Onderwerp: Verhaaltje voor het slapengaan

Leuk die woord betekenissen.
Ik ben weer begonnen met de boekenserie Aubrey & Maturain ( van Patric O ´Brien ) en las net dat in die tijd, zeg maar de Napoleon periode quarantaine heel natuurlijk was. Zowat ieder eiland / haven had een quarantaine eiland. De plaag bestond toen nog. Heus niet zo lang geleden.

Berghout-2 schreef :

Berghout-2 schreef :
Het heet etymologie, en als je daar interesse in hebt, en in de rest van de Nederlandse Taal, kan ik je aanraden om lid te worden van het "Genootschap Onze Taal". Die geven een maandblad uit, geheten "Onze Taal", erg leuk en interessant om te lezen.

Over het Mariakaakje heb ik een verklaring gevonden van kaakje, en ook van het Mariakaakje. Dat blijkt gewoon uit het Indonesisch te komen...

Over Maria in het koekje is er ook een andere verklaring: koekje in Londen gemaakt in 1874 bij gelegenheid van het huwelijk van de groothertogin Maria Alexandrovna van Rusland met de Hertog van Edinburgh, Albert, de tweede zoon van koningin Victoria.

Jacht

Met de Kromhout naar d’n Antwerp.

Lang geleden, toen ik nog jong, arm en knap was (dat jong en knap is allang vervlogen) zou ik met de buren mee op vakantie. Varen met hun schip naar Antwerpen, samen met nog wat andere vrienden.
Het was een voormalig zeilend vrachtschip dat rond 1880 gebouwd was maar dat al vroeg, in 1918, werd verbouwd tot hypermodern motorschip.
De 2-cilinder Kromhout gloeikop stond er nog in, die met z’n 40 pk ruimschoots sterk genoeg was voor het schip van 25 meter.
Het schip was volledig stroomloos. De motor had geen stroom nodig, de boordlichten brandden op petroleum, de binnenverlichting werd verzorgd door gaslampen en de koelkast werkte op propaan. Als back-up voor de startlucht stond er een hogedrukfles van HoekLoos met technische lucht in de machinekamer.
Een marifoon was er dus niet, want we konden er geen vinden die op petroleum werkte.
We hadden wel GPS. Gerrie’s Peen Soep, ook wel genoemd Gruwelijke Peen Soep. We aten eenvoudig en kookten om de beurt, wat bijna altijd prima was. Alleen als Gerrie haar specialiteit ging maken, stamppot peen, dan roerde zij er op het laatst een halve fles azijn doorheen. Dat resulteerde in een zure soep-achtige oranje kotsbrij waar de meningen over verdeeld waren. Gerrie zelf vond het heerlijk, in tegenstelling tot alle andere overlevenden.

De buren hadden net een flinke verbouwing gedaan in de machinekamer. De uitlaat van de motor liep eerst recht naar boven, waar hij fantastisch mooie kringetjes blies bij elke slag. Maar na een dag varen was het hele dek zwart en spekglad van de oliespetters. Zo’n gloeikop is nou eenmaal een vieze vetklep.
De uitlaat, een pijp waar een Edammer kaas moeiteloos doorheen kon rollen, werd verlegd naar de kont waar hij vlak boven water uitmondde, schuin naar beneden gericht. Qua olietroep was dat een hele verbetering want die belandde nu gewoon in het water, maar we misten de mooie kringetjes wel.
Ook het brandstofsysteem werd helemaal gedemonteerd en nagekeken. Achteraf gezien is daar iets misgegaan maar daar kwamen we pas later achter.

We voeren dus van Rotterdam naar Antwerpen, een prachtige tocht. De Stoffel de Schildpadsluis (zoals later de Krammersluis genoemd werd, wegens het uiterst langzame schutproces) bestond nog niet, evenmin als de Oesterdam, maar we hadden het tij gunstig tot aan de Kreekraksluizen.

We voeren België binnen. Geen van ons had ooit hier gevaren en we hadden geen flauw benul van de regels en gewoonten. We hadden natuurlijk wel onze paspoorten bij ons, en vooraf een bultje guldens bij een bank omgewisseld in franken.
Het viel direct op: alles was daar vuil, vervallen en grauw-roestkleurig. Er dreef een dikke laag olie op het water en het stonk vreselijk.

Ongehinderd gleden we het industriegebied binnen en het werd tijd om een rustig plekje voor de nacht te zoeken.
Midden in alle rommelige bedrijvigheid zagen we een kade die er heel rustig bijlag. Perfect voor de nacht! We knoopten vast, motor uit, biertje open.
In de verte naderde een grote havendienstboot. Op rompsnelheid. Hij voer recht op ons af. Bleef recht op ons afvaren, met een boeg- en hekgolf van anderhalve meter. Vlak naast ons ging hij vol in de rem en legde nonchalant aan voor onze kop.
Ons schip lag zó te rollen dat de kim en de koppen van de bolders met kracht tegen de kade sloegen. Snel lieten we bandjes onder water zakken om de kim te beschermen, en elke keer dat zo’n bandje klem kwam, spoot het water er metershoog uit. We konden amper op de been blijven in deze wildwaterbaan.
Nog natrillend en -scheldend dachten we dat deze idioot de enige was.
Na een slok bier zagen we nòg een grote havendienstboot op rompsnelheid naderen. En nog een. En nog twee. En nog drie. Plotseling beseften we dat we op een erg foute plek lagen, de plek waar de havendienst z’n personeel wisselt. Tering, wegwezen!
Buurman dook de machinekamer in om de ouwe Kromhout aan de praat te helpen. Gasbranders aan op de koppen, voorsmeren, tornen, brandstof inpompen, snelsnelsnel want we moeten wegwegweg gvd! Terwijl de kim en de bolders alweer tegen de kade sloegen van de volgende hekgolf, gaf hij een dot startlucht. De motor sloeg op 1 cilinder aan, de andere weigerde. Maakt niet uit, touwen los en weg uit deze hel! Die tweede cilinder komt straks wel.

Terwijl ik op het achterdek het schip van de kade wegstuurde, stookte buurman de gloeikop van de tweede cilinder weer heet, luid scheldend in het zwaar rollende schip. Al die tijd werd er wel brandstof ingespoten, die onverbrand in het uitlaatsysteem terecht kwam. Na een minuut of tien, ik keek toevallig net achterom, klonk een daverende knal en spoot er een dikke straal vuur uit de uitlaat die als een vlammenwerper tien meter over de dikke olielaag op het water veegde. Meteen liep de motor op beide cilinders.

Nog nascheldend maar toch opgelucht gleden we het Kattendijkdok in. We wilden naar het Bonapartedok, maar de brug zou pas de volgende dag draaien.
We besloten om langzij te schieten bij een oude spits. De houtjes en bandjes hingen al buiten, ik trok de keerkoppeling in z’n vrij. Terwijl de spring werd overgezet trok ik de grote pook in z’n achteruit en TSJOMP! viel de motor met een klap stil. K*t! We stopten af op de spring en knoopten het schip verder vast.
Meteen gingen we op onderzoek uit wat er aan de hand was. De motor was goed te tornen, dus dat was het niet. Maar de schroefas zat muurvast.
We schakelden de keerkoppeling in z’n vooruit (dat kan met zo’n oude mechanische BREVO) en probeerden met veel kracht op het tornijzer in het vliegwiel beweging in de schroefas te krijgen, linksom en rechtsom. Tevergeefs.
Blijkbaar zat er “iets” in de schroef.
Iemand moest het water in om de zaak te onderzoeken. Dat stinkende water, met die vingerdikke laag olie er op.
We gooiden de munt. Ik won. Ik mocht er in.
Terwijl een grote ketel water op de kachel werd gezet voor de rituele reiniging na de doop, ging ik te water (of onder de olie?). Al gauw voelde ik dat er een balkje hout van een meter lang, horizontaal dwars op de hak lag met een schroefblad precies in het midden er ingedrukt. Geen beweging in te krijgen.
Aan dunne touwtjes werden mij een vuistje en een koudbeitel aangereikt, waarmee ik onder water splinter voor splinter het houtje wegtikte, al zwemmend, watertrappelend en lucht happend. Na een uur of zo was ik eindelijk zover dat er beweging in kwam.
Daarna wachtte mij de welverdiende teil vol warm water, veel zeep en een pot bier.
De volgende dag bereikten we zonder problemen het Bonapartedok waarna we langdurig en grondig Antwerpen onveilig maakten.

Wim.

O ja, dat brandstofsysteem. We kwamen er achter dat de gaten voor de sproeiers (een gloeikop heeft nog geen verstuivers) met de hand geboord waren, de ene wat dieper dan de andere. De sproeiers zijn kennelijk daarna op maat gemaakt. En bij de hermontage had buurman ze dus verwisseld, waardoor de ene sproeier niet meer tegen het gloeipunt spoot met de beschreven problemen tot gevolg.

Wat een verhaal,

Prachtige verhalen allemaal hier!

Schroefas.

Berghout z´n prachtige verhalen zorgen er altijd voor dat bij mij vergeten zaken boven komen drijven. Ik schrijf ze dan op of spreek ze in voor ?? wie weet, misschien mijn kleinkinderen. Of gewoon voor mezelf als ik straks achter de geraniums zit en ik veel vergeet.

Net als Berghout ben ik in het vieze oliewater terecht gekomen. Ik werkte toen op een scheepswerf /machinefabriek waar ik Manus van alles was. Mijn hoofdtaak was industrieel landmeten, maar omdat daar niet altijd werk voor was moest ik ook aan de tekentafel staan en kwaliteitscontrole doen.
Een binnenschip lag in de haven van Gent, had een gebroken schroefas. Het binnenscheepje was deels geladen en een duiker had de schroefas “ getrokken “
Vraag me niet hoe ze dat doen, ik weet het niet. Die duikers van toen hadden bronzen helmen, een compleet dicht pak en loden zolen. Het water toen was eigenlijk verdund chemisch afval met een olielaag bovenop. Een van die duikers heeft me eens verteld dat daar op de bodem een 4 meter dikke laag superdunne modder lag zodat je soms dagen moest zoeken om een verloren schroef te vinden. Zwemmend door de dunne poep.
Ik kreeg opdracht de twee bussen te gaan meten om een nieuwe schroefas te draaien. Ik had reeds een werkschets gemaakt van de nu uit twee delen zijnde schroefas, moest echter de binnendiameter van de bussen meten want zo vertelde men mij, de oude schroefas had zoveel speling dat ze gebroken was. Je had indertijd schippers die smeerden en schippers die niet smeerden. Die laatste deden drie jaar met een schroefas-bussen, de andere tientallen jaren.
Dus ik rijd naar het scheepje. Ik weet niet meer zeker maar ik meen dat het nummer twee in een rijtje van drie lag en men had deels ontladen zodat de kont omhoog stak. Ikke aan boord. De schipper was een oude man met een breuk, hij kon nauwelijks lopen met dat ding in z´n broek. Wij langs een piepklein luikje en een ijzeren laddertje in de machinekamer. Daar was het binnenste schroefaslager in de schroefkoker. Er was een plank hout tegen de bus gedrukt met een dikke stok tot tegen het “ zwijn ” Dat zwijn was een stuwdrugklager / keerkoppeling denk ik. Er sijpelde water uit de schroefkoker langs het plankje. Ik was bepaald niet happig om die stok en het plankje weg te slaan om bij de bus te komen. Want we zaten onder de waterlijn en er sijpelde water.
Ik zeg tegen die schipper dat ik het niet vertrouw, hij begint te vloeken en sakkeren, verteld dat de duiker aan de buitenkant een prop in de schroefkoker heeft geslagen, dat er niks kan gebeuren. Dat alles in sappig dialect, zijn woord voor die prop durf ik niet eens te schrijven.
Ik weet nog dat ik stond te denken “ die ouwe met zijn breuk kan nooit snel genoeg op dat laddertje en door dat luik als hier een bovenbeen dikke straal water naar binnen spuit “
Maar denken was niks voor die ouwe, die rukte de stok weg, er kwam een flinke zwalp water binnen maar dan stopte het. Dus die prop zat er wel degelijk in.
Heb dan de binnenbus opgemeten, plank terug, stok er tussen geslagen, en toen moest ik de buitenbus meten. Van op het buurschip kon ik zien dat de bus / schroefkoker ongeveer een halve meter onder water zat. Ik heb dan touwen geknoopt tussen de twee buurschepen zodat ik op die touwen kruipend / liggend tot bij de schroefkoker kon. Een stuk drijfhout over de touwen, mijn oksel over dat hout, beide voeten over de touwen gehaakt, dan moest die prop er uit. En die zat vast.
Met een enorme tang van de oude schipper wrikken tot de prop los kwam. Geen instroom dus de binnenplank zat goed. Meten. Met een binnenmicrometer op het gevoel. Een halve meter onder water, terwijl ik tot ongeveer de helft van mijn romp min of meer horizontaal in de gore troep hing. Niet makkelijk maar ik had ervaring. En dan, toen ik eigenlijk zowat klaar was en wilde terug klimmen passeerde een binnenschip. Ergens moet iets geschoven zijn, er stond misschien geen spring, de afstand tussen de beide buurschepen werd kleiner, ik werd netjes langzaam ondergedompeld. Kon nog net m´n kop boven water houden.
Ik hoorde de ouwe gieren van het lachen, was zo pissig op die vent, die had geluk dat ik niet bij hem kon.

Verhaal geplaatst. Niet iedereen gebruikt Open Office.

Test

Twee pracht verhalen!
Wim en Old Bawley, allebei bedankt.

Nou en of. Dit zijn de bijdragen waar ik blij van word: mooie verhalen, bloemrijk geschreven.

Mooie verhalen mannen!
Die steekvlam zie ik zo voor me

Bovenste Dode Punt.

Ik lag voor dood. Dertien keer achter elkaar heb ik alles gegeven om de k*t-Deutz aan te slingeren. Dertien keer een uiterste inspanning. Dertien keer tevergeefs.

De eerste jaren van z’n bestaan (vanaf 1983) werden de lieren van de werf aangedreven door een liggende Deutz uit 1929, die via een vertraging en koppelingen een lange dikke as kon laten draaien. Elke lier kon afzonderlijk aan of van de as gekoppeld worden.

Het was een Deutz MIH 428, ééncilinder 18 pk bij maximaal 540 omw/min. Een cilinderinhoud van 6370 cc, een vliegwiel van 1,30 meter, totaal gewicht slechts 1555 kilo (kale lege motor).
Dat kreng moest dus aangeslingerd worden bij elke hellingbeurt.
Het startritueel voltrok zich zo: eerst een check of er genoeg brandstof in de tank zat. Wij draaiden op gewone diesel, maar de motor kon ook lopen op petroleum, sla-olie, zonnebloem-, palm- of raapzaadolie. Als ‘t maar kon fikken en min of meer vloeibaar was.
Dan keken we naar het oliepeil in de smeerautomaat, dat is een gietijzeren bakje waar om de zoveel tijd een paar druppels smeerolie uitkomen, die hun weg vinden naar de zuiger en de big-endlager.
Daarna keken we of er genoeg olie zat in de beide reservoirs van de krukassmering; de beide hoofdlagers werden gesmeerd door een ringsmering.
Vervolgens goten we de koelwaterbak vol met ongeveer 80 liter heet water.
De koeling van de motor was ongelofelijk simpel. De liggende cilinder lag in een gietijzeren bak die vol water hoort te zitten. Als de motor draait, raakt dat water op een gegeven moment aan de kook. Dat is alles. De motor kan dus nooit heter worden dan 100 graden. Af en toe moet er een puts water worden bijgegoten om het verdampte water aan te vullen, want de cilinder moet wel nat blijven. En eens in de tien, twintig jaar moet er kalk gebikt worden.

We goten er heet i.p.v. koud water in, om het starten minder zwaar te maken.
Als het water er inzat, trokken we de lonthouder uit de kop, waardoor de motor kon hijgen door dat gat. Met de hand gaven we dan de hogedruk inspuitpomp een flink aantal slagen zodat er al lekker wat brandstof op de zuiger kwam, dat liet ‘m lichter lopen. We checkten of de hulpverstuiver “kraakte”, ten teken van goed functioneren.
Dan gaven we alle losse smeerpunten een lekker dotje smeerolie, bijvoorbeeld de tuimelaars, de nokkenrollen, de regulator en de klepstelen. Die laatste kregen halfom smeerolie met gasolie, tegen vastkoeken. Twee Staufferpotjes kregen een slagje om vet te verspreiden.
Daarna gaven we met het handeltje op de smeerautomaat een stuk of twintig slagen om smeerolie naar de cilinder en het big-end te sturen.

Dan gingen we tornen. De kruk werd op de klauw van de krukas gezet en dan draaiden we het vliegwiel een slag of 20, 30 rond om de olie goed te verspreiden. De motor hijgde dan door het lontgat.
Vervolgens stopten we een lontje in de lonthouder. Dat moest heel zorgvuldig gebeuren. Eenmaal is zo’n lontje er in de motor uitgevallen en klemgeraakt in de uitlaatklep, toen moest de hele kop van de motor af, een klus van een dag.
De lonthouder werd dan met het lontje diep in de kop gestoken en met veel gevoel handvast gedraaid. Niet te vast, want dan gaat de zaak stuk, niet te los want dan vliegt de lonthouder als een kogel om je oren na de start.

Dan was het diep ademhalen. Zen. Zzzzennnnn. De kruk in de klauw, elkaar diep in de ogen kijken. Piet stond met de decompressiehandel in z’n handen. En dan de krachtexplosie, ik gaf àlles om het vliegwiel op toeren te krijgen. Vier keer rond, zes keer, nòg iets sneller, acht keer en de brul: “JAAA!” Piet gooide de decompressiehandel over de kop en de motor deed puf..puf.....pufffff.......pfffff, zuchttttt.... Kut.
Nog een keer. Nieuw lontje. Sterretjes voor m’n ogen. Tweede poging. Pfffffff, zucht....
Pas de veertiende poging deed de motor puf...POK.......POK...POK..POK POKPOKPOK enz. waarna ik nakreunend de hulpverstuiver dichtdraaide.

De motor was, voordat-ie geplaatst is, helemaal nagekeken door Deutz-Sluisjesdijk, de onder schippers beroemde vestiging aan de Waalhaven, gratis, als vriendendienst. Ze hadden er lol in, zo’n oud ding. De verbrande uitlaatklep was niet meer te krijgen, dus hebben ze na lang zoeken een oude Brons klep gevonden die met een beetje creatief draaiwerk precies paste.
Maar we hadden een klacht. Een startklacht.
Meneer Vlieg kwam (of was het meneer Snoek, dat ben ik na al die jaren vergeten. In ieder geval een van die twee dieren). Hij was al gepensioneerd maar vond het klooien aan die ouwe dingen veuls te leuk.
Hij hoorde ons aan, deed een paar vlotte checks en zei toen: “Zet de inspuiting maar op 30 voor”. Ik sputterde wat tegen en zei dat ik het inspuitmoment precies volgens het boekje (uit 1925) op 20 graden voor het Bovenste Dode Punt had gezet. “Nee, zet ‘m maar gewoon op 30”, zei hij.
“Ja maar, dat is wel heel veel” probeerde ik. “30!”, zei hij en vertrok.
Twee uur later stond hij op 30 graden voor BDP. Het water in de koelbak was koud. Ik gaf een slinger, kreeg ‘m maar nèt door het dode punt heen en..... POK....POK..POK.POKPOKPOKPOK!!!!

We hebben nooit meer startproblemen gehad.
Nou ja, één maal, toen sloeg de motor nog sneller aan dan ik verwachtte. Ik gaf net nog een extra zetje, de startkruk schoot van de krukas en slingerde zo hard weg, rakelings langs mijn hoofd, dat hij dwars door de houten vloer sloeg.


Na negen jaren vertrok ik naar een ander oord en nam afscheid van het fijne oude Deutzje.
Kort daarna werd-ie aan de kant geschoven en kwam er een elektromotor met een gewone aan/uitschakelaar. De barbaren!

Wim.

Een paar foto's van een zusje van de Deutz. Deze ligt in een klipper.

Weer leuk verhaal en leuke foto's, Wim.
Welterusten.

Dank Wim, hij is weer fijn.

Allemaal zo herkenbaar.
Dankjewel.

Mooi verhaal Berghout. Jammer dat je er geen beelden bij hebt, hoewel je heel beeldend vertelt.

Ik kijk op Youtube vaak naar filmpjes van dit soort motoren, en ben ook naar verschillende bijeenkomsten van liefhebbers van stationaire motoren geweest. En uiteraard het Motorenmuseum in Nieuwe Niedorp, daar staan er een hoop bij elkaar, en vele daarvan draaien ook nog regelmatig. Prachtig om te zien, vaak inderdaad een hele operatie om te starten. Maar als het dan draait, wat een prachtgeluid...

Zo rond 1975 zat ik bij de zeeverkenners in Velsen Noord, en we hadden daar een tjalk als wachtschip. Daarin stond een 24-liter tweecylinder met gasgestookte gloeikoppen. Ook die motor werd met de hand gestart, met een spaak het vliegwiel tornen, en dan met de slinger starten. Dat ging lang niet altijd in één keer, en ik heb aardig wat vloeken geleerd destijds. Op een gegeven dag kon die oude motor worden geruild tegen een moderne, elektrisch gestarte zescylinder. Die deed het altijd, was veel sterker, maar het geluid was niet meer wat het hoorde te zijn...

Mooi verhaal weer!
Ik heb geen verstand van die langzaamlopers; waarom was starten op startlucht geen optie voor deze motor?

Vlieter1 schreef :
Die optie was er gelukkig wel. Na een jaar of twee kregen we een oude doch gave luchtfles, waarna we op lucht konden starten als de fles niet was leeggelopen
We konden in eerste instantie alleen maar lucht laden via de compressiedruk van de motor.
Weer later kochten we een hoge druk compressor (30 bar) op krachtstroom, en toen werd het leven opeens een stuk makkelijker.
Wim.

Heel mooi verhaal! Ik weet niet of het een Deutz was, maar met een 1 cylinder diesel (liggende cilinder) werd in een oude Rijnaak elektriciteit opgewekt. Via een aftak as kon een schroef worden aangedreven die zijdelings naast de boot hing.
Ook hier moest de cilinder volgegoten worden met water en dan kwam er een soort kachelpijp op te staan waarin de waterdamp van de cilinder condenseerde en als druppels terug liep in de cilinder koelmantel. Dat scheelde dan weer het aanvullen met water.
Schoonmaken van de koelmantel... gewoon een pak soda toevoegen en dan kwam er na gebruik een partij bagger uit, niet te filmen. Daar ging een bok nog van over z'n nek. De watermantel was dan wel een stuk schoner!

Die aftak as heet een zg lamme arm

Morgen is het de langste dag.
Voor mij heeft dat sinds 7 jaar een bijzondere betekenis.
Ik heb er een tijdje over getwijfeld of ik het volgende verhaal hier zal plaatsen, want het is nogal persoonlijk en heeft niets met zeilen te maken.
Ik hoop (en verwacht) dat er wel enkele forumleden zijn die het toch kunnen waarderen. Ook bij zeilen zijn er prettige en minder prettige ervaringen, net als in het echte leven.

Wim.

Zonnewende 2013

Het is de langste dag.
Je ziet er piekfijn uit, als altijd, met een zachte glimlach op je rood gestifte lippen. Mijn jongere zus, de knappe, lange vrouw bij wie de haute-couture als gegoten zit.
Onder je kist staan zes paar schoenen van Jan Jansen. Er naast hangt je stijlvolle Dries van Notenjas.
De zaal zit vol met verbijsterde mensen.

Vorige week belde je mij: “Ik heb de spullen in huis en ga het vandaag doen”.
Ik vroeg of je op mij wilde wachten, zei dat ik direct naar je toe zou komen.
We woonden ver uit elkaar, veel verder kan niet in ons land.
Drie lange uren later zagen we elkaar. Maar je was onmetelijk ver weg, onbereikbaar op je eigen planeet.
Ik vroeg of het echt nu moest, of het kon wachten, of er nog een andere mogelijkheid was, of er een andere uitweg was, maar kende de antwoorden al, zag ze in je ogen. Je was vastberaden.
We namen afscheid. Afscheid zoals het nooit genomen zou moeten worden. Je wilde dat ik er straks niet bij zou zijn. En ik reed weg, geen idee waarheen, een strand. Hoe lang was ik daar?

Even later, een leven later, vond ik je. Deze keer was het gelukt. Zoals altijd had je alles grondig voorbereid. Daar lag je, mijn mooie zuster, naar wie mensen bewonderend omkeken. Bij wie alles perfect was, die de liefste juf was van de hele stad, die iedereen bijstond met raad en daad en creatieve ideeën, die steeds het sprankelende middelpunt was van elk gezelschap, die maaltijden maakte als een professionele kok, die overal haar klaterlach rondstrooide alsof het altijd de langste zomerdag was.
Bijna niemand kende jouw andere kant, die lange duistere nacht die eeuwig in je hoofd zat, die je perfect wist te verbergen. Elke lange schoolvakantie werd je overweldigd door het zwarte spook en kwam je naar ons toe, een veilige haven. Soms konden we het verlichten, hadden we geweldige weken vol vrolijkheid, uitbundig eten, lange schaatstochten over de meren of strandwandelingen op Vlieland. Brulden we mee met Brandend Zand en Hou je echt nog van mij Rockin’ Billy met veel te veel wijn. Hadden we kramp in de kaken van het lachen.
Soms lukte dat niet. Bleef het spook sterker dan al het andere.
En dat spook werd langzaamaan steeds groter, sterker, zwarter. Te sterk en te zwart om zich te laten beteugelen door medicijnen en artsen en therapieën en gesprekken en vriendschappen en familiebanden.
Steeds vaker gebeurde het. Of je dat wilde of niet, steeds verder dreef je af, reisde je weer een stukje naar je eigen planeet, werd het contact moeilijker, nam je meer afscheid van ons, het leven, het licht.

Vandaag is het de langste dag, de zonnewende. Vanaf nu worden onze dagen alleen maar korter en donkerder.
Niet voor jou. Jij hebt onze zonnewende niet afgewacht. Je hebt je eigen planeet bereikt, bij je eigen zon.

Een heel ander soort verhaal, een verhaal dat een stilte achterlaat.
Je hebt een droeve geschiedenis heel mooi verwoord. Sterkte morgen.