Onderwerp: Langkieler mahonie-op-eik 1958 - niet / wel doen ?

Toch even een tegengeluid tegen al het negatieve geluid hier. Alsof een houten boot meteen uit elkaar valt, dat is onzin. Maar er is veel vals sentiment tegenwoordig onder zeilers tegenover hout. Alsof een tupperware boot geen onderhoud nodig heeft, daar heb ik ook genoeg voorbeelden van gezien hoe hard die achteruit kunnen gaan bij geen onderhoud. Ja ook daar heb je onderhoud nodig, als is dat inderdaad wat minder en anders.
Ik heb altijd met hout gevaren en ja het is veel onderhoud wat je moet doen. Maar als je daar de tijd voor neemt en het niet laat sloffen dan is het best te doen. Je hebt dan een hobby voor de zomer en winter. In de loods waar ik mijn boten had staan stonden altijd de houten schepen (onverwarmd, belangrijk!) en elke zaterdag was weer erg gezellig om met elkaar de boten te onderhouden. Er zijn toch nog veel oudere houten schepen die prima in conditie zijn door goed onderhoud. Je zou ook eens kunnen vragen bij de VKSJ (vksj.nl/) voor verder advies, hier zijn namelijk ook veel liefhebbers van oude (houten) schepen. Mocht je toch belangstelling voor de boot hebben, kijk dan of je een expert mee kan nemen om de boot te bekijken, zowel in als uit het water!
Laat je niet teveel afschrikken door al het negatieve geluid, blijft rationeel denken, pas wel op dat de verliefdheid je blind maakt en doe goed onderzoek. Vraag veel aan mensen met kennis en je komt een heel eind. Succes met je keuze!

Ik vind het wel een prachtig schip trouwens. Hoe zit dat verhaal met zout/zoet trouwens? Op de Kaag zie ik altijd de mooiste houten bootjes, terwijl ik ze in Zeeland nergens zie. Ik dacht dat zout juist slechter was?

Ik heb de hele boot met een hamer afgeklopt en daarbij een paar plekken gevonden. Het waren er achteraf wat meer. Ik bedoel niet van je moet het niet doen, eerder van je weet het pas als je de romp kaal hebt gehaald tot op het hout. En het kan zijn dat je een of meerdere planken moet vervangen, een mahonie plank van 3x35x3m is iets van 40 euro bij fijnhout drenthe, dat is het mooie van een houten boot, die planken zijn nog wel te koop.

Wat SY helios zegt is een hele goede tip. Achteraf ben ik blij dat ik het heb gedaan! Zeg je koopt hem, vaart er een jaar mee rond het Ijsselmeer om te kijken of je het leuk vind. Zet hem dan op de kant en haal het hele onderwaterschip kaal, en vanaf daar maak je een plan om verder te gaan.

Wallaby, dankjezeer voor de doorverwijzing naar vksj.nl !!
Het is natuurlijk daar dat dit schip thuishoort.
Ik ga me eens goed vergapen aan alle schepen die er op gelijst zijn, zie er op eerste zicht al enkele vergelijkbare kwa model en materiaal.

Ben op YT alle video's van de Tally Ho aan het bekijken (nog niet zo lang geleden ontdekt) en Leo breekt een lans voor traditionele houtbouw. Als je het onderhoud tijdig doet kan een houten boot het eeuwige leven hebben. Alles kan vervangen worden. Dat er nu en dan gangen vervangen moeten worden is te verwachten, maar ook spanten, dek en zelfs de kiel kunnen vervangen worden. De Tally Ho was natuurlijk een wrak, zover moet je het niet laten komen. Maar een rot stukje in een houten boot is niet het begin van het einde.

Mijn eigen beperkte ervaring met een houten boot(je) spreekt dat niet tegen. Maar de grote klussen zijn duur en zijn er nog werven die ze kunnen doen? Ik moet ook denken aan wat Berghout-2, toch wel de houtexpert van het forum, eens schreef: "Omdat ik veel van hout weet heb ik zelf geen houten boot".

Alles begint met liefde, zeker het in de vaart houden van een houten boot. Maar als het voornaamste doel relatief zorgeloos varen is, dan is "plastic fantastic". Ook al is een plastic boot zeker een toekomstige hoop afval. Hout kan je nog recycleren.

Laten keuren door een in hout deskundige keurmeester. Geen willekeurige "deskundige" met een hoop papieren. Besef dat commercieel er geen enkel muziek zit in houten boten en een keurmeester het dus moet hebben van persoonlijke interesse. Beter iemand die zijn kennis heeft opgedaan door zelf met zijn neus bovenop houten boten te hebben gestaan. De boot moet uit het water om gekeurd te worden.
Als er maar iets aan hout vervangen moet worden van de koop afzien. Voor die prijs moet die tip-top in orde zijn.
Als je hem aanschaft rekening houden met jaarlijkse kosten van op de wal in een loods. En minimaal 80 uur per jaar werk. Dat zijn 5 volle weekeinden per jaar in het voorjaar !
Je kunt nooit een jaar onderhoud overslaan ! Dat komt je anders heel duur te staan.
67 jaar oud is best wel op leeftijd voor een mahonie schip.
Besef dat het bouwen van een nieuw houten schip minder werk is dan er één grondig restaureren.
Dat was de reden waarom houten vissersboten maar 1 of 2 generaties mee gingen. Er werd simpelweg een nieuwe gebouwd. Dat was minder werk.

Ik heb tig plastic boten bezichtigd de laatste jaren in allerlei budgetten, leeftijden en concepten, ik vind daar geen ziel. Ben er na al die bezichtingen inmiddels wel uit dat deksalon mijn concept is.
Deze Deense schone heeft dat in min of meerdere mate (het verhoogde 1e salon vlak na het binnenkomen).

Ik weet van mezelf dat ik goed ben in conserveren van oude objecten waar mijn hart in zit, het zichtbare deel ervan.
Ik heb ruim ervaring met het zorgzaam onderhouden van eigen motoren, auto's, muziekinstrumenten enz. De attitude is: ik laat ze begaan, laat de elementen erop los, maar hou wel in de gaten dat onderliggend de toestand nog intact blijft, zodat een eenmalige grondige poetsbeurt het terug in die latente perfecte (of toch: bekende) laatste staat terug kan brengen. Gecontroleerde verwaarlozing, noem het misschien zo

Maar ik weet ook: zodra het inwendig, structureel of functioneel wordt, ben ik volslagen leek. In mijn jongere jaren ging ik dan nog wel eens op eigen houtje autodidactisch experimenteren. Daar kom ik nu als meer bezadigd 60+ meer en meer van terug.

Een houten boot bevat ong. 2/3e onzichtbaar, nl. onderwaterschip. Dat is denkelijk mijn blinde vlek.
Als ik naar de Deense mahoniehouten Silja kijk, bovenwater, zie ik een volstrekt voor mij verzorgbaar en conserveerbaar ronduit schitterend object. (reinigen, borstelen, poetsen, polieren enz., periodiek schuren en lakken).
Zelfs electriciteit in de wat modernere systemen schrikt me niet af. Beroepsmatig heb ik een allround intellectueel technisch beroep maar waar ook wel eens wat loodgieterij en electricienswerk komt bij kijken.
Maar zou er wat mankeren aan onderwaterschip (constructief: rot, gangen, spanten, kiel, motor, as, roerconstructie, afsluiters en doorvoeren) dan ben ik vast verloren want dan moeten er externe experts bij komen.

Ik heb me, dankzij de adviezen en meningen in dit draadje nog niet laten ontmoedigen, maar zie nu voor mezelf wel al duidelijker waar de grens is van wat ik zelf haalbaar acht kwa conserveren, en dat is : aan de waterlijn.

Maar ik laat de droom zeker nog verder sudderen en lees graag nog adviezen en meningen.!
Ik vind ook : als je een eerste eigenaarsschip van 68 jaar overneemt, moet je dat vooral met je hart doen. Het is voor die familie ook belangrijk dat ze dat schip, waar onvermijdelijk een diepe emotionele band mee bestaat, aan een nieuwe eigenaar laten die overloopt van de overgave. Ik zou het zelf niet anders willen. Hoezeer de huidige eigenaar het misschien omwille van hoge leeftijd, gezondheid, financiële situatie van de hand wil doen, er is sowieso een emotionele component. Het schip is een deel van hun leven geweest.

Dit is dus voor mij geen centenkwestie. Niet dat ik goed in de slappe was zit. Ik heb voor mezelf gewoon een bepaald spaarcentenbudget gereserveerd om die jongensdroom 1x waar te maken : een eigen schip bezitten, maar een met een ziel, en dus wel degelijk het eerste en ook enige schip dat ik ooit wil bezitten.
Want de volksmond is correct : booteigendom staat gelijk aan geld in het water gooien, "koop een boot werk/betaal je dood" enz., alle gangbare slogans zijn toepasselijk.
Dat heb ik mezelf goed ingeprent.
Maar eenmaal wil ik het me gunnen. Restwaarde na enkele jaren 0 is voor mij geen punt.

Mijn vraagteken amper 24uur na het posten van mijn vraag, en na de vriendelijke reacties, is nu scherper gesteld: is mijn conserveertalent en -aanpak (gecontroleerde verwaarlozing maar periodiek liefdevol en met 100% toewijding inhalen) wel geschikt voor een houten boot ?
Kan je een weekje overslaan ? Een maand ? 3 maanden ? Kan hij veilig al eens een vol jaar in het water blijven ?

Als je gepensioneerd bent en alle tijd hebt, is het een mooi project om de komende jaren actief mee aan de gang te gaan. Reken niet op veel zeiluren, maar wel op klus-uren, ook niks mis mee als je daar niet tegen op ziet.

Je rept niet over lange tochten of zeereizen, dus een beetje pielen op NL water en vooral veel klussen zal het wel worden. En elke cent die je er insteekt krijg je nooit meer terug.

Wees ook beducht op grote verassingen waar, maar nogmaals, heb je alle tijd, dan is actief bezig blijven de beste manier om ouder te worden.

Ik zeg doen!

René

Ik besef idd. dat keuring door een houtkenner nodig zou zijn, heb al gegoogled naar Deense surveyors, ze zijn schaarser dan in NL, en de afstanden zijn groter.

De huidige prijs (26K) is net aan, want door gebrek aan zee-navigatie ervaring zal ik haar over de weg moeten laten transporteren, als het ooit tot een aankoop komt.

Ik raam dus ong. 20K aankoop incl.keuring + 5K voor wegtransport DK->NL + 5K voor 1 jaar eigendom incl. 1 seizoen lig- en stageld, verzekering, kranen, wintermotoronderhoud enz.

Dankzij mensen zoals jij vaart er mooi spul rond in NL én ook niet onbelangrijk houden jullie de economie gaande.
René

Ik zal over enkele jaren idd. gepensioneerd zijn, dit is onderdeel van project "nieuwe levensinvulling" .
Pielen op NL wateren zegt me werkelijk niks. Of misschien heel bekende terreinen zoals Grevelingenmeer, als het niet druk is. Maar dat is geen zout. Oosterschelde is het enige zout in de buurt (ben Belg) maar daar voel ik me niet comfortabel kwa stroming, getijverschil, sfeer in de marina's. Noordzee nog minder.
Zou haar het allerliefst in Denemarken laten liggen en daar varen in de perfect transparante kustwateren met getijverschil van slechts 40-50 cm aan bepaalde kusten.

Maar als buitenlander een schip langere periodes onbeheerd laten is not done.
Door meer variabel weer en vooral stormperiodes verwachten havenmeesters (volstrekt terecht) dat je toch 1x per week je boot komt controleren, zeker tijdens winderige periodes. Of iemand hebt die dat voor je doet. Door de afstand 800 à 1000km is dat praktisch ondoenbaar uiteraard. Of hem op de kant stalt, met gevaar op inbraak, diefstal (meeste kleinere Deense marina's zijn open toegankelijk, amper sloten en hekwerk gezien op mijn rondrit deze zomer. Enkel in grotere steden beveiligd - Esbjerg, Kolding, Copenhagen enz.)

Leg 'm in Griekenland, er zijn genoeg plekken waar de boot veilig kan achter blijven tegen lage kosten en je hebt een lekkere temperatuur om aan de boot te werken.

Oldbawley van dit forum ligt er al jaren met een houten boot, hij weet er alles van!

René

Een weekje overslaan kan wel, maar zeker in de winter zal ik er wel iedere maand langsgaan als er regen/storm of vorst is geweest. Vooral af en toe als het regent, water van bovenaf is slechter voor een houten boot dan water van onder.

Kock1964 schreef :
Waar baseer je op dat dit een “projectboot” is? Wat ik zie is een minitieus onderhouden schip (dat bijgehouden moet worden). Het betreft, voor zover ik zie en lees, geen “opknapper” laat staan “restauratie object”.

Wat je nu níet ziet moet wel boven water komen voor aanschaf uiteraard!

Welja, dat is ook de aanleiding van mijn draadje hier:
ik zie (in de zichtbare 1/3e boven de waterlijn) een bijna perfect onderhouden en in uitmuntende staat verkerend object.
Kan ik dat zo houden mits inzet, overgave en liefde - en een klein beetje materiaalkennis ?

Ik zou me in geen honderd jaar wagen aan een boot die al vooraf als een projectboot, opknapper, restauratieobject gecatalogeerd staat.

Schrijft een makelaar: "deze boot heeft wat liefde nodig", dan is dat meestal onderverstaan: projectboot.
Deze Deense heeft ook liefde nodig, maar niet om haar uit een verwaarloosde toestand terug te halen. Wel om haar nette toestand te behouden.

Nachtvlinder schreef :
Waar TS op moet letten is niet ff uit te leggen, vandaar blijft het bij algemeenheden. Zaken als nagelrot, spantbreuk, staat kielbouten/doodhout, van bovenaf (verborgen) inrotten van dekbalken, het effect van ijzer op eiken enz enz zie je als kenner al nauwelijks, laat staan als leek.
Het onderhoudsverhaal van de verkoper zegt uiteindelijk ook niks ( de auto van het oude vrouwtje?) en dat maakt beoordeling lastig.

Ik lag zelf op Sail 1990 met mijn houten jacht en mede-eigenaren zijn te onderscheiden in mensen met passie en (heel)veel geld die vakmensen aan het werk zetten en mensen met (heel)veel tijd en gouden handen die door schade en schande zelf alles hebben leren aanpakken.
Anno 2025 zal dat niet veel anders zijn, maar veel praktische kennis over houten jachtbouw zul je minder vinden.

Voor zover ik weet: Zout conserveert, je zult minder houtrot aantreffen. Vroeger gooide men Wolmanzout in de bilge ter conservering, maar dat is dan weer minder fijn voor ijzer en staal. Een teak dek blijft alleen maar mooi op zout water, ik gooide s'winters wat strooizout op het dek om alg tegen te gaan.

Nog een algemeenheid: houten boten werden niet gebouwd voor de eeuwigheid. Een VOC schip was na een aantal reizen op, een botter haalde de 100jr zelden, een zeiljacht werd gebouwd voor 50jr (?) een wedstrijdzeiljacht zelfs voor veel korter.

Ik kijk zelf nog wel eens met plezier naar een houten Folkboat; dat is kwa kosten en tijd nog enigsinds te doen als je mooi hout wilt varen. Veel groter zou ik niet meer aan beginnen.

Grevelingen, Oosterschelde en Veerse Meer zijn zout.
Niet afgaan op wat men hier op basis van foto verkondigd, mijn accu kabels zouden roest bevatten op basis van een foto, is echt geen waar.
Volg je hart als je het echt meent.

Kock1964 schreef :
Ik heb 4 jaar een boot op afstand gehad op de MED. Dat is gewoon erg duur. Zo'n boot als deze betaal je in 2 jaar nog een keer, alleen al met havengeld/stallingskosten/tickets/verzekering. Daar moet dan nog onderhoud, eten en drinken en leuke dingen bij. Bedenk ook dat je in je vakantie dus ALTIJD begint met klussen. Zeker met een houten boot. Verder is het klimaat bar en boos daar qua UV straling, zout, aangroei, en af en toe erg veel wind.

SSpantHout schreef : Het gras is altijd groener aan de overkant, maar het beste vaarwater is wat in de buurt ligt.
Oosterschelde valt erg mee (ik lig daar, en half België, lijkt het). Wel stroom, maar ik hou er als ik een rondje vaar weinig rekening mee. Altijd overal voldoende water; drijvende steigers. En dat geldt voor heel Zeeland, behalve misschien de Westerschelde: het is niet moeilijk varen. Drukke sluizen vormen nog de grootste uitdaging. Port Zélande is de enige jachthaven (aan de Grevelingen) waar ik de sfeer onaangenaam vond.
Ik heb de eerste jaren dat ik mijn nieuwe oude boot heb gehad zelfs weinig neiging gehad om over zee ergens anders naar toe te varen vanuit de Delta.

Er zijn vier bedreigingen voor een houten boot.

- Zoet water wat in het hout weet te komen: Gevolg rot.
- Het hout te ver uitdroogt ten gevolgen van warmte en droge lucht. Gevolg open krimpen en wind scheuren. Warme droge lucht is in de med in ruime mate aanwezig.
- UV zon licht wat de lak en het hout aantast. Ruim aanwezig in de med
- Vorst. vooral zoet water (regenwater) bevriest dan. Zet uit en beschadigd het hout en lak. Vandaar dat je een houten boot in de winter graag onder een dak hebt.

Kijk eens naar een Trintella 1 of 2 ?
Meer dan genoeg hout om jezelf goed te vermaken, klassieke uitstraling, goede zeileigenschappen voor een klassieker, behoudsvereniging voor tips&advies.
Ik vind ze erg mooi (mooiere lijn dan de Deense boot) en een stevige polyester romp dus "gezonde" basis die blijft drijven, en met minimale kennis is bij te houden.

Komen regelmatig te koop en voor 20k koop je een goede/mooie gewoon in Nederland, waar je jezelf waarschijnlijk minder in verslikt.
Zo maar 2 linkjes voor het idee en om uit de tunnelvisie/verliefdheid te ontsnappen.


www.krijgsman.nl/aanbod/286/Trintella-1a

www.botentekoop.nl/boot/1971-trintella-2a-9791768/

Nachtvlinder schreef :

Ik bedoel 'projectboot' in de zin van, jaarlijks schuren en lakken, en al het andere onderhoud. Eigenlijk is elke boot een projectboot zou je kunnen zeggen, altijd wat.

René

Foto's bekeken maar serieus? zo'n plastic kabelgoot dwars door een majesteitelijke salon?
Schokkend barbarisme.

Ja, maar hij glimt wel tegen je op he

Ook al is zo'n schip prachtig op het moment van aanschaf hartstikke mooi, een schip van massief mahonie zal onderhoud vergen. Pampussen en Regenbogen etc. worden tegenwoordig vanaf de bouw volledig dicht verlijmt met epoxy gebouwd. Dat hout blijft dus droog. die boten hoeven ook niet dicht te trekken door er natte doken in te lekken in het voorjaar, of ze twee dagen in de kraan te laten hangen. ik heb nog een eiken pampus gehad waarbij dat wel nodig was. Die modern gebouwde Pampussen etc. worden meestal ook nog direct na het zeilen uit het water gehaald. mooi tegen aangroei, maar ook fijn dat het hout dan niet toch vochtig kan worden. Daar kunnen ze dan namelijk niet meer zo goed tegen.

Mijn vader had rond 1978 een mahonie jacht (de Mathador ontworpen door Wim Valen die ook de Stringers daarna heeft getekend) ook eikenhouten spanten. Dat mahonie trekt een stuk minder dan eiken, en als je 'm niet tot hoog zomer op het droge laat staan hoefde die echt niet in de kraan in het voorjaar. maar toch, als het lang warm geweest was en er een paar weken niet in gezeild was, dan kon je boven de waterlijn wel wat lekkage verwachten. Het verschil met deze boot is dat dat een overnaads gebouwd mahonie jacht was.
Dat uitdrogen en vochtig worden van het hout betekend doorgaans dat de naden altijd zichtbaar zijn bij drogen wat open gaan staan. uiteindelijk in combinatie met vorst in de winter leidt dat toch tot extra onderhoud.
Zo'n boot moet je van binnen goed droog houden. Eiken spantjes bij een S-spant kun je onderin slecht bij voor onderhoud. Als dat mooi wit geverfd is, kan dat al een teken zijn dat die zijn aangetast.
Ik zou hoe dan ook een deskundige meenemen om te beoordelen wat de werkelijke staat is, als je dat zelf niet kunt beoordelen.

Zelf vaak ik al jaren Waarschepen en ben nu bezig met een verbouwing /volledige refit van een 12.20.
Dat schip is van Suprahecht Mahonie multiplex gebouwd en heeft geen enkel rot plekje. Als je zo'n schip in de epoxy hebt gezet en schildert met 2K lakken, heb je aan de romp niet meer werk dan een een polyester schip (als je tenminste geen gezeur hebt met de schroeven, dat is een aandachtspunt). Als polyester schepen ouder zijn heb je ook werk om ze in top staat te houden. Koop je een Waarschip in een matige staat, dan heb je best veel werk om die "onderhoudsvrij" te maken. Is de staat top, dan heb je eigenlijk alleen aan het blank gelakte hout buiten meer onderhoud. Als dat in epoxy is gezet en gelakt met 2K lakken met UV filter in voldoende lagen dan is een keer in de 5 jaar ofzo lakken voldoende. Je kunt het ook schilderen natuurlijk, maar dat is toch een beetje jammer.

Zeker zo'n boot uit mijn geboortejaar 1958 zal wel met een gewoon 1 component systeem gelakt zijn.
Het verkleuren van dat Mahonie komt door veroudering van het hout onder de lak. Op een gegeven moment komt de lak er dan af en moet je opnieuw beginnen. Kaal maken en veel laklagen. Je heb aan zo'n boot altijd meer werk dan aan een Hechthouten of plakhouten schip met laagjeshout waar geen vocht in komt als het goed behandeld is.

Wat ik zag op de foto's zag er goed uit, maar als je het onderhoud van zo'n boot door een werf wilt laten doen dan wordt dat al gauw toch wel prijzig. Kun je het zelf dan moet dat wel een deel van de hobby zijn. 5 weekendjes per jaar is een wel erg optimistisch voorstelling. Met zo'n boot ben je altijd bezig. Overigens geldt dat ook voor een polyester boot, doe er 20 jaar het minimale aan en je bent ook aan een prijzige refit toe. Daarnaast verminderd de waarde of het een auto is, uitgaande van de nieuwprijs en het model is vaak niet meer zo gewild. Afschrijving van een modern polyesterjacht is echter ook best een kostenpost. Houten boten liggen niet goed in de markt, ook stalen S-spanten niet overigens. Als ze wat groter zijn gaat het nog. Goed zeilen dan ze ook niet echt echt meestal. Dat neemt niet weg dat ik ze graag zie en het zou jammer zijn als dergelijke boten helemaal verdwijnen. Gelukkig blijven er liefhebbers. Volg je hart, maar blijf realistisch. Rotte spanten vervangen is een hoop werk bij zo'n boot. Dan rest de vraag wat is ie waard. je moet haar ook weer een keer kunnen verkopen tenslotte. liefst voor ongeveer de aanschafprijs.