Onderwerp: Poon.

Ik kan er alleen maar respect voor hebben hoe je een onmogelijke restauratie aanpakt en dat voor een boot die nooit goed gebouwd geweest is. Ik wel benieuwd of je er nu toch constructieve verbeteringen bij toepast Ik ga er vanuit dat je de boot niet weer oplevert met blikkenpaatjes en al. Is wel authtentiek tenslottte.

Wat een vakmanschap en werklust, hier neem ik mijn petje heel, heel diep voor af!!!

Heel veel succes, ik blijf dit zeker volgen!

Grt. Jack

Prachtig! Mijn handen jeuken er weer van. Ga je alle nieuwe spanten nu wat zwaarder uitvoeren?

Jollenbaas schreef :
Ja. Alle spanten worden wat dikker en hoger. Ook de huidplanken worden wat dikker want die zijn ook te slap.
En in het zeilwerk (het samenstel van spanten rond de mastkoker) zal ik aanzienlijk verzwaren, want dat is nu knudde.

Berghout-2 schreef :
Dat zou ik ook doen. Knap stuk werk Wim!!

Nachtvlinder schreef :
In elke taal barst het van het vakjargon. Dat levert uiterst vermakelijke vertalingen op als je daarvoor Googel-translate gebruikt.
Veel termen zijn vrij universeel, in de loop der eeuwen verspreid over de wereld. Alleen de Fransen hebben hun eigen termen.

Sow wat een project! Wat blijft er nog over van het originele onderwaterschip? Blijven er nog originele elementen behouden?

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Ivo pionier schreef :
Nauwelijks.
Alle elementen van de romp worden vervangen. Dus stevens, kiel, vlakgangen, huidgangen, alle spanten, boeisels, berghouten, boorden.
Ook het roer, de zwaarden en rondhouten zijn rot. Evenals de motor met toebehoren.
Delen van de opbouw en het interieur zijn nog wel bruikbaar.

PS-je op 14 juli

Ik had het over ernstige bouwfouten.
Ik zal er enkele benoemen voor de liefhebber.

Het dwarsverband is erg ondermaats. Boven de waterlijn zijn de bakboords- en stuurboordshelft nauwelijks met elkaar verbonden.
Er is vanaf de voorsteven een stukje voordek van een meter en dan begint de uitwip al. Aansluitend zijn de twee mastkokerwangen niet echt met elkaar verbonden en ontbreekt de onderdekse mastbank. Alleen het voorschot van de kajuit loopt over de hele breedte, maar dat is een dun plankje.
De kajuit zelf vormt natuurlijk ook een onderbreking van het dwarsverband, evenals de uitsparing in de kuipvloer voor het trappetje naar beneden.
Pas het achterdekje levert weer wat verband, maar dat is maar een meter lang.
Feitelijk is er sprake van een stuurboordshelft en een bakboordshelft van het schip. Het lijkt waratje wel een catamaran.

Het langsverband ter hoogte van de mastkoker is nauwelijks aanwezig. De dekplanken lopen niet door want de gangboorden liggen hoger dan het voordek. De boeisels en boorden zijn op precies die plek verzwakt door lassen en inkepingen. Als gevolg hiervan was de kop van het schip ernstig afgezakt.

Het zeilwerk (het rondgaande samenstel van spanten die de mastkoker moeten steunen, en die in feite de vorm in het schip houden als er stevig gezeild wordt) is uitermate summier, zwak en incompleet uitgevoerd.
Het kolsum (de zware langsscheepse planken waar de mastkoker op staat) is erg kort. Het steunt op maar 4 lichte leggertjes, terwijl de mast wezenloos lang is.
Er zijn te weinig leggers op die plek, te weinig zitters, te weinig oplangers, te kleine en te lichte knieën, en een mastbank ontbreekt feitelijk (er zit een balkje in de categorie Gamma-shit). Als compensatie heeft men een hoeveelheid stalen beugels en hoeklijnen aangebracht, maar die leveren natuurlijk geen stijfheid.

Verder zijn alle spanten in het hele schip aan de lichte kant. De smalle huidgangen geven ook al weinig stijfheid.

Al deze dingen bij elkaar hebben ervoor gezorgd dat er al vanaf de bouw in 1914 problemen waren met de stijfheid, en dientengevolge ook lekkages.

Ontzettend knap werk en dank voor het minutieuze verslag.
Wanneer zou de boot gereed moeten zijn?
René

Berghout-2 schreef :
Ik ga je zeker komen ambeteren .
En misschien breng ik een club andere geinteresseerden mee.
( van een oude mijnenveger ) .

Een restauratie als deze durven maar héél weinig mensen aan. Misschien zelfs maar één. Ik ben tot nu toe zeer onder de indruk.

Mooie klus die je doet en je maakt er een prachtig verslag van, dat maakt indruk!
Vooral de rommel die eruit valt vind ik prachtig!
Ik vraag me af, zijn er wel schepen die wel 100% goed gebouwd zijn, ik kan het me haast niet voorstellen! Alles had zijn doel en zijn prijs in het verleden en dat geldt ook net zo hard nog voor moderne bootjes!
Niet iedereen was destijds een vakman met onbeperkt budget.

Er staat op Youtube onder de naam Erfskip een sympathieke documentaire over het uitstervende gilde der houten botenbouwers.

Hoe gaat het met je werkzaamheden aan de Poon?

Denk dat Wim en Poon gesmolten zijn.


Vergeef me de vraag, maar waarom bouw je niet gewoon een nieuw schip van scratch af en timmert er nadien nog de twee bruikbare gangen in?
Oh en die kachel natuurlijk.

jajajaja, het komt...
Ik moet eerst tijd vinden om te schrijven, maar er is elke avond live muziek overal in Antwerpen

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Ach oe arme jonge, en dan als een rode poon op t krat elke avond natuurlijk...

alweereengijp schreef :

12 augustus 2022.

Deel 1.

Het werk ging verder ondanks de barre omstandigheden



In het vooronder heb ik nog twee leggers gemaakt, na nummer 4 werden dat de nummers 7 en 11. Hierbij heb ik een bult aan stuurboord en een deuk aan bakboord in het vlak gecorrigeerd. Technisch was dat makkelijk, want het oude hout is zo zompig als turf, maar het vereiste veel kijkwerk. Meten was vrijwel onmogelijk.
Voorlopig zette ik de drie leggers met zware lijmtangen vast aan de kiel, later heb ik er zware schroefbouten ingezet, waarover verderop meer.
Ik schroefde de oude planken allemaal weer vast aan de nieuwe spanten, gewoon met grote rvs schroeven met flinke ringen onder de kop. Op deze manier hing ik het oude schip als het ware op aan de nieuwe ruggegraat (de kielbalk) en de ribben (de leggers).
Natuurlijk moesten er weer de nodige platen blik/koper verwijderd worden.

In mijn vorig verslag mopperde ik dat de mastkoker via het kolsum op maar 4 of 5 dunne leggertjes steunde. Het bleek nog veel erger. Om legger #11 te vervangen, de voorste onder het kolsum, moest het middenzaadhout verwijderd worden, dat is de midscheepse plank die evenwijdig aan de kiel over de leggers ligt. Toen ontdekte ik dat de middelste drie spanten onder het kolsum geen leggers waren, maar halve leggertjes, onderbroken op de kielbalk. De mast stond feitelijk op maar twee iele leggertjes, wat niet veel sterker is dan wat er in een zestien kwadraatje zit. Ik was verbijsterd.

Er zaten wel wat ijzeren hoeklijnen die waarschijnlijk na de bouw zijn aangebracht. Totaal verrot met dikke pakketten roest. Ik kon ze er moeiteloos uittillen.


Hierna konden de geïmproviseerde stoelen onder het voorschip verwijderd worden, ik zette het weer op de kiel. Dat gaf een hoop bewegingsruimte en stabiliteit.
Met goed geplaatste dommekrachten kon ik de hele kiel zuiver recht stellen waarmee de katterug verdwenen is. Eigenlijk heb ik het oude schip opgehangen aan het samenstel van de nieuwe kiel en de nieuwe leggers.

Dit was het moment om wat zuivere metingen te doen. Met een extra nauwkeurige waterpas (tien keer zo nauwkeurig als een gewone bouw-waterpas) bepaalde ik de exacte ligging van de kielbalk, de oude waterlijn en de stand van de mastkoker, althans, van de bakboords mastkokerwang (want die aan stuurboord was ernstig verzakt).
Tot mijn verwondering bleek de mastkoker zuiver haaks (90,00 graden) op de kielbalk te staan, wat heel ongebruikelijk is bij Nederlandse schepen van een eeuw geleden.
Ik heb ook gemeten aan de bouwtekeningen en het tuigplan uit 1914. Deze waren niet eensgezind, maar gemiddeld was de mastvalling 0,86 graad achterover t.o.v. de kiellijn, wat een vrij normale waarde is.
Ik zal later de nieuwe mastkoker ook zoveel achterover zetten.



Ik krijg regelmatig vragen over welke gereedschappen ik gebruik. De meeste mensen denken dat de lintzaag en vlak/vandiktebank onmisbaar zijn.
Nou, die staan er niet.
Om de simpele reden dat het niet te doen is om zo’n zware klomp hout te hanteren en over zo’n machine te jagen.
En het zou veel ruimte innemen: om een plank van 10 meter door de vandiktebank te jakkeren heb je 21 meter lengte nodig.

Ik gebruik wel veel handmachines. Ik heb ze even geportretteerd.
De schaven vlnr: een gewone Stanley handschaaf, een verstelbare hol/bolschaaf, een gewone makita 82 mm schaaf, een ouwe hitachi 178 mm schaaf en een Mafell 245 mm voor het zware werk.

De cirkelzagen: een onovertroffen kleine Holz-Her, 38 jaar geleden tweedehands gekocht en sindsdien intensief mishandeld, een Makita 100 mm en eentje van 130 mm zaagdiepte.

De andere zagen: een scherpe handzaag, een festool decoupeer, een bejaarde Hitachi recipro en een grote Stihl kettingzaag met extra lang blad. Elektrisch, want ik heb een teringhekel aan die benzine knetterstinkdingen.

Boormachines vlnr, twee lichte accutolletjes, een lichte sneldraaiende Elu, twee Metabo’s van 1000 watt, en de hufterig sterke Swinko met dop 24

De slijpafdeling, een oud Bosch-tolletje met fiberschijf, een zwaardere Bosch met een ruige harde schijf, een hitachietje met dun doorslijpschijfje en de ouwe trouwe Creusen dubbele slijper met fijne witte steen en een hardrubber wetschijf.

En ten slotte de afdeling luchtbehandeling. Een goedkoop compressortje (wat een tyfusherrie maakt dat ding) en een simpele goede stofzuiger.

En verder is er een keur aan handgereedschappen, dommekrachten en vijzels, lijmtangen en meetbenodigdheden, een berg boren en schroefbits en een leesbril om boven het hoofd te kunnen werken.
O ja, en een radio. Thuis op radio 4, in Antwerpen op Klara. Pas sinds kort besef ik dat het de afko is van Klassieke Radio.

Aftekenen? Dat doe ik met Bic-balpennen, nooit met potlood. De echte antieke timmerlui zweren bij een scherp potlood, maar als je een lange lijn daarmee trekt wordt het potlood al snel stomp en de lijn groezelig en breed. Een balpen geeft altijd dezelfde voorspelbare lijndikte.

Vervolg in deel 2

Deel 2. Kip of ei, het dilemma.

Ik ben toe aan het vervangen van de voor- en achtersteven. Daarvoor moeten mallen worden gemaakt die precies de vorm vastleggen.
Om te kunnen zien waar de spanten erachter zitten, dus hoe de binnenkant van de stevens gevormd is, moeten de stevens verwijderd worden. Maar als de stevens worden verwijderd, zakt het hele spulletje een stukje in elkaar zodat er geen goede mal meer gemaakt kan worden.
Tja.

Eerst de voorsteven.
Zoals vorige keer beschreven, maakte ik van triplex een ruwe zoekmal bedoeld om thuis, in Koudum, een geschikte krommer uit te zoeken en die met de kettingzaag ruw in model te zagen. De mal moest in tweeën, anders paste die niet in mijn autootje.
In de grote berg krommers waren drie dikke die geschikt leken. Ik koos de kromste, een tak van ongeveer 1,2 kubieke meter, en zaagde die met de kettingzaag grof in model.
Op het dak van het daciaatje ging hij naar Antwerpen.
Ik moest van de ruwe zoekmal een zuivere aftekenmal maken. Om de binnenbocht van de steven te kunnen zien, zaagde ik van alle vlak- en huidgangen de koppen af met het trouwe Holz-Her cirkelzaagje, dwars door spijkers en nagels. Dat is-ie wel gewend bij mij, hij geeft er niks om.

Van binnenuit zag het er zo uit

Maar vanaf de slemphouten (dat zijn de krommertjes die de berghouten aan de steven koppelen) naar boven kon ik nog niets goed meten, daarvoor zal ik later een kop-malletje maken zodra de oude steven weg is. Mal tegen oude voorsteven

Nadat ik de dikke ruwe plank vlak en op dikte had geschaafd met de grote Mafell tekende ik de steven af met de zuivere mal.

Zo zaagde en schaafde ik hem langzamerhand in model.
Maar ik was niet blij.
Toen ik de plank ruw uitgezaagd had, zat er een lelijk plekkie halverwege.

Op zich niks bijzonders, dat gebeurt wel vaker. Vooral bij krommers, want een boom wil het liefste gewoon rechte takken maken en moet wel een bijzondere reden hebben om er eentje krom te laten worden. En ach, zo’n plekkie, daar kun je wel een halfhoutje inzetten.
Maar gaandeweg werd het plekkie groter. Het werd een plek. Uiteindelijk werd het een holte waar twee wijnflessen inpassen. Een afgebroken tak die ingewaterd en verrot is.

Kortom: ik keurde deze nieuwe steven af. Twee dagen voor joker gewerkt, duur brandhout.

Later, terug in Friesland nam ik een andere zware tak en bewerkte die voor. Die bleek gelukkig helemaal zuiver op de graat. Weer op de dacia naar Antwerpen, want als het zonder aanhanger kan dan heb ik dat liever.



In de tussentijd wierp ik me op de achtersteven, die kwam uit een dikke rechte plank.
Ook hier zaagde ik de koppen van de gangen weg om de mal te kunnen maken.

Maar omdat de berghouten hier waarschijnlijk kunnen blijven zitten, kon ik daaronder niet mallen.
Hier kwam het kip-of-ei-dilemma kijken. Zou ik eerst de achtersteven verwijderen, dan zou de kont waarschijnlijk inzakken en kon ik geen goede mal maken. Maar als de steven er nog zat, kon ik ook geen mal maken.
Ik sloopte na wat meetwerk de steven in delen weg. Terwijl de nieuwe kiel op hoogte bleef op de dommekracht, zakte het achterdekje een duim naar beneden en een beetje achteruit.



Ik tilde met de lepels van de stapelaar de berghouten op. Dat ging perfect, met een ton hefkracht had de kont weer het oorspronkelijke model terug. Zo, met een kontlift, kon de zuivere mal gemaakt worden




Hierna kon ik de achtersteven rondom zuiver voorbereiden, inclusief de verlopende gebogen sponningen voor de vlak- en huidgangen en boeisels.







Vervolg in deel 2.2

Deel 2.2

Ondertussen zag de kont er wel erg kaal (en dik) uit, nog steeds gelift door de stapelaar




Onderaan de nieuwe steven kwam een zware pen die in het gat in de kiel moet passen.
De uitsparing voor het schroefraam heb ik wel afgetekend maar nog niet uitgezaagd. Dat komt wel als er duidelijkheid is over de gewenste voortstuwing.

Eerst paste ik de steven “droog”. Niet zozeer om te passen (want ik weet dat het past, sprak hij blasé), maar om de gaten voor de bouten voor te boren. Dan kunnen daarna de boorkrullen verwijderd en de bitumen aangebracht worden.









Vervolg in deel 3

Wow. Heel veel respect voor je werk en blijf schrijven alsjeblieft! Genieten om mee te lezen.

Deel 3. Het vastzetten en drie voorstevens.

De oude stevens en kiel zaten aan de spanten vastgehengst met gewone stukken 5/8” rondijzer. Dat was in die tijd gebruikelijk, maar dit intense hout-ijzercontact is niet bevorderlijk voor de levensduur.

Ik gebruik in plaats daarvan rvs draadeind M16, A4, waarop ik een moer vastlas.
De andere kant punt ik een beetje aan. Zo wordt het een soort zware houtdraadbout.
Met een extra grote en dikke ring (DIN 440R) en een kwakje bitumen schroef ik die dingen in een voorgeboord gat van 14 mm. Dat gaat erg zwaar, dus daarvoor heb ik de grote Swinko van stal gehaald, een beul van een boormachine. Dik 1000 watt op maximaal 200 toeren, aan/uit dus geen soepele krachtregeling, een echte bottenbreker als je niet oppast. Er zit een veiligheidskoppeling in die in werking komt nadat je dijbeen verbrijzeld is.
Zo is de achtersteven vastgezet, en ook de eerder geplaatste leggers voorin aan de kiel.
Om wat meer verband te maken bij de overgang van de achtersteven naar de scheg, heb ik op die plek een nieuw kontbandje ingezet. Daarbij kreeg ik weer een lesje nederigheid, kruipend en zwoegend in het benauwde achterondertje. Om de mal eruit en het nieuwe spant erin te kunnen krijgen, heb ik een brievenbus gezaagd want binnen zou ik de draai absoluut niet kunnen maken.

Het nieuwe kontbandje naast de oude


De koperen klinknagels had ik losgeboord met een holle boor, het nieuwe spant verbond ik tijdelijk met het oude vlak met dikke rvs schroeven met steunringen




Hierna kon de ondersteuning van de stapelaar vervallen, de kont hangt weer aan de achtersteven die goed verankerd is aan de kiel en scheg.
En dat was nodig ook, want de stapelaar was nodig bij het maken van (weer) de nieuwe voorsteven.
Hier istie klaar, in de lijnolie tegen het uitdrogen



Een foto met drie voorstevens, de oude, de afgekeurde en de nieuwe


Tot slot een leuk inkijkje in de oude steven met fraai gevormde witte en zwarte kit.

en een ernstig ontzinkte en bros geworden messing schroef


Morgen hoop ik weer verder te werken. Als het lukt met de voorspelde hitte en als ik de werkplek kan bereiken door de Pride-Parade.

Groet uit Antwerpen,
Wim.

Heerlijk leesvoer! Ook leuk om de gereedschappen eens te benoemen, ik had inderdaad ‘gespecialiseerder’ materiaal verwacht.
Blijft er nog IETS van het oude schip behouden?