Onderwerp: Nog een roerblad.. Etap 28i dit keer.

Sons schreef :
Nee, gewoon voldoende PU schuim aanmaken, gieten en meteen de mal dicht, eerst klemmen en daarna direct alle bouten vast. Was even stress in mijn eentje, veel te krappe ruimte, maar het is gelukt.

Het gaatje (niet groen, maar gewoon helder epoxy) was het ontluchtingsgat. Immers, als er in het roer schuim aan het expanderen is dan moet er wel ergens lucht uitkunnen. Daarvoor dus dat gaatje. Toen het PUR uitgeschuimd was heb ik het en beetje uitgestoken met een schroevendraaier en met een spuitzakje gevuld met epoxyhars.

Zojuist alle randen schoongeschuurd en rondom twee laagjes glas gelamineerd:



Morgenochtend gelcoat erover, overmorgen schuren, eventueel nog een laagje en dan woensdag of donderdag gelshield en antifouling. Zondag gaat 'ie eronder, eindelijk weer varen!

Ik vind dit erg mooi allemaal!

Je zet er wel het tempo in zeg!

Vraag: je schreef dat je de mal eerst voorzag van een laagje gelcoat en daarna uiteraard het laminaat ging opbouwen. Maar nu bedek je het hele roerblad alsnog weer met laminaat (op zich logisch). Daarna weer gelcoat. Waarom dan de moeite van de gelcoat in de mal?

En waarom wederom die laatste laag gelcoat als je toch het blad in de gelshield zet? Wat epoxyplamuur zou toch net zo glad maken en is minder kwetsbaar?

ilCigno schreef :
Alleen op de rand rondom heb ik in de mal (vrijwel) geen gelcoat gesmeerd en die heb ik dus vandaag blank geschuurd. Rondom heb ik net over de naad een bandje gelamineerd. een laag van 2,5cm breed en daaroverheen een band van 5cm. Als er ooit nog delaminatie optreed van de twee schalen dan eet ik de spreekwoordelijk schoen op.

Maar die rand heeft dus nu geen gelcoat en moet nog afgewerkt worden. Maar in de mal had ik een verdikking gemaakt rondom (met tape), precies om ruimte te houden voor dat bandje te lamineren en weer af te werken met gelcoat zonder het profiel te verstoren.

De rest van het roer kom ik niet meer aan, niet voor niets zo geboend in de mal, het is nu een spiegel .

De gelshield is wellicht overbodig op epoxy laminaat, maar ach, ik heb het toch staan en het is binnen een paar uur overschilderbaar met antifouling. Kleine moeite.

OK, duidelijk nu. Het ging alleen om de naad rondom dus, niet over het hele blad.

Welk merk / type PU schuim heb je uiteindelijk gebruikt?

H70 van polyservice. Dat was de enige die het op voorraad had. Onder druk uitgeschuimd. Er is 5kg ingegaan.

Totale waterverplaatsing van het roer is 39 liter. Er zit zo'n 3,5 liter epoxy tegenaan. Met het glas erbij vermoed ik dat dat zo'n 6 a 7 liter is. Dan nog de roerkoning en wangen, ongeveer 2 liter en de gelcoat, ongeveer 1 liter. Dus 30 liter inhoud, 5kg schuim = 166kg/m3

Ik begrijp dat je met epoxy hebt gelamineerd. Welke gelcoat heb je daarbij toegepast ?

Epoxy gelcoat van polyestershoppen. Dat is een ongekleurde, thixotroop aangemaakte epoxyhars. Uithardingstijd ongeveer 24 uur. Vroeger kwam dat van Brands structural af, maar tegenwoordig is het eigen merk. Geen idee of het dezelfde is.

Ik heb hem zelf ingekleurd. Was wel zo stom om twee batches apart te kleuren, maar goed, het zit toch onder water en er komt nog anti-fouling overheen .

Mooi gedaan hoor !

Thnx. Maar als 'ie er onder zit (en past) dan ben ik pas echt blij .

Net even de kosten op een rijtje gezet. Heb iets meer dan 1000 euro uitgegeven de laaste weken. Als ik alleen toereken wat ik heb verbruikt dan is het ca 660 euro. Zeg 700 met gelshield en antifouling er op.

Stuk voordeliger dan de 2300 euro die ik geoffreerd had gekregen van de oud importeur.

Roer ging er op 12 juli onderuit. Op 23 augustus weer terug. 6 weken dus.

roelb schreef :
Het multiplex dat je voor zo'n klus als deze gebruikt is zogenaamd 'door-en-door-okumé-garantplaat'. Dat weegt geen 800 kg/m3 maar iets in de buurt van 500 kg/m3.

Verder ben ik van mening dat je jezelf een handige en vakbekwame verwerker van kunststoflaminaten toont, waar ik groot respect voor heb, maar voor een betrouwbaar roer dat tientallen jaren mee kan, was dit allemaal niet nodig geweest.
Ik ben het volledig met Baasklus en Krullevaar eens dat een multiplexroer, bekleed met een aantal lagen glasweefsel een even duurzaam, zoniet duurzamer resultaat zou hebben opgeleverd met minder dan de helft van de uren die er nu aan besteedt en tegen aanzienlijk lagere kosten.
En voor het gewicht had je het dus niet hoeven laten.

Maar goed. Het belangrijkste is dat je weer een goed roer hebt èn je hebt laten zien waartoe je in staat bent in een beperkte tijd. Dus nogmaals: respect!

Ik heb het sowieso niet zo op hout onderwater. Maar goed, met 500kg/m3 was het dus net aan geweest of het gewicht van de roerkoning gecompenseerd kan worden bij mijn roer.

Het grote voordeel is nu dat ik een mal heb staan. Het roerblad produceren is daarmee niet erg veel werk meer. En er is vast nog wel eens een andere Etap 28i bezitter die een roer met zodanige schade heeft dan een nieuw roerblad de enige optie is. Ik zal dat binnen de Etap club in ieder geval wel bekend maken. Goede manier om wat van de kosten terug te verdienen.

Bij veel boten is het roerblad ooit door de jongste bediende ontworpen en loont het dus alleen al zeiltechnisch enorm om er een goedgevormd roerblad onder te hangen. Of dat bij de Etap 28 ook zo is weet ik niet, maar bij schade is vervangen alleen al daarom een verstandige keuze.

Etap bouwde goede boten en ook goede roeren. Het is geen 28, maar een 28i trouwens.

Originele roerblad was een prima aerofoil, alleen liep het balansdeel op diepte sterker terug dan dat ik wenselijk vond. Ik hoop dat met mijn aanpassingen het schip onder helling nu wat minder zwaar stuurt. Heb hem ook een tikje dieper gemaakt, er was nog wat speling.

Constructie van het laminaat van het originele blad zag er ook prima uit. Weefsels, geen glasmat. Schuim had een dichtheid van ongeveer 60kg/m3 op het stukje dat ik had gewogen. Dat is nu dus een stuk steviger.

roelb schreef :
Er is altijd wel ergens iets 'engs' aan elke constructiemethode. Maar er varen nogal wat houten boten rond op de wereld, tenslotte. Het lijkt dus wel te kunnen als je het netjes uitvoert..
Nu heb je een roer gemaakt op de manier waarop ook vrijwel elke grote werf het doet. Weliswaar met betere materialen, maar de nadelen worden daarmee niet volledig weggenomen.

Ja, dat is de grote pré en het geeft ook meteen aan waarom de werven die serieproductie maken roeren in een mal bouwen. Als je er meer dan één maakt is het gebruik van een mal al snel goedkoper dan massief houten roeren bouwen. Men doet het niet omdat het een technisch superieure methode is.

Vorige week belde een oude schoolvriend met een technisch vraagje over het opheffen van een lekkage. En passant vraag ik hem hoe het met "het roer" gaat. Prima zegt hij, hangt er nog steeds onder en mankeert niets aan.

Voorjaar 2005 belde hij mij op. Het roer van zijn Jaguar (of Friendship, dat weet ik niet meer) was ernstig aan het delamineren. Of ik daar iets op wist, moest snel en voor weinig.

Blijkt een multiplex roer te zijn met ernstige inwatering en delaminatie, wel een goede vorm. Ontdaan van alle verflagen een zooitje elllende, maar goed, het mocht niet veel kosten. Roer geperforeerd met vele gaten, delaminatie zo goed mogelijk open gekrabt, zachte delen weggeschraapt. Aan beide kanten een een week lang ventilator kacheltje laten draaien, aanvankelijk druppelde het water er uit. Droog aan de buitenzijde, maar binnen ??, met epoxy geinjecteerd, aansluiting RVS roerkoning uitgefreesd en geeltelijk met epoxy gevuld en toplaag van 5x5mm kit. Vervolgens met microballloons geplamuurd en het geheel voorzien van 4 lagen epoxy, zonder weefsels. Zo het water in gegaan, zonder AF, er moest gevaren worden.

Was leuk om te horen dat het 10 jaar later nog prima functioneerd en zonder delaminatie.

De keuze van roelb snap ik wel. Zelf zou ik ook nooit meer een roer van multiplex maken. Een mal maken is weliswaar een extra stap maar zeker de moeite waard, zeker als je die nog eens kunt terug verdienen. Alle zorgen over de juiste vorm, vlakheid en torderen zijn dan voorbij. En gewicht besparing aan het eind is uitermate belanrijk. Het zijn de duurste grammen die daar bespaart kunnen worden.

Dit heet dus een A+ oplossing.

Knap gemaakt, en een heel interessant draadje om te volgen. +1

Vraag (van een leek in vergelijking met jou): moet het geheel niet "uitdampen"?
Mij leek dat je heel snel het water in gaat na productie?

JohnBerg schreef :
Wat wou je bij epoxy uit laten dampen?
Er zit niet , zoals bij polyester , een oplosmiddel in.
Overigens reageert bij polyester het oplosmiddel Styreen ook grotendeels met het polyester en blijft er als het goed is maar weinig tot geen vrij oplosmiddel over.
Ad

het laatste roer wat ik bouwde in hout-epoxy is 1 dag na de laatste epoxylaag in de schakelverf en anti-fouling gezet. Dat bladderde er dus mooi op een aantal plekken af. Na twee weken bleef de verf er wel op zitten.Er gebeurt dus wél iets.

Heel erg knap hoe dit roer gebouwd is; professionele bouwwijze. Zo te zien gewoon in de keuken gemaakt. En een mooi resultaat. Hout- of holbouw blijft een keuze, dat is een afweging van voors- en tegens die aan de maker is.


Ben benieuwd naar de ervaringen onder zeil.

Gr Rob

roblisto schreef :
In veel boekjes over het werken met epoxy (ik geloof ook in oudere versies van het boekje van Polyservice) wordt inderdaad gesteld dat er bij kamertemperatuur tenminste tot een week na het aanbrengen van de laatste epoxylaag moet worden gewacht met overschilderen in verband met mogelijk hechtingsproblemen.

De laatste jaren negeer ik die regel nogal eens en eigenlijk heb ik nooit problemen gehad. Ik gebruik altijd producten van Polyservice.
Het zal ook te maken hebben met de temperatuur waarbij de epoxy kan uitharden. Het lijkt me logisch dat er voor schilderen altijd wordt ontvet en geschuurd, maar bij lagere temperaturen en trage uitharding blijven er altijd meer restproducten op het oppervlak achter dan bij een vlotte uitharding

Niet in de keuken hoor . Tuin, kantoor en garage. Maar inderdaad, weinig ruimte. Met een goede werkplaats cq "man-cave" was het een stuk minder gedoe geweest. Gelukkig was het zomer en dan kun je buiten veel doen.

Epoxy moet inderdaad wel even uitharden. Het ligt ook aan de hars/harder combo. De gelcoat is inmiddels al een week oud. Het laagje dat ik vandaag aanbreng krijgt 24 uur van me. Ik gebruik ook nog warmte om het proces te versnellen en heb de ruimte waarin e.e.a. is uitgehard 24 uur lang boven de 30 graden gehouden. Dat doe ik de aankomende 24 uur met de gelcoat op de randen opnieuw.

Maar waar je met epoxy altijd rekening mee moet houden is dat er zich op de epoxy een laagje vormt, zogenaamde "amine blush". Dat is een wasachtig laagje dat kan voorkomen dat een volgende laag hecht. Goed schoonmaken (water/zeep) en licht schuren lost dat op. Wellicht dat dat je probleem is geweest.

roelb schreef :
Dat is het restproduct waarop ik doel in de mail hieronder.
Het lijkt erop dat de ene epoxy er gevoeliger voor is dan de andere. West-gebruikers maakten er in verleden nogal veel praat over. Bij de harsen en harders van Polyservice heb ik er nooit wat van gemerkt, hoewel ik regelmatig rond de aangegeven minimumtemperatuur van de harder heb gewerkt.

Amine blush is feitelijk harder die met vocht uit de lucht heeft gereageerd en daar de gelegenheid voor heeft gekregen omdat de reactie met de hars (door een te lage temperatuur) niet snel genoeg is verlopen. Normaal gesproken treedt het alleen in merkbare vorm op als er onder de minimumtemperatuur is gewerkt.

Maar zoals ik eerder zei: goed ontvetten en daarna schuren blijft ten allen tijde de goed voorbereiding op schilderen. Ook als je geen zichtbare/voelbare amine blush ervaart.

Nou is een Etap 28i geen tientonner, dus alleen al daarom zou ik een kilootje of 15 gewichtsbesparing in de kont (vér van de kiel) niet zomaar laten liggen.

Garantiemultiplex is leuk, inzepen met epoxy ook, maar het blijft een biologisch afbreekbaar materiaal onder de waterlijn, alle rotvertragende maatregelen ten spijt. Dat inwateren moeilijk 100% te voorkomen is geldt natuurlijk voor multiplex net zo goed als voor schuim.

Trouwens, gezien zijn voorliefde voor houten/stalen schepen verbaast het me dat BK vrijwillig met een stukje ervan rondvaart

web schreef :
Zoals ik al schreef: er is altijd wel iets om bang voor te zijn of wakker van te liggen.
Als je last hebt van fobieën met betrekking tot biologisch afbreekbaar materiaal moet je ook nooit aan een Waarschip, een Kolibrie of een woodcore-boot beginnen. Slapeloze nachten!

Over die gewichtbesparing is al gesproken: het vermeende voordeel valt grotendeels weg als je met het werkelijke gewicht van multiplex rekent. Bovendien denk ik dat het oude roer zwaarder was dan een hout-epoxyversie ervan. De gewichtbesparing is er dus sowieso. Of je nu met de ene methode of de andere werkt.

Ik heb begin jaren negentig het roer van een Victoire 22 vervangen door een multiplex-epoxy-glasweefsel versie. Ik heb beiden gewogen. Het nieuwe roer was ongeveer 1/3 lichter dan het oude.
Die boot heb ik in 2009 verkocht aan iemand die er nu nog altijd me rondvaart. Het roer zit er nog steeds onder, voor zover ik heb begrepen. Nog even en het is vijfentwintig jaar oud.

Het is mijn ernstige overtuiging (maar ik wil er vooral geen dogma van maken) dat een houtepoxy-roer een vrijwel optimale gewicht/stijfheid ratio heeft. Een stijve constructie buigt nauwelijks en als je verschil in beweging tussen roerkoning en roerblad weet te voorkomen is inwatering niet zo'n groot risico.
En als het multiplex rondom de roerkoning en zijn 'vingers' goed met dunne epoxy is verzadigd voor het samenlijmen van de massieve helften, is zelfs enige inwatering langs de roerkoning niet snel een probleem.

Garantiemultiplex gebruik je niet omdat het niet kan rotten. Okumé is geen duurzame hardhoutsoort; duurzaamheidsklasse IV of V, als ik me niet vergis. Je gebruikt die platen omdat er geen holtes in de fineren zitten en omdat ze zich fijn laten verwerken.
De duurzaamheid moet volledig van de epoxy en glasweefselhuid komen.

Dit even als wat tegenwicht tegen "biologisch afbreekbaar materiaal onder de waterlijn" en "inzepen met epoxy".

Nog een laatste waarschuwing: was jezelf niet met epoxy!

lodewijk stegman schreef :
Euh...? Ik ben benieuwd in wiens hoofd dat idee speelt? Plastic fantastic, to the extreme?