Noballast schreef :
Ik sprak een zeiler (uit eerste hand dus) waarbij onderweg van Nieuw Zeeland naar Japan in zwaar weer de Jefa “lever” van het stuursysteem brak. Heeft ook het (zelfgebouwde) schip daardoor moeten verlaten. Heeft jarenlang met Jefa gestreden maar die gaf niet thuis.
De leverarm is bij mij ook al meerdere keren zwaar beschadigd geweest door gaten die uitlubberen en door haarscheuren in de lassen. Ik heb er al eens een nieuwe arm aangelast, maar de uitlubberende gaten blijven een problem, daardoor krijg je speling en als er eenmaal speling op zit dan gaat schade heel snel. Ik ga in de komende weken de lever arm aanpassen zodat uitlubberen van de gaten waar de drijfstang in komt niet meer op kan treden. Misschien maak ik wel helemaal een nieuwe. Verder is er al tweemaal een kruiskoppeling gebroken en ook eenmaal de stang tussen de tandwiel kast en de leverarm. Die bleek van een flinter dun aluminium pijpje te zijn. Het stuurwiel heeft ook altijd al veel te veel speling gehad waardoor deze helemaal niet lekker aanvoelt. Ik heb dat vrij snel al zelf gelast en toen was het al een stuk beter.
Dat gezegd hebbende, ik heb ook een Jefa (transmissie) stuursysteem met bovengenoemde lever met roterende aandijfstangen en tandwiel koppelingen. Zelf ingebouwd en kan niet anders zeggen dat het allemaal zeer robuust uitgewerkt is. Ik kan mij hierin geen defect of breuk voorstellen behalve wellicht slijtage van de tandwielen. We gaan het zien.
Dat was ook mijn gedachte toen ik het oorspronkelijk ingebouwd heb. Ook toen ik voor de aanschaf de dingen op de hiswa bekeken heb. Ook ik dacht dat het de tandwielen zouden zijn die zouden slijten, dat is het enige waar ik nog geen schade of slijtage heb kunnen vinden. Al het andere is allemaal al eens kapot geweest. En dat terwijl mijn boot heel erg licht stuurt.
Met het verhaal van Erik in mijn achterhoofd heb ik daar wel zorgen over.
De drive heeft twee problemen. De eerste is de clutch. Dat zijn twee magneten die een pen in de behuizing drukken. Die magneten worden door een spoeltje geactiveerd. Dat spoeltje is een heel erg dun draadje over een klosje gewikkeld. Daar waar dat dunne koperdraadje (0.1mm?) uit het spoeltje komt is een harde overgang van een draadje wat niet kan bewegen naar een draadje wat loshangt. Precies op die overgang breekt dat draadje door trillingen. Is mij bij 4 verschillende drives gebeurt en dan doet je stuurautomaat het niet meer. Het andere zwakke punt zijn de planetaire tandwielen die in de motor zitten. Die zijn van pisbakken staal en roesten alsof er geen morgen meer komt. De boel gaat daardoor zwaerder lopen tot het bijna niet meer te bewegen is.
Uiteraard geef Jefa geen thuis als je met vragen of klachten komt.
Toen ik de boot gebouwd heb ben ik bij de Nederlandse vertegenwoordiger op bezoek geweest. De opdracht aan hem was letterlijk om het meest robuste stuursysteem voor mijn boot te ontwerpen. Ik heb hem precies omschreven wat ik met de boot ga doen. Ik heb hem volledig carte blanche gegeven en aangegeven dat geld me niet kon schelen, het moest goed en betrouwbaar. Ik heb hem de CAD tekeningen van mijn boot gegeven en hij heeft alles zelf ingetekend en een onderdelen lijst samengesteld. Het bleek dat de onderdelen ook voor 70 voeters gebruikt werden, dus ik was gerustgesteld. Zonder wijzigingen aan te brengen precies besteld zoals hij het ontworpen heeft. Tijdens de inbouw er voor gezorgt dat alles spatzuiver uitgelijnd is en dat alles binnen de marges valt zoals Jefa die aangegeven heeft.
Het eerste probleem komt op de proppen: na 3 jaar gebruik van de boot, zag ik bij visuele inspectie haarscheurtjes in een van de kruiskoppelingen. Ik heb de boel toen nagekeken omdat ik de motor (gebroken clutch draadjes) vanuit Canada naar Denemarken op moest sturen en wilde weten of er nog andere onderdelen nodig zouden zijn zodat alles in een keer opgestuurd kon worden.
Dat van die gebroken clutch draadjes hadden ze nog nooit eerder gezien zei hij met een strak gezicht en zeer zeker viel dat niet onder garantie dus ik moest dokken. Gelijk een tweede drive gekocht als reserve (€2500!!). Bij die tweede drive bleek het ontwerp van het clutchblok aangepast te zijn om het loshangende draadje wat meer ondersteuning te geven. Heel frappant dat ze dat aanpassen als er nog nooit een probleem mee geweest zou zijn. De gebroken kruiskoppeling verweten ze aan het feit dat ik de verkeerde stuurautomaat gebruik, ondanks dat ik voor aanschaf van de Jefa spullen aangegeven had dat ik alles van Furuno aanboord wilde installeren, inclusief de stuurautomaat. Ook stond er niets over in de installatie handleiding van de drives. Maar het bleek 'zeer duidelijk' op de website te staan aldus de Nederlandsevertegenwoordiger. Inderdaad, na een uur zoeken kon ik het op de website vinden. Dat 'zeer duidelijk' viel me dus nogal tegen. Maar goed, op dat punt dacht ik nog dat het een gevalletje pech was en had ik Jefa nog steeds best hoog staan. Oh, hij vond ook dat de jongetjes en meisjes van Furuno niet weten hoe ze electronica moeten maken, dat is allemaal kinderspeelgoed. Net als NKE, die kunnen er ook niets van als je hem moet geloven. Simrad moest je hebben. Ik dus op zijn advies een Simrad systeem aangeschaft zodat ik niet weer schade aan het stuursysteem zou hebben. Dat hele Simrad verhaal heb ik ook met jullie gedeeld, ook zonde van het geld geweest.
Het jaar erna, ik ga anker op bij Pond Inlet, een dorpje aan de noordkant van Baffin Island. Breekt de verbindingsstang tussen de lever arm en de tandwielkast. Gelukkig lag ik nog in ondiep water en kon ik het anker weer laten vallen. De kledingkast achterin had een stalen buis als hanger voor de kapstokjes. Die bleek precies de juiste diameter te hebben. Dus het buisje over de gebroken stang geschoven, op diverse plekken doorgebord om er boutjes in te kunnen zetten en zo de boel gespalkt. Ik heb er nog 4000 mijl zo mee moeten varen om thuis te kunnen komen. Een week daarvoor had ik het stuursysteem nog visueel geinspecteerd en niets gevonden, terwijl ik me bewust ben van haarscheurtjes op kritische plekken. Of er dus al wat zat in die verbindingsstang weet ik niet zeker.
Weer een jaar later, de gerepareerde drive heeft weer problemen met de clutch. Gelukkig had ik een reserve drive, dus ik kon ze zo uitwisselen. Die reserve drive had ook een clutch probleem na 5000 mijl varen. Dus de laatste 1000 mijl naar huis toe met de hand moeten sturen. Beide drives voorzien van een nieuwe clutch (hadden ze nog nooit eerder van gehoord weet je nog!). Inmiddels het gat van de stuurstang aan de leverarm flink uitgelubberd, dus de stang een gat opgeschoven zodat hij weer mooi spelingsvrij zit. Wel heeft het roer nu iets minder uitslag, maar daar kan ik mee leven.
Twee jaar later, Noord West Passage. Weer breekt er een kruiskoppeling door vermoeidheidsbreuk. Gelukkig had ik reserve aanboord. Het tweede gat in de leverarm is ook uitgelubberd. Met een ruimer heb ik de gaten weer mooi rond gemaakt, en een lokale draaibankwerker een paar nieuwe RVS busjes laten maken voor het grotere gat.
Weer een jaar later. Clutch van de drive gaat weer kapot en wederom is het gat van de leverarm uitgelubberd. Nu ben ik er wel klaar mee. Ik bel Jefa in NL en geef de hele geschiedenis. Doet die vent me daar toch een partij uit de hoogte, niet normaal. Beschuldigde me van verkeerde zuinigheid. Ik had een koolstof stuurwiel moeten hebben en een tweede clutch die het stuurwiel loskoppelt als de automaat aan staat. Dat ik hem carte blanche had gegeven om het beste en meest robuste systeem te ontwerpen was hij blijkbaar vergeten. Uiteindelijk heeft hij toegegeven dat dit wel wat veel schade was en dat ik de drives op kon sturen en ze zouden ondr coulance gerepareerd worden. Twee weken later kreeg ik een rekening van €2200 voor het repareren van de twee drives. Zijn claim was dat ze onderwater gestaan hadden en van binnen weggeroest. De drive hangt een meter boven de vloer in de achterhut, als die onderwater gestaan zou hebben dan had ik dat geweten. Toen ik hem herinnerde aan zijn coulance aanbod kon hij zich daar niets van herinneren, ondanks dat het maar twee weken terug was. Ik heb hem toen verteld dat ik de rekening niet ging betalen en dat hij die twee drives maar aan iemand anders mocht geven.
Het hele systeem heeft me (in 2008) iets meer als €10.000 gekost. Over de jaren er ruim €8.000 aan uitgegeven om het 9 jaar/60.000mijl werkend te houden. Toen was ik er klaar mee en ben ik zelf onderdelen gaan maken. Gek genoeg lijken die wel heel te blijven.
Dit is slechts mijn verhaal, ik ken zo tientallen boten van wereldzeilers die vergelijkbare problemen hebben gehad.
Henny, als ik jou was zou ik twee dingen anders doen. Eerst zou ik die drive laten voor wat het is, deze is het geld niet waard. Zet een hydraulisch cilindertje op de leverarm en laat je stuurautomaat de pomp voor die hydaulische cilinder aandrijven. Kost hetzelfde, maar is volledig bullet proof en beter in te stellen op reactie tijd en dergelijke.
Tweede tip is om een extra lip aan de lever arm te laten lassen, op die manier elimineer je het kantelende moment van de bout en zal het gat niet meer uitlubberen. zie tekeningetje.