Onderwerp: Prestaties stuurautomaat in deining

Hoi,

Op mijn Spirit 28 heb ik een raymarine ST 1000 stuurautomaat op de helmstok. Dat is een fantastsichh ding waardoor ik prima solo kan motoren en zeilen. De stuurautomaat houdt koers.
Echter... als ik op ruimer water vaar met wat deining dan is de automaat wel heel erg actief.
Ik heb de instelling al gewijzigd om wat minder actief te reageren maar vooral bij ruime en voordewindse koersen is het ding rusteloos en continue actief. Dit vreet stroom en ik zit dus ook uren zelf te sturen. Bij handbediening laat ik de het roer (via helmstok) dan ook lekker meebewegen met achterin komende golven en met minimale tegendruk bepaal ik de koers.
Bij aandewindse koersen kan ik met het vastzetten van de helmstok het schip goed zelfsturend maken. Dat is erg ontspannen varen.
Laatst van Vlieland naar Lauwersoog gevaren en ik viel bijna om van de slaap door het meer dan 13 uur achter elkaar zitten sturen. Wel met pauzes voor eten en sanitair als de stuurautomaat het even overneemt maar met het continue gebrom van dat ding kan ik niet goed ontspannen wat anders doen, dan smeer ik mijn broodje en ga maar weer aan de helstok zitten.
Hoe doen jullie dat?

Ik hoor het graag,

Gallus Gallus

Misschien iets met de zeilbalans doen? Ruime en voor de windse koersen zijn toch al vaak lastige koersen, vooral als de zeilbalans niet optimaal is. Een stuurautomaat,welke dan ook, moet hard werken om het sleuren op te vangen. Suc6.

grWim

1. Een windvaan ipv elektrische stuurautomaat gebruiken
2. Bijladen met zonne of windenergie
3. Roer vastzetten met elastiek
4. Toch zelf sturen

Een spirit is toch een Belgische boot??

Is al vaak over geschreven: wil je met een elektrische stuurautomaat meer dan haven uit-haven in, moet je meer kracht en snelheid hebben.
Een st1000 is dan denk ik echt te zwak en te langzaam.
Ik heb een GP drive volgens RM "geschikt voor boot tot 7500kg" op m'n bootje van leeg 1200kg. Die stuurt 5dagen aan een stuk onder "alle" omstandigheden

Als het goed is kun je naast de normale 'gain' ook de demping instellen (menu code 13 als ik me niet vergis). Hiermee kun je overmatig corrigeren verminderen.

Ben het trouwens wel met Sunday eens dat een ST1000 voor een Spirit 28 ondermaats is (ook al zou het volgens de fabriekopgave moeten kunnen).

Voor een 28 voet heb je de 2000+ nodig. Ik had op mijn etap 28 eerst ook een 1000+ maar die is tot 3 ton. Mijn boot weegt 3 ton als hij leeg is. De 2000 doet het wat vlotter en heeft ook een andere overbrenging. Het enige voordeel van de overbrenging van de 1000 is dat je er effectief je helmstok mee kan vastzetten. De 2000 kan dit niet, als de helmstok er fameus aan trekt zie je hem in of uitschuiven.

Hallo Gallus,

Zoals je zelf ook al aangeeft, laat je de helmstok bij voor de wind flinke uitslagen maken. De stuurautomaat wil dat ook, maar dat kost dan wel stroom. Er zitten 2 instellingen in die je kunnen helpen. Een is voor seastate, de ander is algemene nauwkeurigheid. Daar zou je mee kunnen spelen.

Aan de andere kant mist zo'n helmstok apparaat ook gewoon een aantal sensoren om goed te kunnen sturen. Een net wat duurdere heeft een beter kompas, en een gyroscoop. Vooral die laatste zorgt ervoor dat de automaat veel eerder door heeft dat er iets aan het gebeuren is, waardoor hij eerder reageert en daardoor minder hard hoeft te werken. Mijn boot heeft een stuurwiel, waardoor ik tot zo'n ding veroordeeld ben. Achteraf ben ik daar dankbaar voor.

En voor de wind is altijd lastig voor welke zelfsturing dan ook. Zoals je zelf aan aangeeft, zijn de benodigde uitslagen groot, de krachten in de zeilen relatief klein. Ook een windvaan zal daar moeite mee hebben, voor zover ik begrepen heb.

Volgens mij heb de je volgende keuzes: Zelf sturen, of je er niet meer aan storen.

Succes.

Heeft het mogelijk te licht zijn van de stuurautomaat iets te maken met het gedurig actief zijn van de automaat?
Ik zoek het dan ook eerder in zeilbalans. Een boot in balans is met twee vingers te besturen, dus ook met een lichte automaat.

Ehm, ook voor de wind, met een flinke deining op de kont?

Dat is het moment dat TS zich ergert aan de stuurautomaat.

Het gaat niet zozeer om de kracht, maar over de roer uitslagen.

Ik heb toch meer het idee dat het het probleem van het kompas in de stuurautomaat is. Mijn (wat oudere) TP5000 heeft precies hetzelfde probleem, op relatief vlak water stuurt hij prima, maar zodra er wat deining is word hij overactief, hij reageert terwijl hij dat beter niet zou kunnen doen (dit heb ik ook op de Il Cigno geconstateerd tijdens de pinkstertrip, weet even niet meer welk type dit was).

Naar mijn idee heeft zeil trim / kracht van de automaat hier weinig mee te maken (mijn boot en de Il Cigno sturen heel licht), maar beïnvloed de deining (hellingswisselingen) de werking van het kompas in negatieve zin. Op de Il Cigno hielp het als je hem op de windsensor liet sturen (die optie heb ik zelf helaas niet).

Oplossing zou dus of een windsensor aansluiten of een beter extern hellinggecompenseerd kompas / gyro aansluiten zijn.
(in een ander draadje wordt hier aangewerkt zag ik , helaas valt er op mijn TP5000 niet zomaar wat aan te sluiten)

Je kunt de automaat ruime wind ook een beetje het leven makkelijker maken. Een genua die prima ruim staat, maar in de golven steeds net een beetje klappert bovenin geeft steeds met pieken zeildruk. Zet de genua iets verder door dan optimaal, stabiliseer je giek met neerhouder/overloop zodat er niks meedeinsd met de golven. Zet de grootschoot iets verder doordan je normaal zou doen om de boot wat helling en winddruk te geven, zodat golven een mindere factor zijn.

Als ik ruimwinds even weg moet van het roer steek ik de boot soms gewoon een paar graden hoger tot ze wat stabieler ligt, doe mn ding en val weer af. Niets irritanter dan een stuurautomaat die besluit te gijpen als je net even over de railing staat te sassen.

ja ik ben het eens met Joop.
Mijn stuurautomaat (spx5) kan een boot van 6 ton besturen.
en de Loper weegt maar de helft. Tevens is een gyro compas aangesloten.

Ik heb hetzelfde probleem dat bij ruime wind met deining de automaat te veel reageert. Zelf stuur je veel slimmer en handiger.
Het enige wat ik kan doen is met de instellingen de automaat minder gevoelig zetten. Ook aan de wind heeft dat veel invloed. Bij een lagere instelling en goede trim beweegt de motor dan amper.

Maar in deining met ruime wind zal de boot onder helling steeds zijn koers veranderen en de automaat corrigeert dat. continue, beide kanten van de deining tegengesteld. Je wordt inderdaad helemaal gek van dat getrek en geduw van de motor.
ook al staat er precies genoeg zeil en staan de schoten optimaal.

Eigenlijk zou de automaat snel moeten meten op het moment dat de boot horizontaal ligt. en dan corrigeren. En onder helling gewoon niks doen.
Het blijft een moeilijk verhaal.

Tja, blijft moeilijk met een tiller-automaat. De oplossing is een onderdekse pilot monteren.
Dan ben je echt van slecht gedrag af op ruime koersen. Erg goed systeem is de NKE pilot.
Ik gebruik zelf een SPX 30 van Raymarine. Stuurt onder alle (!) omstandigheden loepzuiver.
Het probleem is alleen dat zo´n pilot dan wellicht prijziger is dan de hele boot....
Goede optie twee: windvaanstuurinrichting monteren, eventueel in combi met die 1000.
Geeft een enorme verbetering. Dus zoeken naar een gebruikte Navik!

H

ik heb de X10 course computer erbij met gyro. maar dus niet goed bij deining en ruime wind. dwz hij doet erg zn best, en stuurt zich helemaal het laplazarus dan.

Met zeiltrim valt er inderdaad niet veel op te lossen in de deining. Een stuurautomaat zal continue blijven reageren, tenzij deze zelflerend is, en een gyro-tje erin heeft zitten, bijvoorkeur extern.

Dan kom je al bij de automaten terecht waar H.Vogel het ook over heeft, en die kosten zomaar in de orde van grootte van 3.000 tot wel 7.000 euro. Als dat het je waard is om nagenoeg geen roer correcties meer te hebben en enorm op je energie voorraad te besparen, dan zijn deze het overwegen zeker waard.
Maar voor minder geld koop je een zonnepaneel, en die kan dan ook goed je automaat bijhouden. Als je dat zou doen, dan is het niet meer dan irritant dat er zoveel gestuurd word.
Ook voor minder geld heb je een windvaan voor een 28 voeter.

Zelf hebben we min of meer gedwongen een onderdekse stuurautomaat vanwege de maat van de boot, en wij hebben voor de zelflerende automaat van Furuno gekozen, met een drive van Jefa, en een extern gyrogestabiliseerd kompas van Simrad. Een fantastische combinatie waar we al vele duizenden mijlen zeer veel plezier van gehad hebben, en die over het algemeen minder dan 10W aan stroom vraagt van het systeem. Tijdens zeer slecht weer en hoge deining wil dit nog wel eens oplopen tot 40 of zelfs 50W, maar dat zijn altijd korte momenten.

Met dure zelflerende automaten verminder je de activiteiten van een autopilot misschien iets, maar ook niet echt. Dat bootje wordt nu eenmaal van zijn koers af gegooid door die achterop komende zeeën. Dus er moet activiteit blijven om dat te corrigeren. Dat hoort nu eenmaal bij golven van achteren.

De oorzaak dat die boot helemaal van zijn koers afgegooid wordt is natuurlijk dat de golf ruimschoots de tijd daarvoor heeft omdat je min of meer met de golf meevaart. Met golven van voren is het een poep en een scheet en dan is de golf onder je boot door: tekort om die boot echt ver van zijn koers af te gooien.

Ruimere koersen zijn vermoeiend om met de hand te sturen. Dat geldt dus ook voor de automaat. Met meer druk in de zeilen kan je het spul wat stabieler maken, is hier boven al uitgelegd, maar strak met een pink sturen zoals bij aan de wind zal met geen enkele boot lukken, zeker niet met wat deining. Als ik met het handje ruime koersen vaar reageer ik niet op elke koersverandering, ik zeil ten slotte voor mij ontspanning. Mijn boot vaart dus wat slingerend, iets van tussen +10 en -10 graden tov de gewenste koers. Het lukt bij mij om de automaat wat rustiger te krijgen door de gain/versterking lager in te stellen. Dan reageert de automaat ook minder direct op een koersverandering. Resultaat: automaat is rustiger, minder stroomverbruik en een wat slingerende koers. Maar strak als aan de wind zal het bij ruime koersen nooit worden.

Als het kan ga ik soms wat hoger varen om de automaat rustiger te laten sturen. Je legt dan wel wat meer afstand af maar ik vaar voor mijn ontspanning.

tdomarine.com/html/autopilots1.html

Zie m'n youtuubje uit signature van 2:30 tot 3:15 eens: deining in kattegat met redelijke ruime wind. Gereefd grootzeil en HA fok. Automaat heeft het druk, maar kan het best goed aan, kijk maar naar de horizon: koers blijft eigenlijk erg goed vind ik.
En over zelflerend: daar praat RM onder andere al heel wat jaren (lees generaties autopilots) over, maar eerlijk gezegd geloof ik daar niet zo erg in..

Op het handje moet je ook continu sturen eigenlijk, als je dat niet doet ga je langzamer.. Enige is dat jij dingen aan voelt komen en dus subtiel kan sturen voor het gebeurt. De automaat stuurt pas als hij constateert dat het gebeurt en heeft daardoor wat meer roeruitslag nodig. Tenzij deze zelflerend is, dan gaat ie na een tijdje ook sturen voor er wat gebeurt dankzij de patroonherkenning.

Maar een automaat die stilstaat terwijl de boot beweegt, dat klopt gewoon niet en moet je dus ook niet nastreven Als je zelf zo stuurt moet je meer oefenen, dan zal je harder gaan..

Misschien moet je dat dan ook eens uitleggen aan al die meisjes en jongens die solo rond de wereld razen tijdens de Vendee.....
Natuurlijk zijn er stuurautomaten die patroonherkennend (zelflerend) zijn, en natuurlijk streef je naar zo weinig mogelijk roeruitslag. De vraag van TS was eigenlijk hoe hij dat gegier van z´n 1000 kan verminderen. Het antwoord is: probeer iets met zeiltrim, koers,
zeilopp., ga door het instellingenmenu of voeg een Navikje toe.

H

Harry, ik geloof graag dat de NKE en B&G stuurautomaten die tot tienduizenden euro's kosten mooie zelflerende eigenschappen hebben hoor!
Ik geloof alleen RM nooit zo erg..

har.vogel schreef : afgezien van de windvaan (geen ervaring mee), ben ik het niet met je eens. Als ik op mijn loper van alles probeer met zeiltrim helpt het echt niet. Door het al eerder aangevoerde probleem van de lange golven die langzaam onder je boot doortrekken.

Koers, inderdaad als je aan de wind gaat varen is het probleem opgelost.
maar als je de andere kant op moet is dat geen oplossing.
en op halve wind kan je ook niet afkruisen.

Bovendien: "A gentlemen never sails upwind" , wat moeten we daar dan mee?

Alles heeft zijn grens. Noreen is uitgerust met een NKE stuurautomaat van de voorlaatste generatie. Maar ruimwinds varend hoge bootsnelheid, en steile, wind tegen stroom golven, komt ook mijn NKE aan een grens. Het kan altijd beter.

Een belangrijke factoor is de snelheid waarmee gestuurd kan worden. Een roer wat traag van de ene kant naar de andere wordt bewogen, gaat het niet redden. Alle slimme elektronica ten spijt. Als je schip zwaar stuurt op de hand dan heeft de automaat het ook moeilijk. Probeer hier zo veel mogelijk te bereiken. Zeil trim, gewicht en gewicht verdeling. (Doe is voor de grap geen 100 liter water maar 30 in de tank. Geen 80 liter diezel)

Ligt je boot goed in balans en reageert ze snel op roeruitslag kun je met een kleine automaat nog wat bereiken. Eventueel door het punt waar de automaat op de helmstok zit dichter bij het roer te brengen.

Wil je echter wonderen. Tast dan diep in de buidel en koop de allerlaatste super duper van B&G of NKE. Kan echter meer kosten dan de boot zelf

har.vogel schreef :
Het is kiezen of delen: of de automaat giert en de boot gaat rechtdoor, of de boot giert en de automaat staat bijna stil. Toevallig weet ik een beetje hoe een Spirit 28 zeilt en dus zou ik die automaat zo agressief mogelijk laten sturen. Roer gaat erg licht en als je 'm op een beetje forse snelheid laat gaan op de golven van achter ben je 'm zomaar kwijt. Spinnakeren is niet voor niets heel hard werken voor de stuurman vanaf 5 bft, de boot gaat dan rollen als een gek.

Vwb die Vendee jongens en meisjes: volgens mij trimmen die zodat de boot zo hard mogelijk gaat en laten dan de automaat zo sturen dat de boot ook zo hard mogelijk gaat. Van een open 40 weet ik dat bij de Raymarine ongeveer alles op maximaal staat als het flink waait en golft. Dan is die automaat continu en agressief aan het corrigeren, maar gaat de boot als een speer. Zelfde zie je op het filmpje van Sunday, de automaat staat geen moment stil.

De ST2000+ is naar mijn smaak te licht voor de il Cigno (29f, 4 ton). Op zee met flinke golven staat die inderdaad ook te gieren, of trekt het helemaal niet meer. De gewichtsopgaves van RM zijn dan ook leuk voor vlak water, maar voor op zee moet je een automaat hebben die minstens 1,5x het opgegeven bootgewicht aan kan. De SPX5 staat dan ook nog op mijn lijstje (maar daar staat nog meer op )