Onderwerp: Expansievat bij indirect gekoelde motor?!

Hallo,

ik vroeg me af of een expansievat een technische "meerwaarde" geeft aan een motor, of niet. Een concreet voorbeeld: bij mijn zoektocht naar een groter zeiljacht zag ik dat er indirect gekoelde motoren zijn met maar ook zonder zo'n expansievat. Heeft het zin om zoiets achteraf bij te plaatsen, of eerder niet?

Bedankt, Jeroen.

Interessant draadje, ga ik volgen. Ik heb namelijk een VP MD2030 zonder expansievat, terwijl ik weet dat er ook motoren met zo'n vat zijn uitgevoerd.

Ja dat heeft nut. Als je ervoor zorgt dat dit expansievat op een goed bereikbare en goed zichtbare plaats zit maakt dat de controle van je koelwaterpeil en het bijvullen een pak makkelijker. Bij mij zit er eentje op van een volkswagen of een audi. Ik geloof zelfs dat er in dat expansievat een vlotter zit die alarm geeft bij een te laag peil.

Ik begrijp dat je met zo'n expansievat makkelijker het koelvloeistofniveau (visueel) kan controleren, maar heeft zo'n vat ook een technische verbetering in zich, en daarmee bedoel ik of het koelsysteem in zo'n geval effectiever werkt/koelt of niet?

ik heb er geen verstand van, maar die koelvloeistof zet toch uit als het warm wordt?
waar blijft deze extra hoeveelheid dan zonder expansievat?
ton

Hermafrodiet schreef :
Bij een gesloten systeem zal de koelvloeistof aanzienlijk uitzetten. Bij onze 30Pk motor is dat rond de 0,5 á 1 liter. Als ik koud bijvul en het overstort vaatje bekijk scheelt dat dus. In ons geval kan een expansievatje dus niet ivm de hoogte.
Een expansie vaatje zogt dat er dus geen luchtbellen in je systeem komen en het niet meer koelt.

Voor het koeleffect heeft het absoluut geen nut. Het zorgt er wel voor dat bij hogere temperaturen er minder makkelijk koelvloeistof in de bilge geloosd wordt. Het zou trouwens kunnen dat je warmtewisselaar al een soort van geintegreerd expansievat heeft. Bij mijn motor is die wisselaar wat moeilijker bereikbaar en hebben ze daarom dat extra vat gemonteerd vermoed ik.

ik heb op de VP2030 een expansievaatje gemonteerd toen ik de boiler inbouwde. Die boiler zit boven de motor, en er gaat koelvloeistof doorheen.
Hoogste punt om bij te vullen moest dus omhoog, vandaar het vaatje.

Een paar weken geleden heb ik koelvloeistof vervangen ( na 2 jaar). Het stond na het vullen tot helemaal aan de dop van het vaatje, terwijl ik er precies evenveen in gedaan had als dat er eerst uitgekomen was, 4,5 liter. Kennelijk ergens lucht in het systeem dus.
Na een uurtje varen op de motor was het nivo weer normaal.
Dat zou ik zonder vaatje niet zo eenvoudig opgemerkt en opgelost hebben.

Volgens mij zegt de naam genoeg toch v.w.b het technisch nut ?

het woord zegt al genoeg lijkt mij, koelwater zet uit als het warm word en moet ergens kunnen uitzetten . de lucht in het vaatje word samengeperst .
werkt exact hetzelfde als bij een cv installatie.

Mijn boot heeft geen expansievat en ik mis dat wel! Inderdaad omdat je geen eenvoudige visuele controle hebt. Bij ontbreken van een expansievat vormt het volume rond en boven het huis van de WW eigenlijk de rol van expansievat: als ik deze helemaal aftop en de motor wordt warm, dan wordt het teveel er automatisch uitgegooid (en is het pijl daarna dus lager - op het normale niveau). "Pijlen" die je dan met je vingers of een stokje: vrij waardeloos dus.

Ik denk dat de noodzaak toeneemt met het hebben van een boiler (groter volume koelvloeistof dus meer uitzetting bij verschil koud/warm...

Achteraf plaatsen kan altijd en ik zou de boot er niet om laten liggen, vind het wel van netheid en een goede werf getuigen als het er wél in zit (als je een boiler hebt dan)...

een vaatje helemaal tot de rand afvullen is wel het domste wat je kan doen, het water kan niet verder uitzetten en zal ergens naar buiten persen door overdruk.
de meeste doppen hebben een overdrukventiel dus zal er ongetwijfeld koelwater verdwijnen.

vaatje half afvullen dus zodat het water kan uitzetten.

Dat moet je ook niet doen zonder overdrukventiel uiteraart. Lastige wanneer je géén vaatje hebt is het mininale niveau te weten te komen. De bundel dient altijd bevochtigd te zijn namelijk.

Zowiezo moet er ergens een mogelijkheid zijn om een teveel aan koelvloeistof drukloos af te voeren.
Wat ik mis in het verhaal is de mogelijkheid om het expansievaatje tevens als ontlucht mogelijkheid te benutten.
Daarvoor heb ik onderaan het vaatje (4 liter) een leiding naar een laag punt in het interne koelsysteem van ca. 15 mm. Bovenin de motor (MD17C), direct vòòr de thermostaat een leidinkje van 8 mm naar de bovenkant van het vaatje. De doortocht naar het vaatje is beperkt tot een gaatje van 4 mm. Daarmee bereik je dat in het vaatje geen koude hoeveelheid koelvloeistof blijft staan maar dat de inhoud beperkt meecirculeert en op temperatuur komt.
Daarmee voorkom je dat bij eventuele lekkages ineens een hoeveelheid koud koelmiddel terug naar de motor loopt. Kan een gescheurde cilinderkop opleveren door plotselinge afkoeling.
Weliswaar een beetje bewerkelijk om het systeem zo te maken, maar je hebt nooit last met ontluchten en heel simpel vullen van je interne koelsysteem.
Vr.groet, peter

Op de warmtewisselaar van de MD 2030 zit zo'n ouderwetse dop met een drukventiel. Een slangetje eraan voert overtollige koelvloeistof naar de bilge. Omdat je niet telkens die rommel wil opdweilen vul ik de warmtewisselaar gedeeltelijk. Daarbij staat de motor natuurlijk niet horizontaal, ik schat dat de pijpen in de wisselaar voor 2/3e bedekt zijn met koelvloeistof. Is dat spannend? Ik heb er nog nooit problemen door ondervonden.

Ja, werkt precies eender als bij de radiateur van een auto. Toch raad ik je aan om in eerste instantie het vat helemaal te vullen bij warme motor.
Je hebt dan eenmalig weer wat lekkage, maar dan weet je zeker dat er voldoende koelmiddel inzit en je koelercapaciteit volledig benut wordt.
Vr.groet, peter

Bij mij zit het op dezelfde wijze als bij Faran. Het is een drie cilinder BetaMarine. Ook met zo'n "ouderwetse" vuldop met overstort slangetje.

Is dit het bewuste tankje waar hierover wordt gesproken?





Deze had ik nog liggen met het idee om aan te sluiten op het koelvloeistof circuit.

Sorry, ik ken dit tankje niet.
Van Faran heb ik begrepen dat er een warmtewisselaar met overdruk vuldop als uitlaatspruitstuk wordt gebruikt. Misschien verkeerd begrepen?
Zo niet, bij toepassing van een dergelijke warmtewisselaar hoef je verder geen tankjes of expansievaatjes te gebruiken. Het overtollige koelmiddel ontwijkt éénmalig bij op temperatuur komen en daarna niet meer. Ook niet daarna weer bijvullen natuurlijk. Door afkoeling na het gebruik van de motor zal het peil in de warmtewisselaar dalen, maar dat is uiteraard normaal.
Vr.groet, peter

Die dop zit op de warmtewisselaar. Overigens is mijn (40 ltr) boiler naast de mast onder de bank op het vlak gemonteerd, dus het koelwater in de motor zit op het hoogste punt.

Faran,
Prima toch, dan ontlucht alles naar de motor, cq. warmtewisselaar, toe.
Zolang die boiler maar lager zit als de motor gaat het vanzelf goed.
Vr.groet, peter

Die slangen bevatten natuurlijk ook het nodige, 2x 4 meter, realiseer ik me nu. Dus eea zet toch wel uit bij verwarming.
Thanks!

Of je al dan niet een expansievat nodig hebt, is afhankelijk van de hoeveelheid koelvloeistof, en de daarbij horende uitzetting bij het warm worden.
Bij alleen een motor zal dit door de fabrikant zijn voorzien in het circuit van de koelvloeistof.
( zo is bij mijn motor aangegeven dat ik bij koude motor 1,5 cm ruimte moet hebben tussen het deksel en het deksel van de koelvloeistoftank. )

Als je ook een boiler hebt geïnstalleerd, ( die ook via de motor opgewarmd kan worden ), dan is er meer koelvloeistof in een afgesloten circuit, en dan zal een extra expansietank noodzakelijk zijn.

De installateur of de fabrikant kunnen je inlichten of je een expansietank nodig hebt.

Zonder informatie over de motor, de installatie etc. is er geen zinnig woord over te zeggen. Zoveel verschillende motoren, boiler al dan niet mee op het koelwatercircuit, lengte van de leidingen, etc. etc. etc..

Faran heeft het over een bestaand systeem dat kennelijk goed werkt.
Zodra je inderdaad erg veel "ruimte" in het systeeem bouwt, zou het kunnen dat bij het opwarmen van de motor na de start het koelmiddel de ruimte niet snel genoeg vult door uitzetting. Ik ben direct met je eens dat je dan wat extra ruimte wint met een expansietankje. Maar over het algemeen is de ruimte in zo'n spruitstuk dat tevens als expansietank dienst doet meer dan voldoende.
Vr.groet, peter

Interessant topic. Ikzelf ben hier namelijk ook nog mee aan klooien om een expansietankje te monteren op een timray tmd 58. Bij dit type motor zit een warmtewisselaar waar orgineel ook een drukdop op zat en dan een slangetje die het overtollig kan losen.

Deze dop is dichtgemaakt en een pijpje gemonteerd van 8 mm. ik heb een orgineel expansietankje gekocht bij timray daar zit een 15 mm aansluiting op onderaan de tank en boven in de tank een aansluiting voor 8 mm slangetje en een drukdop.

Ik heb afgekeken op de nieuwe tmd58 serie motoren hoe deze zat aangesloten. de 15m m leiding loopt naar het thermostaathuis en de 8 mm leiding naar de warmtewisselaar.

Echter als ik de motor laat lopen en deze nog niet warm is is de thermostaat nog gesloten en drukt die de koelvloeistof vervolgens naar het expansietankje en deze loost dan de koelvloeistof vervolgens weer door de drukdop.

Op welk punt kun je het beste de 15 mm leiding aansluiten, ik heb eventueel een aansluiting onderin de kop zitten met een aftap kraantje of onderin de warmtewisselaar waar orgineel nog een dop zit waar een anode in gemonteerd kan worden. Het gaat me ook om het vullen natuurlijk want het vullen via alleen de 8 mm leiding gaat moeizaam.

Jessejohn,
Het is heel lastig om je situatie van hieruit te beoordelen, maar ik denk dat de vulleiding van tankje naar systeem (15 mm zoals je schreef) op de verkeerde plaats op het koelsysteem is aangesloten. Die leiding moet nl aan de zuigzijde van de circulatiepomp zijn aangesloten, zodat er geen overdruk in die leiding heerst. De 8 mm leiding zorgt voor de ontluchting, maar de doortocht naar het expansietankje moet je wel een beetje beperken, zodat er niet teveel ongekoeld weer naar het systeem terugstroomt. Ik heb bij mij ergens een gaatje van 4 mm. Lucht gaat daar heel snel door maar vloeistof beperkt.
Vr.groet, peter