Onderwerp: Jolletje Westray 9 Feet

Toen forumlid Sunday een nieuwe boot kocht wilde hij er een klassiek ogend bijbootje bij hebben. Dat werd de Westray9 van het bureau SelwayFisher uit GB. Van bouwen is het niet gekomen omdat de tijd te kort was en er dus een andere bijboot werd aangeschaft. Ik heb de bouwtekeningen overgenomen en deze week ben ik begonnen aan de bouw van het bootje. De ontwerper geeft aan dat de bouw is bedoeld als Stitch-and-Glue, maar dat ook overnaads mogelijk is. Van die bouwwijze worden alleen de bouwmallen gegeven, maar niet de uitslagen van de huidgangen. Omdat ik al twee maal een overnaads bootje heb gebouwd, doe ik het dit keer maar in Stitch-and-Glue. Zelf heb ik geen bijbootje nodig, dus als het klaar is zoek ik er wel een bestemming voor. Mocht iemand van dit forum nu al belangstelling hebben, dan hoor ik dat graag. Het bootje i s geschikt om mee te roeien en te zeilen.


Alles begint met het overnemen van de offsettabellen op de platen multiplex, daarna worden de punten door middel van een strooklat verbonden en de lijn afgetekend.De huiddelen kunnen langs de getekende lijnen worden uitgezaagd met de decoupeerzaag en fijn afgewerkt met de lintzaag en het schuurblok.



Wordt vervolgd

Ah weer een bouwverslag van Jerry; heerlijk om jouw verhalen te volgen.

Een snoepje van een bijboot. Die wil ik ook nog eens bouwen! Leuk onderwerp om te blijven volgen.

Tekeningen blijven beschikbaar Jollenbaas

jerry schreef :
Leuk bootje! Hoeveel voet?

Ik ga het volgen.

Wadloper schreef :
Ik heb wel een idee, als ik naar de titel van dit topic kijk

Errug leuk bootje trouwens! Die wil ik wel voor m'n verjaardag.
Wim.

Jerry,

Je bent nog lang niet zover, maar ik raad je aan om de bevestiging van het zeiltje te wijzigen.
Zoals het op de tekening staat, met de hele lap achter de mast, is er op ruime koersen haast niet mee te varen. Het bootje wordt dan enorm loefgierig.

Op mijn bootje, een Belgisch vliegertje van iets meer dan 3 meter (voor Wadloper: 10,5 voet )
heb ik er een emmerzeil van gemaakt, eerst nog met de klauw van de giek om de mast.
Later heb ik ook de giek naar voren gebracht, met een grommertje om de mast waarin een touwtje ingehaakt kan worden met een leuvertje.
Zo is de balans wel goed.

In de oude situatie, dus met het zeil helemaal achter de mast, maakte ik grondig kennis met het fenomeen "verloeveren". Het bootje was dan zó loefgierig op ruime/ voor de windse koersen, dat er wel 45 graden roeruitslag nodig was. Het effect was dat het hele bootje met een noodgang naar loef schoof, zeker met windstoten, en nog enigszins beheersbaar door het loefzwaard te steken.

Behalve de aanpassing van de zeilophanging, heb ik een heel klein loefbijtertje onder het koppie gehangen, een plaatje staal van 10 x 15 cm. Dat gaf ook een enorme verbetering tegen het ongecontroleerd verloeveren. Zoiets zou je natuurlijk ook bij jouw bootje kunnen aanbouwen.

Maar hoe dan ook, het zeilen met zo'n kleine pukkel (volgens Hans vanderSmissen "een ijzeren skippybal die verdomd hard vooruit gaat") is ongelofelijk leuk.

Wim.

Berghout-2 schreef :
Ja! Suf van me. Excuses.

Berghout-2 schreef :
Ja, wrijf het er maar in!
Wel leuk trouwens om die Belgische Vlieger eindelijk eens te zien. Geen idee of je er al eerde een foto van had geplaatst, trouwens. Die zak patat in het zeil is een hele fyne!

Daarbij moet wel worden aangetekend dat jouw mast een stuk verder naar achteren staat dan op de Westray 9, waardoor de neiging op met ruime wind sterk op te loeven verhoudingsgewijs ook sterker is.
Maar een loggertuigje zou op een dergelijk bootje ook mijn keus zijn. De tuigage zoals getekend is eigenlijk een cattuig. Daar heeft van Kampen (of Loeff, dat kan ook) weinig vleiend over gesschreven in 'De Zeilsport'. Met een loggertuig zit er altijd wat zeiloppervlak aan de andere kant van de mast.
Dat loggertuigje liefst nog zonder giek, dan hoef je ook bang te zijn voor tikken tegen je schedel.

Smis was waarschijnlijk al blij dat je ermee zeilde en er geen bbm op had..

De ontwerper van de Westray9 heeft ook een emmertjuigje getekend. Ik zal de tekening binnenkort hier plaatsen. Overigens ben ik van plan om, als het een zeilbootje moet worden, er een Optimisten tuigje op te zetten. Zoals Berghout2 al zei: we zijn nog niet zo ver.

Dit is het emmertuigje dat als alternatief is ontworpen. Het is 4 m2 groot (of klein). Het Cattuig is 4,3 m2. Een Optimistentuigje is 3,5 m2.

Multiplex platen zijn 122x250 cm en dus moeten de panelen waarmee de huid wordt opgebouwd worden verlengd. Dat kan op twee manieren. Met butt-blocks waarbij de twee delen koud tegen elkaar worden gelegd en waarbij de naad wordt afgedekt door er een strook multiplex van 10 cm breed op te lijmen. De andere manier is met een schuine liplas, waarbij beide delen over een breedte van 5 cm van 6 mm tot nul worden afgeschaafd en daarna op elkaar gelijmd. Deze laatste methode is fraaier. Ik heb vandaag de vier huiddelen die ik al had uitgezaagd gelijmd met iets verdikte epoxy met een beetje meranti schuursel voor de kleur.


De lassen zijn met plasticfolie gescheiden van de ondergrond en met lijmtangen geklemd. Uitharden duurt zeker 18 uur. Morgen zien we verder.

Ik ben benieuwd. Ik heb ooit twee volle platen met een 1:10 afschuining aan elkaar gezet, en mijn resultaat was behoorlijk amateuristisch want niet zuiver genoeg geschaafd... Dankzij teveel epoxy en verdwijnen onder kleurlak is dat toch goed gekomen.

De acht delen die de romp gaan vormen zijn verlijmd. De lassen zijn minder mooi geworden dan ik had gehoopt, maar waarschijnlijk zullen ze later , als de boot met epoxy en daarna in kleur is geschilderd, minder opvallen. In ieder geval zijn de lassen glad en sterk.


De volgende stap is het aan elkaar verbinden van de huiddelen met koperdraadjes. Dit is de essentie van de methode Stitch-and-Glue. Ik gebruik hiervoor gestript zwart installatiedraad. Vandaag heb ik de twee bodempanelen met elkaar verbonden. Om de vorm er goed in te krijgen moet ook de spiegel bevestigd worden en de worden de beide spantjes geplaatst.

Wat een leuk project! Hoe dik is het multiplex wat je hiervoor gebruikt?

Drie posts omhoog staat het antwoord: 6 mm.

Leuk werk! Zo’n 15 jaar geleden heb ik een SD11 gebouwd, een semi-dory, zelfde techniek. Heel veel plezier van gehad, en de buurjongen van 14-15 nog meer

Er is weer een beetje voortgang te melden.

De spiegel is vastgezet zodat de beide bodemdelen wat vlakker op de werktafel liggen.

Ook het middenspant is geplaatst zodat de vorm van de boot er een beetje in komt. Ik heb dit spant volgens de bouwtekening uitgezet op het multiplex, maar volgens mij zit er een soort bug in. Daarom heb ik niet alle zijden uitgezaagd. Als de andere rompdelen worden geplaats en alles strookt, kan ik die kanten pas zagen.
Als laatste moet ik het spantje bij de steven plaatsen.
Zo ziet een naad die met koperdraadjes is gehecht er uit. Hieraan ontleent deze wijze van bouwen zijn naam: Stitch-and-Glue.

Schuin je dan de kanten van het multiplex nog naar de juiste hoek of komt daar een epoxy vulling in?

Thijsnoort schreef : Afschuinen hoeft niet. Epoxy is geen lijm en een fillet kan wel 5 mm overbruggen. Het is meer een soort lasnaad. Vandaar dar deze bouwmethode zo geschikt is voor amateurs en beginners.

De afgelopen dagen flink opgeschoten: alle rompdelen zijn nu met koperdraadjes gehecht, zodat de vorm van de boot goed zichtbaar wordt.




Ik vind in dit ontwerp van SelwayFischer de materiaalkeuze voor een bijboot hier en daar wat aan de lichte kant. Dat verhoogt de kans op beschadigingen bij het aan boord hijsen of het vervoeren van een vrachtje. Ik plan dus een paar verstevigingen: de spantjes krijgen een extra strook multiplex in de breedte en de boorden voorzie ik van (aan de buitenkant) een zwaardere schuurlijst en aan de binnenzijde een wegering op klossen, ongeveer zoals bij een Piraatje. De boorden worden daardoor veel stijver zodat de boot op zijn kant kan worden gezet en ook eventueel water makkelijker uit de boot kan lopen. De spiegel is ook maar 6 mm dik en dus veel te zwak om er een licht motortje aan te hangen. Daar moet zeker nog een plaat van 10 mm tegenaan.

Op ee laatste foto is te zien dat het me nog niet is gelukt de onderste huidgangen ( zandstroken) goed te buigen en te hechten. Die gang moet van vlak in de bodem bijna 90 graden bij de steven buigen (torderen) en dat is voor 6 mm multiplex een grote opgave. Een oplossing daarvoor komt nog wel. Bij de jolletjes die ik eerder bouwde waren deze gangen veel smaller en kon ik de uiteinden in een stoomkistje stomen.
Wordt vervolgd.

Nu alle huidgangen met koperdraadjes zijn gehecht wordt het tijd om ze met epoxy definitief te verbinden. Omdat ik de koperdraadjes graag allemaal wil kunnen verwijderen doe ik het in twee fasen. Op dit moment zijn alle naden tussen de draadjes voorzien van een dun reepje epoxy met katoenvezel en een beetje pigment.
Na het uitharden van de epoxy kan ik de koperdraadjes wegknippen en wordt de spanning tussen de huiddelen opgenomen door epoxy. Bij de volgende fase werk ik alle naden, dus ook de plaatsen waar de draadjes zaten, af met epoxy en een strookje glasweefsel van 5 cm breed. De buitenkant van de boot werk ik daarna af door de naden te vullen en de romp te bekleden met een laag glasweefsel in epoxy. Vergeleken met een Optimist of een Piraatje heeft dit bootje wel erg veel naden.

De opening in de steven die ontstond doordat de huidgangen bij het buigen dreigden te breken, heb ik toch dicht gekregen door de punten iets te laten kraken en weer te hechten met epoxy. Ik vraag me af of het iemand al eens is gelukt om de steven te maken zoals de ontwerper heeft bedacht.

De boot staat nu op twee steunen van een restje underlayment en wiebelt niet meer als ik er aan werk.

jerry schreef : Misschien had het gelukt indien de 'aanzet' zich aan de zijde van de spiegel bevond ipv aan de steven, m.a.w. de gangen omgekeerd gelegd (minder torsie aan de kant van de spiegel)?

Zo heb ik ze ook bevestigd: het eerst aan de spiegel, want als je ergens anders begint loop je het risico dat je aan de spiegel iets te kort hebt of overhoudt. SelwayFisher schrijft dat je in het midden moet beginnen. Wat je ook doet: de torsie naar de steven is te groot voor (dit ?) multiplex. Niet getreurd: met epoxy los je alles op

jerry schreef :
Wat ik eerder meende te begrijpen, is dat de huidgangen van 6 mm. multiplex zijn gemaakt. De boot heeft echter zoveel huidgangen die onderling eeen zekere hoek maken, dat, als de gangen op de naden onwrikbaar aan elkaar zijn verbonden, een romp ontstaat die mogelijk vrijwel geheel 'zelfdragend' is. Met andere woorden: spanten zijn voor de stijfheid nauwelijks nodig.
Ik vraag me af of het bootje niet in 4 mm triplex te bouwen was geweest.
Wat ik ook raar vond was dat een ervaren (?) ontwerper als Fisher een vlakke spiegel specificeert in dezelfde dikte als de huidgangen: ook 6 mm. Dat zou tenmiste 9 mm. of misschien zelfs 12 mm. moeten zijn. Zeker als je er nog een roer aan wil hangen voor de zeilende uotvoering.