Onderwerp: MOB-manoeuvre

Iets om over na te denken ...

Bij een bedrijfsuitje/zeildag op de Nieuwkoopse Plassen voeren we met een stuk of 6 valk-achtige boten. Een collega had ook zijn zeilkano meegenomen. Natuurlijk vond hij dat ik mijn zeilkwaliteiten in dat ding moest laten zien. En ja hoor, ik sloeg om.
Vervolgens komen alle 6 boten op me af, vanuit alle richtingen, om me te helpen. Ik lag relaxt in mijn reddingsvest in relatief warm water, dus geen paniek in eerste instantie. Wel toen ik al die boten op me af zag komen. Nu kan je natuurlijk beter een hersenschudding krijgen als iemand over je heen vaart dan verzuipen of onderkoeld raken. Maar dat was niet aan de orde. Dus 5 boten weggeschreeuwd en de in mijn ogen meest ervaren zeiler gedirigeerd hoe mij op te pikken en dat lukte.

Ergo, verplaats je ook eens in de MOB. Die kan een harstilstand krijgen als jij met alle goede bedoelingen hem verkeeerd lijkt te naderen.
Driften met een jacht naar de MOB kan, maar vraagt een enorme bootbeheersing. Heb je dat niet, dan altijd benedenwinds naderen en heb je de MOB aangepikt, dan overstag en bijdraaien zodat de MOB in de luwte ligt, het vrijboord laag is en je de MOB makkelijk kunt binnenhalen met bv een spinnaker val of via de zwemtrap.

Erikdejong schreef :
Erik, ik vind het prijzenswaardig hoe jij met deze materie omgaat. Dat zouden meer mensen moeten doen.

Als topic-starter hoopte ik veel verschillende inzichten te krijgen en dat is gelukt in die paar dagen. Jij vat het mooi samen als "elke omstandigheid vraagt zijn eigen benadering". Daar ben ik het grondig mee eens. Ook dat je je er van te voren in verdiept en ermee oefent.

Dat staat in schril contrast met de situatie die de aanleiding was voor mijn openingspost: een examinator die star vasthoudt aan de regel dat een schip móét keren ongeacht de omstandigheden.
En die daarom de man, die de manoeuvre zogenaamd fout (maar vlot en veilig) uitvoerde, liet zakken.

Allen bedankt!
Wim.

Ach ja examinatoren Ze hebben mij ook eens laten zakken voor m'n grootvaarbewijs omdat ik niet kon varen volgens hun.

Volgens de geleerden moet je op een koopvaardij schip de MOB boot gebruiken. Gelukkig nog nooit echt nodig gehad, maar ga het ook niet doen. Deze MOB-boot lanceren lukt nog wel, maar weer terug aan boord halen is erg lastig en als het lukt erg gevaarlijk. Wij oefenden dan ook altijd een soortgelijke methode als Erik voorstelt. Iemand in een pak overboord(aangelijnd) die de drenkeling begeleid om langszij te komen. Met een hoog vrijboord is het dan helaas ondoenelijk om het slachtoffer horizontaal uit het water te hijsen. Jammer dan.

huho schreef :
Met een goed ontworpen zeiljacht (geen trailersailer en geen multihull) heb je zoveel ballast onder de boot hangen dat als je boot plat gaat onder normaal zeil, deze als een pingpongbal weer overeind komt.

Plat slaan doe je alleen door golven. Hooguit heb je meer helling dan je lief is.

Normaal zeil == geen SPI of genaker.

De MOB maneuvre met zeilen strak werkt niet met moderne boten, tenzij misschien met 110% fok en 1 rif.

Het is nl niet alleen het doel de boot eenvoudig te kunnen controleren, maar ook dat je snelheid door het water naar 0 gaat. Met een kleine voordriehoek en grote giek vaar je gewoon 3 knopen met je grootzeil, ongeacht de fok.

Geprobeerd onder toeziend oog van een instructeur. Commentaar, met het andere schip lukte het wel...

Deze methode moet ik nog eens uitproberen met een "moderate sea state".
Mijn gevoel zegt me dat je zeilen dan veel meer doen dan je motor en dat je de laatste dan hooguit "standby" hebt en dat je niet de illusie moet koesteren dat je ook maar iets nuttigs kan doen met de motor.

Wel nuttig even erbij te vermelden: de situaties waarbij dat voorkomt laat je meestal de onervaren zeilers, waarvoor deze instructie zeer nuttig is achter op de steiger. En misschien heel gemeen om op te merken, dan houdt je de mensen over die weten hoe ze aan boord moeten blijven.

Ten minste: dat laatste hoop je

reuver schreef :
Het werkt wel:
1. in de wind draaien en genua en grootzeil strak, snelheid max. 1 knoop
2. door de wind en bijdraaien, je verlijert vooral naar de MOB, redding voorbereiden
3. snel afvallen tot voor de wind, met motor aan: genua wegrollen, geen motor: genua blijft strak, snelheid neemt iets toe, 3 knoop is geen probleem
4. 2 à 3 lengtes voorbij de man met veel roer oploeven, snelheid 1-2 knoop
5. met motor: aan de wind aanvaren op de boeg waar je gashendel is.
zonder motor: eerst aan de wind en bijna in de wind aankomen naast de man, genua mag niet bak vallen!
eindsnelheid < 1 knoop.

Veel plezier met oefenen.

Wij hebben afgelopen seizoen ook maar weer eens een oefening gedaan (doen we zoals waarschijnlijk velen veel te weinig). De redshift kan dusdanig hard varen dat het plaatje wel wat verandert.

We zijn voorlopig tot de conclusie gekomen dat, onder normale zeilvoering en met zijn tweeen, in veel gevallen het beste is om eerst direct door de wind te gaan en de fok bak te laten staan. Dit is de snelste manier om de boot te stoppen. Daarna fok wegrollen, grootzeil laten vallen, motor starten en onder motor de drenkeling benaderen.

Drenkeling binnenhijsen met een spival gaat bij ons relatief eenvoudig vanwege het lage vrijboord (geen railing op de drijvers). Of dat ook lukt met 1 overgebleven persoon is de vraag, dus het adagium "overboord is dood" geldt nog steeds.

Hoe e.e.a. downwind of onder gennaker moet is een nieuw hoodstuk voor dit voorjaar.

Of je slaagt bij je examen is ook afhankelijk van de opdracht.
Geef je van te voren aan het volgens de meest standaard manier op te lossen en MOB zodat het bij alle weer situaties kan, dan moet je de standaard MOB doen uit het boekje.
Anders moet je een oplossing toepassen die veilig, doeltreffend is en niet te ingewikkeld.
Als je de drenkeling zo binnen kan halen ben je bij mij geslaagd.
(Alles bij de omstandigheden die dan gelden.)
Als kandidaten het niet doen zoals ik het verwacht had (nette langswal op een bijna lagerwal) dan was mijn opdracht niet goed en verzin ik een andere om de lagerwal te testen.
Veel mensen zien dit echter als een aanval op hun opdracht.

Eddy Keijzers schreef :

1. Een examen moet resultaat testen, niet een methode.
2. De methode die de kandidaat benut, moet herhaalbaar zijn, geen toevalstreffer.
3. Het zeilboek beschrijft 2 methodes, niet 1.
4. Het handboek kajuitzeilen een stuk of 7, geen enkele daarvan hanteer ik op zee.
5. Elke 5 jaar krijg ik een opfriscursus van de RYA: iedere keer een nieuwe methode!

La Mavare schreef :
Voor mijn goed begrip:

ad 1: met 'strak' bedoel je 'snaar-strak'?
ad 2: wat bedoel je precies met 'bijdraaien'? Tot halve wind? De zeilen blijven (snaar)strak?
ad 3 t/m5: ook nu blijft het grootzeil in ieder geval (snaar)strak?

Kortom: je begint met in de wind draaien en zeilen helemaal strak te trekken en te houden om vervolgens via door wind de aangegeven manoeuvres tot bij de MOB uit te voeren?

huho schreef :
1. ja
2. zie WIKI, halve tot aan de wind, ja
3-5. ja

Kortom: klopt helemaal.

Kanttekening: mocht je in de laatste fase aan de wind naar de MOB toe, te weinig snelheid hebben, dan kun je je grootzeil iets laten vieren.

Helder, de theorie is dan in ieder geval duidelijk!

huho schreef :
@La Mavare: Of toch nog niet helemaal duidelijk Op basis van je WIKI link begrijp ik dat je onder punt 2 'echt' gaat bij draaien. Om zoals je daar aangeeft 'redding voor te bereiden'? De genua staat dus dan al stak bak, maar wat doe je dan voor de tijd van bijliggen met het grootzeil? Toch strak laten staan of voor het bijliggen even vieren?

La Mavare schreef :
Dat is het mooie van de Yachtmaster benadering. Die richt zich meer dan het CWO systeem met al haar afvink lijstjes op resultaten (bootbeheersing, veiligheid, crewmanagement, etc.) in de praktijk: kun je een boot goed schipperen in uiteenlopende omstandigheden? De manier waarop is van ondergeschikt belang.

Zolang het eindresultaat niet via - soms riskante - toevalstreffers tot stand komt (zie punt 2 van Arjaan) maar er over nagedacht is en het in de praktijk werkt hoeft het niet 'volgens het boekje'.

huho schreef :
De vraag van huho is door Arjaan al beantwoord.

Misschien een kleine toelichting, waarom je graag de zeilen strak wil zetten:
Met grootzeil en genua strak heb je volledige vrijheid met je roer. Je kunt oploeven, overstag, fok bak laten staan terug overstag wil normaliter niet (tenzij je voordriehoek erg klein is) en heel belangrijk: gijpen is geen probleem!

Je hebt bijna net zoveel vrijheid als zonder genua met de motor. Dat maakt dit de 2e methode die je een starter leert.

Nadeel, zoals door Arjaan toegelicht is dat je bij sommige boten extra moeite moet doen de snelheid uit de boot te halen bij de drenkeling. Bij schepen van rond 1990 zal dit geen probleem zijn.

Met alle respect Arjaan, methode is met aanpassingen misschien wel bruikbaar te maken voor moderne schepen, maar daarmee verliest de methode wel veel van de eenvoud die deze methode zo aantrekkelijk maakt.

De kans op een misser omdat je teveel snelheid hebt is behoorlijk en de benodigde beheersing van je schip maakt deze methode niet universeel toepasbaar. Als je op een onbekend schip stapt zou dit niet mijn eerste methode zijn...

Deze methode is mij aangeleerd als "uitvoeren onder zeil", de motor starten is voor mij ook een must met deze methode. Immers is het doel niet te laten zien hoe goed je je schip beheerst maar om de drenkeling zo snel mogelijk aan boord te krijgen.

2 redenen voor plankstrak grootzeil:

1. door de gijp sturen geen probleem, ook niet met veel wind
2. nauwelijks profiel meer in je zeil waardoor je ook gun druk opbouwt (= geen snelheid, = beperkte helling bij alle koersen)

Verschil tussen beetje strak en volledig doorgezet is enorm tijdens een mob-manoeuvre

rooiedirk schreef :
Uit het bericht van Erik kun je nog een ander puntje halen: hij heeft een droogpak klaarhangen.
Heel belangrijk is onder zulke omstandigheden wat je aan dek onder de greep hebt.

Verder is een goede 2e voor horizontaal hijsen, het hijsen met de knieen omhoog. Doel is immers om te voorkomen dan alle bloed naar de voeten stroomt. Een manier om tijdens het hijsen de knieen omhoog te houden is niet elegant, maar als je een zeilbroek en reddingsvest aanhebt kun je de drenkeling ook hijsen aan de lifeline: 2 haken aan het vest en de lijn onder de knieen door. Hijsen aan de 2 lijnen van boven. (afknellen onder de knie lijkt me minder erg dan patient overleden).


Voor als je de tijd en rust kunt vinden om dat te doen, vooral als je de persoon niet binnen 5 minuten uit koud water krijgt. Dit is ook een methode die je niet lukt zonder oefening.

Heel interessant de '360 graden' manoeuvre mogelijkheden met een plank strakke genua en grootzeil. (@Reuver: Methode 2 voor de starter?) Wat ik graag zou willen weten is of je bij een MOB-manoeuvre, nadat je met plank strakke zeilen door de wind bent gegaan én wil bijdraaien (om de MOB-acties verder voor te bereiden zoals La Mavare aangeeft) toch weer even het grootzeil moet vieren (om de winddruk ervan af te halen) terwijl de genua inmiddels strak bak staat. Of kan ook nu het grootzeil plank strak blijven?

JA, vanaf CE cat. C

NEEN bij zwaardboten en open kielboten met gaffeltuig

Het valt me in dit draadje weer op: ongeloof over wat wel en niet kan met een zeiljacht!

En paar jaar geleden gaf ik manoeuvreerles aan enkele dames. De bijbehorende heren zaten te keuvelen in de kajuit en lieten zich tot de lunch niet zien. Vervolgens gingen we konten en keren in smal vaarwater en draaiden de dames de boot on the spot. De heren stonden stomverbaasd te kijken ...

Wow, kan dat zo, geweldig, zei één van de mannen. Het kan zelfs onder zeil, antwoordde ik.

De afspraak werd gemaakt en enkele weken later konden de heren een nieuw kunstje.

La Mavare schreef :
Geen ongeloof maar zeker willen weten: Ja, vanaf CE cat. C is het antwoord op mijn laatste vraag: 'Kan ik het grootzeil plank strak blijven houden in bijgedraaide positie?' (Om motor te starten, genua in te rollen en redding verder voor te bereiden en uit te voeren.)

La Mavare schreef :
Ik maak tijdens de trainingen vaak mee dat deelnemers bang zijn dat er meteen gekke dingen gebeuren als je een keer een stuurfout maakt of als de wind ineens verandert. Vaak gaan we dan express ook even alles fout doen wat je maar verzinnen kan en gaat er een wereld open dat, hoewel lelijk, inefficient en soms slecht voor je spullen, er niets werkelijk echt fout gaat. Heel leuk altijd. Ook heel ervaren zeilers, qua uren zeilen, hebben vaak geen idee wat er allemaal kan en hoe een heleboel dingen ontzettend veel makkelijker, sneller, gecontroleerder en veiliger kunnen.

La Mavare schreef :

Is konten en keren hetzelfde als een 3 (of meer) point turn?
Als dat zo is kan je uitleggen hoe je dat onder zeil doet?
Gr. Jaaph

jaaph schreef :
Met konten en keren bedoel ik 'kort parcours', dan kan met motor en onder zeil.
Het is vergelijkbaar met een 3-point-turn met een auto, waarbij je onder motor het wieleffect benut en onder zeil verlijeren benut. Maar bij gebrek aan wielen kan een boot van 12m veel makkelijker/korter draaien dan een auto van 4 meter.

@Reuver;

heb je dat wel eens geprobeerd bij dikke zeegang?

Ik wel en het is een lijdensweg voor de patiënt, duurt veel te lang als het al lukt.

@WdW

En het alternatief?
Met je handjes oppakken en vanuit het water tot op het dek tillen?
Werkt alleen met een volledige wedstrijdbemanning aan boord, niet met een shorthanded crew of echtpaar.

Direct aanhaken aan een val en omhooghijsen? Ev. via de giek oppikken een vertikaal hijsen?
Duurt even lang en het resultaat is bewezen ongezond voor de patient.

Laten liggen tot een reddingboot komt?
Sorry, ze zijn er bijna ... nog 15 minuten.

Andere alternatieven?