In de fotoserie van @Solution is een foto van 3 ZF-ers ( Sunday,It Paradyske en Go west), die met de handen in elkaar staan. Is het een handgemeen ? Is het een paranormale wijze van communicatie ? Is het mystiek ?

Nee, met armen en handen werd de werking van een trim tab aan een roer uitgelegd en wat daarin de betekenis was van tegenkoppeling.

Dat kan natuurlijk met technische plaatjes veel beter.
In de bijgevoegde figuur wordt het zichtbaar in het rechter deel van het plaatje.
In een aantal stappen wordt beschreven wat er gebeurd als de windrichting verandert.
( bron : het Franse verhaal over "Pilote Automatique" )
Er zijn twee windvaansystemen getoond, A en B. Eerst wordt systeem B besproken.
Trim tab systeem B is een windvaan met verticale as, die via armpje a en armpje b met een trim tab verbonden is. De windvaan as is bevestigd aan de boot. De trim tab is aan de achterzijde van het roer bevestigd.
De wind komt dwars in.
In plaatje B1 komt ineens de wind voorlijker in.
Het gevolg is dat de windvaan draait in de richting van de wind.
In plaatje B2 laat zien dat de windvaan is verdraaid en daarmee ook de trim tab. Deze trim tab maakt nu een hoek met het roerblad, waardoor er een kracht op het roer wordt uitgeoefend.
Het gevolg daarvan is dat het roer verdraait, zie B3. Tijdens het verdraaien van het roer wordt bij de zelfde stand van de windvaan, via de armpjes a en b de trim tab terug gedraaid.
Dit wordt tegen (terug) koppeling genoemd. De tegenkoppeling hangt af van de waarde van (c-b)/b . (c= koorde lengte roer). Van de balans van het roer hangt af wat de eind positie van het roer wordt. Bij een volkomen gebalanceerd roer ontstaat een situatie dat de trim tab volledig in lijn komt te liggen met het roer. Bij een ongebalanceerd roer ontstaat een situatie, waarbij het moment van de trim tab t.o.v. de roer as gelijk wordt aan het moment van het roer t.o.v. de roer as.
De roerhoek wordt wat kleiner en er blijft een hoek van de trim tab t.o.v. het roer.
Bij gegeven afmetingen van trim tab , roer en mate van balancering is alles uit te rekenen.
Met de aldus verkregen roerhoek zal het schip gaan draaien.
In het linker plaatje zit de windvaan bevestigt aan het roer zelf. Ook hier treedt een windverdraaiing op. De plaatjes A1 en A2 zijn hetzelfde als B1 en B2. Als het roer gaat draaien in A3 dan draait de trim tab draait niet terug maar blijft in dezelfde stand staan.
Er is nu geen tegenkoppeling, maar zelfs een meekoppeling. Door het draaien van het roer is de hoek van de trim tab t.o.v. het roer zelfs groter geworden. Hierdoor is een kans op "oversturen" of een zeer wiebelige koers. Een ongewenste situatie.
Jan