Een foto van de schipper, letterlijk en figuurlijk met de handen in het haar en een enorm Deja-Vu moment wat je niet wilt.
Eerst terug naar 2014, ik lig met de boot in West Groenland (Disko Baai van het vorige verhaaltje), ik ben singlehanded onderweg van Nuuk, de Groenlandse hoofdstad naar Ilullisat, een tochtje van ongeveer 400 mijl. Er gebeurt onderweg helemaal niets, er is al drie weken geen zucht wind en het is mooi zonnig, ondanks dat het nog maar net mei is. Helaas moet het hele stuk op de motor. Overal om mij heen drijven grote ijsbergen en ik besluit buiten de 40 mijls zone te varen zodat er aanzienlijk minder ijsbergen zijn. We zijn nog niet op de helft als ik ergens in de ochtend een mirrage zie van ijsbergen met rotsen er boven. Disko Island is op dat moment nog meer dan 150 mijl weg, maar het is zeer duidelijk te zien. Ik check de navigatie wel 10 keer want dit is toch wel uniek. Enfin, het lijkt allemaal te kloppen. Later die dag motor ik de poolcirckel over en dat vier ik met een schaal pasta met een biertje erbij. De laatste 40 mijl voor Ilullissat moet je meestal door flink wat ijs heen duwen, ook dit keer is het niet anders. De grote gletsjer zorgt echter wel voor een lekker briesje en de motor kan een paar uurtjes uit. Dat is wel lekker nadat je ruim 70 uur op de motor gevaren hebt. Ik zeil wat door het ijs met een snelheid van rond de 3-4 knopen. Dan word het ijs te geconcentreerd en moet ik te veel zigzaggen om nog te kunnen zeilen. Ik kijk even naar het olie pijl en de koelvloeistof voor ik de motor weer aan zet. Start normaal, geen probleem. nog geen half uur later een enorme knal, wat schudden en dan volkomen stilte. Ik kijk naar de motor, de olie en nog wat andere zaken, oliepijl lijkt wat hoger, maar ik kan me vergissen. Ik druk de startknop weer in en ik hoor dat de startmotor zich verslikt. Ik laat direct de knop weer los want dit klinkt serieus. Ik haal een grote baco uit de gereedschapskist en probeer de motor rond te tornen, maar die zit muurvast. De motor is vastgelopen, 15 mijl voor de haven en omgeven door dicht ijs. Met de bijboot met 6 pk'tje slepen/duwen gaat prima als er weinig of geen wind staat. Ik tuig het dus op, maar na 20 minuten proberen kom ik er achter dat het niet gaat werken met de hoeveelheid ijs die er rond drijft. Ik pak de satelliet telefoon en bel een vriend van me die in Ilulissat woont en een motorboot heeft. Hij is over een uurtje of twee klaar met werk en komt me dan halen. Ik heb er flink de pest in want met 10 dagen heb ik een groep fotografen van Ocean Geographic op de steiger staan om mee te nemen naar het noorden van Canada. Het gaat heel erg veel geld kosten, zowel voor hun als voor mij, als ik dit niet op kan lossen. Het is raar hoe je emoties versterkt worden als je alleen bent. Ik ben meestal niet voor 1 gat te vangen, maar op dat moment zit ik toch echt even bij de pakken neer en weet neit echt meer wat ik moet doen. Laat in de avond word ik de visserij haven binnen gesleept en meer af naast een vissersboot die exact hetzelfde probleem heeft. Zij zijn al 7 weken bezig om weer een werkende motor in de boot te krijgen en ze zijn er nog lang niet. Dat gegeven helpt mijn humeur niet echt. Die avond eet ik met mijn Groenlandse vrienden en drink een biertje meer dan ik gewoonlijk doen, even kon ik de situatie vergeten. De volgende ochtend word ik vol energie wakker en denk bij mijzelf dat ik die Groenlanders wel even laat zien hoe je een vastgelopen motor aanpakt. Eerst maar eens kijken wat er nu echt gebeurt is. Na een poosje laat ik de olie uit de motor lopen en daar komt een hele rare lucht vanaf en de viscositeit is pis dun. Daar zat dus het probleem, er zat een hoop diesel door de smeer olie gemixed. Zowel de verstuivers als de retourleidingen zitten onder het kleppendeksel bij deze motor en er zitten 36 verbindingen die diesel kunnen lekken. Niet echt het slimste ontwerp. Ik haal de boel open, en er is inderdaad een sectie van de retour leiding met een barstje erin. Dat is makkelijk te verhelpen, maar de krukas zit muurvast in zijn lagerschalen en dat betekend toch een volledige revisie en dat is nu net waar mijn buurman ook mee te kampen heeft. Ik ga naar het cafetje wat gerund word door een Duitser en welke ik al jaren ken. Zijn vrouw maakt voor mij een goede pot warme chocolademelk en een internet coupon voor 90 minuten. Ik heb de satelliet telefoon mee en ga rondjes bellen. Eerst mijn klanten om ze te laten weten dat er toch een best serieus probleem is, daarna diverse revisiebedrijven die dit motor type aankunnen. Ik vind er eentje die alles kan laten vallen om dit eerst te doen en ze hebben ook onderdelen op voorraad. De motor daar krijgen gaat echter 10 dagen duren, nog twee dagen voor het werk, dan weer tien dagen om het weer hier te krijgen en dan nog enkele dagen werk van mijn kant om de boel weer in te bouwen en goed te testen voor ik het ijs van Noord Canada in ga. Ik bel het revisiebedrijf in Frieland waar ik de motor oorspronkelijk vandaan heb. Ze hebben een voledig gereviserd model staan, klaar om te verschepen! Het is alleen het blok met brandstofpomp en verder niets. Ze hebben een dag nodig om de motor vervoersklaar te maken. Dat geeft mij 1 dag om transport naar Groenland te regelen en de motor uit elkaar te trekken om zeker te weten dat ik niet nog wat onderdelen nodig heb. Ik bel de hele dag en krijg het transport geregeld. De motor zal in 5 dagen hier op het vliegveld staan! Daarna sleutel ik de hele nacht door. Enkele draadeinden en wat bouten zijn in slechte staat en wil ik niet hergebruiken. In de vroege ochtend laat ik het revisie bedrijf weten wat ik nog meer nodig heb en het kan nog net allemaal mee met de vrachtwagen naar Kopenhagen. Vandaar gaat de motor met een grote Boeing naar Kangerlussuaq (de centrale hub van Groenland) en dan verder met een klein propellor vliegtuigje naar Ilulissat. Tegen de tijd dat de motor aankomt is de oude er al uit en die heb ik aan dek staan. De vrachtwagen die de boel komt brengen heeft een mooie kraan op de wagen staan en hij wisselt het oude blok om voor een grote houten kist met daarin een mooie glimmende motor. Het is al laat in de dag als ik de krat uit elkaar heb gehaald en ik vraag een buurman in de haven of hij even wil helpen om het blok in de motorkamer te hijzen. Het ding weegt 600kg en dan is een extra handje wel lekker. Alles gaat goed en tegen middernacht staat de boel weer op zijn rubbers. Even enkele uurtjes slaap pakken en dan vroeg weer aan het werk. Het oude vliegwiel moet op deze motor, spruitstuk, keerkoppeling, koelers, uitlaat, beide dynamos, waterpomp en enkele blind platen moeten gemonteerd worden. Dat kost me nog de hele dag om dat allemaal goed te krijgen. Dan komt het spannende moment: de startknop indrukken. De startmotor klikt, en de motor begint rond te draaien maar slaat nog niet aan, dat is natuurlijk geen verassing want er zit nog heel veel lucht in het systeem. Telkens de motor even kort laten rond tornen op de startmotor, lucht uit de pomp laten lopen, weer even draaien, lucht eruit en na 4 keer proberen slaat hij aan en loopt weer net zo mooi als de oude. Twee dagen voor de fotografen aanboord komen heb ik weer een lopende motor. Die ga ik dus twee dagen even flink gebruiken om er zeker van te zijn dat alles is zoals het moet. Er zijn nog wat kleine irritante zaken die opgelost moesten worden, maar alles met elkaar was het een succes, zij het wel met een flink prijskaartje eraan.
Enkele jaren later, in Alaska en onderweg naar Dutch Harbor om klanten op te pikken voor een film missie in de Beringzee en later in de zomer met een groep wetenschappers in de Centraal Arctische oceaan. We gaan lekker vroeg weg met beide boten zodat we onderweg nog wat op ons gemak rondkijken kunnen. We zijn nog geen 30 mijl van de steiger bij ons huis als de motor weer dezelfde knal en geschut geeft. Weer is de motor vastgelopen. Ik trek de pijlstok eruit en ruik direct weer die lucht van half verbrande diesel. Wederom zit de krukas volkomen vast en wederom heb ik maar 3 weken voor ik klanten aanboord krijg 1200 mijl van waar ik ben met een niet functionerende motor. Weer dat gevoel van verslagenheid als ik door de boot van vrouwlief weer terug naar huis gesleept word, tijdens dat sleep tochtje word bijgaande foto gemaakt.
Ik ben wel klaar met de Ford Lehman en dat hoofdstuk gaat dicht. Er komt een gloednieuwe Yanmar in. Kleiner, minder vermogen, lichter, minder brandstof verbruik, maar vooral: veel minder onderhoud! Ze hebben er 1 op voorraad in Seattle en die kan met een week hier zijn. Dat geeft me een week om de oude motor eruit te halen, de motor fundatie aan te passen, motor elektra om te gooien van 24V naar 12V, koppeling aan te passen etc. Die week heb ik ook echt nodig en het zijn lange dagen. De dag dat de motor word afgeleverd halen we die direct op en een uur later zakt deze de machinekamer in en past perfect op het nieuw gemaakte bedje. Alles aansluiten en pas maken is nog een dagje werk en 10 dagen na de klap staat er een mooi snorrend Yanmarretje in het ruim. Inmiddels zijn we alweer 8 jaar verder en behalve het normale onderhoud heb ik geen omkijken naar dit ding en het was een goede doch niet de gemakkelijkste keus.
De foto zelf is niet heel bijzonder en is van slechte kwaliteit. Toch is het voor mij een bijzondere foto omdat het rouw en echt is. De emoties van dat moment zitten er voor mij echt in.