Onderwerp: Helmstok los, boot trekt onmiddelijk nr stuurboord

Hi, gisteren de eertse keer gevaren met mijn "nieuwe" compromis 720. Dit keer alleen nog maar op de motor doch ging prima.

Er is echer een " probleem", zodra ik onder het varen de helmstok loslaat, stuurt de boot onmiddelijk heel scherp naar stuurboord. Op zich geen groot probleem maar wel ongemakkelijk. Weet iemand wat de reden hirrvan kan zijn en beter nog, hoe op te lossen.

Enkele gegevens:
- compromis 720
- bouwjaar 1977
- inbouw penta diesel motor (7,5 pk)

Alvast bedankt voot jullie wijze raad, JJA

dat komt door het wieleffect van de schroef.
Er is niets aan te doen (wel kan je natuurlijk de motor uitzetten, dan is het vast weg).

Dus als ik dadelijk op de zeilen vaar, zal ik daar geen last van hebben?

JJA

Dat is wel een goede eerste test...
tijdens het varen motor uit... is het weg.. dan wellicht dat wiel effect.
is het er nog... dan is er wat anders aan de hand (Roerkoning krom, een asymmetrisch roer met een groot gedimensioneerd balansdeel ..

JJA schreef :
Normaliter is het wieleffect bij vooruit varen beperkt en achteruit varend sterk. In dit geval dus naar bakboord. Even uittesten dus.
Als het wieleffect achteruit minder is dan vooruit, dan is er meer mis. Oorzaken kunnen dan liggen in scheve kiel, onbalans in roer of schroef scheef onder de boot.

Zou het echt ?
Wieleffect is toch meer iets voor het achteruitvaren ?
Het zou wat zijn als een boot standaard uit het roer loopt als er gewoon op de motor gevaren wordt.

Hoewel ik ook een Compromis 7.20 heb kan mijn situatie je helaas geen houvast geven: ik heb een buitenboordmotor (8pk) die in het midden van de boot achter het roer hangt. Als ik de helmstok loslaat 'wappert' het roer dus vrij mee. Mijn boot vaart dan echter gewoon kaarsrecht rechtdoor.
(De bbm heb ik vastgezet in de rechtuitstand, ik stuur dus alleen met de helmstok.)

Hoe dan ook, het lijkt me geen kwestie van wieleffect.
Staat je schroefas recht ?
Is je schroef nog in orde ?
Zit er iets op / aan je onderwaterschip ?

Wieleffect is altijd in meer of mindere mate aanwezig.

vaarkampioen.nl/varen-en-navigeren/wieleffect/

nl.m.wikipedia.org/wiki/Schroefeffect

Ja maar normaliter gaat een boot toch niet ineens zo sterk afwijken van de rechte lijn als je het roer loslaat ?
En aangezien elk motoraangedreven vaartuig dus last zou hebben van dit wieleffect denk ik dan dat het wat anders zou moeten zijn. Toch ?

Omdat bij loslaten de boot onmiddellijk naar 1 kant gaat lijkt me wieleffect onwaarschijnlijk.
Doet me denken aan eerder topic:

www.zeilersforum.nl/index.php/...biliteit-op-de-motor

Antwoord op vragen Carfield:
Of schroefas recht is kan ik nu niet controleren. Wel heb ik er een klapschroef opgezet (oude schroef was helemaal " aangevreten". Boot ligt pas weer in het water en het onderwaterschil is helemaal kaasgemaakt en opnieuw in antifouling.

JJA

Ik heb vrij veel op een schip gevaren die dit ook had. Schrok me rot de eerste keer: als je helmstok losliet sloet ie keihard stuurboord uit.
Was verder een prima boot: Greyhound van Dick Zaal.
Hier een plaatje, altijd nog een mooi schip, als zeilboot dan..

Ik zou zeggen lees de materie over Wieleffect maar eens even door. Of maak snelheid op de motor, voortstuwing in neutraal en kijk dan wat er gebeurt. Ik wed een flesje er voor dat de boot neutraal zijn koers volgt mits geen zijwind natuurlijk.

Zal volgend weekend proberen wat de boot doet als ik vaart heb en motor in neutral zet en wat hij doet op de zeilen, wordt vervolgt.

JJA

JJA,
Daar is een heel eenvoudige remedie voor, maar je moet er een beetje mee experimenteren.
Je schreef: Bij het op de motor varen trekt de boot naar stuurboord als ik het roer loslaat. OK.
Ik neem aan dat je een polyester roer hebt.

Remedie: Terhoogte van de schroef en iets meer als de diameter van de schroef een oneffenheidje creeren aan de achterzijde van je roerblad aan stuurboord (kant waar de boot naar toe trekt)
Bij mijn boot opgelost met een vertikaal lasrupsje, maar ja, een stalen boot. Met polyester zou je een polyester "rupsje" kunnen creeren. Vooral niet overdrijven! Het is gauw teveel. Ik had er in mijn kippedrift nogal wat werk van gemaakt, maar naderhand driekwart weer afgeslepen. De hoogte zal ongeveer 1,5 à 2 mm zijn. Met zeilen merk je daar niets van. Is het nog teveel, dan slijp je de volgende hellingbeurt een klein stukje van het rupsje weg. Nogmaals: het effect is gauw te sterk.

Ik denk dat ik nu wel wat roeiboten heb losgemaakt, maar echt waar: ervaring.

Vr.groet, peter

Ik heb exact hetzelfde met mijn compromis 720. Achter de boot hangt een 9,9 pk yamaha. Als ik zeil vaart hij redelijk rechtdoor.

Wat ik me nog afvraag aangezien je schrijft dat je een klapschroef hebt gemonteerd: had je dit effect daarvoor ook ?

Antwoord op reactie Peter en Jaap:

- Jaap, als jij buitenboord motor erop hebt en zelfde probleem dan zouden we kunnen concluderen dat het niet komt door het schroefeffect (ik heb nl motor voor het roer (inboord), correct?

- Peter, heb jij toevallig een foto of tekening van hetgeen je precies bedoeld?

Wederom, alvast bedankt, JJA

Schroefeffect heb je altijd ook vooruit, maar normaal kun je dit heel gemakkelijk met een fractie roergeven corrigeren. Omdat de vleugelvorm vd schroef meestal beter gevormd is voor het vooruit varen is het vooruit wel minder. En een klapschroef is al een compromis wat vleugel profiel betreft.
Maar met gestopte schroef uitlaten drijven is een goede indikatie. Zeilen zegt niet zo veel, omdat er dan weer 10001 andere krachten meespelen. (dat maakt zeilen ook zo leuk)
Als je de oorzaak niet kan wegnemen, kan je misschien wel de gevolgen bestrijden met een stukje elasiek op de helmstok.

ik heb vroeger een tomson 24 gehad daar zat de motor en schroefas iets schuin in gebouwd
1 om binnen in de keuken iets meer ruimte te hebben
2 om de schroefas langs het roer eruit te kunnen trekken
ik kon bij deze boot met een lijntje op de helmstok(op de motor) varen

daarvoor een klepper aolus(6.8) met bbmotor daar zette ik de motor iets scheef om de roerdruk te verminderen

groeten
Frank

JJA schreef :
nee helemaal niet correct.
Een buitenboordmotor kan draaien, en die zet je dus precies zo dat de boot rechtuit vaart.
Er is daar ook een wieleffect, maar dat wordt dan gecompenseerd doordat de motor een heel klein beetje scheef staat. Of niet natuurlijk, en dan gaat de boot een bocht om.
Het vergelijken van een binnenboord met een buitenboord op koersvastheid is onzin.

De enige echte test is:
- op de motor in windstil vlak water flink vaart maken
- motor in de vrij,
- boot HELEMAAL horizontaal in het water, GEEN helling
- dan de helmstok loslaten

Wedden dat ie dan keurig rechtuit gaat?

JJA,
Nee, geen foto beschikbaar, mijn boot ligt het hele jaar te water en pas in juli ga ik er ieder jaar een weekje uit. Maar ik wil met alle plezier een schetsje maken. Kun je me ongeveer een foto of schetsje geven van jouw roerblad? Dan kan ik het heel precies aangeven. Foto vanaf stuurboordszijde.
Vr.groet, peter.

De link naar het topic over mijn J27 werd al gegeven, Als het schroef water op het balans deel van het roer slaat kan je (zoals bij mij) een heel instabiel effect krijgen. naar één of zelfs naar beide zijden. Het zeilt heerlijk maar een ramp op de motor.
Door het roer een stuk te verlengen heb ik een enorme verbetering behaald.

john 338 schreef :
Mocht je het op de motor niet rechtdoor varen met losgelaten helmstok echt als probleem blijven ervaren (alle zeilboten waar ik op gevaren heb hadden dat!) dan zou ik eerder de "form factor" zoals hier gequote aanpassen ipv een asymmetrisch profiel te gaan verzinnen. Dit laatste zal juist tijdens het zeilen een ongewenst effect (en meer drag) geven. Laat anders eens iemand meevaren, ik heb het idee dat dit gedrag "normaal" is waar de meeste zeilbootschippers mee hebben leren leven. Bij een motorboot is dit een ander verhaal natuurlijk, daar zie je nog wel eens zelfbaksels als schuine stukje en rupsjes aan het blad gelast...

volgens mij ging het om een COMPROMIS 760720

Is dat een motorboot of motorsailor dan!?