo veel mogelijk Ah, zolang het maar past =) In dat plaatje was de motor accu de calcium accu en de service accu was de deepcycle. We wisten toen nog niet dat je beter 2 accu's van het zelfde type kunt hebben.

Dus het onderscheid komt door het schema; in wezen waren het allebei service accu's. Zo hebben we ze wel gebruikt althans.

De zonnepanelen zie ik als 'generator' en zijn derhalve aangesloten op de motor accu plus pool. Hetzelfde ben ik van plan met die laadspoel. We hebben hier nog nooit gebruik van gemaakt en weten dat het niet veel zal bijdragen, maar als je een uurtje moet motoren, dan pak ik toch graag die 4 a 6 Ah even mee. Zoals John ook al zegt.

De accu's die we nu gaan kopen zullen 2 keer dezelfde worden. Ik twijfel tussen semi-tractie of 'gewone' onderhoudsvrije loodzuur accu's. De beweegreden zal dan worden 'maximaal Ah per euro', met de voorwaarde dat ze in de kisten moeten passen.

De verbeteringen die ik wil aanbrengen hebben voornamelijk ten doeleinde een beetje zicht te krijgen op het dagelijks verbruik en gewaarschuwd te zijn als de boel leeg dreigt te raken. Het aansluiten van de BBM is secundair. We hebben een laadspoel en elektrische starter; dan kunnen we hem net zo goed gebruiken toch?

Ik weet niet wat we momenteel op een dag verbruiken; daartoe kan ik alleen maar gokken op basis van de specs van de apparatuur. We hebben nu twee keer de stuur automaat er voor een lange periode opgehad (20+ uur), met als gevolg dat die ging piepen en dat het toplicht het niet meer deed. In die situatie wil ik niet meer geraken, zoals je kunt voorstellen.

Als minimale verbetering denk ik dus aan een voltmeter over het systeem, zodat we tenminste kunnen zien dat hij tijd is om van accu te wisselen als de eerste op 12V komt.

Als je naar dit plaatje kijkt:



Dit schema geldt voor onze lader. Zit ik juist met de aanname dat onze accu's parallel staan zolang het voltage maar boven 12,5 staat?

Wat is de capaciteit van de acculader?

roberteb schreef :
Dat weet ik helaas niet. Ik zie het niet op het apparaat, noch in de handleiding. Als ik op internet ga zoeken dan is het lichtste modelletje TBC 500 serie eentje die 15A kan laden. Gezien de geringe eisen die aan de accu's gesteld zijn, lijkt alles hierboven overkill. Ik zou dus inzetten op 15 A.

Sunday schreef :
Toen ik de paneeltjes installeerde ben ik trouwens uitgegaan van een gemiddelde dagopbrengst equivalent van 4 uur Wp max. Dus 4h x 2 x 30W / 14.4V = ongeveer 16Ah

Kiss is natuurlijk altijd goed

Ik neem aan dat je die 2 accu's in het voorstel parallel zou zetten (?)

Nee, alleen tijdens het laden en de spanning boven de 13,2 zit, staan de accu's parallel.

Voor serviceaccu's moet je sowieso semi-tractie nemen. Dan kun je wel zeggen maximaal Ah per euro, maar dat gaat niet op. Een semi tractie zal het veel beter doen. Is dus uitendelijk voordeliger.

AlfaR schreef :
Inderdaad; je moet rekenen met de Ah waarvan je mag verwachten dat je ze kunt gebruiken zonder de accu schade toe te brengen. Als een semi tractie 70% leeg kan en een 'gewone' 50% en ze zijn even duur voor dezelfde totaal capaciteit, dan is die keuze snel gemaakt. Maar meestal is die semi tractie duurder, vandaar de afweging 'maximaal Ah per euro'.

Jeroen-pion schreef :

De schakelaar is er in gezet om te kunnen kiezen voor een van de 2 accu's. Het is in weze een systeem met een enkele accu, maar dan dubbel uitgevoerd. De derde stand is alles uit; het is dus ook een hoofdschakelaar voor de verbruikers.

Hoe ik het heb begrepen laden de zonnepanelen beide accu's tegelijk, omdat ze 14.4V leveren en de lader dan een scheidingsrelais sluit.

wilweg schreef : Ja hoor, gewoon permanent parallel. Niet moeilijk, geen schakelaars. Vol is vol en leeg is leeg.

AlfaR schreef :
Kun je zeggen wat er tussen de 12,5V en 13,2V gebeurd?

Hoe ik het invul is dat hij tijdens het laden inderdaad het relais sluit, en dat hij dan pas weer onderbreekt als de spanning 12,5 bereikt. Dus ook nog gesloten bij 13,1, 13,0 ... 12,6. Of zie ik dat verkeerd?

De accumonitor is niet alleen een voltmeter, maar ook een stroommeter m.b.v. een shuntweerstand die wordt opgenomen in de stroomkring. Dit moet niet alleen de stroom zijn die de accu uit gaat naar de verbruikers, maar ook de stroom die erin komt van de walstroom en zonnepanelen.
In jullie huidige systeem zou je voor beide accu's een eigen accumonitor moeten hebben.
Je kan ook de twee accu's parallel zetten, dan kan je die combinatie beschouwen als 1 twee keer zo grote accu.

Dat elektrisch starten zou ik overboord zetten. Maakt de installatie onnodig complex en duur, terwijl het niet nodig is/gebruikt wordt. Twee semi tractie accu's kopen met een BMV 700, zou ik doen.