Onderwerp: Diameters staaldraad vs Dyneema

Hoe verhouden zich de diameters van staaldraad en Dyneema? Als je bijv. 3 mm dik staaldraad wil vervangen door Dyneema, hoe weet je dan welke diameter Dyneema je nodig hebt?

als je 1:1 doet is dyneema sterker (treksterkte) dan staal.

.

Tabelletjes vergelijken is een maar vertel eens wat je er mee wilt doen?

Mischief schreef :
1:1 qua diameter, gewicht of rek bij dezelfde belasting?

Diameters dyneema is sowieso lichter en sterker

Hangt ook erg af van hoe je het wil bevestigen.
Misschien een open deur, naar met een knoop verzwak je de lijn enorm- dus als het zuiver op treksterkte aankomt, altijd netjes splitsen!

Ik weet niet zeker of staal hetzelfde euvel heeft, maar omdat staal (meestal) plastisch kan vervormen lijkt het risico mij hier minder..

Dyneema verstaging word niet op sterkte gesecificeerd maar op rek en op kruip. Je kiest dus altijd wat dikker om een constante lengte van de draad te waarborgen.

Een hoop leeswerk, maar op deze site vind je veel informatie:
www.colligomarine.com/colligo-dux-lifelines

Om de sterktes goed te kunenn evrgelijken mkun je het beste hiervan gebruik maken en dan hoofdzakelijk naar de ware sterkte ( Tenacity).
Overigens bestaat een Dyneema lijn meestal uit een Dyneema kern en een polyester ommanteling dus die moet je er wel in meenemen met zijn eigen sterkte en mm2 en dat kan bij dunen lijnen wel tot de helft schelen.
Ad

Aan boord is de sterkte helemaal niet bepalend! Een voldoende sterke dyneema lijn is namelijk net elastiek!

Afhankelijk van de toepassing bepaal je de gewenste waardes. Rekening houdend met

-elasticiteit. Hoeveel langer wordt de lijn onder belasting. De lengte wordt als er sprake is van elasticiteit weer minder als de belasting weer afneemt. Vervelend bij verstaging en vallen. De elasticiteit van dyneema is bijna het dubbele van rvs 1x19 draad. Overigens elasticiteit kan ook een zeer gunstige bijwerking hebben dat de piek belastingen aanzienlijk kleiner zijn. Het kan het verschil maken of een valstopper houdt of niet.
-Breeksterkte. Spreekt voor zich.
-Kruip. De lijn wordt over de jaren langer bij een permanente belasting van meer dan 10% van de breeksterkte. Deze verlenging is van blijvende aard. Na een x aantal jaren van kruip moet de lijn vervangen worden. Deze eigenschap is heel vervelend als je een betonnen tui brug wilt maken. Maar voor onze bootjes niet van groot belang. We moet opgemerkt worden dat dyneema soorten die zeer weinig kruip hebben weer een grotere elasticiteit kennen. Het is dus niet altijd goed een zeer dure dyneema variant te kopen met zeer lage kruip eigenschappen.
-Verder is er constructie rek. In ontspannen toestand en beweging gaan de vezels waar de lijn uit opgebouwd is een deel minder gestrekt in de lijn liggen. Als je de lijn dan weer gaat gebruiken moeten alle vezels weer in het gelid getrokken worden. Deze eigenschap kun je zeer sterk verminderen door de lijn in gespannen toestand te verhitten (heat set) in te pakken in krimpkous of strak te omwikkelen met garen of een andere vorm van mantel.

Kortom best wel veel waar je rekening mee moet houden. Vandaar dat er veel negatieve ervaringen op het internet te vinden zijn.

Ik heb 2 doeleinden ermee:
- de voorstag (die in de weg zit als de fok met z'n inwendige staaldraad erop gaat) vervangen
- de, van staaldraad voorziene, vallen en onderlijkstrekker vervangen (door lijn met Dyneema voorloop)

Ik was al van plan met splitsen i.p.v. knopen te gaan werken en ik heb geen plannen om met de zijstagen te gaan rommelen.

Dat het niet een simpel antwoord zou zijn, was ik al bang voor.

Laat je niet opjuinen om alles (onnodig) complex te maken maken.
Voor een voorstag dat je in feite niet gebruikt om het voorlijk van de fok op spanning te zetten, kun je (kaal) dyneema prima als vervanger gebruiken, voor de oude stag. De kracht komt er pas op als je gaat zeilen en juist dan wordt het grootste deel van de kracht opgevangen door de inwendige staaldraad van de fok die je, neem ik aan, ook voor de voorlijkspanning gebruikt. Het voorstag is dan 'extra' en in geval van breuk van de inwendige staaldraad is hij ook sterk genoeg.

Als de boot niet is opgetuigd is die stag sowieso sterk genoeg en hij zal nauwelijks last hebben van kruip, en al helemaal niet van elastische vervorming. Wel moet je eens in de vijf jaar (schat ik) even kijken of alles nog deugt. en bij twijfel vervangen.

1:1 vervangen is prima.

Hier een tabelletje van Colligo Marine met de vergelijking RVS - Dynema om gelijke rek te hebben

Dat valt mee dus?

Nachtvlinder schreef :
Dat valt inderdaad redelijk mee. 1 maatje dikker dan 19x1 kabel.

Ik ben niet helemaal mee.
Dit gaat over het vergelijk in rek tussen dynema en 19x1 RVS toch? En dan is 1 mm dikker dynema nodig, zo begrijp ik?
Hoe zit het met sterkte? Ik meen dat dan dynema dan 1mm dunner mag zijn. Klopt dat?

(Vraag komt voort uit het feit dat ik met een dynema achterstag vaar en met de nieuwe mast in aantocht het wel graag goed wil doen. Tot nu toe had ik 7mm rvs vervangen voor 6mm dynema).

De sterkte is geen probleem wanneer je op rek dimensionerrt. Maar je moet dus niet 1mm dunner kiezen want dan rekt Dyneema meer dan RVS.

Voor een trimbaar acherstag in een 7/8 tuig is die rek wellicht minder vervelend dan in de voor- of zijstagen; maar wil je dezelfde eigenschappen als RVS, dan zul je één maatje dikker dan het RVS was moeten gaan.

Thanx!
Hier een toptuig dus voor mij speelt het wel.
Vorige keer (2jr geleden) gedimensioneerd op sterkte ipv rek. Kende deze werkwijze toen nog niet. Bij de nieuwe mast dus ook maar een nieuwe achterstag Note to self: dimensioneren op rek ipv sterkte

Ook toen is die opmerking waarschijnlijk gemaakt. Ligt eraan naar wie je luistert op ZF natuurlijk
Daarbij zou ik al ruim overdimensioneren i.v.m. verlies aan sterkte door UV, knopen en om creep te voorkomen. Geen enkele reden om dat bij dyneema niet te doen hoe gering de invloeden op papier dan ook zijn.

Waarom eigenlijk; een Dyneema achterstag? Qua gewicht maakt het op koko's boot geen merkbaar verschil; het is kwetsbaarder en gaat wss staan resoneren bij bepaalde windsterke.

Het staat wel gaaf en is vriendelijker voor je achterlijk, als dat daar langs zou schavielen (het stag slijt dan ipv het achterlijk...)

Kilo's in of aan je mast maken natuurlijk altijd uit zeker als je dat een beetje verder doorvoert.
Voor Koko fijn i.v.m. het strijken van de mast. Zo'n staaldraad is altijd wispelturig.
Verder wissel je meestal als je toch al naar vervanging aan het kijken bent i.v.m. leeftijd of schade. Dan is de keus voor de hand liggend.

Check

Inderdaad: wat Holtere zegt. In verband met strijken bij de brug. De staaldraad had al wat schade opgelopen, bleef onbestuurbaar hangen achter de radarpaal en maakt enge krasgeluiden over de gelcoat. Dus 2 jaar geleden bij de controle van de verstaging/mast gekozen voor dynema.
Het zingen was ik voor gewaarschuwd en heb dat opgelost door een 4mm dynema draadje bovenin vast te splitsen en dan een paar slagen om de stag heen en onderaan weer vastgesplitst. Werkt als een tierelier

Nu ik dit weet (dimensioneren op rek ipv sterkte) nog maar een keer in de buidel tasten. Het is niet anders.

1 kilo in uit je tuig is equivalent met ~10 kilo extra in je kiel