Onderwerp: Golden Globe Race

Ik zag in een filmpje Jean Luc vd Heede naar een ankerplaats motoren. Zijnde een droppoint/gate. Ik volg het niet helemaal maar msschien kan iemand het hier uitleggen. Ook zag ik Watt&Sea generator aan zijn spiegel hangen. Hadden ze die toen ook al ?

Knox johnston heeft tijdens zijn wereldomzeiling ook Tasmanie aangedaan om logboeken en foto's af te geven. Ik denk dat ze dat verplicht onderdeel van de race gemaakt hebben.

ik zag het ook, en de rest zal hier ook even aandoen, op zich een heel aparte wending, ik weet niet of ze mogen bevoorraden en eventueel beschadigde electronica mogen vervangen, lijkt mij ergens wel.

Nope, niets vervangen, niets aanboord nemen. Zodra ook maar iemand de boot met een vinger aanraakt ben je gelijk gediskwalificeerd.

Uit notice of race:

3.4.6 Hobart Gate
All boats must sail into Storm Bay, Hobart, Tasmania, passing through a ‘gate’ (position to be advised) and drop all sail on the boat if safe to do so. The entrant may moor or anchor or motor or drift during this time, but may not re-cross the gate to continue to Cape Horn until “at least” 90 minutes has elapsed. The entrant is then free to cross the gate at any time. The entrant will be met by the GGR official boat and Race Organiser and media. The Entrant can pass over any film/photos/letters. The entrants Non-Stop Unsupported status remains intact.
The Safety Pack must be displayed for seal inspection whilst “inside” the gate. If the seal is broken, penalties apply. Subject to Aust. Border Force approval (TBA) a new Safety Pack may be exchanged for the next stage of the Golden Globe Race if the seal appears broken.

(edit:complete tekst toegevoegd)

Beste lezers,

Ik volg deze topic nu al een tijdje en kan het niet laten om hier ook maar eens op te reageren. Vooral omdat ik merk dat er gediscussieerd wordt met foutieve informatie.

Laat ik beginnen dat we niet doen alsof het allemaal idiote avonturiers zijn: iedereen zeiler die de Indische Oceaan heeft gehaald is in mijn ogen ervaren en weet waar hij aan begon. De boten zijn goed uitgerust en voorzien van alle veiligheidsmiddelen.

Dat de zeilers geen correcte meteo informatie krijgen klopt gewoon niet. Alle boten zijn uitgerust met SSB ontvanger en zender. Daarmee hebben de zeilers één of tweemaal daags contact met weerstations op de wal. Vanuit Zuid Afrika en Australië worden ze dan gewoon aan weersinformatie geholpen, het zou me niet verbazen als ze zelfs worden gerouteerd. (Jean Luc gaat zo idioot hard). Daarnaast zijn alle boten uitgerust met drie trackers, twee satelliettelefoons, GPS, twee EPIRBS, reddingsvlot, etc. Het enige 'ouderwetse' dat ze dus doen is sextant navigatie en ipv gribfiles krijgen ze hun weerberichten gesproken door. Wat de meerwaarde hiervan is kan je je afvragen. Echt gevaarlijker wordt het er niet door.

Het feit dat de drie zeilers (Gregor, Tomy en Slats) beide in de depressie verzeilden heeft twee redenen. Ten eerste zijn ze te vroeg vertrokken (dat is gewoon een fout van de organisatie die het vertrek dicht bij het vertrek van de Suhaili in 1968 wilde brengen). Dit in combinatie met geluk met het weer op de Atlantische Oceaan maakte dat ze te vroeg in het voorjaar op de Indische Oceaan zijn gekomen. Daarnaast was het laag waar ze in terecht kwamen nog heel 'jong' en haar baan zeer onvoorspelbaar. De raceorganisatie heeft in overleg met de Australische meteorologische dienst naar alle schepen 24 uur van te voren een waarschuwingsbericht via de satelliettelefoon gestuurd dat ze hard zuidwest moesten zeilen om het laag te ontwijken. Het laag bleek echter af te wijken en de boten kwamen er vol in.

Natuurlijk zijn in bovenstaande fouten gemaakt. En natuurlijk was een IMOCA beter in staat geweest om dit laag te ontwijken. Maar om nou de GGR boten te vergelijken met IMOCA's vind ik een beetje raar. Ik denk dat een zeewaardig modern jacht (pak en beet 15 meter, 8 knopen) met satellietcommunicatiesystemen die op hetzelfde moment in de Indische Oceaan zat ook een grote kans had gehad in dit laag terecht te komen. Ook die kan plat gaan, dat laat de docu van Don McIntrye over de BOC 1990-1991 goed zien (kijk maar vanaf 0:40:00). Ook daar kunnen bemanningsleden door de kajuit vliegen die vervolgens met rugproblemen van de boot moeten worden gehaald. De kans is kleiner maar nog steeds reëel.

Dat 'Andere mensen zichzelf in gevaar brengen om die zeilers te redden' is onzin. Tomy heeft gewond en wel, vier dagen op redding moeten wachten tot hij met rustig weer van boord geplukt werd door een Franse visserij inspecteur. Dat hoort er nou eenmaal bij. Gregor, die onder noodtuig voer maar Australië had kunnen bereiken, besloot van de situatie gebruik te maken en ook zijn boot te verlaten. Zaten er aan deze actie consequenties? Ja, maar niet groter dan dat de bemanning van dat inspectie schip normaal mee moet dealen.

Omdat Tomy een Indiase bekendheid is, is de Indiase marine er met een vliegtuig over gevlogen en zijn ze met een fregat naar Ile Amsterdam gegaan. Dat kost belastinggeld en maar dat moeten ze zelf weten. De Australiërs zijn er vanuit het 'Rescue Cordinate Centre' mee bezig geweest. Kost dat geld? Ja, maar aan de andere kant is dat Centre er toch al. Dat betekent dat alleen dat het inspectieschip vier dagen niet in staat is geweest vissers te inspecteren en brandstofkosten heeft gemaakt. Lang leve SOLAS. Als een schip in die buurt gestationeerd ligt weet hij dat hij vroeg of laat hiermee te maken krijgt. (laten we ook niet vergeten dat bij de laatste Vendee Kito de Pavant ook moest worden geevacueerd in de Indische Oceaan nadat zijn IMOCA constructieproblemen kreeg)

Natuurlijk zijn deze boten niet ideaal voor deze reis. Echter, als ik aan de lezers vraag om een lijstje te maken met boten die wel 'veilig' zijn zullen er alleen grote en vooral DURE boten op zullen staan. Hierdoor is 99,999...% van de zeilers die hier van dromen niet in staat om ooit een tocht als deze te maken. En dat is in mijn ogen nou juist de meerwaarde van de GGR: dat het meer zeilers de mogelijkheid geeft om non stop rond de wereld te zeilen. Dit in plaats van die paar gelukkige die deel kunnen nemen aan de Vendee.

En zo ja, wat zouden jullie voor willen stellen als regelgeving voor boten? Alle boten die onder de 40 graden zuiderbreedte en 50 nm uit de kust gaan moeten voldoen aan: minimale lxbxd, gewicht, oprichtende moment, massatraagheid, constructie eisen, aantal bemanningsleden, etc. Wie durft een voorstel te doen van wat 'veilig' is? En laten we dat dan opnemen in de regelgeving van de IMO? Moeten dan alle boten die die kant op willen zich laten certificeren door een klassebureau? Volgens mij schieten we ons als zeilers in onze eigen voet door op deze manier te spreken.

Ik ben benieuwd naar ieders reactie.

Groet,

Lars Bosma

@ Lars,

Helder neergezet. Ben het met je eens dat er nogal wat verkeerde info langs komt van mensen die reageren op horen-zeggen.
Volg het vanaf het begin en ben ook bij het vertrek in Les Sables d' Olonne geweest.

Hieronder 2 vragen die ik op het GGR forum had gesteld omdat ik wel nieuwsgierig was naar de echte antwoorden.

Er kwam op zf voorbij dat de deelnemers geen scheergerei mee mochten omdat RKJ dat ook niet aan boord had , klopt niet scheren mag.

Dan is er nogal wat onduidelijkheid over de zendapparatuur aan boord. Zoals blijkt mag de HF/SSB/VHF zendapparatuur volledig worden gebruikt, er mag met iedereen en zolang als ze willen worden gepraat over van alles en nog wat.
Weerberichten mogen worden ontvangen maar HET IS NIET toegestaan om routeringsinformatie te ontvangen waarbij vanaf buiten informatie over de beste (snelste) te volgen route wordt gegeven.
In hoeverre iedereen zich daaraan houd kun je je afvragen en zal moeilijk controleerbaar zijn.

Wat mij wel opvalt is dat ik tot de bewuste storm die nogal wat ellende heeft veroorzaakt nergens iets heb gelezen over de vroege vertrekdatum. Niet of ZF en andere forums of in publicaties. Misschien heb ik dat gemist of is iedereen pas gaan roepen na de onstane problemen.

---

Johan van Slooten · 3:16 Hello Don,
Two questions for the next Q&A:

1. On a forum with a discussion about the GGR rules there was mentioned that it is not allowed to have shaving equipment (a razor) onboard because it was not onboard off the Suhaili. Is that correct?

2. All boats have an HF radio onboard, I'm not familiar with that but that means they can talk with a lot of people all around the world even family.
Only thing is they are not allowed weather routing information.
Is that correct?

BTW great race and information updates.

Johan van Slooten

Leuk
Meer reacties weergeven
· Beantwoorden · 1 w

Golden Globe Race · 0:07 you can take any shavers and yes all HF SSB radio and subject to conditions you can talk a long way to another radio... pleanty of tech. info on SSB on goog el and YouTube..

@Serus, bedankt voor de reactie. Ik zal mijn stuk over routering even aanpassen.

Over vroege vertrekdatum zie:

www.markslats.nl/nl/nieuws/upd...van-dick-koopmans-8/
www.zeilen.nl/nieuws/zorgwekke...e-golden-globe-race/

@lars, van scheerapparaten tot te vroege vertrek, van type boten die daar wel of niet horen, niks nieuws onder de zon bij ZF. Vooral de kritie na de storm was idd opmerkelijk.

Gaat trouwens niet goed met onze Mark, na een vreselijke week van vreselijke omstandigheden (geen wind of weinig wind, te weinig drinkwater) nu 2 knockdowns met als gevolg ribben stuk. Hij gaat nog wel door. Maar 1 ding is zeker, nummer 1 lijkt wel een andere race te varen.

Om te winnen moet het ook een beetje meezitten en het zit VDH zeker niet tegen.
Al vanaf het begin heeft hij de wind in de zeilen (letterlijk)
Richting Kaap de Goede Hoop zat hij meer oostelijk, pakte goed uit en hij had tot nu toe minder windstiltes en tegenwind. Plus hij was de zware depressie vooruit dus geen schade en gedoe.
Maar het is hem gegund... veel respect voor deze oude ervaren rot in het vak

Hoi Lars,
Bedankt voor je tegenantwoord. Ik den dat het vooral naar mij toe bedoeld was aangezien ik een van de eerste was die gedetaileerde kritiek heb gegeven. Ik ga er dus toch nog vanuit mijn oogpunt tegenin.
Lars Bosma schreef : Nooit heb ik deze zeilers idioot of onervaren genoemd, zal ik ook nooit doen. Enkele van deze zeilers zijn al eens non-stop de wereld rondgezeild en een enkeling zelfs al meerdere malen. Je kunt alle veiligheidsmiddelen die er bestaan in een bootje stoppen, maar dat maakt het nog geen veilige boot. Het zijn bijna zonder uitzondering middelen die de gevolgen beperken als er iets fout gaat. Echte veiligheid zit in het ontwerp van de boot ingebouwd en daarmee probeer je te voorkomen dat er iets fout gaat, dat is een wezenlijk en zeer groot verschil. Met een 33-36 voeter die maximaal een knoop of 7 loopt heb je in zulke wateren gewoon niets te zoeken, de risico's zijn wel zo achterlijk hoog dat het vrijwel zeker is dat er zeer kostbare reddingsacties nodig zijn. En dat alleen maar omdat het goedkoop moet zijn? Sorry, maar ze hadden ook veel meer vrijheid kunnen geven in welk boottype er gebruikt mag worden. Een 50 of 60 voets Suncoast of Bruce Robberts kost niet meer dan een ruster 36 of het laten bouwen van een replica van de Suhaili, maar door hun maat en gewicht zijn ze een veelvoud veiliger. Dat angstvallig vasthouden aan langkielers en de romantiek van kleine bootjes en andere misverstanden uit het verleden zijn gewoon dodelijk gevaarlijk tijdens zo'n race.Geen van deze dingen kan voorkomen dat je boot plat slaat met alle gevolgen vandien.In theorie allemaal leuk en aardig, maar heb je wel eens geprobeerd een gesproken weerbericht van de zuidelijke oceaan te interpreteren? Voeg daarbij aan toe dat de zeilers ook niet altijd precies weten waar ze zitten omdat je soms dagen lang geen waarneming kunt maken met je sextant. mark is recht door het oog van die depressie gevaren. Was hij 30 mijl meer naar het zuiden of noorden geweest dan was er niets aan de hand geweest. hij is meerdere malen plat gegaan omdat hij geen wind had, maar wel de golven die erbij horen. Met meer gedetaileerde weerberichten en een betere plaatsbepaling had hij dat oog waarschijnlijk kunnen omzeilen en was hij mogelijk ook niet plat gegaan.
Dat platgaan kunnen ze zeker, maar de kans is meer dan een factor 10 kleiner omdat er zeker 10 keer zoveel golf energie nodig is om een 20 tonner om te gooien dan om een 6 tonner om te gooien. Voeg daar nog het verschil in snelheid aan toe waarmee de golf de boot raakt en het is nog weer eens een factor 2 onwaarschijnlijker dat je plat gaat.
Er zijn hele vloten aan schepen uitgevaren om die zeilers op te gaan pikken, dat visserijinspectieschip heeft ook alles moeten laten vallen om door slechtweer heen de zeilers te bereiken. Ik ben het met je eens dat het erbij hoort als je aan een dergelijke race meedoet. Maar je willens en wetens beperken tot zo ongeveer de minst zeewaardige boten voor deze wateren vergroot de kans dat je hulp nodig hebt met factor 10-50 of zelfs honderd. Dat is wat mij betreft gewoon de goden verzoeken. Dat je een dag of vier (of langer) moet wachten op hulp lijkt me ook niet meer dan logisch als je je in zulke afgelegen gebieden waagt.
Ik ben onderdeel van het "Mountain Search and Rescue Team" hier in Sitka, samen met nog 100 vrijwilligers en 2 beroeps. uiteraard niet te vergelijken, maar ik wil het even gebruiken om een beeld te schetsen. Als er een wandelaar in de bergen vermist word dan word iedereen van zijn werk gebeld en die komen opdraven. Dat is een economisch verlies van 8.000 dollar per uur omdat die mensen niet op hun werk verschijnen. En dat is in een klein dorpje. Iedereen doet het met liefde, maar als we weer eens een onervaren toerist zonder kaart, kompas of goede kleding niet meer weet waar hij is en dan vervolgens 911 belt omdat hij geholpen moet worden om zijn weg te vinden, dan word er wel eens inwendig gezucht. Als een ervaren wandelaar met goede goede uitrusting zijn enkel breekt en precies weet van hoe of wat, maar hulp nodig heeft om de berg af te komen, dan word er heel anders over gedacht. Zulke gedachten worden overigens nooit uitgesproken. Kito de Pavant is een iets andere vergelijking. Die had een aanvaring met structurele schade als gevolg op 110 mijl afstand van een groot schip wat al in zijn richting voer. Ze hebben toen besloten hem van boord te halen in plaats van noodreparaties uit te voeren waarmee hij naar veiligheid kon zeilen.
Ten eerste zit er nog heel veel meer tussen een GGR en een vendee, je hebt ook races als de Barcelona World Race of de Portimao Ocean Challange. Daar mag je aan meedoen met schepen als Class 40's. Een gebruikte pik je op voor minder dan 100k en voor nog een dat bedrag heb je een race waardige boot die aanzienlijk veiliger is als bijvoorbeeld een 35 voets langkieler van 30 jaar oud. na de race verkoop je de boot en heb je minimaal 50% van je investering weer terug. Sommige dingen kunnen gewoon niet goedkoop op een verantwoorde manier. Jan en Truus willen ook graag stoppen met werken en een mooie villa aan het strand betrekken. Dat gaat ook niet als je het geld niet hebt. Sommige dingen zijn gewoon niet bereikbaar tenzij je er echt kei en kei hard voor werkt en er alles voor opzij zet. Dat lijstje met boten noemde ik al op, je kunt veel veiligere boten kopen voor nauwelijks meer geld dan Mark aan zijn Rustler heeft besteed en voor aanzienlijk minder geld dan wat onze Indase vriend aan zijn Suhaili replica heeft uitgegeven.
Niemand hier heeft iets dergelijks voorgesteld. De beste man die de geestesvader van deze race is, heeft al meer dan 15 jaar lang geprobeerd om deze te organiseren. hij heeft zelf iets wat op een replica van de Suhaili lijkt maar nog iets kleiner is. De regels die hij voor de eerste 12 aangekondigde edities had opgesteld waren nog veel absurder dan nu voor de GGR. Zo absurd dat hij zelf altijd de enige ingeschreven deelnemer was en waardoor de race nooit gevaren is. Toen heeft hij de regels aanzienlijk versoepeld en is de GGR in zijn huidige vorm ontstaan. Hij doet overigens zelf niet mee...
Een ieder moet natuurlijk doen waar hij zin in heeft, maar een race organiseren in onzeewaardige boten voor de wateren waar je doorheen gaat is natuurlijk iets heel anders dan een individueel persoon die gewoon voor zichzelf iets doet.

Omdat je om harde grenzen vraagt ga ik hier mijn gevoel erin gooien welke ik heb gebaseerd op op het lezen van vele onderzoeksrapporten, boeken over veiligheid van schepen, maar vooral ook op 200.000 mijl ervaring op zee inclusief zelf enkele kleren plat geslagen te zijn geweest in slecht weer (een keer zelfs in de lengterichting over de kop met een 40 voeter) en vele keren erg slecht weer waarbij er niets fout gegaan is.
Voor een race door de zuidelijke oceaan zou ik kiezen voor:
- Een maximaal richtend moment van minimaal 150 kNm.
- Oppervlakte onder de positieve stabiliteitscurve minimaal 6 keer zo groot als onder de negatieve curve.
- Gemiddelde snelheid in 25 knopen wind (of meer) van achteren: minimaal 10 knopen.
- Absoluut waterdicht.
- Minimaal 5 waterdichte compartimenten met single flooding survivability.
- Minimaal 110% reserve drijfvermogen door middel van schuim.
- Zetbordjes voor een kajuitingang zijn strikt verboden evenals conventionele schuifluiken.
- Minimale breedte van 4,5m.
- Maximale lateraal oppervlak onderwater van maximaal 75% van dat van je romp en opbouw.
- Structurele veiligheidsfactoren zoals voorgeschreven bij de ISO normen minimaal verdubbelen.
- Vaar je in een boot van een kwetsbaar materiaal dan minimaal een crashbox in de boeg en een afschuif preventer voor de kiel.
Zo even wat hersenspinsels, met minder dan dat zou ik zelf de zuidelijke oceaan niet ingaan, zeker niet zonder accurate plaatsbepaling of weersvoorspellingen. Zal dit alle risico's wegnemen? Nee, zeer zeker niet. Ze ernstig beperken echter wel. Ik doe zelf gekke dingen genoeg op mijn reizen, zoals varen in zeer desolate gebieden met vaak zeer slecht weer en ovoorspelbare ijscondities en dan ook nog eens op zeekaarten die soms nog helemaal wit zijn omdat ze niet gesurveyed zijn en dateren vanuit de tijd van de walvisvaarders. Dat zijn risico's die ik calculeer en waar ik mee kan leven. Die calculaties zijn gebaseerd op mijn ervaring en de kwaliteit van de boot die ik tot mijn beschikking heb en de risico analyse veranderd ook telkens, je leert immers altijd bij.

Ik blijf erbij dat een race door de zuidelijke oceaan met te kleine langkielers die niet structureel ontworpen zijn voor een zuidelijke oceaan, met veel te beperkte weersinfo en geen nauwkeurige plaatsbepaling veel en veel te veel risico met zich meebrengt.
Robin Knox Johnston heeft het zelf al meerdere malen toegegeven, dat hij het er levend vanaf gebracht heeft met zijn Suhaili is meer geluk dan wijsheid geweest.

Lekker kort Erik
Deltasailor schreef :
Zeker, die zeilt even de wereld nonstop rond met 73 jaar op de teller. Ik zou hem graag ook zien winnen.

Zeker knap.
vind het zelf bijzonder.


De race is nog niet uitgezeild, er kan een verandering plaatsvinden als zijn weergebied minder gunstig gaat uitpakken dan alles wat achter hem zeild

quote]Zeker, die zeilt even de wereld nonstop rond met 73 jaar op de teller. Ik zou hem graag ook zien winnen.[/quote][/quote]

Je kritiek op deze race is bijna aandoenlijk Erik. Als potentieel toekomstig zeiler van dezelfde route zou je wel wat minder minachting voor deze zeilers kunnen tonen. Zoals ik al eerder zei, jouw race is blijkbaar okay, en die van hun niet? Beettje narrow minded zouden ze in jouw dorp zeggen.

Deltasailor schreef : Het zit hem idd. niet tegen, maar hij zeilt ook echt sneller dan de rest hetgeen geen wonder is want hij heeft de boot beter geprepareerd met o.a een gennaker die heel veel winst oplevert met allemaal ruimwindse routes. Waarbij nog het feit dat hij al diverse Round the world races heeft volbracht met ook nog eens goede resultaten.
En over die 73 jaar kan ik meepraten. Dan kun je nog in een puike conditie zijn.

Rob10 schreef :
ojee nu zeg je dat zijn bootje straks net zo goed is als die van GGR.....ik zou wegrennen

Rob10 schreef : Waar haal jij het vandaan dat ik ze minacht?

Erikdejong schreef :
Ik heb eerder de indruk dat Erik de boten waarmee ze rondvaren, minacht. Te klein, te traag, niet waterdicht enz...

Minachting voor de boten heb ik ook niet. Ik heb alleen aangegeven waarom ze in mijn ogen ongeschikt zijn voor het doel. Dat zegt weinig over de boten en helemaal niets over de zeilers.

Erikdejong schreef :
Met die boten is natuurlijk helemaal niks mis mee. En met die zeilers al helemaal niet. Je zit teveel in je tech-bubble. De Vendee bootjes waar jij mee bezig bent is het uiteindelijke resultaat van duizenden jaren zeilvaart. Momenteel zijn ze state of the art maar over 30 jaar krabben ze zichzelf achter hun hoofd hoe het mogelijk was dat mensen dat in die tijd deden met die totaal "ongeschikte" bootjes. Zo moet je dit ook zien. Dat er toevallig nu een paar plat gaan is helemaal niks bijzonders, dat is van alle tijden en gebeurt met alle zeilboten. In 2015 worden Alex Thompson en zijn maatje van zijn Hugo Boss gehaald voor de Spaanse kust door een helikopter wegens schade door zwaar weer. Shit happens. Mocht jij ooit aan de start komen van de Vendee, wat ik je van harte toewens, en een walvis maakt een gat in je plakhouten bootje in de Golf van Biskaje dan kan het zo maar over zijn, ondanks al je goede bedoelingen. Ik zou dan waardering en respect hebben voor het feit je de moed hebt gehad om dit hele avontuur aan te gaan, ondanks dat de uitkomst niet is wat je gehoopt had. Who cares. Zekerheden bestaan er niet in het leven. Misschien is minachting niet het goede woord, je toont in ieder geval weinig respect voor mensen die andere keuzes maken, een andere perceptie hebben van wat risico is, misschien er minder geld aan willen/kunnen uitgeven of een ander soort avontuur zoeken dan in 80 dagen rond de wereld varen. Allemaal zaken die voor heel veel mensen onbegrijpelijk zijn maar waar je wel respect voor kunt hebben.

Prima discussie mannen, maar laten we vooral genieten van deze race (en de Vendee Globe, ... etc.), de moed die deze mensen hebben om hier aan deel te nemen en de mooie verhalen die dit oplevert. Genieten toch?
(lees nu zelf het boek van Rich Wilson: Race to France, leave Antartica to Starboard: geweldig om te lezen!)

Zoals altijd is ook hier een tegeltjeswijsheid van toepassing:

"there is a very thin line between vision and hallucination"

Heb net het nieuw boek van Michael Palin uit, "Erebus".

Over zeilende Engels ontdekkingsreizigers begin 19e eeuw naar Antarctica en daarna naar de North West Passage. Met 100 voet driemasters, 2 winters ingevroren liggen en weer doorgaan, op zoek naar de zuid-pool.
Later met man en muis ingevroren en vergaan in de niet-ontdekte Passage.
www.themichaelpalin.com/erebus/

Aanrader, dat boek. Beter dan hier over de GGR lezen

ga ik lezen dat boek, hou er wel van..dat ze zo iets 170 jaar later op nog geen 10 mtr diep op de zeebodem vinden.
Baasklusje schreef :

kan me ook een tijd herinneren dat die open 60's stabieler op de kop lagen dan rechtop....

Dank voor de tip Thomas: een goed boek is altijd leuk om te lezen; meteen besteld