Onderwerp: nieuwbouw jol 9 voet

Deze winter ga ik een jolletje van 9 voet maken. Van een eerste versie heb ik de mallen bewaard en die gebruik ik ook nu weer. De bouwwijze wordt "overnaads epoxy", dus kiel en stevens van eiken en de huid van 6 mm multiplex. De huidgangen worden aan elkaar bevestigd, niet met koperen klinknagels, maar met "zomen"van epoxy. Als alles goed gaat wil ik van de romp een mal in polyester+glasvlies maken, zodat ik later nog eens een zelfde bootje kan maken in gewapend polyester. Wel alles afgetimmerd met hout. De lijnen van de boot komen van een opmeting van een spiegelsloep uit "Watercraft" uit het begin van de 20e eeuw van 20 voet, door mij omgeschaald met Photoshop naar 9 voet.



Ik zal proberen wekelijks de voortgang te melden.

Leuk scheepje en als 9 foot leuk als bijbootje , succes
Petet

jerry schreef : Interessant project!
De boot op de plaatjes ziet er prachtig uit. Is dit al de verschaalde tekening? De verhoudingen passen naar mijn idee goed bij een boot van 20 voet. Schaal je de zaak 1 op 1 om naar 9 voet, dan zal er toch (denk ik) iets aan de verhoudingen (lengte/breedte verhouding, hoogte van de boorden) moeten veranderen om een bruikbare 9-voets jol te krijgen.
Begrijp ik het goed dat je die omgeschaalde boot al eens hebt gebouwd? Dan zijn er dus ervaringgegevens. Benieuwd hoe die boot er in werkelijkheid uitziet.

--
stegman

@lodewijk stegman: ik heb alles omgeschaald, zodat er een bootje uit kwam met behoorlijke verhoudingen. Ik heb de maat van 9 voet gekozen omdat die, bij een breedte van 120 cm, nog net in mijn auto past en omdat ik die maat goed kan hanteren in mijn "werkplaats". Ook past er op die maat een zeiltje van een Optimist of Piraatje. Het omschalen deed ik als volgt: het spantenplan uit "Watercraft" ingescand, dus niet op schaal, daarna de waterlijnen gezet op 9 cm en de verticalen gezet op 13 cm, daarna alles schaal 1:5 geprint, opgemeten en op ware grootte op hardboard uitgezet. De langsdoorsnede werd ipv LOA 610 cm, LOA 270 cm en de spanten, die eigenlijk de "stations" zijn in de verhoudingen van het origineel op de goede afstand gezet.
Zo zag het bootje er destijds uit, voor ik het verkocht.

erg mooi Jerry! Succes!

jerry schreef : Bootje op de foto ziet er prima uit qua verhoudingen, dus dat verschalen is goed gelukt, geloof ik.
Als je trouwens vaker dit soort dingen wilt doen: ik kan je boeken van John Gardner (Building Classic Small Craft, in meerdere delen) aanbevelen. Elke boot in het boek is ingemeten in zogenaamde 'offsets', waardoor de lijnen met de hand of met een willekeurig tekenprogramma makkelijk zijn te reconstrueren. Echt een schat aan kleine bootjesplannen.

--
stegman

@lodewijk stegman. Ik gebruik verschillende boeken van Amazon, waaronder " building Small Boats" van Greg Russell. Veel wordt ook uitgegeven door "Wooden Boat" en "Camden Marine" ( McGrawHill Company) in de USA. John Gardner zal ik ook nog eens kopen; lijkt me een goede keuze.
Ik heb al eens overwogen een bibliotheek over botenbouw op te zetten op dit forum, naar analogie van Fer's "Handleidingen". Zijn er forummers die daar belangstelling voor hebben?

jerry schreef : Er is ontzettend veel te koop, wat dat betreft.
De boeken van Gardner zijn wat bouwtechnieken betreft niet heel sterk gericht op het bouwen met moderne materialen, maar het aardige is dat hij veel originele oude boten heeft opgemeten en op die manier veel varend erfgoed heeft gedocumenteerd.
Op een gegeven moment heb je zelf voldoende ervaring om basis van de offsets en de mallen die je daaruit kan afleiden, een origineel oud ontwerp na te bouwen in multiplex en epoxy, zonder dat je je toevlucht hoeft te nemen tot relatief dure bouwtekeningen die compleet zijn uitgewerkt. Het maken van plaatuitslagen of uitslagen van huidgangen blijft zonder daarvoor geschikte software een lastige klus, dus investeren in een cad-programma dat dit kan loont wel de moeite, als je dit vaker doet. Maar een complete uitgewerkte tekeningenset (eventueel met uitslagen op ware grootte) is soms al zo duur dat je de bedoelde software daarvan kan bekostigen.

--
stegman

Hi,

Mooi bootje Jerry. Leuk winterproject ook. Veel succes met bouwen.

Dit model sloep lijkt trouwens erg veel op de kapiteinssloep van Wajer. Daar zit iets meer zeeg in, geloof ik.





Het origineel van die sloep is een houten boot, maar ik weet niet precies welke. Het is wel grappig om te zien dat een polyester serieproduct verschillende gangen kan hebben links en rechts. Dat is het resultaat van het handwerk aan de oorspronkelijke sloep

Gr, Arent

@lodewijk stegman. Ik gebruik voor het uitslaan van de huidgangen van een overnaads bootje de oude methode met een lat van 50 mm breed als mal en daarop ( per spant ) de breedte van de gang afgetekend. Je kunt dwars op de lat ook korte stukjes lat schroeven voor de breedte van de gang ter plaatse van de spanten. Ook wordt de breedte wel vastgelegd met behulp van een passer met vaste instelling. Als ik een computer zou gebruiken moet ik ook op schaal 1:1 kunnen plotten. Lijkt me ( voor mij althans) niet eenvoudiger dan de oude methode.

jerry schreef : Als je op spanten en/of voldoende tijdelijke mallen bouwt kan het op die manier ook, natuurlijk, en voor een overnaadse boot of een boot met smalle huidgangen is op (tijdelijke) schotten of spanten bouwen de aangewezen methode.
Een (multi-) knikspant kun je met de stitch-and-glue methode echter vrijwel spantloos bouwen. De boot neemt door het hechten van de naden bijna automatisch de goede vorm aan. Je moet dan echter van tevoren de platen uitslaan.
Nee, dat hoeft niet. Veel van die programmatuur kan de platen/gangen op schaal tekenen, waarbij de maatvoering wordt aangegeven ten opzichte van rechte (en haakse) basislijn(en). Vervolgens kun je, zonder dat je daarvoor spanten of schotten nodig hebt, aan de hand van die lijnen en de maatvoering de platen/gangen op ware grootte uitslaan op een plaat multiplex.

--
stegman

jerry schreef :
Als ik later groot ben wil ik een Auk bouwen bij mijn schouw. Ooit stond er in de Spiegel van de Zeilvaart een artikel over de Caledonia Yawl, een ontwerp van Ian Oughtred, hij heeft meer mooie ontwerpen. Bij de bootbouwer in Steenbergen in Noord-Drenthe vind je veel informatie over het bouwen van houten bootjes en kun je materialen en gereedschappen kopen.

En die Fer-pagina over bootjes bouwen? DOEN!

Leuk.... een 9 voets jolletje, dit is zeker een volgertje

Jerry als je er een mal van maakt ga je dan meerdere rompjes maken?

Ik heb niks met polyester en overnaads maar in hout word het een prachtig scheepje als ik je eerdere model zie.

Zelf wil ik net zoiets alleen dan een 13 of 14 voet.


En bij het lezen van je topic heb ik meteen iets heel interesants geleerd
hoe je de gangen uitmeet. mbv een een strooklat en latten ten hoogte van de spanten
Nu wil ik alleen nog weten hoe je bij overnaadse bouw de zandstrook uitmeet.


Ik ga je zeker weer volgen
groeten Dyon.

@Dompkruiser: kijk eens op het internet: www.sunshine.johan-mulder.nl. Daar doet iemand verslag van de bouw van een sloep in de Bootbouwschool van Bert van Baar. Daar zie je ook hoe een huidgang wordt uitgemeten en er wordt geklonken met koper.
Ik wil ook wel eens weten hoe het is om een mal te maken en met polyester te werken, daarom dus. Of er daarna nog een polyester romp komt weet ik nog niet, misschien een volgend winterproject.

jerry schreef :
Bedenk wel, dat een bootje bouwen iets anders betekent, dan een model maken om een mal van te maken

De romp zelf zal we lossend worden. Bij een jolletje zoals dit heb je nog geen teruglopende lijnen, die het lossen moeilijker maken, hoewel het spiegeltje er op de tekening niet goed uit ziet.
Zorg wel voor voldoende ronde hoeken aan je huidgangen, anders is het een hel om het product in de mal te ontluchten.
Hetzelfde geldt voor bv de kielbalk/steven. En maak die in elk geval zo breed dat je er fatsoenlijk met een kwast en een ontluchtingsroller in kan komen. Let ook op de hoogte van de kielbalk; voor je het weet wordt het in de mal een raar, diep ding waar je bijna niet bij komt.
De schuurlijstjes op het eerdere bootje kunnen wel in polyester, maar dan moet je een deelbare mal maken. Ik neem aan, dat je zo ver nog niet was.

Dit soort fouten wordt door ontwerpers en niet-polyesterbewerkers aan de lopende band gemaakt.
En door ervaren polyestermensen zelfs ook nog

Als je advies wilt, mag je altijd een balletje opgooien

Gr, Arent

@Arent. Ik zie op jouw website dat je zelf polyester boten bouwt. Ik zal je adviezen, al is het wat vroeg, ter harte nemen. Dank daarvoor. Ik gebruik ook het Handboek Kunststoffen van Polyservice en ik zal ongetwijfeld nog op het internet wijsheid opdoen. De problemen die zich het maken van de mal kunnen voordoen realiseer ik mij, hoewel ik je zorg over de helling van de spiegel niet deel. De spiegel helt plm 15 gr naar buiten. Dat lost prima. Bij het mallen zitten er nog geen schuurlijsten of potdeksels aan de romp. Die worden van hout. Bij de detaillering van het bootje houd ik al rekening met de vorm van de kiel en de beide stevens. Nu eerst maar eens aan de gang met het hout.

jerry schreef :
dat zal Arent ook niet bedoelen, denk ik.
ik zou zeggen dat het risico meer zit in het feit dat de huid bovenaan de spiegel wat naar binnen valt.....

Klusbaasje schreef : duidelijk iets om rekening mee te houden.

Klusbaasje schreef :
Yup,

Spiegeltje valt iets naar binnen, als ik de tekening goed lees.
Dat lost niet, als je er van uit gaat, dat je het rompje omhoog uit de mal haalt. Dus, hoe sierlijk het ook is, 'tumblehome' op een polyester romp is niet handig

Gr Arent

deelmallen, of gebruiken jullie die niet in Heerenveen?

JRomkes schreef :
Ja, duh...

Dit soort fratsen en eigenwijzigheid van de ontwerper en de opdrachtgever leidde ooit tot een rompmal van een 33-ft motorboot, die in 7(!) stukken uit elkaar viel.
Was ook een onmogelijk ding om te bouwen trouwens.
Dat zal met het 9-voet jolletje vast meevallen

Gr, Arent

Een van de eerste projecten die ik deed was een mallenset van de Ferrari F40. Alles op het gebied van deelmallen heb je dan wel gehad....

Je kan overwegen de mal als deelmal uit te voeren. Het is iets meer werk, alhoewel het ook wel weer meevalt, en je kan je rompjes wat makkelijker lamineren. (2 helften, daarna mallen tegen elkaar en de helften aan elkaar plakken). In dat geval komt de vorm en strakheid van de kielbalk ook niet zo heel krap, en kom je met de spiegel ook goed uit. En je loopt geen gevaar van een "styreendeken" in je mal tijdens productie.

Herman schreef : jerry schreef :
Hier zie je mooi het verschil in benadering, dat vaak tot problemen leidt.
Herman benadert het project als polyester-product en probeert daar rekening mee te houden. Jerry is nog teveel houten-boten bouwer.

Als je inderdaad een mal wilt maken en daar leuk bootjes uit wilt bouwen, moet je denken zoals Herman, anders kom je voor verrassingen te staan. Niet-lossende vormen zijn daar het eerste struikelblok bij, maar zeker niet het laatste.

Leuk project zo, ik hoop dat dat voor Jerry ook zo is.

Gr, Arent

Niet lossende rompvormen en deelmallen zijn vrij normaal. 5-delige mallen zijn in de autobouw ook niks vreemds. Het begint pas interessant te worden als er profielen aan te pas komen, die je door middel van vacuüm moet ontvouwen om ze op elkaar te krijgen, omdat je er nooit met je handen of ander gereedschap bij komt

Ik vind het niet zo erg om ingewikkelde dingen te bouwen, als mensen mijn uurloon ook niet erg vinden

Wat is er mis met een houtbouwer? Misschien maak ik wel helemaal geen plastic mal met later een plastic boot van 9 voet. Als het niet blijkt te lossen kan ik altijd nog de mal in 2en zagen en een bootje in 2 delen maken. Sorry hoor, maar ik heb al vrij veel dingen gemald en afgegoten in gipsmallen en siliconenrubber. Ik houd er van om iets nieuws te proberen: uiteindelijk lukt het toch.