Onderwerp: Albert verhalen.

De “Amstelland” 1.


Het is zomer 1960 en ik mag, als vijftien jarig lichtmatroosje - ofwel ketelbinkie/zeuntje - mijn eerste zeereis maken met het S.S. “Amstelland”, een tienduizend tonner van de Koninklijke Hollandse Loyd.


De ”Amstelland” is een Liberty ship, gebouwd tijdens de tweede wereldoorlog in de U.S.A.
In de vetput staat een triple expansie, olie gestookte stoommachine, die ons - bij kalm weer - met wel negen hele knopen over de wereldzeeën stuwt.
Nou ja, wereldzeeën, eerst doen we een kustreisje met verschillende laad en loshavens in Duitsland.

Omdat ik al bijna een week lang dagelijks mocht bijwerken,
’s ochtends aan boord en ’s avonds weer thuis, ken ik de “Amstelland” al een beetje.

Mijn moeder heeft mijn plunjezak volgestouwd met, netjes gestreken ondergoed, sokken, zakdoeken, werkkleren, nette kleren en met nog zoveel andere dingen, dat mijn rug zowat bezwijkt wanneer ik die handel over mijn schouder zwaai.
‘Nee ma, ik ga alléén aan boord, blijf jij maar thuis, het is maar een reisje van een week of twee.’
Ja zeg, ik heb dan wel een schat van een moeder maar dat wil nog niet zeggen dat ik haar bij vertrek huilend, op de kaai wil zien staan?
Ik ben toch geen kind meer.
Ik geef haar vlug een zoen, ‘tot straks ma!’ en voor ze het beseft sta ik al buiten en trek de deur achter me dicht.

Op het busstation moet ik nog een kwartiertje wachten op de bus naar Amsterdam.
‘Héé Albert, waar ga jíj heen?’
Verrek dat is Peter, een van mijn vriendjes van voor ik naar het opleidingschip ging.
‘Ik ga naar zee’ zeg ik heel trots en trek een stoer gezicht.
‘Echt waar?’ vraagt Peter, een dominees zoon die, met forse tegenzin, naar de MULO moest.
Hij kijkt me een beetje wantrouwend aan.
Ik klop op mijn plunjezak die naast me tegen de muur leunt.
‘Ja natuurlijk, of dacht je soms dat ik voor kat ze kut met dat zware ding loop te sjouwen?’
Omdat we elkaar al een tijdje niet gezien hebben, praten we nog even bij en halen herinneringen op aan de uit de hand gelopen kwajongensstreken - zoals bij de RK kerk in het wijwaterbakje pissen - die we, samen met “Vissie” als derde man, uithaalden.
‘Maar Peter, ik vond het alleen niet eerlijk dat jullie kerk geen wijwaterbakje heeft, daar had ik, gewoon voor het evenwicht, ook wel even met een mooi boogje in willen pissen.’

Het is tijd, Peter loopt naar de halte aan de andere kant, waar de bus naar De Rijp zo moet aankomen.
Mijn bus komt ook binnen en ik koop, voor vijfenzestig cent, een enkeltje Amsterdam.

Bij het C.S. stap ik over op een gemeente bus die me naar de Oostelijke Handelskade brengt.
De portier bij de poort kijkt naar mijn bepakking, knikt en wuift me, zonder wat te vragen door.
Zo zeg, die ziet direct dat hij hier met een échte zeebonk te maken heeft.
Aan boord meld ik me bij de bootsman.
Die is met een ploegje matrozen bezig met zeeklaar maken en staat achter een stoomwinch om de scheerstokken van het tussendek in de nesten te hijsen.
‘O, ben jij het nieuwe zeuntje?
Mooi, hier is de sleutel van je hut kleed je maar als de sodemieter om en ga bij de hofjood linnengoed halen om alle kooien te verschonen.’
Terwijl hij zich voorover buigt om in het ruim te kijken roept hij me over zijn schouder na: ‘En zorg ervoor dat er met pikheet een pot pleur klaar staat.’
‘Ja boots, komt voor elkaar.’
Ik werk me de kolere en in plaats van aan dek te kijken hoe we, met sleepboten van “Goedkoop”, van de kade worden getrokken en langzaam langs het Centraalstation schuiven, sta ik kooien te verschonen, tussendoor koffie te zetten, af te wassen en de tafels te dekken voor de warme hap tussen de middag.
Toevallig zie ik wanneer we net de Hembrug gepasseerd zijn, door een patrijspoort, een bekende stoomsleper varen.
Het is de “Anja”, waar mijn oudoom kapitein op is.
Hij is, zo te zien, met een paar geladen bakken op weg naar Beverwijk of Velsen.
Ik vlieg aan dek en roep keihard: ‘Ome Tiel!’
Hij steekt zijn witte kop uit het stuurhuisraam, kijkt in mijn richting, lacht en zwaait terug.
Dan trekt hij even aan de stoomfluit, zwaait nog een keer en blijft steeds verder achter bij de “Amstelland”.
Ik blijf kijken en denk terug aan die keren dat ik in de vakanties hele dagen mee voer en aan dat grote stuurwiel mocht staan en wanneer oom Tiel even “wat voor zichzelf” moest doen, het hele stuurhuis voor mijzelf had.
Opeens krijg ik een knallende slag voor mijn kop, de tranen springen in mijn ogen.
‘Waar denk je verdomme wel dat je bent snotaap?
Dit is een schip en niet het godverdommesse BIO Vakantieoord, hup aan je werk, stuk verdriet!’
Van de sluizen van IJmuiden vang ik, via een patrijspoort, alleen even een vage indruk op en een tijdje later merk ik, aan het langzame slingeren van die ouwe praam, dat we buitengaats komen.
Wanneer ik ’s avonds dik na achten, dood moe, onwennig over dat bewegende dek naar mijn hut op het achterschip schuifel, zie ik aan stuurboord de duinen in het late zonlicht oplichten.
Ik blijf staan, kijk om me heen en neem het weidse uitzicht met volle teugen in me op.
Wauw, ik ben verkocht!


Albert.

Wordt vervolgd.

mooi

Mooi Albert!

Mooi verhaal, Albert! Tja, dat kinderen slaan. Doet me herinneren aan mijn opa, een hereboer. Dat was een boer, niet op klompen, maar met leren schoenen en een zwart pak door-de-weeks.
Ik moest de moestuin wieden, per ongeluk trok ik ook de opkomende brekbonen eruit. Wist ik veel, had-ie me niet verteld. Hij sloeg mijn blote rug kapot met dat verdomde rietje van hem.
Ik was toen 8 jaar oud!

Dat slaan heeft het geheugen wel goed gedaan.
Heerlijk nostalgisch stuk. Als dit het begin is van een reeks wil je er dan niet een apart draadje voor openen? Dan kunnen we het altijd weer terug vinden en kan ik het linkje naar bevriende landrotten sturen om ook te lezen.

Dan moeten wij er ook niet in antwoorden. Daarmee vervuilen we onbewust het verhaal. Misschien kunnen we de verhalen scheiden van het commentaar.

Moeilijk, moeilijk, persoonlijk vind ik het juist leuk om tussendoor contact met de lezertjes te hebben maar misschien weten de mods er iets op?

Niks geen mod-ingrijpen.

Dit is jouw topic dus gaat t op jouw manier PUNT

Die landrotten moeten maar even lid worden om dit kostelijks te mogen lezen.

Bedankt Albert, weer iets om naar uit te kijken.

Gerard

Peper schrijft:
Fijn!

Het volgende speelde zich af toen ik, gelukkig, met verlof was, maar ik heb de verhalen gehoord en de beurse plekken gezien.



Stappen met Jan is niet geheel en al van gevaar ontbloot.
Zeker niet wanneer hij aan zijn merk ligt.

Waarom?

Lees en huiver!

Het speelt in het Spanje van Generalisimo Franco en zijn fascistenbende.

De mannen gaan stappen.
Het ploegje bestaat uit: de ouwe, de stuurman, de eerste machinist, de tweede machinist (Jan), een van de matrozen en de kok.
Volgens de methode van in iedere bar één glas net zolang tot je het juiste stekkie vindt,
zwerven de mannen van kroegie naar kroegie en geven een goeie imitatie weg van een ploegje Heilsoldaten dat de “Strijdkreet”loopt uit te venten.
De maats slaan in het zoveelste kroegie hun glas achterover en maken aanstalten om te vertrekken.
‘Wie betaalt er?’
‘Laat mij maar’ zegt Jan die hem al behoorlijk heeft zitten.
De anderen gaan alvast naar buiten en duiken de volgende gribus in.
Ze bestellen ook gelijk voor Jan, die al vlot daarop binnenkomt zwaaien
Net voor de mannen naar het volgende kroegie vertrekken, komt de waard van de vorige keilewinkel binnen, gevolgd door twee smerissen.
Oh oh, Jan is weggelopen zonder te betalen!
De man loopt op Jan af en pakt hem bij zijn schouder en roept iets over “plata” en “ijo
de puta”.
Jan rukt zijn schouder los en geeft de waard een kopstoot tegen zijn neus.
Het bloed spuit er uit.
De smerissen dringen zich naar voren.
Jan neemt de boxhouding aan en doet ook een paar stappen naar voren.
De smerissen trekken zich terug naar buiten.
‘Wegwezen’ roept die ouwe, die nog nuchter is en de bui al voelt hangen.
Ze stormen door de deur achter in de bar, maar daar is alleen een pisbak en een opslagruimte, maar geen achteruitgang.
Dan naar de voordeur, maar daar buiten staat een smeris met getrokken pistool.
Hij zegt geen woord, maar de mannen hebben de boodschap begrepen, ‘binnen blijven tot mijn maat met versterking komt.’

Het duurt niet lang, voordat de mannen naar buiten worden geroepen.
Door een erehaag van een dozijn smerissen met getrokken pistool, wandelen ze een overvalwagen in.
Het gaat er eigelijk heel gemoedelijk aan toe.
De smerissen lachen en maken geintjes met de boys, alsof het om een schoolreisje gaat.
Op het bureau aangekomen moeten ze bij de balie hun zakken leegmaken en alles afgeven, ook horloges sieraden en broeksriemen.
Vriendelijk worden ze verder gewenkt, door een gang naar achter en een grote gore ruimte in.
Er zijn geen vensters en het enige licht komt van een bullye aan het plafond.
De deur gaat dicht en het licht uit.
Het is pikdonker.
Hoelang het duurt?
Geen idee, zonder klokje in het duister verlies je elk gevoel van tijd.

Opeens horen ze dat de grendels worden weggeschoven.
Gelijk gaat het licht aan en wordt de deur opengesmeten.
Terwijl de maats nog verblind staan te knipperen tegen het licht, stormt er een ploeg van die fascistische klootzakken naar binnen.
Ze zijn gewapend met knuppels en beginnen meteen te slaan.
Dit hebben die sadisten meer gedaan.
Eerst komen de slagen keihard op de bovenarmen, om ze te verlammen.
Wanneer iedereen letterlijk geen hand meer kan optillen, zijn hoofd en nieren aan de beurt, met tussendoor een flinke trap in het kruis.
Zelfs als de maats uitgeteld op de grond liggen, gaan de schoften nog door.
Pas wanneer ze zelf geen adem meer hebben stoppen ze.
En met nog hier en daar een trap in de ribben, nemen ze afscheidt van hun slachtoffers.
De maats liggen bloedend in het vuil op de grond, maar niemand die zich om hen bekommert.
De overhemden hangen letterlijk in bloedige flarden op hun ruggen en ook het vel hangt erbij.
Langleve de totalitaire regimes!

De andere dag, na tussenkomst van het agentschap en het consulaat en na betaling van een krankzinnig hoge boete, mogen ze vertrekken.
Bij de balie moeten ze tekenen voor terugave van hun spullen, maar ontvangen alleen hun riemen en paspoorten.
Geld, ringen, kettinkjes, klokjes, sigaretten en aanstekers?
Nee hoor, die hadden ze niet bij zich.
En als iemand het daar niet mee eens is, mag hij er best nog een nachtje over na denken.
Bij het woord nachtje, wordt er richting cel geknikt.
Met net zo’n overvalwagen als de avond er voor, wordt het kreupele zooitje bij de gangway afgeleverd.
Jan die, als veroorzaker van alle ellende, de meeste klappen heeft gehad, moet zowat aanboord gedragen worden.
Boven aan dek, hangend tussen kok en stuurman, draait Jan zijn hoofd naar de wal en zegt “de volgende keer sla ik iedere smeris die ik tegenkom helemaal verrot.”
Als door een wesp gestoken draait die ouwe zich om, met ingehouden stem, ogen als dolken en schuimblaasjes in zijn mondhoeken, bijt hij Jan toe, ‘De volgende keer? Ik trap nog liever je poten onder je reet vandaan dan dat ik je hier de wal op laat gaan, stuk ellende dat je bent.’


Albert

pfoeiij, zo kan het dus ook aflopen , op de wal in den vreemden.

Dan hebben wij het toch maar getroffen hier.

Mooi verhaal weer, Albert. Weet je zeker dat je er niet bij was?

volgens mij was albert er wel degelijk bij

b100 schreef : Nee hoor, voor dat soort avonturen ben ik veel te teer gebouwd.

Albert, er is weer eens veel te leren uit je verhaal!
Groeten, Peper.

Peper schreef : Ja vooral dat je niet moet gaan stappen met vetpriesters die Jan heten.

Hierbij de allerlaatste "Jan" en morgenavond laat gaan we verder met de "Amstelland", waarin een heel speciaal bakkie koffie aan de orde komt.








Na lossen in Norwich, komt die ouwe terug van de wal. ‘Jongens, we moeten koper laden in Hamburg, volle bak 550 ton.’
Iedereen is opgetogen, wij omdat we weer eens ouderwets kunnen gaan stappen in”Sankt Pauli” en 2e vetpriester Jan, vanwege het woord “koper”.
In ballast steken we de Noordzee over, er staat een aardig briesje S.W. 6-7 en een lekker knobbelzeetje dat schuin achterin komt.
We maken af en toe een beste schuiver, maar niets om je druk over te maken.
Alleen de lichtmatroos ziet wat bleekjes en later zelfs groen maar dat laatste pas als ik begin over haring met slagroom en uitgebakken spekkies.

Zaterdagochtend vroeg stomen we de Elbe op, dat belooft een lang, wild, weekend te worden.
Niet dus!

We draaien een of andere afgelegen gribus van een haven in, waar een stel lichtertjes op de boeien liggen.
‘Bitte sehr, ihre ladung’ zegt de loods.
Onze plek voor het weekend is langszij de lichters.
De "Fähre" vaart hier niet en de Jollenführer bestellen kost een beste cent.
Onze reder, een Grunninger van Zeeuwse afkomst - ons bin zunig - betaalt van zijn leven niet voor een bootje naar de wal.
Wanneer ik tegen die ouwe zeg dat, bij geen verbinding met de wal, we dit weekend mooi anderhalve verlofdag verdienen, zegt hij: ‘Geen verbinding met de wal?
Mooi wel, laat het werkbootje maar te water, dan heb je een pracht van een verbinding met de wal.’
‘Verdomme kap, dat is weer eens een echte vuile vieze gore Grunniger knierten streek!’
Die ouwe wordt er niet koud of warm van.
‘Je kan het doen en je kan het laten, mij is het om het even.’
‘Ja lekker, een mijl of vier roeien naar de Landungsbrücken en ’s nachts met een halve schutter vier mijl terug en dat met een zware niet vooruit te branden werkboot.
Maar wees gerust, ik pak u terug, al moet ik er maanden op wachten, ik pak u terug!’
Die ouwe, die me maar al te goed kent, kijkt nu toch een tikkie zuinig.

De stemming aanboord is ver onder nul.
Alleen Jan loopt stralend rond, hij begint zelfs tevreden te neuriën wanneer hij over de railing hangt.
Hij kijkt naar “de kopermijn”, met de stupide grijns van een goudzoeker die een vette vondst heeft gedaan.

De ouwe stelt voor om maar meteen te gaan tellen.
Dat kan makkelijk, want de broden roodkoper van ca. 90 kg. liggen netjes op stapeltjes waar je omheen kan lopen.
Jan, die zich meteen als vrijwilliger aanmeldt, wordt te verstaan gegeven dat als hij binnen tien meter van de lading durft te komen, de ouwe in hoogst eigenpersoon de lijfstraffen weer zal in én uitvoeren.
We gaan met zijn drieën onafhankelijk van elkaar tellen en komen op het zelfde uit.
Gezellig is het die avond niet dus we zoeken al vroeg de kooi op.

’s Nachts om een uur of twee schrik ik wakker van een luid gevloek en geschreeuw.
Ik vlieg mijn kooi uit en ren, alleen gekleed in mijn pendek, naar boven.
Daar zie ik op de lichters Jan rondjes rennen, met die ouwe, gewapend met een end hout, er vloekend en tierend achteraan.
Opeens schiet Jan de loodsladder op met die ouwe op zijn hielen.
Nu worden de rondjes voortgezet bij ons aan dek.
Ondertussen is de hele bemanning wakker en aanwezig en moedigt beide partijen aan.
De ouwe, die nu paars aanloopt, roept ons toe om ‘die gore klootzak’ te grijpen want hij moet hem hoognodig iets ‘vertellen’.
Maar dat vinden we onsportief, dus houden we ons Oost-Indisch doof.
Omdat wij de trappen naar het achterdek als tribune gebruiken, kan Jan niet naar de vetput vluchten om zich daar op te sluiten.
Onze gezagvoerder begint buitenadem te raken en bedenkt een list.
Hij schiet het luikhoofd op en beheerst zo beide gangboorden.
Langzaam drijft hij, dreigend met zijn eind hout, Jan voor zich uit.
Jan ziet nog maar een uitweg en vliegt de mast in.
De ouwe gooit hem nog het stuk hout naar zijn kop, maar mist.
What go’s up, must come down, denkt die ouwe en hij vraagt en krijgt een stoel, een deken en een grote mok koffie.
Hij nestelt zich bij de mastvoet en kijkt, als een kat naar de kanarie, hoopvol omhoog.
Jan is intussen schrijlings op het toplicht gaan zitten en denkt er niet aan om naar beneden te komen.
Wij zien dat dit geintje nog wel even kan duren en zoeken ook onze kooien weer op.

De kok, die deze zondagmorgen als eerste opstaat, vindt de die ouwe slapend in zijn deken en de “vogel”gevlogen.
Die ouwe heeft het in de vroege ochtendnevel toch koud gekregen en is zo stijf als een plank. Voor hij als een gebroken man naar zijn kooi gaat, geeft hij opdracht om opnieuw te tellen en zeewacht te lopen, zodat we “dat stuk nageboorte van een venerische teringhoer” in de gaten kunnen houden.
Met protesten heeft hij niets te maken, hij haalt zijn pijnlijke schouders op en verdwijnt naar zijn hut.
Wanneer ik hem naroep dat hij, aangezien hij de 6-12 loopt, meteen aan de bak kan, is het zijn beurt om Oost-Indisch doof te zijn.
Dan denk ik; Hee, wacht es even, zeewacht hè?
Mooi dat ik voor iedereen anderhalve verlofdag noteer en als hij zich daar wil uitlullen, dreig ik met de bond, daar heeft hij, na een paar geintjes, een heilig respect voor gekregen.

We tellen maandagmorgen voor het laden nog een keer alles in de lichtertjes en bij het laden nog eens. Ik kan geen koper meer zien!
Dit in tegenstelling tot Jan, die steeds dichterbij komt en met een koortsachtige blik in zijn ogen naar de aanboord komende hijsen koper staart.
‘Au’ roept Jan, terwijl de tranen in zijn ogen springen.
‘Ik had je toch gewaarschuwd’zegt die ouwe en kijkt vol trots naar de punt van zijn rechterschoen, die een diepe indruk in Jan ’s achterwerk heeft gemaakt.
Tussen de middag na het eten, staat Jan als eerste op en verdwijnt naar beneden om ‘nog even een tukkie te doen’.
Die ouwe gaat ook de messroom uit, maar dan via de deur naar dek, waar hij net op tijd bij de machinekamerdeur arriveert om Jan een geweldige trap voor zijn reet te verkopen. ‘Twee- nul’ bromt hij tevreden.

Na het laden en zeeklaar maken, komen er hangsloten op de luikjes van de mangaten naar de ruimen.
s’ Nachts op zee lijkt het de Sing-Sing wel. Op de meest onverwachte momenten dwaalt de lichtbundel van de Aldislamp over dek, maar Jan laat zich niet zien.

In Rotterdam gaat de lading in een groot zeeschip. Wéér sta ik met mijn tallybook in aanslag te tellen en te turven.
Ik krijg langzamerhand het idee dat als ik nog één keer het woord koper hoor, een psychiater aan mij een beste boterham kan verdienen.
Na het lossen roept die ouwe me bij zich in zijn hut.
Daar zit ook de agent van de ontvanger.
‘Stuurman, volgens de ontvanger zijn er twee broden tekort, kan dat?’
Nu heb ik de laatste uren mijn gedachte zowat overal gehad, behalve bij de lading die me zo onderhand de strot uitkomt en het kan best zo zijn dat ik de getallen een ietsepietsie heb aangepast.
Met meer zekerheid dan gerechtvaardigd, beweer ik dat na al dat tellen met steeds de zelfde uitkomst, ik 100% zeker ben.
De agent is echter niet overtuigd en blijft op zijn stuk staan.
Ook die ouwe, die misschien aan Jan denkt, begint te twijfelen.
‘Kap ik ben er zo zeker van dat ik zou zeggen, laat maar weer uitlossen en over tallyen op kosten van ongelijk.’
‘Oké’ zegt die ouwe, die afgaat op mijn “zekerheid” ‘laat maar uitlossen.’
De agent sputtert nog wat tegen, maar durft toch de gok niet aan en tekent voor ontvangst.

We doen een reisje kunstmest van Sas van Gent naar Waterford en dan met scrapt metal van Bristol naar Passages in Spanje.
We arriveren op vrijdagmiddag maar worden maandag pas gelost.
Maandagmorgen vraagt die ouwe of hij even iets van mijn kostbare tijd in beslag mag nemen. Oei, wanneer die ouwe sarcastisch gaat doen, is het oppassen geblazen.
‘Appie mien jong, (o nee, dit wordt écht oppassen) zou jij me misschien het volgende kunnen uitleggen.
Die 2e is al drie dagen zwaar aan het stappen.
Hij heeft deze keer geen geld opgenomen, maar hij zuipt en neukt zich al het hele weekend drie slagen in de rondte, wat met zo’n rotkop zeker geen snuitjeswerk is.
Nu moet je niet denken dat ik spijkers op laagwater zoek, maar het woord “koper” zie ik in grote rooie neonletters voorbij komen en jij, jij was zo verrekte zeker daar in Rotterdam dat ik er ook ben ingetrapt.
Maar nu ben ìk er zeker van dat jij hier meer van weet, dus biecht maar op, hondsvod.’
‘Kap, hoe Jan toch noch aan dat koper is gekomen weet ik niet.
Maar ik ben tussen de middag even aan boord van dat grote schip geweest en had gezien dat onze partij koper bij nog een partij koper was gestuwd, zonder separatie materiaal ertussen, dus het was nooit meer mogelijk om te zien waar de ene partij eindigde en de andere begon.’ Even is het stil.
‘Albert m’n jong, ik ben trots op je, jij wordt nog es een echte Grunniger.’
‘Eh, dat is een compliment kap?’




Albert

Prachtig weer. Verteld zodat je denk dat je er zelf bij bent!

Tja, wie appelen vaart, die appelen eet!
Groeten, Peper.

Weer voor z'n 'roodkoperen karwatsknobbel'

Albert 45 schreef :
Heerlijk Albert wat een geweldige verhalen! Grunniger was ik al, maar dat is gelukkig iets om trots op te zijn, begrijp ik uit je verhaal

dat was zeker een compliment albert!
(knuppel uut neie pekel )

geweldig verhaal weer albert,ga zo door mien jong

Dank lui.
Maar Grunniger worden, is me net even te veel eer.




De “Amstelland” 2.


‘Jááá, rijzen!!!
En meteen je nest uit ventje, als ik er voor terug moet komen roep je Gods toorn over je af!’
Een grote eeltige hand vlak voor mijn slaapoogjes, laat me duidelijk zien waaruit de goddelijke toorn zal bestaan.
Nog voor zessen sta ik de was en plasruimtes uit te soppen en daarna de, in de gootsteen, opgestapelde vaat van afgelopen nacht af te wassen.

Onder het werken overdenk ik mijn situatie.
Nog geen maand geleden zat ik nog op de “Pollux” waar we, met leeftijdgenoten, alles samen deden

Wasdag op de “Pollux”, hier kijkt “zeeman in spé Albert” recht in de lens.


Nu zit ik tussen een stel volwassen kerels met harde handen en sta ik in mijn eentje te klooien.
Ik neem me voor om er het beste van te maken en vooral die ene matroos, Bep, die me bij het minste geringste en soms voor niets een slag voor mijn harses geeft, zo een trap in zijn kruis te verkopen, dat zijn kloten psalmen galmen in zijn keel.

Zo nu nog even de tafels dekken, brood snijden, koffie zetten en bij de hofjood de precies afgetelde plakjes rubberkaas en sterfopstraatworst halen.
Wanneer ik tegen halfacht de pan pap neerzet, komen net de eerste mannen de messroom binnendruppelen.
‘Zeun, koffie!’

Om acht uur haal ik weer een pan havermoutpap uit de kombuis, nu voor de afgaande wacht.
Net na het ontbijt pikken we, buitengaats, de loods voor Weser op.
In Amsterdam is het schip, na een reisje Zuid-Amerika, al half leeggeplukt, nu moeten we de rest nog even naar onze oosterburen brengen.
We gaan eerst lossen in Brake, dan verder de rivier op naar Bremen en daarna weer stroomafwaarts naar Bremerhaven.
Zo lossen we, met een plukje hier en een plukje daar, al met al een drieduizend ton stukgoed, bestaande uit: balen ongebrande koffie, tabak, cacaobonen, sisal etc.
Na de Weser gaan we naar Hamburg.

Nu moet je niet denken dat, hoewel ik mijzelf een echte stoere zeeman vind, ik samen met de matrozen aan dek mag werken, wacht lopen of een roertorn mag maken.
Nee, eerst mijn eigen werk afmaken, daarna mag ik, in mijn eigen vrije uurtjes, aan dek werken.
Het zeuntje is er om duvelstoejager te spelen voor negen matrozen, de Bootsman, de Kabelgast en de Baas Timmerman.
De laatste drie zijn onderofficieren en hebben in de messroom een aparte tafel.
Dan is er ook nog een lampenist, een zekere Piet Schipper die van Marken komt en met zijn tweeënzestig jaar eigenlijk al twee jaar met pensioen had moeten zijn, maar door moet varen om zijn schulden af te lossen.
Dat zijn, met mijzelf erbij, veertien man, waarvoor ik moet zorgen en zeven dagen in de week, zo’n dertien uur per dag, bezig ben met: wc’s en douches schrobben koffie zetten, tafels dekken, eten uit de kombuis halen, serveren, afwassen, gangen en hutten vegen, dweilen, kooien opmaken - en eens per week verschonen - met tussendoor nog tientallen andere karweitjes, waaronder schoenen poetsen en overhemden wassen.
En dat alles voor fl. 92,-. bruto per maand, waarvan de helft naar de “Pollux” gaat om mijn matrozenopleiding af te betalen.
Schoon hou ik er, bijna, één hele gulden per dag aan over.
Nou niet bepaald een bedrag om een vette bek van te halen maar gelukkig zijn de meeste matrozen niet vergeten hoe ze zelf begonnen zijn, dus bij het stappen mag het zeuntje geen rondjes geven.

Mijn dag begint om 05:45, wanneer ik met veel lawaai gepord wordt door een matroos van de dagwacht en eindigt wanneer ik rond 19:00 voor de laatste keer de messroom en de pantry dweil en nog even koffie mag malen voor de nacht.

Dat koffie malen doe ik een paar keer per dag en is een langdurig rotkarweitje.
Beneden, waar de store rooms en de vriezers zijn, hangt de handkoffiemolen.
Daar ga ik dan heen met twee grote Verkade koekblikken, een lege en een vol met koffiebonen.
Die koffiemolen lijkt een beetje op een gehaktmolen, je weet wel, met een grote trechter bovenop waar het vlees in gaat.
Daar schep ik steeds een paar soeplepels bonen in en draai me het schompes om het lege blik, dat op een krukje eronder staat, gevuld te krijgen met gemalen koffie.
Steeds wanneer ik hier beneden in mijn uppie sta te malen, moet ik aan het beroemde lied “Ketelbinkie” denken en wel aan de regels: “kakkerlakken in de midscheeps en rattennesten in ’t vooruit”.
Ratten hebben we overal, vooral in de ruimen waar je, als rat, de lekkerste dingen kunt vinden.
En hier beneden bij de storerooms, waar het dankzij de niet al te best geïsoleerde stoomleidingen bloed warm is, stikt het van de kakkerlakken.
Die krengen krioelen over de vloer, langs de wanden en tegen het onderdeks.
Je kunt hier niet lopen zonder steeds het “krak, krak” van brekende rugschilden te horen.
Echt, hoe ik ook zigzag en op mijn tenen loopt, ik kan ze niet ontwijken.
“Krak, krak” en aan de kapotte schilden en de gore substantie die daar tussenuit geperst is, zie ik precies waar ik gelopen hebt.
Ook wandelen ze, terwijl ik de zwengel ronddraai, zo de trechter met bonen in.
Het is niet makkelijk om ze tussen de bonen uit te vissen.
Net als ik denkt er een te pakken, duw ik het, driftig met zijn pootjes werkende, insect dieper tussen de bonen.
Intussen doen zijn naaste familieleden heldhaftige pogingen doen om zich bij hem te voegen en dat lukt ze verdomme ook nog.
‘Tering, als dat zo doorgaat ben ik straks te laat voor pikheet en krijg weer schoppen onder mijn hol of een knal voor mijn kanis.
Vanaf nu doe ik het anders!’
Ik maal stug door, aan het gekraak in de molen is niet te horen of ik nu bonen of kakkerlakken maal.

En om tien uur, onder het motto, ‘wat niet weet wat niet deert’, schenk ik de mokken vol met een pittige melange van… Santoskoffie met Kakkerlakkenbouillon.


Albert.