Onderwerp: Marker Wadden en de Kreupel

Rikken schreef :
Ik fietste kort geleden door de Alblasserwaard en een paar dagen later door de Krimpenerwaard. Beide gebieden waar het landschap voornamelijk bestaat uit veenweide. Ook gebieden waar voor het grootste deel melkveehouderij wordt bedreven met de hoogst mogelijke productie als uitgangspunt.
De weilanden die met dat doel worden geëxploiteerd, zijn direct herkenbaar. Eindeloos Engels raaigras en niets dan dat. Geen enkel ander bloempje of kruid groeit er. Gras en niks dan gras. Die weilanden worden bovendien meerdere keren per jaar gemaaid. Dat begint al als de weidevogels nog aan het broeden zijn.
Dergelijke weilanden zijn monoculturen waar elke wilde soort volledig wordt verdrongen door het raaigras, dat door de overbemesting zo snel groeit dat het elke andere soort verdringt. Funest voor vele insecten en daardoor funest voor veel vogels, omdat velen daarvan insecteneters zijn.

Een extensief beheerd weiland is direct te herkennen door het feit dat er in het voorjaar (april, mei) ook andere soorten bloemen en kruiden groeien. Omdat er niet of veel minder wordt bemest krijgen dergelijke plantensoorten een kans.

Dat is waar het hier om gaat en dat is hoe elk stuk boerenland in principe een natuurgebied zou kunnen zijn, waar, naast een uitbundige wilde plantengroei, ook koeien of ander vee loopt. Die koeien produceren dan waarschijnlijk minder melk, maar als de boer een betere prijs per liter krijgt hoeft dat geen probleem te zijn.

Door niet of minder te bemesten neemt ook de stikstofproblematiek, waar we nu zomaar ineens mee zitten, aanzienlijk af.

En, met name in de Krimpenerwaard, blijken er ook boeren te zijn die snappen wat ècht rentmeesterschap is en die het populaire beeld van de boer als natuurbeheerder waar maken. Dan zie je af en toe een reeks weilanden die niet alleen maar groen zijn, maar een baaierd van fijnverdeelde kleuren herbergen. Daar groeien ook allerlei andere soorten. Een lust voor het oog en niet alleen voor het oog.

Dat lijkt me, ook zonder cijfers te noemen, een duidelijk verhaal.

Wadloper schreef :
Op een of andere manier is er een mest overschot, en wordt er bemest met kunstmest. Nu ben ik geen boer, maar is dat niet het eerste om op te lossen? Dan zijn er in ieder geval al minder stikstofverbindingen in omloop. Tegen de tijd dat energie nog goedkoper wordt kun je goedkoop kunstmest produceren, en goedkoop groenten in kassen produceren, en kan de uitstoot van de stikstofverbindingen ook ver omlaag.

JRomkes schreef :
We voeren grote hoeveelheden veevoer in. Dat vlees en mest. Het vlees verkopen we. De rommel blijft hier.

JRomkes schreef :
Hoe het mestoverschot is op te lossen is duidelijk, lijkt me. Inkrimpen van de veestapel. Het houdt niet op bij een betere prijs voor melk. We moeten af van het gegeven dat het merendeel van de productie voor de export bestemd is.

Het lijkt me hoe dan ook geen discussie dat meer extensieve kleinschaliger veehouderij in alle gevallen in een richting werkt die bevorderlijk is voor een minder stikstof en een betere bio-diversiteit.

Ik heb wel eens gehoord dat ze 150 km naar het oosten graag die mest willen hebben. Maar dat schijnt dan weer niet te mogen.

Wadloper schreef :
Eens. Maar hoe de boeren een betere prijs voor hun producten krijgen in een systeem dat daar haaks op staat is een ingewikkeld verhaal. Het gros van de consumptie loopt nog steeds via de supermarkten die op laagste prijs concurreren en de leveranciers (boeren) te weinig marge gunnen om kleinschaliger te kunnen produceren.

Zoals je eerder terecht schreef ligt de sleutel uiteindelijk bij ons als consumenten, maar het systeem blijkt net als onze verslaving aan goedkope producten uit Azië niet zo eenvoudig bij te sturen.

Arcadia schreef :
een simpel rekensommetje met info van wiki leert ons dat het droge deel 4500 hectare is en het er vroeger 3,8 meter diep was. Er is dus 1,7 miljoen m3 ontrokken aan het zuidelijk ijsselmeer. Naar eigen zeggen 1/7e. Dat klinkt niet misselijk, maar met een debiet van 340m3/sec.(ijssel)is dat in 5029 seconden opgevuld....

Nederland telde eind maart 413.000 mensen met een bijstandsuitkering. Die moeten dus meer gaan betalen bij de voedselbank ?

Op de Marker Wadden zitten nog geen boeren en is er geen mestoverschot.

Hoezo natuur in NL ?
Vrijwel elke cm2 is in meer of mindere mate gecultiveerd. Nep natuur dan ? Het Markermeer is al lang geleden van z’n natuur ontdaan. Ik kan maar moeilijk begrijpen waarom de pogingen om daar wat herstelwerk aan uit te voeren hier zo negatief worden benaderd.

Het zal wel aan mijn naïviteit liggen maar de Wadden in het algemeen en bijvoorbeeld het Noorderhaaks ervaar ik als natuur. Misschien in mindere mate maar toch nog significant vind ik het landschap van de grote rivieren in Nederland nog steeds natuur. Maar geplagde heide heb ik niets mee.

Ben je niet in de war met cultuur ?

Kennelijk is mijn begrip van natuur een stuk breder dan bij jou. Maar dan is dat in NL vrijwel niet terug te vinden, zelfs niet op het wad met zijn toerisme, vaargeulen, gaswinning, zeehonden ziekenhuis, etc. Voor de natuur die jij bedoelt moet je naar niet door mensenhanden gecultiveerde gebieden.

Er zijn onlangs twee prachtige natuur docus gemaakt, de eerste over de Oostvaardersplassen en de tweede over het Wad. Zonder voorkennis zie ik geen verschil in die natuur. Even los van wat ecologisch wel of niet is goed gegaan. Daar zijn nog wel wat verbeteringen mogelijk denk ik.

Ik heb ooit als tiener de Hoge en Lage vaart met een kano verkend, enkele jaren na de drooglegging van de polder. Geheel illegaal natuurlijk want het gebied was nog gesloten. Ondanks het feit dat het gemaakte nieuwe natuur was heeft de beleving daarvan op mij een onuitwisbare indruk achter gelaten. Waarvan overigens tegenwoordig niets meer van terug te vinden is muv wellicht de Oostvaardersplassen.

Dus ja, naar mijn mening kan nieuwe natuur dus wel aangemaakt worden en nogmaals ik begrijp de negatieve sentimenten over de Markerwadden niet. Dat onaantrekkelijke vrijwel dode stuk water kan er alleen maar beter van worden.

3Noreen schreef :
Een heide die er goed bij ligt moet je ook vooral niet plaggen. Maar als die heide door vermesting dreigt te verworden tot een uniform grasland van bochtige smele of pijpenstrootje, waar ook voor de fauna weinig meer te halen valt, moeten we dan moedeloos het hoofd in de schoot leggen? Of willen we noodverbanden leggen in de hoop op een schonere toekomst?

Ik zal niet betogen dat het huidige natuurbeheer zaligmakend is. Ook daarin is sprake van modeverschijnselen. Maar ik betoog wel dat we een verantwoordelijkheid hebben voor andere levensvormen, samengevat onder de noemer biodiversiteit. De boel de boel laten is ook een keuze en in sommige gevallen kan dat goed uitpakken. Maar denk wel na over het effect en doe er onderzoek naar als het van tevoren niet duidelijk is. Ik ben tegen dogma's.

Sorry maar jullie overtuigen mij niet. Noem mij maar dogmatisch. Maar voor mij is natuur dat wat wij niet maken. Als wij het stuk maken kunnen we dat niet compenseren met "iets" wat wij omspitten. Dat laatste is een fantasie van ons. Op meer dan 1 manier. Wij bepalen in het proces ook hoe natuur er uit zou moeten zien.
We zagen een boom om waar hij ons in de weg staat en stoppen een eikel in de grond waar ons het beter uitkomt.

3Noreen schreef :
Zo kun je het ook zien, maar dan zijn we gauw klaar, dan is er geen natuur in Nederland of hooguit de Waddenzee.
Maar in een bredere definitie is alles wat zich spontaan vestigt natuur; ook het gras tussen de stoeptegels. Dus zeker de spontane rangschikking van plant- en diersoorten die zich zelf gevestigd hebben op een plek die wij met kansrijke omstandigheden hebben ingericht. Dat hebben we tegenwoordig -een beetje- in de vingers. Dus laten we geen genoegen nemen met het gras tussen de stoeptegels, maar voor veel meer plant- en diersoorten duurzaam ruimte behouden en creëren in Nederland.

3Noreen schreef :
+ 1

Arcadia schreef :
Wereldwijd, en zeker ook in NL, neemt de biodiversiteit in een alarmerende snelheid af. In mijn idee is dat niet de definitie van "in de vingers hebben". Laten we het eens proberen met het gras tussen de stoeptegels te laten staan. Alles wijst er wat mij betreft op dat zo'n aanpak succesvoller kan zijn. De natuur is oneindig veel slimmer dan wij. Of je nu in evolutie of een schepper gelooft. Wij zijn niet in staat verder te kijken dan de waan van de dag.
Een jaar of 5 geleden sprak ik een vriend van mij die bij natuurmonumenten werkte met de vraag of als we gewoon aan de west kant van het markermeer de natuur gewoon zijn gang zouden laten gaan wat er dan zou gebeuren. Hij erkende dat er dan een natuurlijke veen zou ontstaan wat een zeer grote robuustheid zou hebben. De eerste tekenen in de vorm van fonteinkruid waren er immers al. Echter het zou "ons" te lang duren en niet uitkomen.

3Noreen schreef :
Vind je zelf ook niet dat je mijn opmerking uit zijn verband rukt en op een verkeerde plaats weer invoegt?

Goed begin. Maar een paar stoeptegels verwijderen levert nóg meer op. Of ben je tegen het creëren van die extra natuur?

Daar verschillen we echt van mening. Ik ben van mening dat de wetenschap ons de mogelijkheden heeft gegeven om een stuk verder te kijken dan de waan van de dag. Dat we dat niet altijd doen, daar zullen we het gauw over eens zijn.

Ik vind 2000 jaar wachten ook te lang. Bovendien twijfel ik er aan of het Markermeer dan nog bestaat, met de zeespiegelstijging die ons te wachten staat. West Nederland zal er waarschijnlijk ook niet meer zijn. We hebben dan met een totaal andere natuur te maken en van het fonteinkruid zijn we af.

Dit was een aardige gedachtenwisseling, maar we zullen het niet eens worden. Morgen weer een nieuwe dag en voor mij gaat dit draadje dicht.

Arcadia schreef :
Precies hier verschillen we van mening. Het moderne westerse denken wat ons vervreemd heeft van waar we vandaan komen. Met als uitkomst een irrationeel geloof in het maakbare.

Half Nederland heeft iig nog steeds droge voeten.

Noballast schreef :
Iets te droog heb ik begrepen.

Wat ik wel een goed stuk vond was dat van Robbert Dijkgraaf in de NRC. Het geeft mooi aan wat het verschil in werking is tussen natuur en onze gangbare aanpak. Wij zijn genegen in te grijpen als het een kant op gaat die ons niet bevalt.

Wadloper schreef :
Nog steeds een gevalletje klok en klepel...
De stikstofuitstoot uit ddde veehouderij komt voor het overgrote deel uit de stallen en veel minder uit het uitrijden van mest. Zeker sinds de mest geïnjecteerd moet worden zijn de stallen de grote stikstofbron..


Die diversiteit in een weide heeft weinig met de bemesting te maken maar veel meer met doorzaaien, regelmatige graslandvernieuwing en het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Daarbij blijf je maar praten over overbemesting.
Graag een definitie daarvan. Mag ook in kuubs rundermest per ha in verhouding tot geproduceerde kilo's droge stof in gras of in liters geproduceerde melk als kg stikstof en fosfaat te moeilijk zijn..

3Noreen schreef : Klopt. Op de arme zandgronden in Duitsland zitten ze te springen om mest. Maar Nederlandse mest mag daar alleen heen na hygiëniseren. Daarvoor moet hij een bepaalde tijd meer dan 70 graden warm zijn geweest. Je kunt je voorstellen dat dat bij grote hoeveelheden mest enorm veel energie vraagt. Te Duur en niet duurzaam dus.

JRomkes schreef : Kunstmest telt op papier anders mee dan dierlijke mest.. een kameraad van mij heeft een melkveebedrijf. Hij moet dierlijke mest afvoeren naar akkerbouwers omdat hij volgens de normen van de overheid te veel mest produceert voor de hoeveelheid land die hij heeft. Tegelijkertijd mag hij wel kunstmest aankopen... Dat telt in de mest boekhouding anders/minder mee. Is dat krom? Ja. Zou hij liever alle dierlijke mest gebruiken en geen kunstmest aankopen? Ja, ook veel beter voor de organische stof van het land. Maar ja, het mag niet....
Zo telt de stikstof en fosfaat die in compost uit GFT afval zit ook maar voor een klein gedeelte mee. Niet omdat die stoffen niet vrijkomen of omdat ze minder werken maar omdat geen boer dat spul wil hebben als de gehalten volledig meetellen. De overheid moet immers van dat spul af. Nu voeren boeren in dat product dus meer stikstof en fosfaat aan dan dat er op papier in die compost zzit. Dit teelttechnische voordeel weegt op tegen de zware metalen, stukjes kunststof en glas die je er gratis bij krijgt..

Terug komend op het hoofdonderwerp Marker Wadden blijft het verbazingwekkend hoe er enerzijds de natuur zijn gang mag gaan en hoe er anderzijds gestuurd en gepolderd wordt. Dertig jaar terug werd het eerste broedgeval van de grauwe gans in ons land gevierd en was dat de kroon op het natuurbeschermingswerk. Nu staan er in- en rond de ingezaaide rietbedjes lijnen en linten om die grauwe ganzen eruit te houden. Kruizen en planten worden ingezaaid en de dynamiek die er in 2018 nog was met doorstromend water van west naar oost is nu gesmoord in een nieuwe laag bagger. Waardoor er kuilen van tientallen meters diep in het Markermeer zijn ontstaan die van nature in de Zuiderzee niet voor kwamen. Binnen enige tijd zullen de opgeschoten schietwilgen gerooid worden en de ganzen de status van persona-nongrata krijgen. Als ratten de vogelkolonies weten te bereiken en de vos vanaf de dijk Enkhuizen-Lelystad overzwemt ligt er nog een hoop beheerwerk in het verschiet. Op de foto de linten die er zijn geplaatst om de ganzen buiten de aangelegde rietbedden te houden. Op foto twee is de doorstroming te zien van west naar oost die er in 2018 nog was.