Onderwerp: Weer LifePo4 vragen van een dummy

Het topic van AndreAzuree “LifePo4 for dummies by a dummy” heeft me verder geduwd richting de installatie van LifePo4. Ik wil zijn draadje niet kapen en start hiermee een nieuwe.
Als ik het allemaal zo lees (en natuurlijk al die andere topics over LifePo4) ben ik nog een stuk minder deskundig dan AndreAzuree. En een stuk minder zeker van mijn zaak. En geen techneut.

Daarom heb ik hieronder mijn overwegingen en plannen nog eens opgeschreven.
En een onbeholpen schema getekend.

Huidig systeem is klassiek.
VP2020MD motor met standaard dynamo 70A.
VP scheidingsdiode.
Startaccu 70Ah lood (Wilco 2018).
Huishoudaccu 105Ah lood semitractie (2024 nieuw helaas, vorige is 6 jaar meegegaan)
Walstroom acculader Victron Pallas 12/25.
60W richtbaar zonnepaneel met Victron SmartSolar 75/10 MPPT regelaar (aangesloten op de huishoudaccu).
Ter “bewaking” analoge voltmeter.
We maken veel gebruik van walstroom ter comfort (snel, veel minder gas gebruik, minder vocht in de boot) voor de waterkoker (2200W), dan ligt de huishoudaccu automatisch ook aan de lader..

Verbruik:
Spaarzaam koelkast. Die zet ik ook nu alleen aan aan de walstroom en als de zon zijn best doet op het paneel. Ik heb tot 5 jaar geleden altijd zonder koelkast gevaren en kan me dan ook prima redden.
Stuurautomaat. Is heel veel in gebruik. EVO-100 met PC-Nautic drive.
Instrumenten (3x i70s). AIS transponder. Actieve radarantenne.
Radio (weinig onderweg). Smartphone-lader.
Marifoon. Vooral stand-by.
Tablet als plotter, hangt voortdurend aan 12v. Ik zet het scherm vaak uit, ook omdat ik de neiging heb er veel te veel op te kijken.
Navigatieverlichting. Allemaal LED, behalve de boordlichten die ik alleen op de motor aan heb.

Ik doe graag mee aan meerdaagse tochten, Zeeuwsche Duotocht, 72-uurs Duohanded. Ben nu ingeschreven voor de Singlehanded en als ik meer tijd krijg (pensioen nadert!) ga ik ook langere tochten over zee doen. Drie dagen varen zonder laden wordt voorlopig wel het maximum.

Plan en wensen:
Ik wil graag over op LifePo4 als huishoudaccu, want ik heb behoefte aan grotere capaciteit. Ik hou alles graag simpel. Met 280Ah LifePo4 heb ik bijna 200Ah meer tot mijn beschikking dan nu.
Scheidingsdiode kan weg. Startaccu (gewoon lood) gaan we opladen met dynamo. Huishoudaccu wordt NIET met de dynamo geladen. N.B de boordlichten moeten dus ook LED worden.
Uiteraard moet de batterij passen in de huidige accuruimte. “Lengte” is er genoeg, zo’n 522mm lange accu kan er wel in. Hoogte kan tot 280mm. Beperking zit vooral in de breedte. De startaccu moet er ook nog naast. De “gewone” formfactor 280Ah LifePo4 batterijen zijn vaak 240mm breed en dan kan de startaccu er niet meer naast.
Om erg ingrijpende verbouwingen te vermijden kom je dan op de “mini” formfactor modellen, bijvoorbeeld:
Renogy Core Mini - 12,8V 300Ah.
WattCycle 12V 300Ah (280Ah) Mini LiFePO4-accu.
Boot ligt in de winter in het water met de solar charger aangesloten. Het laden moet wel stoppen als het vriest. Hebben beiden BMS ingebouwd met temperatuurbeveiliging.

Laders.
Victron acculader, 30A. Die kan desnoods in een nacht een bijna lege accu wel vol krijgen.
Ik denk aan de de Blue Smart IP22 30A Charger. Simpel. Relatief goedkoop.
Bestaande zonnepaneel en MPPT lader aansluiten op huishoudaccu. Levert max zo’n 3A.
Ik begrijp dat het oude lood-laadregime (altijd zo vol mogelijk) niet goed is voor LifePo4.
Hoe moet ik de standaard instellingen van laders instellen?
Incidenteel zal ik wel helemaal vol willen laden voor langer doorvaren. Dan ga ik bewust via Bluetooth de instellingen aanpassen. Welke instellingen moet ik dan gebruiken?
Victron lader en MPPT-regelaar bedien ik via de Victron-app.

Kabels en zekeringen:
Alles tussen hoofdschakelaars en accu’s en startaccu en (start)motor, dus ook de massakabels, ga ik vervangen. Ogen laat ik persen bij speciaalzaak. De kabels van de solarlader laat ik zo. Zijn nog jong. De walstroomlader krijgt wel nieuwe.

Ik heb nu 4 zekeringen bedacht:
• Tussen dynamo en startaccu. Circa 1m kabel 10 mm². 100A.
• De startmotor krijgt een eigen kabel Circa 2m 16 mm²zonder zekering.
• Tussen walstoomlader en LifePo4. Circa 2,5m kabel 10mm². 50A.
• Tussen LifePo4 en hoofdschakelaar. Circa 0,5m kabel 10mm². 150A.
• Tussen MPPT-lader en LifePo4. Circa 0,5m kabel 6mm². 20A.

ANL-zekeringen lijken het gebruikelijkst. Nog tips voor houder?

Monitoring:
Doe ik nu eigenlijk ook nauwelijks met véél minder capaciteit. Heb naast het schakelpaneel een voltmeter voor beide accu’s. Zinloos eigenlijk. De huishoudaccu monitor ik nu wel met de Victron app voor de MPPT lader. Maar vooral om te zien dat ik het zonnepaneel zo fijn naar de zon gericht heb.
Heb een tijd geknoeid met een raar laadalarm van de Volvo Penta, maar dan gebruik ik de multimeter. De startaccu doet het zolang hij het doet. Mocht die heel lang ongebruikt zijn kan ik er nog eens een klein ladertje op zetten, maar dat is onwaarschijnlijk. Ik zeil het hele jaar en let er wel op dat ik de motor langer dan 5 minuten gebruik, ook voor de diesel zelf.
Is een accumonitor nodig? De MPPT-lader en de walstroomlader hebben beiden bluetooth. De BMS van de accu van mijn keuze heeft geen BT. Een accumonitor geeft geen info op celniveau. Wel inzicht in verbruik en laadniveau.
Stiekem wil ik wel een schermpje en hoorbare alarmen. Maar met 280Ah heb ik zoveel capaciteit dat dat nergens op slaat. Als het spannend wordt weet ik dat ook wel en kan ik de Victron-app raadplegen.
Victron Smartshunt 300A wordt het. Denk ik.

Heb ik iets gemist? Zijn er nog aandachtspunten? Hebt u antwoord op mijn vragen?
Ik kan jullie niet tegenhouden maar weer een discussie bijvoorbeeld over wel of niet 100% laden hoeft van mij niet en gaat me al snel boven de pet.

Ik zou dat zonnepaneel met MPPT lader lekker aan de startaccu hangen.

Je hebt zoveel meer capaciteit (280 Ah tegenover 80 ampere die je had (en dat is eigenlijk al te ver ontladen voor lood…) dat je die paar Ah uit de panelen niet nodig hebt….

Je startaccu vind het daarentegen wel lekker om altijd vol opgeladen te zijn!

Systeem wordt dan ook heel simpel, alleen laden met die victron blue-smart aan de walstroom….

En zou wat accuschakelaars gebruiken (2 schakelaars, 1 sleutel principe) om je schakelpaneel te kunnen voeden vanuit de startaccu, of lifepo4 accu (nooit parallel! Dus geen “both” schakelaar). Dit is in een noodsituatie dat je lifepo4 toch leeg is. Dan motor starten en apparaten vanaf startaccu voeden.

Losse startkabels in de boot voor als je startaccu leeg is, kan je met startkabels ff de lifepo4 aan de loodaccu zetten en dan de motor starten (daarna kabels gelijk eraf, want je dynamo vind het niet zo leuk om die lifepo4 te laden voor lange tijd)

En dan genieten van het zeilen en niet meer denken aan stroom of accu’s!

280Ah @ 12V is denk ik te weinig om 3x24hr door te te varen. Ik heb zelf 300Ah @ 12V maar met 650Wp aan zonnepanelen. Dan gaat 3x24hr net aan. Grooste verbruiker blijft de stuurautomaat. Maar ook boordinstrumenten en plotter lusten er ook van. Navigatie verlichting op led is te verwaarlozen in de zomer maanden. Koelkast kost gemiddeld 8,7 Watt. Niet een hele grote verbruiker. Stuurautomaat iets tussen de 50 en 90 watt afhankelijk van koers ten opzichte van de wind. Instrumenten inclusief plotter 30 watt. Marifoon en AIS weet ik niet heel precies. Bij elkaar kom ik dus op 100 - 120 watt aan verbruik. Met een accu van net geen 4000Wh heb je als het mee zit net geen 40 uur varen. Maar reken op minder.

sjoerd1981 schreef :
Ach ja dat zonnepaneel. Dat laat ik toch mooi staan. Ik ben net zo trots op mijn constructie van een oude surfmast met een dwarsstang van 25mm RVS. Draaibaar, kantelbaar. Ik weet dat het ineens naar verhouding weinig levert, maar het staat ook nauwelijks in de weg.

Startkabels heb ik al aan boord. Een lege huishoudaccu beschouw ik niet als noodsituatie trouwens. Dan komen we er ook wel. Heb ook nog handheld VHF en tablet met eigen accu en smartphone als backup en (niet bijgewerkte natuurlijk) papieren kaarten.
Ik kan best zeilen, maar op het verkeerde moment de motor niet kunnen starten lijkt me iets meer nood in onze drukke wateren.

3Noreen schreef :
Tsja daar zeg je zo wat.
Ik kon met de huidige setup tijdens de Zeeuwsche Duotocht 2x24uur doorvaren zonder walstroom. Eind september, veel navigatieverlichting, geen zon-garantie (maar soms is het fantastisch weer). Regelmatig gaat dan wel de motor aan in havens en kanalen, misschien maakt dat het verschil. En de stuurautomaat heeft het dan minder druk (maar blijft een fijn bemanningslid).
Moet toch eens gaan rekenen vrees ik. Ik vind het lastig van alle gebruikers het verbruik vast te stellen. Goed dat je maar daar op wijst.

Waarom zet je er geen renogy tussen? Die doet laden van je startaccu, serviceaccu en mppt?

Het niet laden via dcdc uit de dynamo vind ik persoonlijk een gemiste kans.

Als je weinig motort stel je de spanning in op 13,6v.
De lader op 13, 4-13,5v
Solar doe ik variëren tussen 13,4 en 13,6v
Hogere spanningen zijn niet noodzakelijk gebleken.

Maar goed, het is geheel naar keuze.

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

rboxhoorn schreef :
Gedoe, groot ding wat nogal warm wordt, kan het ook slecht kwijt qua ruimte. En mogelijk helemaal niet nodig.

Leuke vraag Koert. Ik ben ook geen expert, maar is leuk om mee te lezen en van te leren.

Calidris schreef :
OK, dank

AndreAzuree schreef :
Omgekeerd precies zo!

Waarom zou je inderdaad je dynamo niet gebruiken als laadoptie voor je huishoudaccu's? Is dat geen stap terug t.o.v. van je huidige systeem?

AndreAzuree schreef :
Nou een keer of vijf meer ampere-uren zou ik niet direct een stap terug noemen.

Juist door die DC/DC-lader NIET te gebruiken komt het binnen mijn bereik. Die Renogy is groot!(244x146x96mm)! Je hebt hem zelf inmiddels in huis geloof ik?
Die zou ik dan in mijn accuruimte erbij moeten proppen, waar die flink warmte af gaat geven. Geen goed idee.

Mijn vragen gaan eigenlijk niet over deze keus. Dat had ik er misschien wat duidelijker bij moeten formuleren.

sjoerd1981 schreef :
Ik kan dit maar niet begrijpen. Die startaccu hoort bij de motor en wordt door de motor op spanning gehouden. Een auto heeft ook geen zonnepaneel om de startaccu te laden. Ik zou de zonnepaneel-energie altijd gebruiken om de huishoudaccu's te laden.

De boel via de accu-schakelaar schakelen is een goed idee, maar dan anders dan jij voorstelt. In het uitzonderlijke geval dat de startaccu leeg zou zijn zou ik het zo regelen dat de motor met de LiFePo4 accu kan worden gestart.

Ik heb de Renogy binnen, afmetingen die jij noemt kloppen inderdaad. Ik pleit niet zoveer voor de Renogy, maar gewoon om je laadstroom van je dynamo te benutten. Waarom zou je dat niet doen?
Zonnepanelen vallen erg tegen hier in NL, is mijn ervaring. Dan blijft alleen nog walstroom over.

Mijn ervaring is ook dat een hele grote accucapiciteit allen niet altijd de oplossing is. Je stelt je "energieprobleem" eigenlijk uit door veel capaciteit, die ooit ook weer een keer (lang!) zult moeten bijladen. Beter is om ook steeds je capaciteit te kunnen aanvullen.

3Noreen schreef :
Met 650 Wp aan zonnepanelen kun je niet 3x24hr doorvaren? En die stuurautomaat moet zó hard werken dat die daarvoor zorgt?
Ik denk dat je dan misschien met die 300 Ah te weinig accucapaciteit aan boord hebt om die 650 Wp aan zonnepanelen volledig te benutten. Ik heb zelf 150 Wp aan zonnepanelen en 200 Ah aan accu's en ikzou veel meer accucapaciteit moeten hebben om in de zomersituatie mijn zonnepanelen de hele dag te laten laden; ze zijn er meestal ver voor de middag alweer klaar mee. Er kan dan geen Ah meer bij.

3Noreen heeft me aan het opzoeken en rekenen gezet: alles bij elkaar kom ik inderdaad aan 120Ah verbruik per 24 uur. Hoe heeft mijn service-accu dat toch volgehouden tot nu toe??

Misschien is het verstandig als ik eerst eens zo'n accumonitor koop om goed inzicht te krijgen in het daadwerkelijk gebruik. Die wilde ik toch in het nieuwe systeem.

Motor je nu vaak, en laad je dus dan je accu's bij, met je huidige setup?

Na lange afwezigheid toch nog maar even mijn alternatieve benadering. Inmiddels na het leerproces op eigen boot jaren geleden enkele andere leden van mijn bootclub geholpen met succesvolle LFP migratie met minimale veranderingen en uiterst lage kosten.
Hoofdlijnen:

1. Loskoppelen van start accu van dynamo en verwijderen van evt. aanwezige laadstroom verdeler.
2. 10 of 20A “laadstroom-knijper” op dynamo (veldstroom) Te koop als DC motor speed-controller. Plus spanningsbegrenzer (13.8V, instelbaar)
3. Laden van LiFePO4 huis accu rechtstreeks van dynamo.
4. Buck/Boost converter voor laden van start-batterij (8A) naar 14.2V, voeding door LiFePO4 huis accu automatisch wanneer motor loopt of naar keuze altijd.
5. Zonne paneel op LiFePO4, maar bij verlaten van boot overschakelen op start accu.
6. Eenvoudige Chinese accu monitor (V, A en Ahrs) Monteren op distributie paneel naast laadstroom-knijper knop.

Kosten naast drop-in LiFePO4 accu ong. 30 Euros.

Verdere uitbreidingen/verfijningen mogelijk, maar niet essentieel.

Op mijn boot 200Ahr LiFePO4. Is ruim voldoende. Warm klimaat. Koelkast/vriezer is grootste verbruiker

TS:
Begin met het kopen en plaatsen van de drop-in en laden met de spullen die je hebt:
Dynamo op de start-accu en mppt en Pallas op de lfp.

De Pallas lijkt instelbaar op 13,8V conform manual hoofdstuk 6, pagina 19:
www.victronenergy.com/Manuals/pallas/pallas 12-25 Pa03001e.PDF

Voltmeter er op om daadwerkelijk het eind voltage te verifiëren in de gebruikte toestand!
Tijdelijk of permanent.

Accumonitor: bij een lfp weet je zonder monitor niet hoe vol die is tussen 15-85%. Vaak kan de BMS je dat via BT vertellen. Anders toevoegen.

Vervolgens verdiep je je in dynamo laden:
Is het nodig. Ik dacht eerst van wel, maar verbruik max 100Ah/24h op zee. Op 280Ah met 50Ah start reserve is dat 56h. Ik ben eerder moe.
Maar toch fijn dat “motor aan” als range extender beschikbaar is: DC-DC is de makkelijkste; andere oplossingen moet je je inlezen, maar daarna weet je precies wat je doet.

Als laatste de Pallas misschien toch vervangen door een smart model.

Booty24 schreef :
Mijn naam is Wadloper en ik ondersteun dit advies.

WaltB schreef :
Heb je daar een voorbeeld van? Daar ben ik heel nieuwsgierig naar....

Zelf net een 280 ah lfp geplaatst. Dat leidde tot een volledige reorganisatie van de electra zodat ik nu precies weet hoe alles zit.

Mijn verbruikers komen met starter topic grofweg overeen.
In de oude situatie had ik met 3 x 145ah lood waarvan 1 start en een 200 wattpiek zon altijd wel voldoende, behalve in de diepste winter. Dan laadt de motor bij.
Langere tochten zonder walstroom zijn geen probleem. Deze zomer een aantal maanden weggeweest zonder gebruik van walstroom maar wel de motor die bijlaadt.
Laden via de dynamo geeft rust. Ik heb daarom nu de dynamo/alternator op de start accu (145ah) waarop binnenkort een orion xs of tr komt om ook de lfb bij te laden.

Voor de lfp heb ik nu een lfp van litime met low temp beveiliging. Dat kon ook via het victron spul(smartshunt, tempsensor, mppt, ve netwerk) maar als ik zag hoeveel onderdelen moeten samenwerken om dat goed te laten gaan vond ik dat een risico en leek het me intern in de accu beter. Achteraf had ik ook een lfb met bluetooth toegang tot het bms moeten nemen zodat ik zonder al die victron spullen (die het overigens prima doen) altijd kan zien hoe de accu het doet. Ook bij een ‘gekke’ storing op een onhandig moment. Dubbel en simpel.

De extra kosten voor low temp en bluetooth in de accu zijn beperkt, en een dcdc lader, zeker de oudere iets minder efficiënte valt ook wel mee.

AndreAzuree schreef :
In mijn beleving niet. Ben nogal geneigd tot zeilen zodra en zolang het kan, soms tot ongenoegen van de bemanning. Ik heb echt lol in kruisen. Vergeleken met wat ik om mij heen zie is het motoren minimaal.
Ik vaar zeker niet voor mijn plezier op de motor.

Maar ja haven in, haven uit, bruggen, sluizen, kanalen, windstilte. Alles bij elkaar toch aardig wat?

WaltB schreef :
Dank voor je antwoord, maar dit is mij echt al te ingewikkeld.