Onderwerp: Zeewaardigheid?!

Het verhaal van die twee Amerikaanse vrouwen die door een storm in problemen kwamen en nu gevonden zijn, brengt mij ertoe de vraag te stellen waar ik al lange tijd mee loop: Wat verstaat men in de pleziervaart onder een zeewaardige constructie van een jacht? Deze vraag komt voort vanuit de volgende achtergrond.

Ik ben actief in de beroepszeevaart en daar draaien heel veel classificatieregels om 'waterdichtheid'. Wanneer een zeeschip niet waterdicht is, is deze per definitie niet zeewaardig. Letterlijk alles aan de constructie is gericht op het buitenboord houden van water. En wanneer er dan toch water binnenkomt, is het doel te voorkomen dat dit de oorzaak wordt van de ondergang van het schip. Bijvoorbeeld met behulp van waterdichte compartimenten.

Met deze insteek ben ik 'opgevoed' en ik denk dat waterdichtheid (natuurlijk ook stabiliteit) inderdaad het belangrijkste is wanneer ons doel is zo lang mogelijk te kunnen overleven op zee op een bootje/schip. Een schip vergaat domweg niet, wanneer deze waterdicht is en blijft!

Toen kocht ik 7 jaar geleden mijn eerste zeilbootje. Een Fisher motorzeiler waarvan ik de lijnen mooi vind en die naar verluid het zeewaardigst onder de bootjes zou zijn. Toch mankeerde er mijns inziens veel aan: Een houten deur die bij vast water in ieder geval aan alle kanten lek is en die bij écht vast water aan splinters ligt. Bakskisten die niet goed waterdicht afsluitbaar zijn en in open verbinding staan met de motorruimte (!). Ramen die niet goed waterdicht zijn. Luchthappers die er door vast water af zullen slaan en al ook niet waterdicht zijn. Een kettingbak die kan 'overlopen' in de verblijfsruimtes. Schroefgaten voor appendages die water zullen doorlaten wanneer deze er afbreken.

Ook onder de waterlijn worden er te pas en te onpas gaten gemaakt. Weliswaar met een afsluiter er vlakbij, maar als je erover struikelt bestaat de kans dat deze afbreekt en de boot lek is.

Toch zie ik het als een uitdaging en houd het voor mogelijk dat ook een klein bootje zeewaardig kan zijn. En dus ging ik op zoek naar een alternatief voor mijn Fisher. Voorwaarde was dat deze van staal moest zijn zodat alles écht stevig dicht te krijgen is. Ik heb nu een Cumulant 35 gekocht (niet dat die zo zeewaardig zou zijn) waar in ieder geval de kiel niet vanaf kan vallen en waar ik naar hartelust waterdichte luiken kan lassen. En dat is ook nodig, want ook bij dit bootje heb ik bij vast water in de kuip een onmiddellijk probleem! Hoe kan men zoiets zeewaardig noemen?! Hoe verzint men het?

Naar mijn idee is een bootje zeewaardig wanneer deze fatsoenlijk, zonder noemenswaardige waterschade, over de kop kan slaan. Want die kans is met dergelijke kleine bootjes reëel wanneer je niet alleen maar het mooie weer opzoekt en buiten de zomer vaart. Niet dat ik dat zo vaak doe met mijn bootje, maar als ideaal. Pas dan ga ik mij waarschijnlijk relatief veilig voelen.

Hoe kijken jullie hier tegenaan? Voelen jullie je inderdaad veilig op zee op je boot? En wat maakt in dat geval dat je je veilig voelt? Of voel je je veilig onder de dan heersende weersomstandigheden (als het weer niet slecht wordt gaat het wel goed)? Of néém je gewoon het risico als gegeven in de watersport?

De kuip van mijn Cumulant in ogenschouw nemend voorzie ik een hoop werk! Zonde van die teakhouten bankjes en vlonders... ga ik er wel aan beginnen?

Zeewaardig:


Mijn Cumulant (niet zeewaardig!):

Onder alle omstandigheden waterdicht staat wel op 1 denk ik maar een goede tweede wat mij betreft is vrij kunnen blijven van lager wal.

Een schip is zo zeewaardig als dat de bemanning dat is , tenminste dat wordt gezegd en is voor een groot deel ook wel juist. Maar even rationeel benaderd zou ik zeggen als je alle risico's op een rijtje hebt staan van het varen op zee en je hebt daar de bijbehorende maatregelen bij- en voor getroffen je al aardig op weg bent denk ik om een zeewaardig schip te hebben. Bij voorkeur moeten die maatregelen dan gericht zijn op het voorkomen dat er iets gebeurd en niet is de basis gericht zijn op het verminderen van de gevolgen als er iets gebeurd. M.a.w. investeer bij voorkeur in het voorkomen dat iemand overboord valt i.p.v. allerlei zaken aan te schaffen om te voorkomen dat iemand verdrinkt als deze over boord valt. Dit is een essentieel verschil. Al heb je natuurlijk wel de basics zoals zwemvest en reddingsboei aan boord.

Juist mijn beroepsmatige zeeervaring werpt voor mij de drempel op om als pleziervaarder naar zee te gaan. Welk scheepje kan de toets van de zeewaardigheid doorstaan? Om met vertrouwen de drempel naar zee te nemen houd ik het volgende in acht:

Waterdichtheid, afsluitbaarheid en vergrendeling van alle openingen, zowel onder als boven de waterlijn. Dus aandacht voor buitenboordafsluiters, kajuitingangen, dekluiken, kuipluiken, motorluiken, ventilatieroosters en kabeldoorvoeren. En als er water binnenboord komt, ook het vaste water in de kuip, in de ankerbak en aan dek binnen de opstaande randen, dit zo vlot mogelijk kwijt zien te raken door lenspompen en loosgaten.

Borging en berging van al wat er aan boord is, in het bijzonder zware spullen als accu's, ankers, ankerketting, brandstof-, water- en smeerolietanks en gereedschapkoffers en het kookgerei. Maar ook scherpe spullen als messen, vorken, scharen. Ik stel mij voor wat al die spullen zullen doen bij een helling van 90 graden of meer. Met houvast voor de opvarenden aan handgrepen, life-lijnen en steunpunten om schrap te zetten.

Vanuit het principe dat kleine oorzaken grotere gevolgen kunnnen hebben besteed ik zorg en aandacht aan alle grote en kleine dingen. Het schoon, droog, vetvrij en opgeruimd houden van zichtbare en onzichtbare plaatsen. Het borgen van sluitingen aan de tuigage en voorkomen van uitlopen van lijnen. Elektrische aansluitingen overzichtelijk en zorgvuldig aanleggen en aansluiten. Wat versleten of stuk is wordt vervangen.

Daarbij zoveel mogelijk bekend en vertrouwd zijn met alles in, aan en op je scheepje. Weten waar de zwakke plekken zitten. Routine opbouwen in handelingen die je doet. Blindelings weten waar wat zit of ligt. Alles opbergen op een vaste plaats.

Als eigenschap voor zeewaardigheid hecht ik waarde aan voldoende kunnen reven om rechtop te blijven, vaart te blijven lopen, hoogte kunnen halen en daarmee vrij kunnen varen van lager wal.

Wanneer deze zaken zoveel mogelijk op orde zijn werkt dat voor mij drempelverlagend om naar zee te gaan.

@Noorderzon, in de beroepsvaart zijn regels voor zeewaardigheid en uitrusting volgens mij ook afhankelijk van je vaargebied en het beoogde gebruik van het schip.
Zo gelden er voor een passagiersschip dat heel de wereld over vaart heel andere eisen als voor een werkbootje dat alleen langs de kust vaart.

Als je een AWB wilt uitrusten volgens de zwaarste eisen, kan je beter zelf een schip bouwen net als Erik heeft gedaan.

Als mijn boot midden op de oceaan in een vliegende storm terecht komt en misschien wel een paar keer rond gaat zie ik het zwaar in voor de opvarenden.

Voor tochtjes langs de kust en af en toe een oversteek met altijd een goed en up to date weerbericht zie ik echter geen enkel probleem.
Maar dat kan mijn onwetendheid zijn, maar soms is een behaalde hoeveelheid onwetendheid wel erg rustgevend...

Je kan ook te veel leeuwen en beren zien.

PvO schreef : Misschien wel... ik zou ook ervoor kunnen kiezen om de risico's die ik zie te nemen. Maar dat maakt het voor mij dan geen 'plezier'vaart meer, maar eerder een wat gespannen tripje over zee 'tot de volgende haven'.

Maar ik vaar nu al aardig lang op zee (op zeewaardige schepen) en soms heb ik nog dat ik domweg bang wordt. Bijvoorbeeld gewoon van een hoge woest aanstormende brekende zee of zo. Ik herken dan ook de opmerking van Hurleyzeiler heel erg, waar hij zegt dat juist zijn zee-ervaring een drempel opwerpt om als pleziervaarder naar zee te gaan.

@Noorderzon, ik snap denk ik wel wat je bedoeld, maar als pleziervaarder ben je veel meer als een beroeps instaat het weer en gebied te kiezen dat past bij je bootje.
Mijn beroepsmatige ervaring op zee is beperkt tot af en toe een proefvaart met een pas geinstalleerd baggerschip of sleepboot.
Wel eens een proefvaart gedaan in windkracht 7, aan boord van de zuiger heb ik me geen moment onveilig gevoeld.
Maar er is geen haar op mijn hoofd die er over denkt om met 7bft eens lekker te gaan zeilen op de noordzee.
Dat wil niet zeggen dat ik me op mijn bootje onveilig voel op zee.

ik heb wel eens met bf 7 op de noordzee gezeten met een zeiljacht, een vrij grote swan 36 ft of zo iets en dat voelde ook niet onveilig, al sloegen de golven flink over het dek soms, en een keer met een wedstrijdzeiljacht 52 ft en dat sneed gewoon als een mes met 13 kts er dwars door heen, die gaf geen krimp, dat was net een stoomlocomotief.

Met mijn 22 ft blijf ik met bf 5 al aan de kant ! al is met het prototype van mijn scheepje meerder malen in bf 8 en meer op de oceaan terecht gekomen en deze onverschrokken zeeman voelde zicgd daarin niet onveilig, maarja die is daar niet bang voor en ik (nog)wel !

peter1 schreef : Dat wil ik best geloven, maar die van mij is maar 27ft en van het type comfort container.

Perspectief van uit de beroepsmatige zeevaart is niet vergelijkbaar volgens mij. Die varen altijd. Zomer en winter, komen daarbij in zwaar weer terecht dat je als jachtje niet snel zal meemaken. Maar belangrijker nog, zo'n zeeschip is zwaar en lomp en knalt overal dwars doorheen, het geeft niet mee. En als die massa dan in een ongewone beweging komt zijn de krachten op alles onvoorstelbaar groot. Een jacht(je) is daarentegen veel flexibeler, hoewel er daarin ook wel een maat of massa is waarboven het allemaal meer op zijn donder krijgt en veel sterker moet worden. Een "klein" bootje wordt opgetild en weggezet, werkt niet tegen, krachten zijn kleiner. En zal maatregelen nemen om het zwaar weer zo voordelig mogelijk te ondergaan. Dat is er met een zeeschip meestal niet bij (hoewel ik die ook wel eens heb zien steken/bijliggen). Een goed gebouwd en uitgerust zeiljacht kan meer hebben dan de meesten van ons aandurven.

Het is waar dat beroepsvaart een andere intensiviteit heeft dan de pleziervaart. Maar de zee is voor zowel de beroepsvaart als de pleziervaart dezelfde mede- en tegenspeler. De zee geeft en de zee neemt. Maar tegelijk vaart de pleziervaart soms ook met grotere vaartuigen op zee dan de beroepsvaart / de proffessionals. En juist dat laatste, het varen met een klein beroepsmatig scheepje bij weer en wind en nacht en ontij op de grote zee heeft mijn bewustzijn gekweekt.

Noballast maakt een belangrijk punt hier. Hoe zwaarder het schip, hoe makkelijker water binnen kan dringen, er zijn veel grotere krachten in het spel.

Wat overigens niet wegneemt dat in mijn optiek een boot voor op de oceanen gewoon waterdicht moet zijn.
Maar net als voor de beroepsvaart zijn er ook voor de pleziervaart diverse gradaties van zeewaardigheid. Een bootje wat alleen maar op het Amstelmeer vaart kijk ik heel anders tegen aan als een boot waarmee je de Atlantische oceaan oversteekt in de winter via de noordelijke route.

Ik ben het echter wel met Noorderzon eens dat ook ik het altijd frappant heb gevonden dat er zoveel 'veiligheidsregels' zijn voor jachten, maar dat er eigenlijk met geen woord gerept word over een verantwoorde waterdichtheid van een (zeil)boot.

nou vind het wel meevallen zo mijn type boot, hier ligt er eentje op zijn kant, water blijft ver weg van de kajuit ingangen



[

Platslaan met een kielboot doe je alleen door golven. Op vlak water geloof ik wel dat het water ver bij de kajuitingang vandaan blijft.

Noballast schreef :
juist hier een fimpje hoe dat dek beweegt, berg staal, de krachten zijn onvoorstelbaar groot.

Bij een jacht zal de stress op de romp veel minder zijn, zelfs in verhouding tot

Laat ze maar komen de tips:

Hoe zetborden borgen tegen uitvallen
en afdichten langs de randen en ventilatierooster.

Hoe schuifluiken borgen tegen openschuiven,
en deze toch van binnen en van buitenuit te ontgrendelen.

Hoe ventilatieluiken en kajuitramen beschermen
tegen het begeven onder waterdruk of gewicht
dat er van binnenuit op wordt uitgeoefend.

Hoe alle luiken onder kussens en matrassen
en motoromkastingen beter borgen.

Hoe losse waterzakken en watertanks beter bevestigen,
en niet alleen met wat bandjes en klosjes hier en daar.

Ik geef het toe, ik bekijk mijn eigen 26 voetertje kritisch ...

Denk dat het bruikbare constructies
en ideeën op kan leveren!

ik ga alleen de zee op met veel wind als er absoluut geen golven staan.

maar goed idee om eens kritische te kijken naar alles wat los staat.

dit soort golven is leuk voor een Hurley 28 ft

peter1 schreef :
Leuk, heb nog een oude Waterkampioen liggen waarin een Kolibri 560, een Stringer en een Waarschip zo worden 'gekrenkt' aan de masttop om het zelfoprichtend koppel van deze 'bouwpakketscheepjes' in kaart te brengen. En met de vraag in hoeverre de scheepjes droog en boven water blijven.

Een schip moet hecht en sterk zijn, tevens waterdicht (submarine mode)
De rest ligt aan de bemanning.

"zeewaardig wanneer deze fatsoenlijk, zonder noemenswaardige waterschade, over de kop kan slaan. Want die kans is met dergelijke kleine bootjes reëel wanneer je niet alleen maar het mooie weer opzoekt en buiten de zomer vaart."

- ben benieuwd naar de statistieken over hoeveel kleine bootjes over de kop gaan, valt wel mee denk ik.
- ik denk dat zeewaardigheid van de bemanning (en dus boot) ook te maken heeft met wanneer en waar je vaart. Je gaat het niet opzoeken toch ?

- en zo'n doorgestoken mast vindt ik dus niets, verlies je je mast zit er wel een flink gat in je dek.

Ik vaar een stalen S-spant, semi langkiel, 31 voet. Gekozen voor zijn degelijke en solide constructie in combinatie met rustig vaargedrag.

syGabber schreef : Wat de echte statistieken zijn weet ik niet, maar ik heb al eens een 360 graden koprol gemaakt met een 40 voeter, in de lengte richting over de kop, en dan dwarsscheeps weer overeind. Ook mijn 22-25 ton zware 50 voeter heeft de mast al eens onderwater gehad. Alles minder dan een meter of 20-25 beschouw ik toch nog als kleine bootjes.

Ook in mijn kennissenkring heb ik zeker een tiental mensen die ook de mast al eens onderwater hebben gehad (of verder).
We spreken dan echter wel over oceaan zeilen waarbij we de enigszins gebaande paden links laten liggen.

Je hebt maar een enkele golf met een hoogte die gelijk of groter is aan anderhalf maal de breedte van je boot om deze op zijn kant te gooien. Voor de meeste boten is dat een golf van een meter of 5 tot 7. Op open water heb je dat al bij windkracht 7 of meer.

peter1 schreef :
Dat is inderdaad het veiligste.

Erikdejong schreef :
grote kennisenkring? Je doet nu net weer of elke boot over de kop slaat..........beetje overdrijven?

multihull is full race okay.....

Jeroen-pion schreef : Over de kop slaan zul je mij nooit of te nimmer horen zeggen, de mast tijdelijk even onderwater door een golf vind ik een betere omschrijving. En ja na 35 jaar zeezeilen heb ik inmiddels een aardige kennissenkring opgebouwd van zeezeilers die niet perse de kokosnootroutes willen opzoeken. En ja dan gebeurt dat op zijn kant gooien eigenlijk best heel regelmatig, daar is verder weinig overdrijven aan.

marin schreef :