Onderwerp: Renovatie Hydrovane windvaan

Al heel lang heb ik een fascinatie voor windvaan besturing. Het volledig mechanisch en zonder enige elektronica sturen van je boot spreekt mij aan. Al vanaf de dagen dat we een Kolibri 560 hadden las ik in zeilboeken over dit fenomeen en droomde ik van de situatie dat mijn boot alleen op de krachten van wind en water bestuurd zou worden. Maar de werkelijkheid van alledag was dat windvanen ontzettend duur zijn om te kopen. Veel te duur om gezien mijn gebruik –oceaanoversteken op eigen kiel zitten er voorlopig niet in– te kunnen rechtvaardigen. Natuurlijk zijn er ook mogelijkheden om zelf iets te bouwen, maar die hebben soms wel een erg groot knutselgehalte. Betere voorbeelden zijn de Bouvaan en de Hebridean die Roozeboos succesvol gebouwd heeft. Zijn topic heb ik met grote belangstelling gevolgd en heb zelf ook nog een aandeel mogen leveren aan de verbetering van het ontwerp. Maar zelf bouwen was er nog niet van gekomen.

Behalve dat ik nog de nodige andere bootprojecten af moest ronden (bijvoorbeeld deze of deze) of op stapel heb staan (daar is nog geen topic over…) was er nog een reden waarom ik mij nog niet op de Hybridean gestort heb. Dit is dat van alle soorten windvanen er eentje mijn bijzondere belangstelling heeft, de Hydrovane. Persoonlijk ben ik erg gecharmeerd van de constructie en werking van deze windvaan. Ik wil absoluut niet beweren dat deze beter is dan andere types, zoals bijvoorbeeld de Aries, Mr. Vee of de Monitor (waarvan er ook velen uiterst succesvol van rondvaren), maar de Hydrovane heeft sinds de uitvinding ervan in 1968 bewezen een zeer succesvol concept te zijn. Probleem is alleen dat het nieuw ook één van de allerduurste is, gemonteerd op je boot exclusief de montage-uren zit je al gauw boven de €7.000. Dat zie je terug in de prijzen op de tweedehandsmarkt. Ze worden al niet veel aangeboden en onder de €1.000 is een zeldzaamheid. Er staat op dit moment een oude op MP voor €850, een koopje weliswaar maar toch nog veel te duur om zo even te aan te schaffen voor die paar keer per jaar dat ik op zee vaar.

Exit Hydrovane voor mij dus. Maar pasgeleden stond er een hele oude Hydrovane op MP. Er ontbreken nogal wat onderdelen aan, zoals bijvoorbeeld het roerblad. Hij had decennia in een schuur gelegen en de verkoper wist niet of hij wel werkte. Maar de essentiële onderdelen leken aanwezig. De prijs was er ook naar, voor €120 ben ik de eigenaar van een Hydrovane. Of van een stuk oud ijzer, dat moet nog blijken…



In dit topic ga ik de renovatie van deze windvaan beschrijven. Mijn doel is om er weer een complete windvaan van te maken en die te monteren op de il Cigno, onze Compromis 888. Mocht dat niet lukken, bijvoorbeeld omdat hij niet past of dat de renovatiekosten te hoog worden, dan gaat hij weer de verkoop in en hoop ik er in ieder geval geen verlies op te maken. Jullie hulp zal vast af en toe wel welkom zijn bij de keuzes die gemaakt moeten worden.

Ik zie het in ieder geval als een gok en een avontuur. Zou dit gaan lukken, of blijft het bij wishful thinking?

ik ga dit zeker volgen!!

Een leuk project, Timo. Zeilen met windvaanbesturing is wel een aparte belevenis. Een strakke ingeprogrammeerde koers is daarbij meestal niet mogelijk. De referentie is de schijnbare windrichting en die is meestal niet zo erg constant. Ook de windsterkte kan voor koersafwijkingen zorgen. Ik zeil al jaren met een eigen bouw, ook bij korte tochtjes. Ik verbaas me soms over het rustige stuurgedrag bij alle onrust om je heen, zoals windvlagen, golven, scheepsbewegingen etc.

De Hydrovane is al een heel oud systeem. ( Herman Jansen had er 1, en in z'n tocht om de wereld
("De horizon zeilde mee, dag na dag.") beschrijft hij ook allerlei situaties.) Het oudste type had een horizontale as , waar de windvaan omheen draaide. Later is een belangrijke verbetering aangebracht door de "horizontale" windvaan as instelbaar te maken tussen 0 en 30 graden. Hiermee wordt de koersstabiliteit op ruime en voor de windse koersen verbeterd.
Is bij jouw systeem die windvaan as ook instelbaar ?

Succes ,

Jan

ilCigno schreef :
Om je enthousiasme nog wat te versterken hierbij een citaat uit de folder van de "Monitor" ( een geimmiteerde Aries):
"Doesn't it make sense to use the wind that drives the boat to steer the boat ? There are no buttons to press, no blinking lights and we believe this is part of the charm of sailing. The windvane is a proven piece of equipment that is a direct extension of sailing itself. It might not be modern, but neither is sailing. " .

Als een illustratie van een windvaan systeem in aktie, hierbij een stukje video van mijn systeem. Een onverstoorbare "stuurman" .



Jan

Jouw kennende Timo zal ook dit project goed gaan komen.

@Jeroen-Pion: dat plaatje van jou klopt denk ik wel. Het doel lijkt heel verleidelijk, maar er zijn grote voetangels en klemmen

@Go west: wat leuk om te weten dat Herman Jansen ook een Hydrovane gebruikte. Zijn boek staat hier uiteraard in de kast. Hij had wel een heel vroeg model, een van de eersten met de vaan op een horizontale as.



@Delaat72: dank voor je optimistisch woorden, zal nodig zijn want er schort nog heel veel aan. Een eerste inventarisatie van zaken die opgelost moeten worden:
- het doek van de vaan ontbreekt. Dat moet ik zelf vrij eenvoudig kunnen maken lijkt me
- het roerblad ontbreekt. Met mijn kennis van de vormgeving en ervaring met hout-epoxy roerbladen ga ik dat zelf maken.
- RVS boegpen roerblad ontbreekt. Eenvoudig te (laten) maken.
- knop kantelmechanisme vaan is kapot. Een vervangende knop zal niet zo moeilijk zijn, wel om deze in RVS te krijgen wellicht
- het mechanisme om de vaan in de wind te draaien is kapot en verouderd. Dit bestaat uit een soort pullie met een set trek- en duwkabels. Ik wil dit volledig demonteren en vervangen door een eenvoudge klem. Dit onderdeel vormt voor mij een hoofdbreker.
- Beide brackets waarmee de windvaan op de spiegel gemonteerd zit ontbreken. Nog geen oplossing voor.
- het lager van de roerkoning loopt stroef. Demonteren en schoonmaken.
- de kunststof kap over het mechanisme ontbreekt. Zelf maken van polyester denk ik.
- het kunststof mini helmstokje is afgebroken. Vervangen door RVS of alu buis.
- de alu buizen van de vaan zijn krom. Rechtbuigen.
- veertje instelknop is kapot
- alle alu gietstukken zijn vuil en verweerd. Opknappen, maar hoe?

Kortom, ik kom de winter wel door denk ik.

Tandpasta (de gewone, niet de gel) en zilverpoets voor de alu gietstukken

Ga ik proberen, dank voor de tip. Vanmorgen eens wat zaken losgehaald, maar de RVS bouten zitten goed vast gecorrodeerd in het alu.

Voor het lossen van bouten adviseert Hydrovane zelf een mengsel van aceton en automatische transmissie olie (fluorwaterstofzuur wordt ook genoemd).
Succes met het project, en vooral veel foto's posten

Mocht ik je dmv draaiwerk ergens mee kunnen helpen, busjes, speciale boutjes, lagertjes, kortom draaiklusjes en er is geen prof voor te porren, dan hoor ik het graag.
Succes!

Vr.groet, peter

ilCigno schreef :
Dit plaatje geeft de zig-zag koers weer bij het voor de wind varen. Dit zig-zaggen kan het gevolg zijn van de over-reactie van de horizontale windvaan as. Achterover kantelen van de windvaan as stabiliseert in de meeste gevallen de koers. Maar met het systeem van H.J. was dat niet mogelijk.
Toch een hele lijst van punten om het systeem weer 100% te krijgen. Succes er mee.

Jan

Een 'zig-zag' koers is onvermijdelijk, een stuurautomaat of windvaanstuurinrichting reageert immers pas wanneer er een koersafwijking plaats vindt. Anders dan een goede roerganger die 'uit de koers brengende windvlagen, golven of stromingen in het water' vooruitziet reageert de stuurautomaat pas achteraf. Een slingerende koers hoe miniem ook is onvermijdelijk. Inderdaad, op ruime koers meer dan aan de wind. Een stuurautomaat werkt bij gratie van afwijkingen!

Johan (met Navik-ervaringen)

captain koek schreef : Oei, oppassen met fluorwaterstofzuur: heel gevaarlijk goedje! Zie mijn vorige berichtje daarover. Of vraag het eens aan andere brandwondenspecialisten, wie ondergetekende niet gelooft.

Verder zal ik ook geïnteresseerd volgen: ik ben ook een fan van windvanen. De nieuwe Mi Dushi heeft er ook weer een (Windpilot). Veel succes!

Jan

Ik geloof je, Mi Dushi, ook op wikipedia staat een ernstige waarschuwing!

Aceton met automatische versnelingsbak olie is dus wat veiliger, dat vond ik een leuke tip. Kende het brouwseltje nog niet. (Of gewoon het bekende heet stoken, zoals ook door Hydrovane wordt vermeld in het rijtje met tips).

Intussen lekker bezig met de Hydrovane, ik zal daar binnenkort over berichten. Nu een vraag: Het drukveertje in de 'ratio control' knop is kapot en moet vervangen worden. Echter, het is erg lastig om zo'n veertje te vinden en meestal moet je er dan ook meteen 50 of 100 bestellen.

Het gaat om een RVS drukveertje voor om een as van 8mm (ruime passing), maximale buitendiameter 14mm, veerlengte onbelast ca. 20mm. De veerconstante of kracht ken ik niet, maar het is geen hele harde veer. 'Gemiddeld' qua stijfheid lijkt mij een een redelijke benadering.

Weet iemand waar ik een dergelijk veertje zou kunnen bestellen, of heeft iemand wellicht zoiets in de rommelbak liggen?

Ik blijf de Hebridean promoten hoor. www.windvaneselfsteering.co.uk...-kit-costs-plans.htm
De ontwerper John Fleming was met demo bij de wintermeet vorig jaar.

Geen tandwielen, geen veertjes, alles simpel en sterk. En goedkoop.
als je m niet nodig hebt haal je m er zo af binnen een halve minuut. Handig voor in de haven en sluis.

Ik heb m al een paar jaar geleden helemaal zelf gemaakt, inmiddels is al het RVS met laser al voorgesneden. Dat scheelt al een hoop tijd natuurlijk. Hoewel het best wel leuk was omte doen.
als je wel zelf kan zagen boren en tappen heb je m al voor 290 GBP, exclusief het hout.

met hout en voorbereid kost ie 600 GBP.

roozeboos schreef :
Maar dan is het nog geen originele hydrovane. Hoewel Timo er nu wel aan knutseld is het bepaald geen knutsel ding. Stevig en robuust, zonder kwetsbare uitsteeksels, maar je hebt tevens gratis en voor nix ook nog een noodroer. Dat is het grote voordeel tov een pendule type.

Veer haal je bij TEVEMA, leveren ook gewoon één stuks, maar je bestelt natuurlijk een stuk of 6 varianten.

Je hebt het over een knopje in RVS? Kan dat niet in kunststof met brozen insert? Buiten de vele catalogusboeren is skiffy een veelgebruikt adres voor dit soort ongein.

Noballast schreef :
wel met een kapot veertje...
Er zijn ook hebrideans de wereld rond geweest hoor. En de ontwerper vaart ook behoorlijke trips vanuit de , inderdaad, hebriden.
Het noodroer zit hier ook op trouwens, er steekt een stuk hout het water in.
www.star-tracking.com/pendulum2.mp4

Tevema levert helaas niet aan particulieren en hanteert een minimum orderbedrag van €25 ex. Dat vind ik wel wat duur voor een simpel veertje eerlijk gezegd.

De knop is kwestie is inderdaad van kunststof met bronzen of messing insert, maar daar is verder niets mis mee.

Veertje evtl zelf wikkelen? hier een instructie



Als je het niet aandurft, dan wil ik wel een poging wagen, maar vermoed dat je even handig bent als ik met dit soort dingen...

Ik denk dat je toch wel speciaal verenstaal nodig hebt om zo'n veertje te maken, anders gaat het niet werken. En, in geval van de stuurautomaat, moet het ook nog es roestvast zijn.
Maar er zijn toch genoeg bedrijven die allerlei veren kunnen leveren in alle soorten en maten. Even googelen, of bij Hornbach langsfietsen. Daar heb ik meer vertrouwen in dan de doe-het-zelf methode.

Er zijn inderdaad heel veel leveranciers van drukveren, maar de bedrijven die ik gevonden hanteren een minimum order bedrag en/of hoeveelheid die het niet erg aantrekkelijk maakt. Ook leveren ze meestal niet aan particulieren. Het is veel gemakkelijker om 1000 veertjes te bestellen dan 1

och, niet geschoten is altijd mis.....

zapp schreef :
DIY kan mooie resultaten opleveren, maar dan heb je wel het juiste basismateriaal nodig en wrs een draaibank...