Onderwerp: Stormtuig met rolfok

Hey iedereen,

Ik vlot ondertussen lekker in het boek "zwaar weer zeilen", en bij stuk over stormzeilen zette me toch aan het denken... Met een rolfok installatie kan je natuurlijk makkelijk het zeiloppervlakte innemen door gewoon wat in te rollen. De vorm, bolling en plaatsing van dat laatste beetje zeil is echter compleet ongeschikt om zwaar weer mee uit te zeilen. Men kan natuurlijk een extra stormfok meenemen om te wisselen met de rolfok bij zwaar weer, maar dat zou ik in geen geval willen riskeren met 5bft of meer... Alternatief een babystag of een tweede voorstag monteren en daaraan met leuvers de stormfok omhoog halen. Ook las ik nog wat over stormfokken die "rond" de rolfok kunnen worden gehesen, maar die zijn dan weer heel duur...

Hoe doen jullie het over het algemeen en welke aanpak geniet volgens jullie de voorkeur?

Bij mij komt er een weg neem bare kotterstag vanaf de zaling waar ik een stormfok aan kan zetten. Heb daar toevallig ook een val zitten.

orchidius schreef :
Met zwaar weer het voordek op moet je niet willen. Kotterstag met stormrolfok er op.

Vraag jezelf even af of je echt met een stormfok gaat varen. Ik heb er een aan boord liggen en die komt alleen de zak uit als zonnescherm, nog nooit gebruikt met het zeilen. Ik kan tot 8Bft met mijn fok uit de voeten en vaar boven 8 niet meer. Kan me voorstellen dat als je onderweg bent dit anders is, maar de meeste van ons zullen een echte stormfok niet of zelden gebruiken.

Overigens, ik heb een dubbele voorstag op de boot zitten nu, een oplossing om redelijk veilig een voorzeil te kunnen wisselen. Aan mijn babystag heb ik nog nooit een zeil gevoerd, vraag me ook af of mijn babystag daar wel geschikt voor is gezien de constructie. Maar ik ga nu met enkele voorstag varen, voor mij is het nut van de dubbele voorstag maar minimaal, ik wissel boven 5 Bft nog steeds makkelijk een voorzeil, heb een relatief veilig voordek waar je goed kan werken.

Tot nu toe heb ik de optie om in te rollen of zeil weghalen en stormzeil erop.
Inrollen gaat nog wel aardig. Ik heb dit vorig jaar met windkracht 8 tegen bij Dover een aantal uren goed zeilend (5 knp) volkunnen houden. Het zeil stond zeker niet perfect maar gezien de snelheid was ik wel tevreden. Maar als de wind nog harder was geworden dan was dit zeker niet goed genoeg meer geweest.
Omwisselen voor zwaarweer fok is niet leuk, op dat moment wil je niet op het voordek die grote fok weg moeten halen, zeker omdat je bij een rolfok strijken het zeil uit de sleuf trekt en het dus echt los op het dek komt.

Ik ben nu een alternatief aan het maken: 2e roller op 75cm achter de eerste. Daar komt een high aspect stagfok op die vanaf windkracht 5 goed gaat functioneren en tot 6 a 7 nog goed vol staan. Dat zeil kan nog wat ingerold en dan kan ik er denk ik met 8/9 nog mee zeilen. Daarna zou er toch een stormfok op moeten. Maar boven de 9 wil ik toch voorlopig nog niet tegen komen!

Erik

We hebben eens mijn fok (met staaldraad in het voorlijk) als stormfok voor op de Maxi77 van Web gehesen om een rondje windkracht 7 te proeven. Dat zeilde nog heel behoorlijk, en de fok hebben we toen gewoon vliegend gehesen.

Wallaby schreef : Maar volgens mij heb jij geen rolfok, toch? Ik neem aan dat je niet met je grote fok tot 8Bft doorzeilt... Sla jij geen kleinere fok aan bij meer wind?
Ik ben met je eens dat een 'echte' stormfok (dus een echt kleintje) wellicht weinig gebruikt zal worden, maar ik kan me goed voorstellen dat je op een gegeven moment toch behoefte hebt aan een kleinere fok i.p.v. het doorzeilen met een fors ingerolde genua.
Ik vaar nu ook voor het eerst met een rolreefgenua en vraag me wel eens af of ik de mogelijkheid om eenvoudig een kleiner zeil aan te slaan niet ga missen...

Apae schreef : Nou, dat was precies de vraag die ik wilde stellen toen ik het draadje begon te lezen! Zou je i.p.v. een wegneembaar kotterstag niet een fok met staaldraad kunnen hijsen (aan de spival bijvoorbeeld, of de boomophouder). Dan moet je de val natuurlijk wel heel erg doorzetten om spanning op het voorlijk te krijgen, maar toch... Misschien de achterstag aanspannen na het hijsen van de stormfok?

Op mijn boot heb ik een 2e voorstag . Op de eerste voorstag zit gewoon de rolgenua. En op die 2e voorstag hijs ik de verschillende fokken.

Eerlijk gezegd zou ik er wel wat voor over hebben om in slecht weer solo zeilend op die 2e voorstag een rol-stormfok te hebben.
Het probleem is dan dat ik geen andere fokken meer kan hijsen. En ik vaar met een grote fok toch wel veel strakker aan de wind als met m'n genua met veel meer bolling.
Dus ga ik toch het voordek maar op om de stormfok te zetten als het bar en boos wordt.
frank.

Frank,

Dat is precies de reden dat ik die tweede roller erop zet, zodat ik niet naar voren hoef om te wisselen onder barre omstandigheden.

Erik

Ook ik heb een prachtige stormfok aan boord. Heel mooi met leer afgezet en een staaldraad als voorlijk er doorheen. Het zeil is meer dan 40(!) jaar oud en NOOIT als zodanig gebruikt. Ooit een keer als slingerzeiltje op z'n kop aan het achterstag gehesen tijdens ankeren.

Los van de staat van het doek (blijft na zoveel jaar nog in goede staat?), denk ik niet dat ik hem ooit zal gebruiken. Mocht het echt gaan stormen, zeg 8-9 Baufort of meer, dan vaar ik niet uit. Onze tochtjes beperken zich tot hooguit een paar dagen op zee. Tegenwoordig zijn de weersvoorpellingen zodanig dat je dit soort weer van te voren wel aan ziet komen.

Het is wat anders als je een grotere oversteek maakt en meerdere weken op zee zit.

Hen3 schreef :
Klopt, ik heb geen rolfok, maar ik wissel mijn voorzeilen. Mijn masttoptuig moet het van voorzeilen hebben niet van mijn grootzeil. Ik heb dan ook een heel aantal voorzeilen aan boord en moet dus op tijd kiezen wat ik wil. Maar mijn normale werkfok heb ik staan van 5 tot en met 8, daaronder werk ik met Genua 1 en 2, mis een Genua 3 (die ga ik bij de volgende zeilaankopen erbij halen).

In eerste instantie kan de kustzeiler natuurlijk stellen dat een stormfok bij goede planning van een weekendje zeilen wat overbodig is, maar met oog op zeer binnenkort een atlantiache oversteek te maken is dit toch interesant om eens over na te denken...

Een stormfok met een staaldraad in is ogenschijnlijk de makkelijkste oplossing als het alleen gaat om die kleine stormfok. Is op het voorljjk wel genoeg spanning te krijgen? En is dit iets dar uberhaupt wel courant is? Je wil natuurlijk geen pionier zijn als je met 10bft rond de oren een onbeproefd stormtuig moet gaan voeren...

Is een tweede voorstag makkelijk te plaatsen? Aan het boegbeslag kan ik makkeljjk werken, maar extra gaten maken in het voordek is zeer moeilijk... Met een extra stag heb je natuurlijk wel meer vrijheid ook voor andere zeilen en extra zekerheid ivm sxtra stag...

orchidius schreef : Een kotterstag plaatsen aan je boegbeslag gaat denk ik niet werken krijg je wel een rare hoek, dus je zal op dek een bevestigings punt moeten maken. Voor de mast is genoeg hardware te koop.

Al mijn voorzeilen hebben staaldraad (en leuvers), gangbaar is het zeker. Mijn ervaring met vliegend hijsen destijds op mijn Vrijheid is dat je de boel aardig strak moet trekken om de doorbuiging zoveel mogelijk te voorkomen, maar in het geval van een stormfok zou ik me daar niet de meeste zorgen om maken. Het gaat toch niet om zo hoog mogelijk te kunnen varen, maar meer om zeilend te blijven.

Wallaby schreef :
Maar als het het verschil maakt tussen voor lagerwal weg te kunnen blijven zeilen en stranden is elke hoogte meegenomen.

Een extra rolfok, hoe je dat kan doen op kleine(re) bootjes, daar is de Kolibri Ocean (Remy) een goed voorbeeld van. Kijk maar een naar het filmpje van Eli.

Filmpje Kolibri Ocean

Ik las net de reactie van Snelem, daar geeft hij aan een tweede ha rolfok te willen bouwen (75 cm achter de gewone) die het pas vanaf 5 bf goed doet. Echter vraag ik mij dan af hoe het dan moet gaan als je met lichter weer vaart en met de gewone fok wil varen, overstag kan die gewone fok dan niet meer echt als die ha rolfok er achter zit.

Dan bij licht weer en rakken varen genoegen moeten nemen met de ha fok die bij weinig wind niet op zijn best functioneert.?

En in ieder geval wil je voorkomen dat je half op de wind komt te liggen in een heftige storm. En dat is al lastig genoeg als je de stormfok wel goed strak kunt zetten.
frank

Overstag gaan kan natuurlijk altijd. Eerst inrollen overstag gaan en dan uitrollen.
Maar als je slim bent dan plaats je de meest gebruikte rolfok als eerste en daarachter die je gebruikt voor zwaar weer zeilen.

Let op de zeilers die in echt zwaar weer zeilen varen over het algemeen niet op binnen wateren en hebben minder last van laveren.

Kotterstag en stormfok is ook meer iets voor de oceaanzeiler.

Daar heb je voor een groot deel wel gelijk in.

Fly-Tour schreef :
Niet erg duidelijk ten dele. welk deel wel en welk deel niet.

losse opmerkingen heeft niemand wat aan dus of niet of duidelijk zijn

Ik zal het beter zeggen, je hebt helemaal gelijk. Dat bedoelde ik ook eigenlijk.
Houd het daar maar op.

Karel

Fly-Tour schreef :
Karel je wilt graag serieus genomen worden, plaats dan niet een losse opmerking en wijzig deze ook niet nadat er al op geantwoord is maar ga dan ook serieus de discussie aan.

dit is positief bedoeld

Je hebt gelijk, je kan de fok inrollen, overstag gaan en weer uitrollen. Je hebt ook gelijk met het genoemde dat je met zeezeilen toch minder hoeft te laveren. En wat ook zo is, als je slim bent dan doe je idd. de meest gebruikte fok eerst. Ik heb weer wat opgestoken.

Mijn vraag is nu beantwoord.
Groet,

Karel

frankrijk schreef : Ja en nee.
Je koers over de grond word mogelijk dicht bij halve wind. Kruishoeken van 120-130 graden is wat je gaat zien, maar je boeg op de golven houden is, mits je stormfok voldoende power levert, over het algemeen geen probleem. Je gaat in dergelijk weer alleen als een krab over het water door de afmetingen van de golven.

Nu heb ik wel een aantal keren, en ook op verschillende boten wel de stormfok moeten gebruiken, maar dat waren allen fokken op leuvers. Met een opgerold zeil heb ik dat nooit kunnen proberen dus. Toch wil je het beetje zeil dat je hebt zo dicht mogelijk bij de mast. Dus afhankelijk van de maat van de boot zou ik een kotterstag of een wegneembare stag monteren en daarop gewoon een fok met leuvers zetten. Die stag en fok zou je kunnen optuigen als je weet dat er een hoop wind aan komt. Al moet ik zelf zeggen dat ik het nog nooit als een groot risico heb ervaren om het dek op te moeten om een dergelijk zeil te zetten en te wisselen.

Dit is ons fokje, aan het begin van de Atlantische oversteek met rustig weer even gezet om te zien of alle lijnen etc op de goede plek zouden zitten zodat we dat niet hoeven te doen als de walvissen uit het water geblazen zouden worden:

Deze is ongeveer 70% van het opervlak wat de ISAF als maximale maat toestaat op wedstrijd boten, en dat voor een boot die drie keer zo zwaar is als de gemiddelde wedstrijdboot van dezelfde maat. En toch vond ik deze te groot. Er is dus inmiddels nog een tweede stormfok bij gekomen die aanziendelijk kleiner is dan deze. Niet volledig zichtbaar op deze foto is de aangesplitste voorloper aan de halshoek. Ik vind het prettig als de halshoek ongeveer 75 cm tot een meter boven het dek zit zodat overkomende golven makkelijker weg kunnen zonder noemenswaardige extra druk op het tuig uit te oefenen. Als je voor een zeil met leuvers gaat, zorg dan dat zowel de onderste als de bovenste leuvers extra zwaar en dubbel worden uitgevoerd.

Als het echt gaat waaien, en je bent op open zee en kunt geen kant meer op, ga dan niet vertrouwen op vliegende zeilen. Die zijn onhandelbaar als het echt te keer gaat en zetten veel meer spanning op je tuig dan noodzakelijk is. Schade is bijna gegarandeerd als je aan de wind moet gaan varen met een dergelijk zeil.

Hier nog een plaatje in actie, volgens het KNMI en het DMI was het 5 uur lang een dikke 11bft, en tijdens deze storm, net ten zuiden van IJsland/Groenland, hebben we uitgevonden dat een 70% van een ISAF fok toch echt te groot is. De windex staat op halve wind, terwijl de gemiddelde koers ongeveer 45 graden aan de wind was. Van schijnbare of ware wind is met zulke windsterktes eigenlijk geen sprake meer. Waarom de winddex toch dwarsuit stond weet ik even niet. Er is geen enkel moment geweest dat de boot is stilgevallen of dwars gevallen. We zijn eigenlijk continue buiten geweest tijdens de storm.