Even een project oppakken wat ik een paar jaar geleden gestart was. Het heeft een tijdje stil gelegen omdat er andere zaken waren die de aandacht vroegen en omdat er ook geen haast mee was. Maar er zijn nu dan toch redenen om de renovatie af te ronden, ik kom daar later verder op terug.
De renovatie van de Hydrovane was eigenlijk grotendeels klaar, alleen het roerblad moest verder worden afgemaakt. Het belangrijkste daarbij was het lamineren van het blad. Dit heb ik gedaan door er drie lagen Keeperweefsel (2x 280 en 1x 160 gram) met epoxy op te lamineren. Van het maken van het roerblad voor mijn boot had ik twee lessen geleerd:
1) probeer niet om het glasweefsel om de trailing edge te vouwen. Je wilt daar scherpe randen en dat strookt niet met de eigenschappen van glasweefsel. Oplossing: ik laat het weefsel vrij 'hangen' en werk de rand later af.
2) Het is razend moeilijk om luchtinsluitingen onder het laminaat te voorkomen. Oplossing: het hele roerblad laat ik onder licht vacuum uitharden. Dit hebben we ooit tijdens de workshop roerblad bouwen getest en dat ging wonderwel.
Zo gezegd zo gedaan. Met een buis in de workmate kon ik het blad vrij ophangen.
Het lamineren zelf heb ik nat-in-nat gedaan. Het handvat had ik eerder al inwendig van een laagje glaswerk voorzien, dus nu volstond het om de randen netjes rond af te werken. De grootste vaccum opbergzak die ik ooit aangeschaft had voor dit doel paste maar nét om het roerblad heen. Met de nodige tape heb ik de opening voor de draagstang zo goed mogelijk afgedicht. Toen de stofzuiger er op, in de laagste stand want je hebt maar een beetje onderdruk nodig. Daardoor wordt het laminaat overal redelijk gelijkmatig aangedrukt tegen de houten kern.
Dit heeft meer dan uitstekend gewerkt. Waar ik bij mijn eigen roerblad dat ik in 2012 bouwde langdurig aan het vechten was tegen de luchtinsluitingen en loslatende randen, kwam er hier met een stuk minder moeite een prachtig glad laminaat uit de zak. Door de kreukels in het plastic zijn er wel wat oppervlakkige sporen in de epoxy achtergebleven, maar die lieten zich moeiteloos wegschuren. Ook op de randen (bovenkant, onderkant, handvat) ligt het laminaat keurig om de hoek, wat een verschil!
Bij de trailing edge (achterrand) had ik het laminaat zoals gezegd door laten lopen. Met de oscilatiezaag heb ik dit afgezaagd tot er nog ongeveer 4 mm bleef staan. Hierdoor onstaat er een keurig 'gootje'
Met ingedikte epoxy heb ik het gootje opgevuld en de rand verder strakgetrokken met epoxyplamuur. Dit werkte ook een stuk beter dan in 2012.
Het gat waar de borgpen doorheen gaat om het roerblad aan de roerkoning te maken moet natuurlijk ook waterbestendig gemaakt worden. Normaal gesproken doe je dat door het gat ruimer op te boren, dan helemaal vol te zetten met verdikte epoxy en vervolgens het benodigde (kleinere) gat daar weer doorheen te boren. In dit geval brengt de borgpen ook de draaiende kracht van de roerkoning over op het blad en komen er dus dynamische krachten op te staan. Daarom heb ik dit gat versterkt met twee aluminium buisjes en die ingegoten in epoxy. Buisjes van RVS316 was nog mooier geweest, maar dat kon ik niet vinden tegen een redelijke prijs (er was maar 2x 11 mm buis nodig) en aluminium had ik nog staan. Met een pipetje heb ik rondom de epoxy ingegoten, de twee buisjes op een ingewaxte as om de uitlijning te waarborgen.
Daarna was het een kwestie van een beetje plamuur om op een paar plaatsen het oppervlak nog wat glad te trekken, zoals binnenin het handvat. Het grootste deel van het blad was echter al zo glad dat plamuur overbodig was en kon ik na licht opschuren het blad, met een restje wat ik nog over had gehouden van de boot, in de Coppercoat zetten.
Die
Coppercoat was nog uit begin 2017. Ik was benieuwd of dit nog bruikbaar was, Coppercoat geeft een shelf life op van 12 maanden. Visueel zag de witte component die van zolder kwam er niet best uit. Het leek ontmengd en verhard, een witte prop in een olie-achtige vloeistof. Maar na goed roeren kreeg het toch weer een meer egale consistentie en durfde ik het aan om er toch mee aan de gang te gaan. Gelukkig verwerkte de CC verder normaal en al snel had het roerblad de mooie gladde, ietwat sinaasappelige diep koperkleurige huid.
De originele 6 mm borgpen die bij deze vaan zat miste en uit verhalen van Hydrovane gebruikers wist ik dat deze pen niet erg betrouwbaar was. De borging bestaat slechts uit een klein verend kogeltje of (tegenwoordig) een klein insteek clipje. Mede omdat een vervangende pen nogal prijzig is (€34 + verzendkosten vanuit Engeland of Canada) heb ik besloten om gewoon voor een simpele maar betrouwbare methode te kiezen: een M8 RVS bout met geborgde moer.
Het hangt er een beetje van af hoe je de windvaan gebruikt of dit handig is of niet. Sommige zeilers laten het roerblad vrijwel permanent zitten en dan werkt zo'n bout prima. En een 8 mm (5/16 inch) bout kan je overal ter wereld gemakkelijk krijgen. Anderen halen het roerblad vaker weg en dan is een pen met een snelsluiting natuurlijk handiger. Dat kan natuurlijk altijd ook nog.