Onderwerp: Mast strijken, tips?

zeekraal schrijft:
Daar verkijk je je op. De denkbeeldige lijn wordt door toepassing van de sprenkel in een mooie knik gezet. Er staat dus een permanente onbalans in de constructie. Zodra de sprenkel iets opzij wijkt knalt ie voor je het weet helemaal opzij. De sprenkel die ik heb zien omknakken zat nota bene bij de mast in een speciaal daarvoor gemaakte koker. Evengoed was die constructie kansloos als je niet een lijn van het uiteinde naar de sprenkel naar ieder strijkwant maakt zodat de sprenkel niet (te veel) opzij kan zwabberen.

Hoi Beewee,
Dit wordt een leuke discussie. Aan welles-nietes spelletjes heb jij denk ik net zo min behoefte als ik. Ik denk echter dat het niet zo moeilijk is mijn bewering te bewijzen. Maar dan moeten we het wel over dezelfde uitvoering hebben. Ik heb n.l. een beetje het idee dat we langs elkaar heen praten. Daarom een vraag. Ik ga uit van een spiboom (of noem het van mijn part gewoon een steun) die op het onderste deel van de mast wordt gezet en aan de andere kant vast zit aan het voorstag en het blok van de hijstalie. 1 enkele steun dus.
Ik weet niet beter of een sprenkel bestaat uit 2 bomen die aan de onderkant elk aan kant van de boot zitten ongeveer ter hoogte van de mastvoet en aan de bovenzijde samenkomen en daar net als de spiboom met het voorstag en de hijstalie zijn verbonden. Bij die constructie kan ik me wel voorstellen dat er rare dingen gebeuren als 1 van de 2 los raakt, hetzij onder of boven.
Groet, Leo.

Leo,

Ik bedoel ook de enkele, en maar een plaatje voor de zekerheid:


Als de mast nu nog een stukje verder zakt dan wordt de stand van de sprenkel aardig wiebelig. En helemaal als de voorstag dichter bij de mast zit en de mastvoet wat hoger zit.
Ik zeg het juist omdat ik het heb zien gebeuren, ik stond er bijna pal naast.

Nu is het meest kritische punt als de mast bijna plat ligt, dus als daar iemand de mast zo snel mogelijk ondersteunt is de kans op ellende vrij klein. Maar zonder strijkwant, en een beetje wind en golfslag, dan moet je zorgen dat die sprenkel niet naar links of rechts om kan klappen. Het zijn maar 2 lijntjes, is zo geregeld.

Beewee,
We praten over de zelfde situatie dus wat bij mij spiboom is, is bij jouw sprenkel.
Het omklappen van de sprenkel gebeurde toen geprobeerd werd een gestreken mast overeind te zetten zoals je in je post schrijft. Dat is precies de situatie waarop ik doel op moment dat de masttop lager ligt dan de lijn boeg-mastvoet. Die situatie heeft zich denk ik voorgedaan toen het daar mis ging.
Het kan veranderd zijn maar vroeger was een rechte lijn de kortste verbinding tussen 2 punten. Ik zou daar aan toe willen voegen, "ook al loopt die om een hoekje".
Stel dat de mast precies in lijn ligt met het aangrijpingspunt van de talie op de boeg. De kortste afstand van masttop naar boeg (over de sprenkel gemeten) is dan gelijk aan de lengte van het voorstag + de lengte van de talie. Of je de sprenkel nu rechtop zet, plat naar links of plat naar rechts, die afstand blijft gelijk.
Maar als de mast in de stand staat/hangt zoals op je foto is dat niet meer zo. Dan is de afstand boeg-masttop (uiteraard weer over de sprenkel gemeten) het kortst als de sprenkel rechtop staat en langer als de sprenkel naar links of rechts helt, nog langer als die horizontaal ligt (en loodrecht naar beneden het langst maar die stand is tamelijk zeldzaam).
Hoeveel langer is afhankelijk van hoe schuin de mast hangt. Het gewicht van de mast zal talie plus voorstag in de kortste mogelijke positie trekken. Dus rechtop. Je kunt dat ook makkelijk testen. Duw de sprenkel maar eens een eind opzij dan zie je dat de masttop omhoog komt en let dan ook op dat zodra je er niet meer tegen duwt de sprenkel weer de verticale positie opzoekt. Dat zal denk ik op jouw boot wat meer kracht kosten dan op die van mij.
Als je schrijft dat naarmate de mast verder zakt de sprenkel steeds weibeliger wordt (wat een woord) klopt dat. Eigenlijk kun je beter zeggen dat het steeds minder kracht vergt om hem uit zijn stabiele positie te duwen. Maar hij komt wel steeds terug Tot het moment dat de masttop enz, enz, enz.
En inderdaad kost het aanbrengen van 2 lijntjes nauwelijks moeite. Ook bij mijn boot ligt na het strijken de masttop lager dan enz,enz,enz.
Groet, Leo.

We komen er wel (die foto is niet van mijn boot trouwens, mijn mast loop ik zonder sprenkel wel omhoog of omlaag), maar het kritische punt is wel sterk afhankelijk van de hoogte van het draaipunt van de mast, de lengte van de voordriehoek en sprenkel. In een wat minder gunstig geval (hoge kajuit, hoge mastvoet, kort voordek) bereik je die hoek veel eerder dan dat de mast "bijna" plat ligt. Op de foto zie je een vrij gunstige situatie. Wat er gebeurde toen ik die sprenkel zag omklappen weet ik na 30 jaar natuurlijk niet meer 100% zeker, ik weet wel dat de man bij wie het gebeurde alleen was en dat hij een gestreken mast wilde gaan zetten. Goede kans dus dat hij géén strijkwant had en dat de mast, zodra hij uit de steun was gelicht, een beetje scheef was gaan hangen waardoor de sprenkel scheef belast werd.

Mijn vader had ook een sprenkel in gedachten maar heeft die na dit gebeuren dus maar gewoon dubbel uitgevoerd. In combinatie met een strijkwant, en een valliertje voor staaldraadvallen op het voordek en een aanpassing aan de bevestiging van de giek was strijken en zetten een makkie.

Gewoon een paar lijntjes om de sprenkel te schoren moet ook voldoende zijn.

Mike, denk je ook aan een steun voor de gestreken mast? Gewoon een paar houten balkjes van 2,70 m bij de bouwmarkt halen, op 50 cm van het einde en gat er door en ze dan met een bout en een moer (en carosserieringen!) aan elkaar schroeven. Kun je zo in A-vorm op de kuipbanken zetten (en ook even schoren met 2 lijntjes).

Zie hier eenzelfde steun zoals ik die zelf in een kwartiertje in elkaar heb gekeken:

Nog even een vraag, als je de mast laat zakken en hij ligt op de schaar, dan ligt de mast bij mij wel 6 meter achter de boot.

Dus een groot deel krijg geen ondersteuning. Hoe moet je dit compenseren? Of kan dat gewoon?

@mike:
het hangt natuurlijk af van je mast, maar voor nagenoeg alle masten van modernere schepen maakt het inderdaad niet uit. Alleen bij zeer zware masten en niet erg rustige behandeling, kan bij het neerleggen schade optreden. Dat is bijna nooit het geval, zoals op de foto hierboven is een prima methode.
Houd bij het varen (bruggen, bochten in het vaarwater e.d.) wel rekening met die extra lengte. Je gaat namelijk net als sommige vrachtwagens het bordje 'pas op: zwenkt uit' nodig hebben

@zeekraal en beewee:
jullie beiden hebben gelijk. Of je op een enkele sprenkel (spiboom) kan strijken, of dat je deze moet schoren of misschien wel liever bokkepoten gebruikt, hangt af van het schip. Er is geen pasklare oplossing.
Maar zolang het scharnierpunt van je sprenkel lager zit dan de lijn boegbeslag-masttop, blijft het een stabiele constructie. Is het scharnierpunt hoger, zal deze omklappen. Ertussen zit een grijs gebied waar het een gevoelig werkje is. Altijd voorzichtig zijn dus, en voor mij (tjalken) zijn er toch altijd bokkepoten gezien de enorme gewichten Met een valkje loop ik m natuurlijk zo omhoog zonder enige steun...

@Mike: mijn mast is 8,5 m lang, en stak achter de schaar nog 4,5 m uit. Een lichte mast, maar ook geen apparatuur of antennes in de top.

Ik ben zo vanaf Schiphol langs de Nieuwe Meer door Amsterdam gevaren, ook een stukje over het IJ tot w.s.v. Aeolus. Daar hebben we de mast weer omhoog gelopen.

Ook op het IJ geen enkele keer de indruk gehad dat de mast dit niet kon hebben. Als je de mogeljkheid hebt kun je natuurlijk nog 2 planken op de schaar leggen, in de lengterichting van de mast, om het steunpunt te verlengen.

Maar het grootste risico (varend althans) is toch wel een aanvaring in de jachthaven. Je bent naar achteren toe een stuk langer, zeker als je mastvoet zoals bij jouw boot al vrij naar achteren staan en je een hoge, smalle masttop tuigage hebt. En het draaipunt van de boot zit nog steeds bij de kiel, dus je kunt met de mast een flinke zwieper maken.

Maar ook oppassen voor je hoofd, en voor alle bende die je opeens aan dek hebt als de mast plat ligt. Genoeg zeilbinders meenemen, als spreekt dat voor zich.

Om het 'uitzwenken' tijden het varen te voorkomen kun je ook de mast uit de mastvoet halen en de mast op de preekstoel binden.

Dat scheelt weer een paar meter.

Grt, Michiel

Duidelijk, ga aanstaande vrijdag maar eens een schaar in elkaar proberen te knutselen.
Maar dat moet voor iemand met 2 linkerhanden zelfs te doen zijn lijkt me

Maar nog even een vraag, je hebt dan die omgekeerde V, maar zit deze permanent vast aan de voorstag?
Of hoe moet ik dit zien? lijkt me namelijk niet ideaal om de voorstag los te halen en dan deze op de V te bevestigen.
Heeft iemand tips/foto's?

Grt Mike

Als je geen permanente installatie wilt maken kun je ook je fokkeval op de V monteren.

Als je je mast inderdaad even van de mastvoet afhaalt en naar voren schuift dan steekt hij amper uit. Let wel op daarbij, zoals ik mijn schaar (foto) vanmiddag had staan zit er meer mast achter de schaar dan ervoor, dus dan kiept hij achterover als je de bout er uit draait en krijg je de mastvoet voor je kiezen.

Die klapschaar is heel simpel: 2 houten balkjes van anderhalf a twee meter van vuren 70 x 20 mm, een slotbout plus moer en een paar carosserieringen. Onderkant van de balkjes eventueel schuin afzagen zodat ze een beetje vlak op de kuipbanken rusten.

Volgens mij is het handiger om eerst een fokkeval en de lijn maarmee je de mast strijkt aan de V te bevestigen voordat je de voorstag los maakt. Meestal hoef je dan de voorstag alleen vast te binden zodat hij niet alle kanten op zwiept en kan je daarna de mast strijken.

Suc6 ermee.

Misschien toch goed om nog even terug te gaan naar jouw initiële post/vraag.

Ik ben blij met mijn maststrijk installatie want dan kan ik wanneer ik wil de mast neerhalen voor stalling in de winter en tussentijds onderhoud aan de mast. Maar ik hoef hem niet te gebruiken om onder bruggen door te moeten in mijn vaargebied. En ik denk niet dat ik hem had gemaakt als die niet al op mijn schip aanwezig was.

Er zijn zat boten zonder strijkinstallatie. Je kunt je mast, als het echt nodig is, met behulp van de kraan in haven ook laten zakken.

Grt, Michiel

Wat je zegt is zeker waar, maar als ik de mast 4 keer per jaar laat strijken en zetten, wat ongeveer 75 euro per keer kost, dan lijkt mij een strijkinstallatie als snel de investering waard.

Maar daarom wil ik een goed systeem, wat snel en effectief werkt. Ik moet namelijk vanuit Giesbeek de Ijssel af richting Kampen, dus het is wel redelijk handig om een strijkinstallatie te hebben.

Maar bedankt voor alle tips tot nu toe

sailormanfj schrijft:Ik kwam er vandaag toevallig achter dat het best wel makkelijk is om de voorstag (als je die dan niet gebruikt) tijdens het strijken gewoon even door het oog voor de spiboom te laten zakken. Kan ie geen kant op zonder dat je hem vast moet binden.

Giel schrijft:Da's waar. Maar voor de prijs van 1 keer kraankosten maak je zelf een strijkinstallatie als je tenminste een spiboom op je boot hebt en je hebt nooit meer een ander nodig. Althans niet daarvoor.

Grt, Leo.

Oei, ik zie dat je daar zelf ook al achter bent gekomen!!
€ 75 per keer, daar maak je er wel 2 voor!

even nog een toelichting, ik heb geen spiboom.

En voor die V, moet je daarvoor een speciale beugel maken voor op het dek (waar het scharnierpunt is?).

Sorry voor alle vragen, wil het graag in 1 keer goed doen.

1) Ja, hoe wou je hem anders vast zetten?
2) Al gekeken of er een spiboom op Marktplaats wordt aangeboden?

1) Ik dacht op een bevestiging van het hoofdwant?
2) Nee, maar kan dit op elke mast?

1) Ook dan moet je knutselen. Maar in principe komt er best wel wat achterwaartse kracht op, dus zeker bij een sandwichdek moet het toch wel een beetje ondergrond hebben. Heeft je boot toevallig een voetrail waar je wat aan zou kunnen monteren?

2) In principe wel ja, al houd ik een voorbehoud voor superfragiele mastjes. Nu vraag ik me alleen wel af of je nu ook een normale "spiboom beugel" moet gebruiken om hem onderaan de mast als sprenkel te plaatsen.

Nee, geen voetrail. Weet je zo snel iets anders wat zou kunnen werken?

Een V-profiel lijkt me toch behoorlijk handig en volgens mij even praktisch als een spiboom. En ik heb al contact met iemand die mij een V-profiel kan leveren (forum).

Zou ik niet gewoon iets door het dek heen kunnen maken en goed kunnen afkitten met sikaflex?

Mike87 schrijft:200% gelijk.

Uit je vorige post begrijp ik dat je een msi (laten we het maar even afkorten) nodig hebt die je vaak zult gebruiken.
Wil je een msi die je op moet bouwen elke keer als je de mast wil strijken of permanent klaar voor gebruik?
In het eerste geval moet je die op kunnen bergen en moet dus zo weinig mogelijk materiaal bevatten, oftewel 1 buis ongeveer ter lengte van een spiboom. Die je eventueel nog uit 2 of 3 stukken kan maken! Bergt makkelijk op.
Wil je een voor direkt gebruik klaar liggende msi dan is een sprenkel in V-vorm niet zo handig op je voordek. Buig je die echter in de vorm van het gangboord dan ligt die sprenkel niet meer in de weg. Je moet dan inderdaad 2 draaipunten ergens links en rechts van de mastvoet maken dit in tegenstelling tot 1 buis die je op een punt op de mastvoet zet. Ook is dan een permanente bevestiging aan strijktalie en voorstag natuurlijk wel zo handig anders moet je toch weer allerlei handelingen doen voordat je kunt strijken.
Al met al zou ik kiezen voor een (deelbare) buis. Op je strijkwant heeft het geen invloed, dat moet je toch hebben. Ben je daar al uit trouwens?
Laat eens wat foto's zien van boegbeslag, mastvoet en de bevestiging van het topwant op het dek dan kunnen we wat praktische oplossingen verzinnen.

Als je op het dek een op maat geslepen stuk T- profiel monteert, met een flens (platstaf) aan de onderzijde van het dek, moet je een heel eind kunnen komen. Uiteraard goed afkitten.

RVS kun je op lengte kopen bij metaalwinkel.nl

www.google.nl/imgres?imgurl=ht...a%3DN%26tbs%3Disch:1

Misschien geven deze foto's verduidelijking over hoe het dek eruit ziet. Ik heb helaas nog geen foto's van mijn eigen scheepje, heb hem pas een paar weken

Op de mast voet zit nog geen bevestigingspunt als ik het goed zie. Strijkwant lijkt me te maken op de manier als eerder omschreven met een strip tussen wantputting en wantspanner. Het boegbeslag lijkt me wel weer ideaal voor een permanente bevestiging van een v-vormige sprenkel. Ruimte genoeg.