Onderwerp: Overlevingsstrategie bij zware stormen

Ben bezig "Fastnet Windkracht 10" te lezen. Misschien is dit een leuk winter onderwerp.
Dat boekje gaat over de Fastnet race van 1979 toen er een felle storm van windkracht 10 door de Engelse weervoorspellers verkeerd werd ingeschat en daardoor de deelnemers van de Fastnet race in die razende storm belanden.
Jaren terug keer windkracht 9 / 45 knopen wind meegemaakt op IJsselmeer nog niet te vergelijken met een 10 / 50+ knopen wind op zee maar denk dat ik heel klein beetje weet wat het betekend gelukkig duurde die ervaring maar 10 minuten en kwam ik er zonder schade uit. Ik kon geen kaart beet houden die zou uit mijn handen gescheurd worden door de wind. Tevens kon ik me maar amper vasthouden aan het grootschoot in de kuip vreesde overboord te worden geslagen bij vermoeidheid (dacht dat dit zelfs het einde kon worden) de lucht was gitzwart.
Fastnet Windkracht 10 spreekt echter over golven van 12 meter hoog nog dramatischer dus.
Die krachten zijn dramatisch groot. het is iets waar je nooit in wenst te komen omdat er bij wijze van spreken "keihard met je afgerekend word" en je "op je donder krijgt".

Wanneer je het boek leest leer je bij wijze van spreken gelijk al lessen.
Bemanningen die besluiten het reddingsvlot te verkiezen boven het half vol water staande schip met nog goeddeels intacte romp komen soms bedrogen uit wanneer dat reddingsvlot scheurt!
Moraal van het verhaal de stap naar het reddingsvlot moet een stap "omhoog" zijn anders kun je beter op het schip blijven. Schip is heel lang beter dan reddingsvlot.

Ook verhalen over steven of spiegel naar de golven richten omdat je dan het minst snel kentert (bijliggen pakt denk ik slecht uit, voor de wind weg surfen met puntje zeil lijkt mij veel aantrekkelijker, tegen de wind op boxen met puntje fok en puntje grootzeil ook.)

Ook het verhaal dat de spullen in het interieur vliegende projectielen worden indien niet goed vastgebonden. Kajuit zou denk ik laatste redmiddel kunnen zijn indien alles zeevast opgeborgen zit, om in de kajuit te kruipen als het buiten echt niet meer uit te houden is omdat je telkens door de kuip heen en weer geslagen word of bij paar keer doorkenteren van het schip (wanneer het op zijn slechts de mast verloren heeft).

Tevens was tijdens die race een marifoon nog niet verplicht, een radio om weerberichten te ontvangen wel. Echter de schepen die VHF hadden hebben profijt van die gehad om een Mayday te kunnen uitzenden en dus de bemanning vaak gered kon worden.

Enfin hoor graag van jullie wat jullie van overlevingsstrategie denken. Insteek is dat we allen beter worden van zo een discussie (wat je weet doe je vaak ook wanneer het erop aan komt).

Freek

is deze vraagstelling voor de ssr race 2018 dadelijk !

Hoi Peter1

Het is altijd handig om dit te weten naar mijn idee zeker ook voor een SSR een paar zaken die ik in de bovenstaande post heb genoemd zoals het vastzetten van zaken in de kajuit zodat het bij zware zeegang geen projectielen worden, zijn ook tijdens de voorbereiding van de SSR behandeld.

Freek

het lijkt me niet prettig om met meer dan 7 Bf de SSR te varen.
het is een tocht van een dikke 24 uur, dus redelijk voorspelbaar weer.
het weer in de Fastnet van 79 was heel bijzonder, heb het boek ook 2 x gelezen. zolang je schip drijft niet in het reddingsvlot. is niet comfortabel.in het boek Mayday Mayday, een aanrader, staat het mooi weergegeven. ga maar eens een dag met 3 volwassenen in een kinderbedje zitten.zo klein is een vlot.

over de strategie.
zou met een stormfokje zo lang mogelijk op zee blijven, tot de storm afneemt.
of er moet een veilige haven aan hogerwal in de buurt zijn.
meeste schepen komen in problemen bij een haven aan lagerwal.

freek1970 schreef : Dat is nogal een brede vraag zeg!
Daar zijn boeken vol over geschreven en zelfs dan verschilt de beste tacktiek nog per boot en per storm.

Veel zeilers die in 45 (50, 60, 80 noem maar op) knopen wind hebben gevaren, hebben dat ervaren in een bui of een koufront. Dat duurt meestal maar een paar minuten tot wellicht 1 of 2 uur. Daar heb je opzich niet echt een strategie voor nodig, gewoon zeilminderen en afwachten.

De kans dat je op zee in echt slecht weer terecht komt dat het echt 'overleven' gaat worden is nagnoeg nul.

Hier enkele van mijn ervaringen:
De eerste die fout ging was tijdens een storm rond St. Kilda aan de schotse westkust op een aluminium 40 voeter. De wind was niet eens heel absurd, wellicht maximaal 40 knopen voor een dag of twee met wat sterkere vlagen er tussen door. Het vervelende van deze storm was de golven, op de rand van het continentaalplat, en een wind die 90 graden draaide over de 10-12 uur die we op zee waren. We waren maar met twee mensen aanboord, en we wilden wat rust in de tent. We liepen dus langzaam voor de wind weg, langzaam wil zeggen tussen de 3 en 7 knopen met het stormfokje in het midden en op de stuurautomaat. Na een flinke smak werd ik wakker op het plafond en lag er een hoop troep op me, de boot was in de lengte richting over de kop gegaan, en kwam al vrij snel weer zijwaarts overeind, dus met de neus in de wind. Een hoop schade, maar de mast stond nog overeind. Uiteindelijk op eigenkracht Barra binnen gelopen op de buiten Hebriden. Leer momenten: we voeren al een tijd aan de wind, en het voelde heerlijk rustig om even een uurtje langzaam voor de wind weg te lopen. We hadden de boot uitgetrimd en het voor een minuut of 10-15 aangekeken en dat ging prima. Dus we gingen beide even een half uurtje liggen alvorens de laatste 15 mijl naar St Kilda op te boxen. Een golf die een boot om kan gooien in de lengte moet minimaal een hoogte van 1.5 keer de boot lengte hebben om de om te gooien. Eens in de zoveel golven is er een golf die samensmelt met zijn buurman. Volgens kustwachtstatistieken is dit ongeveer 1 op de 25.000 golven. Als dat gebeurt word de golf tijdelijk even heel hoog alvorens deze breekt. De enige verklaring die we hebben kunnen vinden was dat we op het verkeerde moment op de verkeerde plek waren en precies met de boot waren op een plek waar twee golven samen vielen en braken. Pure pech en iets waar je je niet op voor kunt bereiden.

Jaren later, Labrador zee met mijn huidige boot. Vol geladen tot wel 30 ton voor een vertrek door de NW-passage. Een laag kwam over en de wind starte met zw 40 knoop, en over de periode van een uur of 18-20 trok deze aan tot W 50 knopen. Omdat we een noordelijke koers voeren kwam de wind (en de golven) voor het meeste deel van opzij in, de gevaarlijkste koers met oog op platgaan. De golven waren echter relatief vlak en ik heb het van uur tot uur aan gekeken. Lekker op het stagfok doorgevaren tot die te groot werd. Boot snelheid was tussen de 7 en 11 knopen, voornamelijk door de wind, vrijwel niet van golven afsurfend. Omdat het allemaal relatief rustig ging, bleef ik op mijn normale koers doorvaren. Omvaren via de Groenlandsekust zou betekenen dat ik de rest van de 600 mijl zou moeten motoren en tegen de wind in kruizen. Dus zolang het veilig en goed gaat was mijn taktiek om door de gaan op de gewenste koers. De storm was al aan het afnemen, maar de golven bouwde nog steeds een beetje op. Ik stond onder de buiskap het schouwspel aan te kijken toen er opeens uit het niets een massieve muur van water aankwam, niets meer wat ik kon doen, behalve de rest van de bemanning een brul geven om zich vast te houden. De boot ging omver en de mast was onderwater. Behalve een flinke puinhoop in de kombuis en wat krassen in de verf op het plafond verder geen schade.
Wederom 'overvallen' door een 'monstergolf'. De kustwacht heeft gemeten dat dergelijke golven tweemaal zo hoog zijn als de normale golven. Waar ik min of meer in de overtuiging was dat dit een fenomeen was dat maar zeer sporadisch voorkwam, heb ik het nu tweemaal meegemaakt op zee en tweemaal met voldoende geweld om de boot serieus omver te gooien, en het waren zeker geen kleine bootjes.
Als ik daar voor de wind wegvarend doorheen gegaan was, dan was er hoogst waarschijnlijk niets gebeurt, anders dan een flinke versnelling en mogelijk een nieuw snelheidsrecord voor de boot.
Ik heb over de jaren wel gemerkt dat golven in koud water veel meer energie lijken te hebben dan golven in warmer water. Dus meer voorzichtigheid is geboden in koud water.

Met Bagheera vaar ik elk jaar wel in een flinke storm op zee, dat is een nadeel van het varen op hoge breedten. Het meest comfortabele tot zo'n 50 knopen wind (dat zijn niet de vlagen!) is voor mijn boot om met alleen een stormfokje aan de wind tegen de golven in te varen met een knoop of 2-5 snelheid. Voor de wind weglopend heb ik ook wel gedaan (omdat ik toevallig die kant op moest), maar dat was toch veel ongemakkelijker en de boot was minder onder controle. Ik ben zelf geen voorstander van het uistromen van lijnen of andere zooi achter de boot. Een schuiver van een golf af en je hebt die zooi om je kiel/roer/schroef zitten. Ik heb dus ook geen Drogues oid aanboord.

Niemand vaart graag ondergetuigd uit. Nochtans lijkt zeil wisselen naar groter doek eenvoudiger dan andersom: met (soms) plots harde wind is zeildoek minderen een linke boel, zie je er tegenop of ben je er zelfs bang voor geworden. Mijns inziens komt men dan, en met de verkeerde reflex de lagerwal (voor de wind) op te zoeken om zo gauw mogelijk ergens binnen te lopen, in de problemen. Het is werkelijk een strijd tegen de logica, tegen jezelf, maar de storm uitzingen zo ver mogelijk de zee op (diepte!) lijkt me de juiste keuze.

Volgens mij is het globale advies dat je niet ten koste van alles vast moet houden aan je vaarplan maar mee moet bewegen met de omstandigheden om je heen dus weer, golven, vooruitzichten en kust. De afweging die je operationeel maakt is steeds de jouwe, daar zijn geen richtlijnen voor te geven. De meest gemaakte fout volgens mij is dat zeilers vast blijven houden aan hun plan en zichzelf daardoor in gevaar plaatsen, tegen uitputting aanlopen ofwel hum materiaal slopen.

Zelf hebben ween keer een fixe storm bij Finistere meegemaakt, 8-9BBft met golven van 7-8 meter. Het onhandige was dat we , in de tijd dat we nog geen AIS hadden, de traffic seperation zone door moesten varen. Al met al zon 18 uur bezig geweest voordat we in de Ria's waren. Achteraf was dat op het randje, gelukkig kon ik op sommige momenten het stokje overgeven aan een van onze zonen, echt rust heb ik niet kunnen nemen. Je bent dan jezelf aan het slopen.

De tweede keer, op weg van de Virgins naar Bermuda hadden we iets meer scenario's voorhanden. WHet was duidelijk dat we de passage van het koufront zouden meemaken voordat we bermuda aan zouden lopen, dat zou neerkomen op hoog en hard tegen de wind (motor)zeilen met waarschijnlijk 8-9 Bft. We hebben toen gekozen voor een NW koers in het warme segment van de depressie. Op die manier kwamen we bij het ZW puntje van Bermuda uit, toen koers gezet naar het oosten en met bakstagwind de koufront passage over laten komen. Vervolgens in de luwte van het eiland naar binnen gelopen.

De derde keer dat we zwaar weer hadden was in de meivakantie: we hadden St. Cath's dock geboekt in London. Met andere schepen waar die we ontmoet hadden tijden sonze atlantische ronde toch maar afgeduwd uit IJmuiden terwijl er in één van de inshore weerberichten toch 8Bft aangekondigd was. We hadden inmiddels enrom veel vertrouwen in onze Hallberg 45. Bij de Gabbard moesten we vrij hoog aan de wind om een goed "channel" in de Thames approach te halen. Ware wind 35-40 is dan al gauw erg intimiderend aan dek. Alles liep redelijk voorspoedig totdat we met onze Hallberg (ruim 20 ton beladen) in een "gat" in de golven vielen; de boot donderde voor mij gevoel een meter of twee naar beneden en maakte enorme helling. We waren allemaal zelf ook uit het lood, de autopilot hield echter de zaak op koers en binnen konden we de spulletjes snel weer op orde krijgen.

Vanuit de "Fastnet Force 10" zijn dit geen van allen extreme gevallen, voor een familie op vakantie is het allemaal erg heftig. Het meest tevreden ben ik met onze aanpak bij Bermuda. We hebben het directe doel; de aanloop van Bermuda even op zij gezet om een stevige depressie netjes op te vangen. in plaats van hoog en hard aan de wind hakken konden we met een bakstagwindje het koudefront opvangen en uiteindelijk in de luwte van het eiland rustig aanlopen.

Je hebt niet altijd dit soort opties en ook niet overal de ruimte om dit soort beslissingen te nemen. het is echter wel een leuke manier van nadenken over hoe met de elementen om te gaan. Ik probeer steeds na te denken op drie verschillende niveaus; strategisch, tactisch en operationeel.

Illustratief hierbij is dat vroegah zeilschepen op weg waren "bound for" hun haven van bestemming. Het feit dat de elementen invloed op uit konden oefenen was min of meer standaard ingecalculeerd. tegenwoordig is het voor erg grote groepen normaal om te denken dat wij als mensheid de elementen de baas kunnen zijn. Als je op zee zeilt weet je wel beter.

hetzeilen schreef : Met overlevingsomstandigheden is het natuurlijk maar de vraag of je uitvaren moet. Maar met te weinig zeil varen in flinke golven en brekende golven is ook niet aan te raden. De bot rolt veel meer dan nodig is, wat de bemanning veel vermoeider maakt, de boot is monder goed bestuurbaar en daardoor meer een speelbal van de golven.
Ik vaar zelf altijd zoveel zeil als de omstandigheden toelaten, veel rustiger voor de bemanning en veriliger voor de boot.

Als 20 jarige voordekker heb ik in die bewust race gezeten a.b. een 32ft jachtje We waren nog niet voorbij Land's End en zijn voor top & takel in zuid oostelijk richting weggelopen. Twee dagen later Saint Peter Port aangelopen. Daar pas te horen gekregen wat er gebeurt was. Je kon niet meer dan in je kooi liggen. Vooral tijdens de eb was het niet te harden.
Er is wat mij betreft niet veel heldhaftig aan. Je doet het gewoon in je broek van angst. Een ervaring die ik de rest van mijn zeilersleven, kost wat het kost, een herhaling probeer te vermijden.

Storm overleven;

Spullen goed vastzetten en opbergen is wel iets wat op mijn boot ook nog wel een ding is. Volgend jaar wil ik een flinke reis gaan maken, Noorwegen, Shetlands en via Engelse kust weer terug. Op Noorwegen na, daar komt m´n vriendin aan boord, alles solo.
Ik ben de afgelopen weken maar eens begonnen met de boot opruimen. Verbazend hoeveel zooi je op een 22voeter kwijt kan! Maar voor komend jaar wil ik daar toch wat orde in scheppen, en alles goed opbergen. Mocht de boot plat of over de kop gaan, dat niet alles door de kajuit vliegt.
Daarvoor moet je af en toe wat verder gaan dan een goed sluitwerk op een deurtje, bijvoorbeeld de goedgevulde gereedschapskist die er achter staat moet niet een aanloop kunnen nemen en door het deurtje heen komen.

Ik ben met een westelijk windje 6-7 een keer van Southwold terug gezeild naar Ijmuiden. In een Leisure 17, op een klein fokje. Ging heel hard, in 24 uur over. Bij vertrek was er west/noordwest 5, met af en toe uitschieters naar 6 voorspeld. Na een kleine 20 mijl was het een stevige 6 geworden, maar het bootje hield zich prima. Even overwogen om richting Lowestoft te gaan, maar het bootje liep op het kleine fokje eigenlijk wel lekker. Af en toe iets te hard, dan kon de stuurautomaat het bijna niet meer bijhouden. Kuip bleef droog, alleen de kajuit droog houden viel niet mee, het regende bijna de helft van de reis.
Grote golven, maar ze rolden allemaal braaf onder mijn bootje door, ook als ze braken. Ijmuiden binnenvaren was nog even spannend, maar op het fokje ging dat ondanks de rare golven, harde wind en stroming prima. Nadat ik door de sluis heen was, en even bij kennissen langszij lag, de kajuit in om even m´n ogen dicht te doen. Daar kwam ik tot de ontdekking dat de stuurautomaat, die had ik voordat ik Ijmuiden aanliep even binnen gelegd, in het geklots tussen de pieren door de kajuit was gevlogen, en naar later bleek ook gesneuveld. Nooit aan gedacht om die ook even ergens goed tussen te klemmen. Verder lag alles nog redelijk op zijn plek, en mijn slaapzak was ook nog droog.

Voor het komende seizoen, en reis, ga ik daar wel wat voor maken, ook voor zoiets als de verrekijker, die staat nu in een bakje. Overal veel elastieken om dingen achter of onder te klemmen. Ook maak in alle bergruimtes bevestigingspunten, om spullen vast te kunnen zetten. Ook aan dek.


Martijn

heel eerlijk gezegd zou ik niet eens met mijn bootje met bf 6 op zee willen zitten.
ik zat op het markermeer aan lager wal ( windje noord) met heel soms 23 kts wind en dat vond ik al pittig.
2 rif erin en genua een heel stuk ingerold ( ga echt die keerfok er niet op zetten dan ) dat was al veel !
Maar goed mijn vrouw was mee en die begon wat gelig te worden.
Al lees ik dat in de minitrasant dit scHjeepje in stormen van meer dan bf 8 terecht is gekomen en dat de schipper zich niet onveilig voelde.

Maar dat is een doorgezeilde bikkel, een popeye eerste klas !bij mij ligt het geheel buiten mijn ervaringsgebied ook nog ..dus begrijp volkomen je vraag dat wel !

En dan die grote golven ook nog, je hebt er niets aan !

Niet dat ik een ervaringsorkel ben, maar ik ben een grote fan van blijven váren. Op het moment dat je in overlevingsmodus gaat neemt je wendbarheid en controle over de situatie enorm af (bijliggen, drogues etc).

In de 5 jaar dat ik de Coppelia schipper is mijn "pijngrens" van bft6 naar bft8 gegaan.

peter1 schreef : Markermeer kan ook bijten hoor. De golven zijn niet zo hoog als op zee natuurlijk, maar wel heel vervelend.
Alleen ben je altijd dicht bij hogerwal, en kan je de prettige kant van de dijk kiezen bijvoorbeeld. Dus je hebt meer opties om t prettig te houden.
Niet uitvaren is ook een optie.

boarderbas schreef :
Is ook mij ervaring. Eén keer in mijn leven ook een nacht met veel te veel wind gehad. Hoeveel? 8/9 bft? Geen idee, maar het was heel veel. Toen besloten om met minimaal zeil te blijven varen met maar één doel, blij weg van de wal. Toen het uren later licht werd nam de wind af en zijn we naar binnen gegaan. Iedereen compleet uitgeput en de boot binnen een bende.
Ik denk dat ik toen een goede beslissing heb genomen, blijven varen tot het beter wordt en in "het midden van het water" blijven.

Mocht het, onverhoopt, nog een keer gebeuren zou ik hetzelfde doen maar dan wel binnen alles beter zeevast stouwen.

Een zeiltje was bij de Fastnet 1979 uitgesloten. We gingen een aantal keren met de zalingen in het water. We zijn niet omgerold gelukkig, maar het zou zeker gekund hebben. Alles wat we dan aan zeil gehad zouden hebben zal een giga extra weerstand in het water hebben gehad.
Overlevingsmodus is in mij idee niet meer dan hopen dat je bootje blijft drijven. De enige troost is dat , wat we toen niet wisten, bootjes die aan hun lot overgelaten worden opvallend vaak daadwerkelijk blijven drijven.

@ Erik,

Als ik daar voor de wind wegvarend doorheen gegaan was, dan was er hoogst waarschijnlijk niets gebeurt, anders dan een flinke versnelling en mogelijk een nieuw snelheidsrecord voor de boot.

We hebben zón mega golf zien aankomen (Noordzee) met een Optima 101 en gingen met een ruime windse koers mee versnellen, heb het al eerder verteld maar de speedmeter brak alle records.

Vol plané met twee hoge kammen aan weerszijden, gelukkig had deze boot een helmstok, met een stuurrad is het veel moeilijker om de boot onder controle te houden.

Indien je de boot niet onder controle kan houden heb je een groot probleem, volledig platslaan met verlies van mast

Hoewel ik het gelukkig nooit heb hoeven meemaken, 7bft voor de Schotse oostkust is mijn max.
Heb ik wel een beetje nagedacht over dit soort situaties ( contingency planning/ what if )en me redelijk ingelezen in storm tacktieken. Dus hierbij my 2 cents.

Stap 1 reven en zolang als comfortabel (das wat anders dan mogelijk) op koers doorvaren
Stap 2 stormzeilen en voor de wind wegvaren (indien de ruimte er is)
Stap 3 bijliggen
Stap 4 geen zeil voeren, Jordan series drogue eruit, opsluiten in de cabine en hopen dat je blijft leven

roozeboos schreef :
Inderdaad een hele rare soort kruisgolven, tijdens een zeilwedstrijd werd de schipper op een Dehler 41 DS
geheel gelanceerd en kwam snoeihard tegen de mast aan, kon gelijk onder doktersbehandeling.

Zelf had ook last om "normaal"het dek te betreden, wind was een 6 je of een tikkie harder maar geen storm

Volgens dat boek waren het de deelnemers met een Contessa 32 die redelijk ongehavend door de storm geraakten. Vraag me af of een Etap 28i zulke natuurkrachten zou aankunnen. Iemand ervaring mee ? je boot is sowieso blijven drijven toch?

Een aanrader om eens te lezen en als naslagwerk te bewaren is "Zwaar weer zeilen" van Peter Bruce.
Heel veel ervaringen, waaruit ook wel wat conclusies getrokken kunnen worden, zoals het al eerder vermelde niet te snel in het reddingsvlot stappen. Ook lijkt het beter om niet voor top en takel te gaan varen. Blijven zeilen eventueel met motor om snelheid te houden in de golfdalen is er ook één, enz..

twee jaar geleden bij de 200 mijls solo werd ik op het markermeer terugkruipend van het voordek zomaar de kuip ingeslingerd. Daar lig je dan met je kont omhoog..

Keesie schreef : ja die heb ik ook al eerder aanbevolen. Beste manier om te voorkomen dat je gaat zeilen met zwaar weer. Je hebt allang geen zin meer als je dat uit hebt..

die gaan we dan 1 dag voor de ssr race lezen !
roozeboos schreef :

Doe maar twee. T’is nogal een dikke pil.

Maakt natuurlijk ook uit welke boot je hebt,
Ik vaar zelf met een zware stalen langkieler.
Tot nu toe 7Bf meegemaakt. De eerste keer is natuurlijk spannend.
Maar de boot was goed onder controle en zeilde lekker.
We hadden het eigenlijk best naar onze zin.

Dit jaar waren we het lichte weer tijdens onze vakantie zo zat dat toen het
eindelijk eens 6Bf waaide we lekker het water op zijn gegaan.
Topdag!

Zelf heb ik de boeken Zwaar Weer Zeilen en Stormtactics van de Pardeys gelezen.
We hebben wel wat geoefend met bijliggen. Werkt wel......maar we beheersen het nog niet tot in de finesses. Ook het zetten van een rif is nog te omslachtig.

Vinni