Onderwerp: Wie is voorbereid op GNSS Jamming en spoofing

Is daar (voor pleziervaart) verdediging tegen mogelijk?
Een papieren kaart, kompas, log en peilkompas blijven natuurlijk gewoon werken.

Doejong schreef : Lijkt me een goed begin.

Elektronische kaart kan ook, alleen de stekker van je GPS er uit trekken. Moet je wel een programma/plotter hebben waar je ook peilingslijnen mee kan zetten.
En ipv een log zou jejezelf een beetje kunnen oefenen in [url=gissen buitenboord]gissen buitenboord[/url].

En zo nu en dan een oefen dagje varen met de GPS uit doet ook al een hoop.

Zo snel mogelijk Loran C (E Loran) weer activeren. De zendmasten en zenders staan er mogelijk nog.

Een tweede op land gebaseerd navigatie sysgteem. En is vrijwel met E-Loran net zo nauwkeurig als GPS.

E-Loran is bovendieen een nederlandse ontwikkeling en kost relatief weinig om het te onderhouden.

Met een drietal zenders dek je heel West Europa met een sterk radio signaal.

We zijn veel te afhankelijk geworden van de sat systemen. Niet alleen de scheepvaart maar de gehele transport sector. Denk eens aan de navigatie in je auto. Wegenkaarten, stratenboek ?

De cyber wars komen er aan.

Bram

De kortegolf zenders maar weer afstoffen...En inderdaad Loran.

De afhankelijkheid van internet en gps is op alle fronten zo dat uitval binnen 48u tot chaos leidt.
Wie kan zich nog redden zonder app, gps en elektronica?
Echt alles, maar dan ook alles is inmiddels afhankelijk van digitale systemen.
Die kwetsbaarheid in onze samenleving baart mij grotere zorgen dan varen.
Dat kan ook zonder al die fraaie spulletjes, dat kan ook houtje-touwtje.

Op een bootje redt je je wel aardig met kaart, kompas en log en een logboek voor je (gegiste/geschatte) posities.
Leuk is het om je te verdiepen in oa. SAS Survival Guide en andere handboeken voor de overlever.
Breedtegraad is goed te doen met een simpele Jacobsstaf en wie heeft die niet gemaakt bij de Scouting of tijdens zijn diensttijd?
Twee klokken aan boord kunnen je redelijk simpel de lengtegraad geven.
De afwijkingen zijn groot maar nauwkeurig genoeg om land te vinden.
In Sailing alone around the World wist J. Slocombe met simpele middelen prima zijn positie te bepalen, daarbij geholpen door een levenlang op zee.

Werkt decca nog?

brambo schreef :
Ik startte dit draadje omdat ik deelnam aan een workshop van het NIN (Nederlands Instituut voor navigatie) Bij de LVNL (LuchtVerkeerLeiding Nederland) op Schiphol oost. Daar waren sprekers en demonstratie vanuit heel de EU. Jamming is ordinair stoorsignalen uitzenden en relatief makkelijk te detecteren. Spoofing ism een ander verhaal en lastiger te omzeilen.
Ga;lilleo heeft een geheel nieuw data protocol gelanceerd met een checksome achteraf via 4G/5G. dat werkt voor vliegtuigen en schepen binnen 4/5G bereik. Of via satelliet zoals starlink.

Voor vliegtuigen is het heel vervelend, schepen blijven wel drijven. Aleen voor DP (Dynamic Position) op zee is het weer erg lastig met werkzaamheden.

Alle langegolf systemen zoals Loran, Decca etc. zijn nog veel makkelijker te verstoren. grote kans dat de stoorzender gewoon aan boord zit zoals je MPPT regelaar, Omvormer, acculader, lichtdimmer etc. etc.
Dat wordt dus niet als een serieus alternatief gezien.

Ook een probleem is dat hele nauwkeurige tijdregistratie via GNSS gebeurd over de wereld. Dat is voor veel taken van sport een evenzo groot probleem. In de pauze waren de techno bollebozen van LVNL al aan het bespreken om de cesium klok uit de kelder op te vissen.

Naar mijn mening zag ik nog wel waar fabrikanten steekjes hebben laten vallen. Zo zitten alle navigatie systemen min of meer uit ec0onomische gedachte in de zelfde frequentieband, wat het storen wel erg gemakkelijk maakt met veel effect.
Ook willen GNSS antenne een grote hemelsfeer zien met een zo laag mogelijke azimuth, ook dat maakt storen vanaf de zijkant makkelijker.
En zo nog wat dingen.

Dat is wel heel technisch en veel meer jouw expertise dan de mijne, Calidris.
Los van het kijken naar technische oplossingen is het ook nuttig low-tech te gebruiken en terug te kunnen vallen op andere systemen.
Een sextant is zo´n systeem, net als een zeekaart op papier.
Of een pen en een kladblok.

Calidris schreef :
Als het probleem steeds groter wordt zullen er wellicht ook fabrikanten in die markt springen en antennes gaan leveren die voornamelijk omhoog kijken. Zijn daar nog low-tech fysieke oplossingen voor mogelijk, bijv. een metalen buis om de GNSS-antenne-paddestoel die signalen van de zijkant filtert?

En in hoeverre zijn de diverse GNSS-signalen te combineren? Als je 6 GPS-satellieten en 6 Galileo-satellieten ziet, met hoeveel satellieten van 1 systeem is dat dan te vergelijken?

Loran C (E) is een krachtig radio signal afkomstig van meerdere zenders met een eigen aanduiding.

De pulsen bestaan uit een "envelop" waarbij het karaketer van de envelop precies op een aantal punten moet kloppen anders wordt de puls aangewezen.

Ik had destijds een dual chain ontvanger die meerder ketens kon combinerenn.

Heeft jaren prima gewerkt totdat Loran-C uitgefaseerd werd omdat er geld nodig was voor Galileo.

Er is nog wel Loran-e proef geweest voor de havens van Rotterdam. Als back-up systeem van GPS/etc.

Bram

Interessante materie Calidris!

Menno schreef :
Jij hebt de goede vibratie te pakken, Houd vast!

H700 schreef :
Ja, maar....
Buiten het feit dat er maar heelweinig mensen zijn die weet hoe het werkt en er nog minder mensen zijn die er 1 hebben moet het ook nog onbewolkt zijn...

brambo schreef :
Maar als je zelf een stoorbron aan boord hebt die "even" geen zin heeft in EMC eisen, doe je helemaal niks met langegolf. Ik denk dat je solar omvormer storing tot mijlen uit de kust van Nederland kan horen. Vooral de optimisers.
De zendamateurs hier op het forum zullen kunnen beamen dat lange-, midden- en kortegolf in bewoonde of industrie gebieden compleet onbruikbaar geworden is de laatyste 25 jaar.
Misschien moet je even uit je tijdcapsule kruipen Bram?

Ik heb jarenlang een Loran-C systeem op de boot gehad en nooit een probleem gehad me een stoorbron.

Loran-C is een zeer krachtig signaal. En in het geheel niet te vergelijken met het zwakke signaal van GPS. Kan ook moeilijk anders met de beperkte stroomvoorziening van een sat systeem.

Zeker met de toepassing van Loran-e was de positie bepaling nauwkeuriger geworden.

Ik heb het ook nog lang naast een GPS ontvanger gebruikt en het goed te kunnen vergelijken.

Maar goed het had een prima back-up systeem kunnen zijn. Echter de nederlandse regering wilde er niet in investeren en daarna haakten andere landen ook af.

Als GPS gestoort wordt dan loopt het gehel transport in de war.

Het wordt nu al misbruikt om diefstal beveiliging systemen van vrachtauto's uit te schakelen.

Die laatste 2 zinnnen kloppen goed.

het Systeem van loran kan wel aardig zijn, alleen de radio ontvangst op langegolf is een drama de laatste 25 jaar.
Destijds, midden en eind jaren 90 al heel wat ontstoringsfilters geplaatst voor DGPS op langegolf. verreweg de meeste storing kwam van het eigen elektrische systeen, en dan nog wel op metalen (kooi farady) schepen.

Jaren geleden astro navigatie cursus gevolgd als backup voor GPS voor NZ ocean navigator certificate. In de praktijk op bewegende boot niet eenvoudig. Vereist ook veel oefening.
Maar astro navigatie is nu een stuk makkelijker gemaakt met digital sextant
Ga maar sparen!

Voor de oorlogsindustrie zijn er al lang alternatieven. Voor (de meeste van) ons nog niet echt betaalbaar, maar de chinezen doen hun best.
inertial navigation system buy

Inertial navigation heeft een lange historie, te beginnen bij Duits oorlogstuig in WO2, maar de laatste zestig jaar ook in vreedzaam (groot) vliegverkeer, sinds lang voordat GPS bestond. Ook vandaag de dag nog steeds als primaire navigatie, waarbij GPS vooral een aanvulling is.

Alleen hebben al die mooie autonome navigatiesystemen, zelfs met moderne laser gyro's, nog last van enige drift, waardoor ze toch af en toe een externe referentie nodig hebben. Je begrijpt, tegenwoordig is dat GPS. Dus uitvallen van GPS leidt in elk geval tot lelijke foutmeldingen, en met een slim gespoofd GPS signaal zou je in theorie een vliegtuig net óver een grens van een conflictgebied moeten kunnen leiden. De mogelijke consequenties daarvan... Iets met onderste steen boven?


Vroeger ging dat ijken meer handmatig, met in elk geval het vertrekpunt en daarna soms radiobakens op de grond. Ook die bakens zijn er minder dan vroeger, maar ze zijn lang niet zo snel opgeruimd als Loran e.d.. Het zijn er nog altijd voldoende zodat je zelfs in slecht weer wel veilig aan de grond komt als GPS volledig uit zou vallen. Misschien niet altijd op het vliegveld waar je naartoe wilde als die de faciliteiten niet heeft, maar dan is er altijd wel een alternatief dichtbij.

Ze zijn helaas nauwelijks bruikbaar voor de scheepvaart. De meeste zijn VHF (VOR) of UHF (DME) en die hebben over de grond een heel beperkt bereik, zoals de marifoon. De lange golf bakens (NDB) zou je op volle zee nog ouderwets uit kunnen peilen, maar dat is natuurlijk niet zo nauwkeurig. Op binnenwater heb je er al helemaal niets aan. Maar dán vraag je gewoon de weg, toch?

Terugvallen naar Decca of Loran (eLoran las ik) kan maar ik dacht dat ook dit lokaal nog goed te storen is. Grotere zendvermogens we vereist natuurlijk voor de verstoorders.

Ik denk persoonlijk dat terugval op goede inertial systemen er misschien wel eerder gaat komen. Vliegtuigen doen dit nu immers al dagelijks. Een systeem aan boord die kan aangeven wanneer GNSS onbruikbaar en terugvalt op zijn IMU. Bij spoofing is juist dat stukje natuurlijk wel lastig. Maar er worden grote sprongen in nauwkeurigheid gemaakt met quantum inertial navigation systems. Als de markt groot genoeg is zal het zelfs voor de pleziervaart beschikbaar komen denk ik.
Menno schreef :
Ik denk we dat dit wel lastig is juist omdat er verhoudingsgewijs (in vergelijking met alle nieuwe low orbit constellations) zo belachelijk weinig GPS satellieten zijn. Je moet dus juist nog steeds zo groot mogelijk deel van de hemelkoepel zien. Uiteraard worden het er wel steeds meer met alle andere GNSS systemen die erbij zijn gekomen en dus kun je met steeds minder zicht nog een fix krijgen.

Combineren van de verschillende GNSS systemen (Multi GNSS) wordt de meeste hedendaagse ontvangers al gedaan, en voor zover ik weet kunnen ze elkaar ook echt aanvullen (hij heeft dus meer pseudoranges beschikbaar in zijn fix berekening), dus per individueel GNSS kan zo’n receiver met minder satellieten alsnog werken.

De laatse alinea klopt. Ik heb zo'n usb muis (kosten € 18,-) die ontvangt GPS, Glonass en Gallileo. De combinatie met Baidou is ook mogelijk.

De chipset combineert die gegevens.

Volgens het dashboard in OpenCPN verschijnen de sat systemen achter elkaar met de sats in beeld die per systeem beschikbaar zijn.

De positie is daardoor uiterst nauwkeurig. Zie de boot zelfs aan de steiger liggen.

Ik wil die maritieme radiobakens op de lange golf best terug. Waren, hoe onnauwkeurig ook, best bruikbaar om je gegist bestek te verbeteren na een oversteek van de Noordzee.

Als je aanneemt dat je onzekerheidsgebied bij navigatie op gegist bestek 5% van de gezeilde afstand is, dan is dat na een oversteek van IJmuiden naar Lowestoft 5 mijl. De straal dus. Dat is dus voorbij de horizon, zo'n 3 mijl. Je vaart je onzekerheidsgebied naar de kust tot je de positie kan verbeteren met zichtnavigatie, met behulp van kenbare punten. Het mooiste is natuurlijk een vuurtoren: met een peiling en de dipping range (is daar een Nederlands woord voor?) heb je met één waarneming een redelijke positie.

Maar met een paar radiopeilingen kan je met zo'n groot onzekerheidsgebied best wat doen, zelfs al is de mogelijke fout in de orde van 10°. Zo heb ik vroeger vaak op zee rond gevaren, voor er Decca was, en dat ging prima.

Misschien zijn dit soort bakens ook minder interessant om te storen? Want niet bruikbaar voor wapensystemen.

IJmuiden-Eastcoast is prima te doen op gegist bestek. Zeker als je de eerste verkenning in het donker weet te plannen zodat je vuurtorens kan peilen.
Dipping range ken ik niet, maar denk dat je 'geografische dracht' bedoeld. De afstand waarop een vuur in de kim zichtbaar wordt

Je zal om te beginnen al een nauwkeurig log op de boot moeten hebben. Wie heeft dat nog ?

Zo'n "draai-molentje" op de scheepromp is maar van beperkte waarde.

Radar op de boot is mogelijk een betere optie. Met de vraag wie heeft dat aan boord ?

Bij enertial navigation wordt een automatisch gegist bestek bijgehouden. Hetzelfde is mogelijk met data die op de meeste plezierboten in een gecombineerde NMEA datastroom beschikbaar is, zoals STW, koers, windrichting en sterkte. Pre GPS schreef ik een dos programma hiervoor. Koerswijzigingen werden automatisch gedetecteerd om nieuwe vectoren te berekenen. Drift als functie van bootsnelheid, windrichting en windsterkte. Een stroom-tabel moest alleen handmatig (inter-aktief) worden ingevoerd. Een gegiste positie kon op elk moment worden bepaald. Toen kwam GPS en werden dit soort tools obsolete. Als ik het prog kan vinden zal ik het eens afstoffen. Nu zou je de gegiste positie in NMEA format naar een plotter of OpenCPN kunnen sturen en in E-chart plotten.