Onderwerp: Nog een roerblad.. Etap 28i dit keer.

Dat PU spul levert toch nauwelijks enige bijdrage aan de stevigheid, dus "who cares" als dat PU nat wordt of zelfs weg rot?
En bij mijn oude bootje zat ook een spleet in het roer waardoor er water bij het PU kon. PU zag er na vele jaren nog prima uit. Laten drogen, dichtgemaakt met glasmatjes en epoxy en klaar...
Maar goed, veel discussie over een klein detail van een mooi projectje

captain koek schreef :
Misschien levert het geen bijdrage aan de (trek)sterkte maar wel aan de stijfheid. Zie het maar als een sandwichdek t.o.v. een enkel laminaat dek met dezelfde laminaatdikte.

Het probleem als er water in een roer komt is dat dat in de winter kan bevriezen en daarbij zoals bekend zo'n 10% uitzet.
Dat is ook een oorzaak dat het PU ook op den duur wordt verpulvert waardoor er steeds meer water in het roer "past" wat uiteindelijk bij bevriezing zelfs de beide helften van het roer uit elkaar kan drukken.
Is natuurlijk wel een kwestie die vele jaren duurt.

Vandaar het belang van een schuim wat absoluut geen water opneemt.
Ad

Yellow Boat schreef : Dat is toch wel een belangrijk gevaar en bij mij de reden waarom het roer niet in het water blijft en ik een groot stuk van de winter niet kan zeilen. Al had ik slechts een vermoeden dat Etap PU schuim gebruikte (in het roer dan) was dit draadje de bevestiging.

Nou , zolang je in de winter überhaupt nog kunt zeilen en er dus geen ijs ligt is het water dau logischerwijze warmer dan 0 graden.
Alleen wat daarin ligt kan dus noot bevriezen , ook je roer niet.
Het ijs moet al erg dik zijn wil je roer bevriezen hoor. Normaliter vbevindt zich een groot deel in het water onder het ijs en dat "warmt" het roer door.
Sterker nog , als je het roer eraf haalt en aan boord laat zal het eerder bevriezen dan in het water
Dat is ook de reden dat een boot meestal niet vastvriest in het ijs maar er een smalle rand water of heel dun ijs rond de romp blijft .
Mijn boot blijft elk tweede jaar in het water en dat vriest nogal een flink dicht. Laatste keer (offficieel gemeten i.v.m. een schaatsmarathon) 34 cm.
Wat ik bedoelde was in de winterstalling (buiten).
Ad

Baasklusje schreef :
Nee, maar er is we een verschi tussen de kans op inwatering via een kitrand die 24/7 onder water zit, of via een kitrand die alleen bij het varen onder water wordt getrokken.

een watermolecuultje grijpt elke kans aan!

Sterker nog , juist nauwe spleten trekken als het ware het water naar binnen door de cappilaire werking van nauwe spleetjes.

Overigens heeft een watermolecuul dat helemaal niet nodig. Die kan ook doro intact polyester heen . Dat noemen ze dan osmose
En bij omgekeerde osmose maken ze gebruik van de afmetingen van een watermolecuul om zoet water uit zout water te kunnen maken.

Heb je trouwens eigenlijk wel een idee hoe groot zo'n molecuul is?
Is nl. 0,00000015 mm ofwel 0,00015 micron
Zo'n gaatje kun je niet eens zien. Zonder hulpmiddelen kun je hooguit iets van 20 micron zien (en dan moet je bar goeie ogen hebben) en dat zijn dus zo'n 300.000 watermoleculen
Ad

Een natte spons boven water is nog steeds een natte spons, en vriest in winterstalling nog steeds kapot, tenzij je afvoergaatjes gaat boren onderin het blad en het geluk hebt dat het voor de vorst voldoende gedroogd is. Vergaan schuim is dan een voordeel, dan loopt het roer tenminste direct leeg door het afvoergaatje. Blijft wel een beunoplossing voor een feitelijk kapot roer.

En aan een ingevroren liggende boot is het roer ook heus (deels) bevroren. Een nat roer is geen betere warmtegeleider dan het omringende water en kan dus even goed gedeeltelijk bevriezen.

Voor de rest is het inderdaad alleen maar wat extra kilo's, een nat roer ipv droog schuim.

roelb schreef : Dus juist als de aanhechting 'werkt' zit ie onder water. De kans op inwateren lijkt me gelijk, het gaat alleen wat langzamer.

Wat een optimisme

Ik snap eigenlijk niet waarom deze hele discussie over welke schuimsoort in het roer moet. Waarom niet het nieuwe roer direct gelamineerd van watervast multiplex om de R.V.S -roerpen ?? En dan desnoods een of twee laagjes epoxy met glasweefsel. Je had al een prachtig vormgegeven helft voor een nieuw roer van multiplex. E.e.a. had je de moeite gespaard van contra-mallen maken, schuim zoeken etc.
Mits goed behandeld is hout een prachtig materiaal.

Krullevaar schreef :
Je haalt me de woorden uit de mond.......
Een massief houten roer van WBP multiplex, langs de as volgegoten met epoxy en buitenom bekleed met glas en epoxy. Nooit meer water erin, nooit meer gaatjes boren en leeg laten lopen, nooit meer stukvriezen, veel buigstijver dan schuim met een polyester schilletje erom, en onder water nog lichter ook!

Oh ja, ik heb al zo'n roer

Tist schreef :
Als er één werf is die PU schuim veelvuldig gebruikt, dan is het Etap wel. Dat had je toch al lang geweten En uiteraard ook in het roer.
Het is overigens PU met gesloten cellen, niet die bouwmarkt rommel uit spuitbusjes. De gesloten cellen nemen geen water op (enfin, iets van een max. 3%), de bouwmarkt spullen zijn sponzen.

Ik heb op onze Etap het roer eens laten herstellen bij Vd Rest is Kats en zij hebben helaas goedkoop PU gebruikt, waardoor ik het nadien ergens op onze lange reis zelf heb moeten herdoen... met epoxy-schuim.

Mooi werk van TS!!

Ilex schreef :
Uiteraard kunje voor dit soort zaken alleen 2 componenten schuim met gesloten cellen gebruiken.
Probleem is alleen dat er tussen de cellen ook nog wat ruimte overblijft die niet altijd gesloten is.
En die 3% water kan ook bevriezen en de omringende cellen kapot drukken .
Als je dat maar genoeg jaren of vorstperiodes zijn gang laat gaan is het resultaat dus alsnog een spons.
Trouwens , die 3% zijn gegarandeerd gemeten onder laboratoriumomstandigheden en zullen i.h.a. echt niet gehaald worden.
In de praktijk zou me 2 of 3 keer zoveel helemaal niet verwonderen.
Ad

die 3% lucht kan je toch vervangen door impregneer epoxy? Die is water dun. Dan zal bevriezen ook geen probleem meer mogen zijn.

Baasklusje schreef :
Onder water lichter? Het SG van hout is toch echt fors hoger dan de 160kg/m3 schuim die ik nu in mijn roer stop. Het probleem van een houten kern is dat het roer geen positief drijfvermogen meer heeft maar aan de roerkoning gaat hangen. En dat betekent dat het lagersysteem daar wel op moet zijn afgestemd. Dat is bij mijn schip niet het geval, de constructie gaat er van uit dat het roer positief drijfvermogen heeft.

Het nieuwe roer heeft dat ook:

Volume 39 liter

Roerkoning 12kg
Glas ca 4kg
Epoxy hars + gelcoat ca 5kg
Schuim 160kg/m3 ca 5kg

Totaal ca 26kg op 39 liter waterverplaatsing.

Multiplex van hardhout heeft een SG van ca 800kg/m3.

Het totaalgewicht zou daarmee uitkomen op 45kg. Dan heb je dus een roerblad dat zinkt en in de lagers hangt. Om nog maar niet te spreken over de issues om het - met schip in het water - weer gemonteerd te krijgen.

Theorie is een ding, de werkelijkheid een ander......

Ik had een standaard roer (2 helften polyester, aluminium as van 74 mm, en schuim erin).
Dat zonk, kon ik merken aan hoe het in de lagers hing.
Aan de helmstok kon ik het optillen (paar mm) tot het onder tegen een lager aan ging.
Loslaten en het zakte weer naar beneden.

Nu heb ik een hechthouten roer met glas/epoxy eromheen Zit er alweer 10 jaar onder.
Het komt omhoog in zijn lagers, niet veel, maar het drijft zachtjes omhoog tegen het taatslager.
Die lagers (3 stuks) kunnen overigens zowel een drijvend als een zinkend roer aan.

Dus.... ik weet wel wat drijft en wat niet

Komt vooral omdat het plastic roer 100% zeker water gaat opnemen, langs de as het schuim in.

Tja.. dan heb je een slecht roer gehad. Dat van mij had zelfs met alle schade (een hele schaal gewoon weg) nog steeds geen enkel probleem met drijven of met sturen. En het bevrijden van de roerkoning is een hele klus geweest. Al dat kurkdroge en hartstikke stevige schuim zit hier nu in de afvalcontainer.

Als je met hout gaat werken is er maar weinig marge om positief drijfvermogen te creeren. Je zult toch echt het gewicht van de roerkoning moeten compenseren. In mijn geval is dat 12kg op een totale waterverplaatsing van het blad van 39 liter. Dat geeft nog 27kg budget voor het gewicht van de rest. Zelfs een ongelakt houten roer van 39 liter weegt al 27,3 (700kg/m3) tot 31,2kg (800kg/m3). Epoxylaminaat heeft een SG dat groter is dan dat van water, dus met zo'n schil wordt het roer alleen maar zwaarder.

Als de volume/gewichtsverhoudingen anders liggen kan het wellicht, maar bij mijn roer is dat gewoon geen optie.

Mijn roer is een maatje groter dan het jouwe; boot is 37 voet, roer steekt 180 cm diep en heeft een oppervlakte (2 zijden samen) van ruim 2,5 m2. Dat geeft net dat extra volume dat drijven mogelijk maakt, inhoud gaat met de derde macht, immers.

Uhmmm BK, hoe kan het dat jouw roer onderwater wel droog blijft? Hout en zeker ocoumé neemt onderwater toch ook vocht op? ?

Enkele weken terug ook een nieuw roer moeten maken.
Met een heel andere benadering dan men hier aanhangt.

Een kleine schade, van een jaar of 5 oud, aan de onderkant gaf geen enkel probleem, laat maar zitten zo lang het niet hindert.

Maar eind mij voor de tweede keer een windhoos meegemaakt.
Deze keer kreeg ik hem vol over me heen,geankerd in een smal stuk rivier met aan beide zijden rotsen.
Precies middenin geankerd, rondje gedraaid aan de ketting, beide kanten vrij, een hete dag, 48º, schijnt dat dan windhozen makkelijk kunnen ontstaan.
Nou er kwam er een over.
In enkele seconden aan een snaarstrakke ketting naar de rechter oever, daar werd niets geraakt, maar ik draaide door naar de linkeroever.
Daar bleek dat er toch een paar meter te veel ketting stond.
Het roer komt juist tussen een paar grote rotsen klem te zitten.
Vallend water, nog zo´n halve meter te gaan.
Het is inmiddels weer vrijwel windstil.

Het roer lijkt nog gewoon te werken, het schudt een beetje en loopt ook net tegen de romp aan.
Er moet dus wat gebeuren.
Droog gezet tegen een muurtje, en jawel best wel wat schade, maar er kan nog wel gevaren worden.

Het onderlager is een naald lager. Ik durf het roer niet in ´t water liggend te demonteren, de naalden zouden wel eens kunnen verdwijnen. Met een glijlager ooit wel gedaan, ging prima.
Een aantal werven bezocht, alleen de duurste kwam in aanmerking.
Afspraak gemaakt en een constructiebedrijf benadert, waar ik zelf het één en ander kon doen.

Polyester en schuim van de roerkoning afhalen was nog het meeste en onaangenaamste werk.

Het schuim en polyester was van uitstekende kwaliteit.
De schade van 5 jaar geleden was herkenbaar, vuil zover als ´t water naar binnen kon, nergens het schuim verder beschadigt dan de oorspronkelijk schade.
De nieuwe schade viel ook reuze mee, maar dat merkte ik pas toen het werk deels gedaan was.

Al die negatieve verhalen over schuim werden duidelijk gelogenstraft.
ETAP gebruikte zeker de beste kwaliteit die op de markt was. Een kenmerk van ETAP overigens, goede kwaliteit materiaal gebruiken.

Met de roerkoning naar het constructie bedrijf. Om 09.00 daar aangekomen om 15.00 uur vertrokken met een nieuw roer.
Een plaat Inox 1,5 mm, 316, dat wel.
Geknipt, gezet, Met puntlasjes tegen de veren bevestigd, boven en onder een plaatje in de profiel vorm erop.
Alles dichtgelast en klaar.

Terug op de werf schuren, primer en antiefouling erop.
Bij tewaterlating even wat hoger opgetild, roer gemonteerd en klaar.

Er zal nu een berg commentaar komen dat Inox niet deugt, maar ik kan 4 roeren maken vaar de prijs van één polyester exemplaar.
Na een jaar of 8 á 10 zal er best hier en daar wat spleet corrosie zijn, maar dat is simpel met een las apparaatje te repareren terwijl de boot een getijde droog staat.
Dat is ook de reden dat de plaatdikte 1,5 mm is. Kan ik nog met de elektrode lassen, 1 mm niet meer.

Buiten dat ik toch voor deze oplossing zou kiezen, ik heb hier niet de beschikking over een werkplaats waar ik dagenlang met mallen en polyester in de weer kan zijn. En ik verafschuw het werken met polyester, met Inox ben ik heel wat handiger.
En het door Spanjaarden laten maken, geen haar op m´n hoofd die daar aan zou denken, het duurt tien keer te lang is vele malen te duur en kwaliteit is er ver te zoeken.
In Portugal ken ik geen polyesterverwerkende bedrijven binnen redelijke afstand, daar zou ik het wel aandurven.

captain koek schreef :
niet meer, als het verzadigd is met waterdunne giethars (epoxy) en volledig ingepakt in glas/epoxy.

Update:

Gelcoat:



Alvast twee laagjes laminaat:



En helemaal gelamineerd, inclusief de roerkoning:



En voordat er opmerkingen komen: de lucht zit alleen onder de peelply.. En het witte onder/naast de roerwangen is geen lucht, maar een epoxy lijmmassa.

En de laatste stappen:










En gelost:



De volgende keer toch maar een tape gebruiken die wel zelflossend is Het gele dat je ziet is kapton tape (gebruikt voor elektronica). Het komt wel los, maar het is niet van harte. Rondom zit een verdieping (in de mal met schilderstape en dus een laagje kapton een verhoging gemaakt). Daarin komt nog een glasmatje om delaminatie tegen te gaan.

Maar hoe heb je nu de andere kant van de mal gevuld, via dat groene buisje? vraagt de leek.

Het vullen met schuim volgt nog neem ik aan.

Zeer fraai en professioneel gedaan, ben benieuwd naar het eindresultaat.