Onderwerp: Bedrading schema

Ik ben nogal zo'n type dat erg nieuwsgierig is hoe andere in gelijke situaties iet hebben opgelost of gedocumenteerd.
In een ander draadje maakte WnW de opmerking. "Was er al reeds een elektrisch schema aanwezig of moest hij dat zelf maar even uitzoeken."
Dit gaf mij het gevoel dat veel van ons amper iets hebben gedocumenteerd.
Dus een vraagje.. waaraan voldoet een bedradingsschema, bij jou aan boord en is er uberhaubt zo iets aan boord.
Zo heb ik zelf het 220V, de 12V, het N2k en N183 netwerk incl. Alle rand apparaten in een overlay getekend, incl gebruikte kabel dia, kleur, en locatie.
Uit nieuwsgierigheid.. hoe is dat bij jou aan boord...

Nog in het geheel niet aanwezig

Ik ben er door de jaren heen wel makkelijker in geworden. Op mijn vorige boot heb ik alle electronica weggegooid en ben helemaal opnieuw begonnen inclusief documentatie. Van de huidige boot heb ik het elektrisch schema. Dat is niet bijgewerkt met latere toevoegingen als zonnepaneel, omvormer etc. Ik ben bezig de databekabeling in kaart te brengen. Met name voor mijzelf, om te begrijpen hoe het werkt en waarom. Dat doe ik in visio op hoog niveau. Alleen type bekabeling seatalk, st2, ethernet etc. op basis van kleur. Daarnaast heb ik een document waarin ik per apparaat uit de handleiding kopieer wat de aansluitingen zijn en welke aders waarvoor zijn. Voor mij is het voldoende en iemand anders met verstand van zaken kan er ook mee aan de slag.

De intentie om dit, volgens de regeltjes uit te voeren, bestaat.
Maar ik ben er nog niet uit welke regeltjes.
Bovendien ga ik deze winter een en ander drastisch veranderen.
Een goede gelegenheid om alles eens juist op papier te zetten.

Voor mij staat er deze winter ook nog een flinke "opruiming" van het boordnet te wachten. Alles voldoet aan de regels en het is veilig, maar ik wil het verder uitbreiden, overzichtelijker maken en nog twee panelen met zekeringautomaten/schakelaars toevoegen. Omdat er nu soms wel erg veel zaken op 1 zekeringautomaat zitten. Ik wil dat aanpassen naar een automaat per gebruiker zodat je deze ook uit kan schakelen als daar behoefte aan is.
Daar heb ik dus tekeningen voor gemaakt die alle info bevatten. Inclusief het nummeringsysteem van de bedrading, maximale stroomsterkte, zekeringsterkte, kabel lengte en diameter etc.
Dergelijke tekeningen heb ik voor de 12V, 24V, 110V en 230V systemen, maar ook voor het electronica gebeuren, al is dat bijna allemaal stand-alone en praat er vrijwel niets met elkaar.

En verder heb ik all handleidingen allemaal netjes en geindexeerd gebundeld in een ordner alsmede in df formaat op mijn computer(s).

Documenteren doe je met een doel......toch?

Bij mij aan boord heb ik zo min mogelijk systemen.
Meestal worden die dan ook nog eens gekoppeld....niet omdat het nodig is maar omdat het kan. Niet bij mij aan boord. Alle 12V- gebruikers hebben een eigen directe verbinding met het centrale paneel. Daarnaast heb ik alles zelf aangelegd.

Denk niet dat ik in een noodsituatie naar boorddocumentatie ga grijpen omdat ik het systeem wel in mn hoofd heb zitten.

Ja...anderen zijn geil op mooie plaatjes en schema's, maar of het allemaal daadwerkelijk nuttig en nodig is, is nog maar de vraag.

Vinni

Bij het uittekenen van mijn boordnet was het uitgangspunt dat willekeurig elk ander persoon met een beetje inzicht snel zou moeten kunnen zien waar een eventuele storing zou kunnen zitten.

In de bijlage een PDF met 3 pagina's. Dit soort schema's maak ik in Microsoft Visio 2007.

Bij mijn schip zat bij levering al een zeer uitgebreide tekening bij van zowel boordnet als motorplan.

Ik heb deze gedigitaliseerd.


Als er iets wijzigt aan boord kan ik het direct aanpassen.

De tekening heb ik direct in de buurt liggen waardoor er bij eventuele calamiteiten als gevolg van sluiting of iets dergelijks direct door eventuele omstanders ( denk aan redding werkers ) inzicht kan worden gekregen.
Ook voor mezelf lijkt het mij belangrijk dat er bij een calamiteit duidelijk inzicht is bij iets mindere (weer of vermoeidheid )omstandigheden.


MrDJ

Tja, en bij mij dus weinig tot niets gedocumenteerd op elektra gebied en dat gaat dus deze winter veranderen, alles opnieuw aanleggen (in ieder geval een begin maken) en alles optekenen, ik ga met klemmenlijsten op din rail werken en ga dus alles nummeren, zo kan iemand anders ook eventueel de problemen vinden of zien wat waar en hoe aangesloten zit.
Ik zoek enkel nog naar een goed programma om dat op mijn macbook te doen, anders maar met de hand op papier en inscannen.

Nadat ik een storing had die zowel mijn marifoon als gps en stuurautomaat deed uitschakelen, heb Ik alle draden uit mij boot verwijderd ( inclusief vele kroonsteentjes). Hierna heeft ieder apparaat zijn eigen draadje gekregen. Die heb ik op een klemmenstrook gezet, de meest cruciale apparaten hebben een eigen zekeringautomaat, de wat minder belangrijke dingen delen een automaat. Ik kwam op 13 automaten. Geen gedoe meer met glascekeringen. Deze manier bevalt mij prima, al denk ik nu dat ik een paar automaten extra en een langere klemmenstrook voor toekomstige apparaten beter gelijk had kunnen aanleggen. Ik heb hier een voorraadkast voor opgeofferd om t makkelijk toegangkelijk en overzichtelijk te houden.

Vinni schreef :
Ik stem saam............... zou mijn broer zeggen. Maar die heeft dan ook zijn halve leven in Zuid-Afrika gewoond.

Schema, wat is dat???/

Niks gedocumenteerd dus en zie geen noodzaak om t wel te gaan doen.

Toen wij Dutch Rose kochten was er een wirwar aan kabels en bijna geen documentatie. Op zich zat het allemaal wel netjes weggewerkt met tiewraps, maar die in bundels zijn individuele kabels best moeilijk te volgen terwijl daarnaast veel kabels achter het interieur weggeleid worden, dus ik had geen idee waar het allemaal heen ging.
Ik ben toen begonnen met het aanbrengen van kabelnummers, elke keer als ik iets electrisch aanpakte. Daarbij krijgt een kabel een nummer op elke plaats waar deze zichtbaar wordt. Op die manier is het probleem van achter interieur langs lopen opgelost. De nummers zijn opgebouwd volgens een systematiek waarbij het 1e cijfer al aangeeft tot welke hoofdgroep de kabel behoort.
Toen ik daarmee een beetje op weg was heb ik in een overzicht plaatje van de gehele boot ook aangegeven welke nummers waar zichtbaar zijn Ik heb denk ik nu driekwart van alle kabels gelabeld.

Heb gewoon om elk kabeltje een stikker zitten met de naam van het apparaat.
Waarom een code als je direct de naam kunt aflezen?

Ja.....hier afdeling pragmatisch hoor......

Vinni

Ook bij onze boot geen documentatie in de zin van een schema, alhoewel ik weet dat dat er bij de aflevering wel standaard bij zat. De bekabeling is netjes genummerd, beginnend bij 1 voor de plus-draden die allemaal een kleur hebben. Bij de min-draden, die allemaal zwart zijn, zijn ze ook weer begonnen met 1. In de loop der jaren hebben voorgaande eigenaren wel wat aangepast, en niet genummerd.
Ik heb zelf een schema gemaakt met Visio. Dat is al niet meer up-to-date, bijvoorbeeld de AIS en de plotter staan er nog niet op. En het betreft alleen de + bedrading.
Het idee van Erik S. om het eerste nummer van een draad te laten slaan op de hoofdgroep vind ik mooi.
De Amerikaan die www.pbase.com/mainecruising/boat_projects onderhoudt en nogal veeleisend is als het gaat om kwaliteit, vertelt dat hij naast een nummer, vaak werkt met het aanbrengen van stukjes tekst aan het begin en eind van een draad. Bijvoobeeld "+ naar plotter". En daar waar diezelfde draad aankomt bij de plotter: "+ van accu". Zijn overweging is dat het, als je een storing hebt, het zelfs voor een professional en ook al heb je een schema zeer inzichtelijk is welke draad waarvoor is.

Er is ongeveer 60 tot 70% veranderd.
De massa schakelaar was geïnstalleerd op een onmogelijke plaats.
Er zijn nu 3 hoofd schakelaars waar 1 voor de motor en 2 voor de service accu's.
Iedere gebruiker en aparte schakelaar en thermisch beveiliging.
Bedrading vernieuwd aangepast.
Daarna in welk programma ga je nu tekenen.
Ik heb gekeken naar Proficad
Een gratis programma met vele mogelijkheden.

nl.proficad.eu/

De tweede was Microsoft Visio en daar heb ik de schema's in eerste instantie getekend.
Microsoft Visio is een applicatie voor het maken van technische en logische schema's. Het programma is bedoeld voor technici en stelt deze in staat om relatief eenvoudig stroomschema's, (kantoor)plattegronden, databasemodellen en andere schematische documenten en diagrammen te maken.


Nu het gehele teken pakket in E-plan aan het tekenen.
Vergt meer studie op het programma te door gronden als Proficad maar is wel professioneler.

www.eplan.nl/nl/start/

Wat is er getekend:

(1) stroom diagram gebruikers

(2) Overzicht gebruikers

(3) kabel loop door het gehele en diameter bekabeling schip

(4) Plaats zekeringen en 230 volt schakel kast (Omvoermer of wal spanning.)

(5) Klemmen lijst met nummering en functie.

(6) bedrading en kabels codering aangebracht


Enkele voorbeelden zoals ik gebruikt heb:

ErikSnel schreef :
Dit is inderdaad een nuttige aanpak. In geval van problemen zit je inderdaad naar een bundel rode en zwarte kabels te kijken. Dan weet je dat de rode plus en de zwarte min etc. zijn. Maar wat hoort bij wat? De schema's die je veel ziet, zo van de schakelaar waar "VHF" bij staat is met een rode draad met de marifoon verbonden zijn dan nutteloos.
Met geïdentificeerde kabels weet overal aan boord "wat bij wat hoort".

Etap levert bij de boot een duidelijk en overzichtelijk schema.
Met nummers op alle draden aan beide einden.
Nergens een onderbreking/verbinding die niet direct zichtbaar is.

Alle wijzigingen en uitbreiding op dezelfde manier op het schema bij getekend. door logische aanleg ook heel makkelijk om zonder schema te weten waar een draad te vinden is.
Kleuren zijn best wel handig, rood en zwart, voor iedereen duidelijk de plus en min, voor de laadstroom groene draden.
Andere kleuren zijn vaak apparaat gebonden.
Bedacht zijn op het slechtste wat kan gebeuren, levert vaak het beste resultaat.
Nog nooit een probleem gehad, maar vele op moeten lossen op buurschepen. Soms rood en zwart omgekeerd en draden die onderweg wel 4 keer van kleur veranderden is heel normaal bij sommige schepen.

Het is haast niet te geloven waar en hoe sommige lieden hun voor vocht gevoelige zaken monteren en dan verbaasd zijn dat het stuk gaat.

Met kroonsteentjes is overigens niets mis, zijn niet zo mooi als een klemmen strook, maar ook in die klemmenstrook zitten de draden met dezelfde schroefjes vast hoor.
En die kroonsteenstrips kun je evengoed ergens op schroeven.
Neem niet de allergoedkoopste, kwaliteit heeft z´n prijs!
Het is de gebruiker die er een zooitje van maakt, heel vaak omdat men alles te duur vindt.

Voor de labeling bij het doorverbinden van kabeltjes bij de mast heb ik het weer anders gedaan.
Van krimpkous heb ik kleine ringetjes geknipt rood/zwart. Er komen geloof ik vijf kabeltjes +/- uit de mast.
Elk kabeltje heeft dus 1 tot 5 ringetjes om het kabeltje....afhankelijk van plus/min dus rood of zwart.
Voor de kabeltjes in de boot die connecten op de kabeltjes uit de mast geldt hetzelfde.
Randdebielproof zou ik zeggen en geen documentatie nodig.

Vinni

Vinni schreef :
Oh, ben ook redelijk prgamatisch hoor

Maar er zijn nogal wat apparaten waarbij er meer dan 1 kabel in/uit gaat. Denk aan voedingskabels naast NMEA kabels naast GPS kabels naast antenne kabels....
Natuurlijk kan dat ook met stickers, maar dan worden het wel lange stickers....
Overigens ook een vraag: wat voor stickers?
Ik ben op een vorige boot wel eens met zoiets in de weer geweest maar vond soms de stickers nat geworden, los van de kabel terug. Die nummers die ik nu gebruik zijn van geel plastic en schuiven om de kabel heen, zodat ze onmogelijk loskomen en ook niet onleesbaar kunnen worden.

Het elektrische schema van de boot (12V, 230V, motor, accu's) is door de werf keurig op A3 bij de boot geleverd (moet van CE).
Alles netjes gelabelled met ringetjes (stickers) om alle draadjes.
De meterkast staat op onderstaande foto.
Daar weer onder mijn zelf bijgehouden schema van het digitale deel (NMEA, Seatalk,PC).
Doe ik in een pptx-file.

Tja , en als je dan ziet wat er in 1978 voor schema bij de Leisure 27 werd geleverd
Dan is het maar goed dat de CE dat tegenwoordig voorschrijft.
Hoewel... bij de Leisures werd tenminste nog een schema bijgeleverd

Ad

Vinni schreef : Bij mij aanboord precies hetzelfde. Ook alles zelf aangelegd, maar naar mate de jaren vervliegen en je niets met je systeem hoeft te doen omdat je er nooit iets mee hoeft te doen (het werkt immers prima) dan moet je toch eens achter je oren gana zitten krabben van hoe sommige dingen nu ook alweer zaten.

Door een systeem goed uit te tekenen kun je ook in een oogopslag zien of er bij een bepaalde groep nog en gebruiker bij kan zonder dat je de boel gaat over belasten.

Denk ook eens aan de meerwaarde van dergelijke documentatie als je de boot verkoopt, het laat namelijk zien dat je serieus met de boot bent omgesprongen en dat wekt vertrouwen. De investering betaald zich dus wel terug

In een noodgeval hoef je niet naar schema's te grijpen. Dan gooi je gewoon de groep of het hele boordnet dicht. Overigens kan ik geen noodgeval bedenken waar dat nodig zou zijn als het systeem knap is uitgelegd.

Ook ik was begonnen met gewoon het gebruiken van namen in plaats van coderingen, maar naar mate het systeem gecompliceerder word heb je een hele brei met stickers die op gegeven moment niet meer leesbaar worden. Op sommige plekken in de bot gebruik ik nog wel eens de naam en het nummertje. Maar met een eenvoudig tabelletje wat gewoon achter de klep van het schakelpaneel gelamineerd hangt kun je dat ook met 1 oogopslag zien.

Kortom, ik zag er ook nooit zo het nut van, maar naar mate de tijd vorderd begin ik daar toch steeds meer over van gedachte te veranderen.

Wellicht dat de gradatie van complexiteit op een gegeven moment doorslaggevend is voor het aanleggen van documentatie. Voor een simpele (wat dat dan ook mogen zijn) boot, is het niet nodig. Voor complexe multiprotocol systemen des te meer.

Maar ahum....er zijn natuurlijk ook plaatjes- en documentatiefetesjisten.

Vinni

Kijk eens goed naar de foto van Capolavoro.
Met een goede tekening ook al ben je totaal onbekend met deze installatie kan je eenvoudig een storing oplossen.
Zonder en/of slechte tekeningen moet je gaan zoeken en duurt langer om het probleem te onderkennen.
Hoe complexer het word, hoe belangrijker zijn goede tekeningen en bijgewerkt!