Onderwerp: (Casco) Romp constructie sterk genoeg of niet??

Ik heb een casco gekocht van een Zeeton 24 van vd stadt. De rondspant romp is gebouwd rond 1990. Ik heb bouwtekeningen vergeleken met de romp. Hieruit heb ik het volgende geconcludeerd:
De romp heeft 11 schotten van 10mm dik multiplex.
De tekening zegt 12 spanten van 30 x 45mm eiken. Het lijkt hierbij alsof 1 spant voorin er niet in zit.
De constructie verschilt ook.
Op de tekening liggen de spanten over de longitudinals
In de romp zijn ze verzonken in de schotten.

Er is ook een bouwhandleiding. Die is alleen voor de knikspant versie. Deze gaat ervan uit dat de spanten worden uitgezaagd en tegen de schotten worden gelijmd. Voor mijn rondspant versie moet dat met 3 gebogen eiken latten.

De vorige eigenaar geeft aan dat de romp een andere constructie heeft ter besparing van gewicht maar dat dit de sterkte niet compromitteert. Dat heeft de bouwer (een doe-het-zelver) iig gezegd. Helaas is deze laatste overleden….
Nu de grote hamvraag:
Is door het wijzigen van de constructie methode, deze romp wel of niet sterk genoeg? Zo ja, kan ik de schotten dan op 45mm afzegen, zelfde als in de achterkajuit is gedaan?

Zo niet, moet ik er dan eiken spanten in ‘buigen’ of kan ik ook de vorm uitzagen uit 22mm multiplex en dit met de schotten verlijmen en daarna de zaak op 45mm afzagen?

Rest mij nog een vraag over verfsystemen: Momenteel staat een deel van de romp in de international 709 grondverf. Dit is 2comp PU. Er lijkt geen epoxy primer onder te zitten. Is dit voldoende of moet ik eigenlijk een epoxy primer aanbrengen?

Ik zou het erg fijn vinden om een beetje op weg geholpen te worden.







Vergelijkbaar schip van internet:

Heb er niet aan gerekend, maar mijn technisch gevoel (voor wat dat waard is) zegt dat zowel de sterkte als de zijdelingse stijfheid van de slechts 10 mm dikke multiplex schotten inferieur is aan de constructie zoals de ontwerper die bedoeld heeft. Als het mijn schip zou zijn, zou ik alsnog gelamineerde spanten tegen de schotten lijmen

Zo te zien heeft de bouwer ervoor gekozen om de bouwmallen te laten zitten en ze te bombarderen tot spanten.
Constructief stellen die bouwmalletjes niets voor. Ik denk dat, als je naar voren kruipt in je boot en je knie stevig stoot, je zo'n plaatje triplex al doormidden breekt.

Ik raad je sterk aan om fatsoenlijke, echte spanten aan te brengen.

Wel een leuke boot, trouwens!

Wim.

Hele leuke boot inderdaad!

Nu die spanten nog even goed krijgen...

Is het daarvoor voldoende om uit 22mm Okkoume multiplex de spanten te zagen en verlijmen met de schotten of moet ik er eiken latten in buigen?
Dat laatste wordt natuurlijk een probleem omdat ik niks heb om ze met lijmklemmen aan vast te zetten. Daarnaast zit een deel van het interieur er al in.

Als multiplex spanten ok zijn, hoe kan ik deze dan het beste afschrijven? Zijn hier handige trucs (of gereedschap) voor?

mvg,
Wouter

Ik denk dat Berghout2 het bij het rechte eind heeft: de bouwmallen zijn mee ingelijmd. Is dit materiaal wel waterbestendig ? Laat ze zitten en maak voldoende nieuwe schotten, zelfs al moet je er iets van het interieur voor slopen. Een mal voor de schotten maak je van hardboard of met een brede lat waar op om de 10 cm een dwarslatje is gespijkerd dat de afstand tot de huid aangeeft. Deze lat leg je op het nieuwe hout en teken de omtrek langs de punten van de latjes. Hoe meer dwarslatjes deste nauwkeuriger wordt de omtrek.
Nieuwe gebogen spanten kun je ook maken door een aantal latten in een mal op elkaar te leggen en te verlijmen. Voor mijn Olympiajol maakte ik zo 12 mm dikke spantjes van 2x6 mm multiplex.

Beste Wouter,
Multiplex (vaklui hebben het over triplex, ongeacht het aantal laagjes) is veel zwakker dan massief hout. De helft van de vezels loopt dwars en levert dus geen sterkte, en alle vezels zijn al beschadigd bij het schllen van de stam en het persen bij het verlijmen.
Spanten maken van triplex is dus niet verstandig.
(Bijkomend probleem bij triplex is, dat het rondom kops hout vertoont en heel effectief inwatert. Ideaal voor rotvorming.)

Als je sterke spanten wilt, zul je met goed massief hout moeten werken, bijvoorbeeld essen of (Europees) eiken.
Een andere mogelijkheid is, om te gaan werken met glas- of carbonvezels en epoxy. Daarvoor zijn op dit forum vele deskundigen die er meer van weten dan ik.

Voor het afschrijven zul je, hoe dan ook, met mallen moeten werken. Uitleg daarover voert hier nu te ver.

Sterkte,
Wim.

Het gaat hier om een 24 voeter, met de stringers om de 10 cm en de breede multiplex schotten zou ik me echt geen zorgen maken. Mijn Kolibri heeft en geen stringers en geen spanten.
Ik zou wel alle schotten met een fillet verbinden met de romp.

Waarom niet advies gevraagd bij vd Stadt? Bureau bestaat nog steeds.

In tegenstelling tot de andere schrijjvers hiervoor denk ikd at dit nog best wel eens goed zou kunnen zijn. Er valt niet aan te rekenen zonder maten, orientaties en samenstelling van de huid te kennen. Maar in de praktijk komt het er op neer dat een spant zijn stijfheid uit het traagheidsmoment haalt, de hoogte (vanuit de romp mee geteld) gaat tot de 3e macht, de dikte slechts lineair. Dus met en spant wat twee keer zo "hoog" is kun je met een veel dunnere dikte toe. Of makkelijker gezged: door de lengte breedte verhouding van het spant aan te passen kun je tot wel 70% van het gewicht van eht spant besparen. De belangrijkste reden om het niet zo te doen is het feit dat het veel van de binnenruimte opneemt.

De bouwer heeft volledig gelijk, met deze constructie kun je veel lichter bouwen met gelijkblijvende sterkte, mits het goed uigevoerd is, maar dat kunnen we van deze sumiere informatie niet nagaan.

Ipv extra spanten, wat met glasweefsel-epoxy aan de buitenkant?
Veel gemakkelijker bereikbaar!

Voor de sterkte van de constructie is het weerstandsmoment maatgevend, daar zit de hoogte maar tot het kwadraat in (traagheidsmoment gedeeld door de uiterste vezelafstand). Er zijn uiteraard grenzen aan de hoogte/breedte verhouding van een spant. En de al eerder genoemde twijfels aan de materiaaleigenschappen en geschiktheid van multiplex in deze toepassing.

Om een indruk te krijgen van de gerealiseerde sterkte ten opzichte van het ontwerp zou je een aantal simpele trek/drukproeven kunnen doen met proefstukken volgens het oorspronkelijk ontwerp tegenover de huidige uitvoering van de spant/stringer/huidconstructie.

kdp schreef :
Inderdaad. Veel van de voorgaande schrijvers snappen weinig van moderne bootconstructies.

Deze romp is een rondspant, waarbij de huid is opgebouwd uit kruislings verlijmde lagen hout of triplex. Zo'n romp is op plaatsen met enige kromming al zelfdragend, zoals ook veel polyester boten dat zijn.

Deze romp is inderdaad te vergelijken met die van een Kolibrie. In principe kunnen dergelijke rompen met heel weinig extra verstijving toe.

Ik zou inderdaad eens even bellen met Van de Start en hen de vraag voorleggen.

Eens met Eric en Wadloper.

Er is gewoon een modernere en betere bouwmethode toegepast op een ouder ontwerp. Kan prima uitpakken. Alle hedendaagse houten boten worden zo'n beetje zo gebouwd, incl. Mini's etc.

In principe lijkt zoveel spanten van 10mm multiplex voor een schot met dergelijke grote traagheidsmomenten prima in orde te zijn. Er zijn zat veel grotere boten die het met minder of gelijke schotten moeten doen. Vormvast aan de romp gemaakt, zijn het feitelijk ribben en geeft juist enorm veel stijfheid, ook bij een geringe dikte. Bij de nieuwere Kolibri's (ook bij de grote) zijn de schotten ook niet of nauwelijks dikker. Mits het multiplex van goede kwaliteit is. Op het oog lijkt foto 1 (jouw boot) zelfs stijver dan foto 2 (voorbeeld boot).

Zelfs bij mijn lompe zware 34 voeter (van ongeveer dezelfde bouw methode) zijn veel schotten 12mm en evenveel in aantal als bij jouw boot. Daar is wel een klein mini spantje van 40x40 als raamwerk gebruikt om het schot goed aan de romp te krijgen maar die zou ik zo durven te vervangen door een flinke fillet. En die boot is stijver dan gemiddeld polyester bootje.

Goed aan de romp bevestigen is wel nodig om één vormvast geheel van te maken. Bij oudere boten waren schotten vaak dik om genoeg lijm oppvervlakte te krijgen met de huid. Ook op jouw tekening gedaan door de dikte, waarschijnlijk uit de tijd dat fillets en epoxy nog niet bestonden. Die oppervalkte heb je nu echter niet en die verbinding tussens chot en huid vind ik nu matig. Ik zou dus fillets maken tussen schot en romp. op zich al een aardig klusje met zoveel schotten...

Wie een 10mm multiplex even per ongeluk met een knie denkt door te trappen, is welkom aan boord. Bij een Kolibri is de huid 9mm multiplex...

Uiteraard moet wel een en ander op elkaar afgestemt zijn. Minder dikke schotten kun je dus niet zo maar afzagen op die 45mm. Want dan gaat je totale traagheidsmoment wel omlaag.

Er zijn nog legio mogelijkheden om de hele zaak verder te verstijven, zonder die eiken spantjes.

Eerder werd al het aanbrengen van epoxy fillets tussen huid en spanten genoemd. Verder zou ik de romp aan de buitenzijde altijd bekleden met een paar lagen glasweefsel en epoxy. Uiteindeljk wordt de zaak waarschijnlijk ook nog verder verstijfd omdat die schotten deel gaan uitmaken van het interieur (mogelijk krijgen ze daarvan zijdelingse steun).

De constructie zoals getekend door Van de Stadt is heel solide, maar waarschijnlijk ontworpen met een grote veiligheidsmarge. Deze boten waren bedoeld voor amateurbouw, met de bijbehorende risico's van matig lijmwerk of andere faux pas bij de bouw.

Het komt best goed met dit bootje.

Is het niet zo dat de schotten de vele stringers moeten ondersteunen en niet de huid. De huid wordt immers gedragen door die stringers. Wel zou ik dan ook graag een hoeklat over de stringers en achter het schot zien. Ander nadeel is dat met doorlopend schot tegen de huid overal water kan blijven staan. Kortom, ik zou het schot liever los zien van de huid.

Mijn indruk is dat je als je een paar keer flink ruig weer gehad hebt met het ding je de schotten aan de buitenkant kunt zien aftekenen. Zoals ze er nu in zitten wordt in het engels aangeduid als hard spots.

Philip schreef : Ja hoor dat kan wel. Als je op die 45 mm aan beide kanten een lat lijmt ben je weer helemaal op sterkte.
Heb je ook helemaal geen mallen nodig.

Als je het nog sterker wil maken kun je tussen de bestaande spanten bovendien een extra spant aanbrengen.

Aswin schreef :
Van de stadt heeft nog niet geantwoord op mijn hulpvraag. Eind van de week zal ik ze na bellen.

Bedankt voor alle antwoorden. Het plan is voor nu als volgt:

- schotten met brede fillet aan de huid zetten. (sommigen ziten al met fillets vast)
- 22mm x 50mm multiplex spanten tegen de stringers aan en verlijmen op de schotten.
- schotten afzagen op 50mm vn de stringers.

uiterlijk vrijdag ga ik weer met vd stadt contact opnemen. Ik zal hun feedback hier posten. Mocht dit anders zijn dan bovenstaande dan pas ik mijn plan weer aan.

Nu maar hopen dat de hard spots mee gaan vallen...

wbouwmans schreef :
Die brede fillets helpen natuurlijk enorm. Het druk oppervlak op de huid wordt misschien wel 3 keer zo groot. En daarbij loopt de druk geleidelijk af.

3Noreen schreef :
Met band glas?

wbouwmans schreef :
Krijg je schotten van 32mm?

wbouwmans schreef : Ik zou 2 keer 15 mm nemen aan beide zijden en zowiezo geen multiplex maar massief hout. Merantie, essen, eiken: maakt allemaal niet uit.

Heeft iemand van jullie een idee van vergelijking tussen de shear strength van multiplex t.o.v. massief hout ?
Mijn idee zou zijn rond het "gat" in de schotten aan beide zijden een verdikking aan te brengen. Zo wordt de doorsnede van het schot annex spant een I profiel. Aan de rompzijde de grote filets en aan de binnenzijde de verdikking van het schot.

3Noreen schreef :
Ik ken de cijfers niet uit m'n hoofd en vind het teveel werk om ze op te zoeken, maar simpel praktisch gesteld: om een rechtdradige vurenhouten panlat te breken, moet je heel flink je best doen. Een strook multiplex van dezelfde doorsnede breek je moeiteloos met de hand.

Het idee om de schotten/spanten om te vormen tot I-profiel lijkt mij heel verstandig.
Wim.