Onderwerp: Veel geluk gehad: Voorstag gebroken

Sinds begin augustus zijn wij eigenaar van een Dehler 34/Optima 106. De boot is bij aankoop volledig gekeurd (tot zichthoogte uiteraard) en na koop direct het water uitgegaan voor wat spoedjes (loszittende uithouder, kielkit vernieuwen).

Vervolgens ging ze het water in en zijn we lekker gaan zeilen om wat vertrouwen te krijgen. Vorig weekend is de boot omgevaren, een middag/avond motoren van Monnickendam naar IJmuiden, een dag dobberen van IJmuiden naar Scheveningen en een dag heerlijk volle bak zeilen van Scheveningen naar Hellevoetsluis.

Vandaag kwam ik, 9 dagen later bij de boot. Het viel mij meteen op dat de mast vrij ver naar achteren stond. Bij de boot aangekomen zag ik ook dat de achterstag helemaal slap stond. Vreemd. Zoeken zoeken en al snel de grootzeilval gebruikt om op het voordek de mast te borgen. Giek losgehaald en op het dek gelegd. Toen met de verrekijker naar boven turen, daar leek ik iets vreemds te zien, uiteindelijk kreeg ik het met de 10x zoom van de smartphone beter in beeld. Voorstag van de rolfok lijkt gebroken!

Ik lig in een haven waar ik zelf de mast eraf kan halen, maar dat heb ik nog nooit gedaan, dus daar moet ik hulp voor gaan organiseren. Ik heb net de handleiding van de Harken MKIII bekeken, maar deze bevestiging lijkt daar wel van af te wijken. Wat mij vreemd lijkt is dat we dit niet doorgehad zouden hebben. De achterstag stond strak toen we de haven binnenkwamen (foto's van). Zou dit kunnen breken in de haven? (afgelopen woensdag was het dik 7bft).

En vervolgvraag: Ik kreeg de mast niet rechtgetrokken met de grootzeilval (om de mast heen) op de ankerrol. Je zou toch verwachten dat dit mogelijk zou moeten zijn met niet al teveel kracht. Zou dit kunnen doordat ze zijstagen op hoge spanning staan?

Dat ziet er uit als een vermoeiings breuk van het voorstag op de overgang naar de aangewalste haakterminal. Het laatste beetje kan best in de haven zijn afgebroken door schudden van de rolfok in de wind.

Inderdaad geluk gehad. Hoewel de fok ook onder het zeilen waarschijnlijk wel aan de val was blijven hangen.

Als antwoord op je vervolgvraag: Ja je hoofdwant/ topwant staat als de mast goed getrimd is behoorlijk strak. Een stagspanning van 20-25% is vrij normaal bij een Dehler 106. De spanning op je voorstag wordt voornamelijk met je topwant geregeld. Met je achterstag regel je voornamelijk je mastkromming.

Pff geluk gehad dat de rolfokhoes, voorzeil en vallen de krachten konden dragen.

Om er nummers er aan te hangen: 20% breeksterkte van 7mm 1x19 RVS ligt rond de 770kg. Dat trek je niet zo snel met een lijntje recht. En 7bft zou dit soort schade nooit mogen veroorzaken, al helemaal niet zonder zeil te voeren.

Ik weet niet wanneer de verstaging het laatst is vervangen, maar ik zou preventief de mast eraf halen en volledig laten inspecteren, daarbij ook die mogelijk afwijkende bevestiging van het voorstag laten beoordelen.

Hi Fokkeh, Je houdt ZF wel bezig met je draadjes

Het is lastig er iets over te zeggen maar als ik naar de foto's kijk samen met de timing van de breuk twijfel ik over de aanname dat het vermoeidheid is, kan wel natuurlijk maar ik raad je aan niet de aanname te maken dat vervangen van de voorstag de oorzaak van de breuk wegneemt

Ik zou zelf de hoek van de fokkeval ten opzichte van de voorstag ook verdenken, dat mag niet (vrijwel) evenwijdig lopen en moet onder een bepaalde hoek staan. Als dit niet goed is gedaan kan de val bij het inrollen om de voorstag/profiel draaien en het resultaat kan een gebroken voorstag zijn. Laat dit door een tuiger even checken, misschien moet er onder het punt waar de fokkeval uit de mast komt een geleide blokje (naam is me ontschoten) geplaatst worden om de hoek te creëren.


poging tot visualisatie...

Ik heb de archieven er nog een op nageslagen. Alle verstaging is van 2009. Redelijk nieuw dus nog. De verstaging is in 2019 geïnspecteerd en de mast afgetrmd. Sindsdien ligt de boot ook zo ongeveer stil door omstandigheden.

Iemand tips voor goede club die hiermee aan de slag kan om zuid holland? Ik vond online tuigerij bijl al in Brouwershaven.

Dehler31abc, Ja ik had liever minder topics gehad die hoek neem ik zeker mee.

Dat is redelijk recent, sterkt mijn vermoeden dat draaien van de fokkeval rond de voorstag de oorzaak kan (slag om de arm) zijn. Ik zie sowieso geen voorziening op je mast om de benodigde hoek te creëren tussen fokkeval en voorstag dus zou je aanraden dat door een professional te laten beoordelen en plaatsen (niet zelf doen) Succes en vervelend dat het niet meezit, had slechter kunnen aflopen natuurlijk maar is wel weer gedoe.

We liggen bij dezelfde club zie ik. Jij aan de B steiger, ik aan de golfbreker.
Met onze kraan kun je prima de mast er af halen, maar als je b.v. Ned 1671 Rigging benaderd, die jongens komen uit Medemblik maar tuigen door het hele land kunnen ze ook met staande mast je stag vernieuwen. Zij zijn meerdere keren op de haven geweest voor diverse klanten.
Succes

Nou, mazzel gehad zeg! Geen ongelukken, geen vervolgschade en in de rust van de havenbox kunnen zekeren.

Het is allemaal een beetje natte vingerwerk wat de oorzaak is geweest. Er zijn veel mogelijkheden. Het kan zijn dat de spinakerval een keer is meegedraaid in de genua en dat met veel geweld (inrollijn op de lier) geprobeerd is de genua toch in te rollen, zelfde kan zijn geweest met de genuaval, maar die komt onder de stag uit de mast en kan al de goede hoek maken om dat niet te laten gebeuren. Het kan zijn dat de rolinstallatie niet lekker is weggeborgen tijdens de winterstalling. Met de mast plat zie je vaak lelijke knikken ontstaan in de voorstag en eenmaal weer getuigd zie je dat niet meer. Niet alle eigenaren hebben er oog voor ook.

Maar het maakt eigenlijk allemaal niet meer uit: de stag is stuk en niet meer te gebruiken. Ik zou de mast plat leggen en alle verstaging vervangen. Dan begin je vanaf nieuw en dat geeft rust en vertrouwen.
De Harken rollers zijn goed te demonteren, effe studeren in de manual. Ik zou zelf de hoes laten zakken, de mast extra borgen met de spinnakerval en dan de roller met zeil en al laten zakken aan de genuaval. Desnoods gedeeltelijk het water in om wat lengte/ruimte te krijgen. Het zeil afwikkelen kan, maar zou ik denk ik niet doen. De rolinstallatie blijft nu nog hangen op de val en voorlijk van de genua. Als je het zeil eerst wil verwijderen komt ook de rolinstallatie naar beneden. Met genua is het zwaarder, klopt, maar meer controle.

Fokkeh, Even opgezocht , dat beugeltje heet "valgeleidebeugel" en de situatie die ik bedoel een "halyard wrap"...

Lees het artikel in de link hieronder maar even, misschien duidelijker dan mijn uitleg...

jachttuigerij.nl/hoe-voorkom-je-een-halyard-wrap/

Visuele controle van verstaging is moeilijk hoor. Verstaging is eigenlijk alleen destructief te testen maar ja. Dan heb je er ook niks meer aan.
Er is een test gedaan door ZF leden, dat verslag is vast nog wel te vinden. Ik kijk wel even.
Edit: zeilersforum.nl/index.php/arti...aging-onder-spanning

koko schreef : Dat lijkt niet het geval te zijn als je naar de foto kijkt, stag zit vlak boven voorzeil val en loopt een eind evenwijdig aan waar de voorstag liep voor de breuk,

Neutmast middelharnis.

dehler31abc schreef :
+1 Eens met dehler

Ronaldl schreef :
Top, dank voor de tip. Volgend weekend gaat hij er heen, mast hoeft niet plat. Ze gaan meteen de suboptimale visuele inspectie doen en we houden dan contact over vervolg. Ik hoef voor nu dan niet het de rolfok installatie te demonteren, maar die wil ik vervolgens wel even goed gaan smeren, want die loopt vrij stroef soms. Denk ook dat ik de lijn van de trommel vernieuw voor een nieuwe soepele, want die is heel stug.

Vannacht heel lekker geslapen met het idee dat er een engeltje op de schouder zit en de mast niet met windkracht 4 en redelijk wat zeegang in de maasmonding overboord is gegaan

Dat hij stug loopt is mogelijk het gevolg van de incorrecte (te kleine) hoek van de fokkeval met de voorstag. Controleren is uiteraard altijd goed. Maar kijk, voor je grote uitgaven doet, wel even welke verbetering die beugel bovenin brengt.

Bedieningslijn is een no brainer. Als die alleen stug is, zou ik hem eens wassen (in kussensloop in de wasmachine). Als hij ook pluist, vervangen idd.

Koezt schreef :
De no brainer hier is de missende valgeleidebeugel, uitgave zal niet groot zijn want monteur moet toch bezig met de voorstag dus het is materiaal en pakweg uurtje extra werk. De bedieningslijn is geen factor bij de breuk. Wat Fokkeh nog moet checken voordat de valgeleidebeugel wordt geplaatst ( dus hoe ver onder de mastuitvoer val) is of het voorlijk van zijn voorzeil wel de juiste lengte heeft, er lijkt veel ruimte over bovenin zo op het eerste gezicht. Stel dat je het zeil wat hoger wilt hijsen zonder uitgaven nieuw zeil et cetera is een short cut ( niet ideaal maar werkt wel) om de verbinding van voorzeil bij de rolfoktrommel op de boeg te verlengen (met mate natuurlijk) met een dynema lijntje zodat je wat hoger kunt hijsen. Ook dan moet je nog steeds de hoek verbeteren tussen stag en val bovenin door plaatsing van de valgeleidebeugel . De monteur zal het betrr kunnen uitleggen. Succes ermee Fokkeh !

De manual van Selden, Furlex legt het nu van het valgeleidebeugeltje goed uit en laat goed zien of en wanneer dat nodig is.

Blz 5 van deze: support.seldenmast.com/files/597-132-E.pdf

Dat principe geldt voor alle rollers, inclusief jouw Harken.
Het plaatsen van het beugeltje is niet perse een taak voor een specialist hoor. Selden verkoopt setjes met speciale schroeven en boortje waarmee het heel simpel is. Netjes uitvoeren met de bijgeleverde boortje.
Wel is het zaak de positie goed te bepalen. Lees de manual.

De val-voorstag hoek die dehler31abc laat zien is wat te groot;komt bj 45 graden in de buurt.
Volgens de Furlex manual is iets tussen 5 en 10 graden voldoende.

Theoretisch heb je vast helemaal gelijk. Ik heb echter op mijn Optima 101 (zelfde mast) wel een afleider geplaatst. Vooral prettig als je met licht weer met heel weinig valspanning vaart. Het blokje voor je spi val snap ik niet helemaal. Zoals ik het zie verandert het (zoals het hier zit) weinig aan de hoek waarmee de val uit de mast komt. Het brengt de val alleen maar dichter bij de Swivel.

Heb je een foto van hoe hij het hebt gedaan Eigenwijs? Want het zijn op die paar centimeter na vrijwel identieke boten toch

Baasklusje schreef : Begrijpend lezen blijft een uitdaging voor je blijkbaar. Ik heb nergens iets geschreven over een hoek van 45gr , de schets is ter visualisatie niet om een geodriehoekje over te leggen. Als je het artikel zou lezen dat ik postte zou je weten dat de hoek groter moet zijn dan 7 gr en rond de 10 graden moet zijn. Voor de hoek val en stag is in geval van Fokkeh denk ik belangrijker hoe hoog zijn voorzeil gehesen moet worden en of dat nu optimaal is, pas daarna plaats bepalen voor valgeleidebeugel want maakt een verschil in hoek. Gewoon laten doen door de monteur, dat zelf doen is geen goed advies in dit geval.

zeilersforum.nl/index.php/foru...tag-gebroken#1512820

dehler31abc schreef :
Oh, ik dacht dat de tekening het duidelijker moest maken, maar dat was dus kenneljk niet de bedoeling. De tekening was er om meer verwarring te veroorzaken

lees zelf je reactie nog eens na, en vraag je af wie moeite heeft met lezen

zal wel eerder zijn; willen begrijpen...

edit; BK was me (terecht) voor

Gaan jullie nu ook trollen in dit draadje van Fokkeh net zoals jullie deden in zijn draadje over Ledvervangings lampjes? Ga ergens anders trollen.