Onderwerp: Lithium accu's op Saila

Afgelopen najaar hebben we besloten om voor de stroomvoorziening van Saila over te stappen op Lithium accu’s. Onze 200Ah aan AGM service accu’s (loodzwavelzuur) hebben we onlangs vervangen door 300Ah aan zogenaamde LiFePO₄ (LFP) accu’s. De startaccu blijft AGM.

In een poging om dit verslag voor zoveel mogelijk forumleden begrijpelijk te houden laat ik nuanceringen weg die in mijn ogen voor de gemiddelde zeiler minder van belang zijn. Die details komen in andere forumonderwerpen al ruimschoots aan bod of zijn voor geïnteresseerden elders op internet te vinden.

De verschillen tussen LiFePO₄ en loodzuur accu’s vallen voor ons overtuigend in het voordeel van Lithium uit.


LFP accu’s zijn door hun geringe interne weerstand heel snel en efficiënt op te laden. In tegenstelling tot loodzuur accu’s gaat alle stroom er makkelijk in en zijn er nagenoeg geen verliezen: wat je er in stopt aan energie komt er ook weer uit. Dat betekent sneller vol wanneer Saila aan de walstroom ligt of op de motor vaart (dynamo) èn meer rendement van onze zonnepanelen.

Daarnaast zijn LFP accu’s zowel geschikt voor langzaam ontladen door kleine verbruikers zoals navigatieapparatuur en verlichting als voor grote verbruikers zoals ankerlieren en magnetrons. Anders dan bij de meeste loodzuur accu’s zakt de spanning van LFP accu’s bij grote belasting niet in en gaat er ook geen energie verloren als de LFP accu hoge stroomsterktes moet leveren. De accuspanning is bij LFP met rond de 13 Volt wat hoger dan loodzuur accu's en blijft bij LFP ook behoorlijk stabiel totdat de accu nagenoeg leeg is. De apparatuur aan boord blijft ook bij wat legere LFP accu’s dus goed werken.




De keus voor LFP was na uitgebreide research snel gemaakt. Wel werd uit diezelfde research duidelijk dat je LFP accu’s serieus kunt beschadigen als je de cellen overlaadt. Waar een loodzuur accu bij overladen gaat gassen en het elektrolyt (bij een niet-gesealde accu) weer bij te vullen is, beschadig je bij overladen van je LFP accu een of meerdere cellen onherstelbaar (zie punt 8 hierboven in de vergelijking loodzuur vs LFP). Wil je lang plezier hebben van je LIFePO₄ accu dan is het zaak om overladen te allen tijde te voorkomen.

Dit gebeurt doorgaans door een zogenaamd BMS (Battery Management System) dat de cellen van de accu in de gaten houdt en beschermt tegen overladen, te ver ontladen, oververhitting en te hoge stromen. Daarnaast zorgt een goed BMS er voor dat alle cellen in een LFP accu in goede conditie blijven en even ‘vol’ zijn (gebalanceerd). Forumlid Peper heeft een alternatief systeem getest met individuele celladers, waarbij overladen ook zonder BMS onmogelijk lijkt.

Omdat we met gasten varen, regelmatig langere tochten maken en relatief veel ankeren is een betrouwbare stroomvoorziening aan boord van Saila essentieel. Uiteindelijk hadden we twee opties:

• We bouwen zelf een systeem uit losse LiFePO₄ cellen (4 stuks in serie voor een 12V accu) en randapparatuur ((cel)laders, relais, etc.).
• We installeren een kant-en-klaar systeem waarin alle beveiligingen en onderhoudselektronica (BMS) zijn ingebouwd.

Beide benaderingen hebben hun voor- en nadelen. Het zelf samenstellen en installeren van een betrouwbaar en duurzaam LFP accusysteem vereist veel kennis van LiFePO₄ en is dus niet geschikt voor de doe-het-zelver met weinig geduld en technisch inzicht.


Naast de onderwerpen over LFP op dit forum, de website van Battery University en de informatie van Rod “RC” Collins op Marine How To geeft met name Eric Bretscher van Nordkyn Design veel nuttige informatie over LFP aan boord van boten.

Ons plan was om in februari/maart 2019 zelf een LFP systeem samen te stellen en te installeren. Maar toen de Nederlandse SUNBEAMsystem importeur mij begin dit jaar belde of ik hun SMART LITHIUM accu’s bij ons aan boord wilde testen hebben we besloten om op dat verzoek in te gaan. Hun zonnepanelen functioneren prima bij ons aan boord en ik was wel benieuwd of de Zweedse zeiler en techneut achter SUNBEAMsystem, Viktor Eriksson, met deze vervanger van de traditionele loodzuur accu een betrouwbaar en voor zeilers eenvoudig te installeren plug-and-play systeem heeft ontwikkeld.



Wij hebben de ‘Basic’ versie van de 100Ah SUNBEAMsystem lithium accu, met een maximale continue belasting en laadstroom van 75A per accu (piekbelasting 300A gedurende 10 sec). Er is ook een ‘standaard’ versie van de SMART LITHIUM accu met een hoger continu- en piekvermogen (150A continu, 450A piek).

Als je meer capaciteit nodig hebt dan de 100Ah kun je meerdere accu’s parallel aansluiten, net als bij een loodzuur accubank. Wij hebben vanwege ons intensieve gebruik van de boot 3 accu’s parallel geschakeld voor een totale capaciteit van 300Ah (12V). Die 300Ah zijn - in tegenstelling tot een loodzuur accubank van diezelfde capaciteit - ook vrijwel allemaal te gebruiken.

Zet je meerdere accu’s parallel dan kun je de maximale belasting van de accu’s bij elkaar optellen. Bij ons komt dat neer op 225A continu en kortstondig zelfs 900A. Meer dan voldoende als backup voor onze startaccu. Onze zekering onderbreekt de stroom overigens boven de 500A dus die theoretische piekstroom van 900A gaan we nooit halen. De grootste verbruikers bij ons aan boord vragen maximaal iets van 125 Ampère, dat is ook voor 2 parallele SMART LITHIUM accu’s geen probleem.

Apparaten zoals de startmotor en een ankerlier hebben overigens in de eerste milliseconden een enorm piekverbruik (inrush current). SUNBEAMsystem adviseert daarom om de SMART LITHIUM setup op dit piekverbruik af te stemmen. Òf om een aparte startaccu te gebruiken. Dat laatste is bij de meeste LFP installaties aan boord naar mijn idee sowieso een goed idee (waarom lees je verderop).


De SMART LITHIUM accu van SUNBEAMsystem is een zogenaamde ‘drop-in-replacement’: volgens de fabrikant kun je ze zonder probleem naast (parallel aan) gewone loodzuur accu’s gebruiken. Je bestaande start- of boegschroef accu, diodeblok of andere accuscheider kan gewoon blijven zitten. Dat is volgens SUNBEAMsystem uniek aan hun LFP accu's. Ik heb de handleidingen van Mastervolt en Super B LFP-accu’s erbij gepakt en daarin wordt met geen woord gerept over loodzuur accu’s in dezelfde installatie.

Alle electronica en stroomonderbrekers van het BMS (Battery Management System) om de LFP cellen in de accu te monitoren en beschermen zijn in de SMART LITHIUM accu ingebouwd. Bij sommige andere plug-and-play LFP accu’s is nog een aparte stroomonderbreker (relais) vereist. Dat is wat mij betreft niet in alle opzichten een nadeel maar maakt het installeren wel minder eenvoudig. Naast de plus en min pool zijn er op de SMART LITHIUM accu geen andere aansluitingen.

Bij onze SMART LITHIUM Basic 100Ah accu’s zit een heldere Engelstalige handleiding. Er is duidelijk over het ontwerp en gebruik van de accu’s nagedacht, de gebruiker wordt niet aan zijn lot overgelaten. Enkele punten:

• Het is belangrijk dat je de egalisatie/desulfaterings functie (equalize) van laders uit zet. LFP cellen hebben geen geheugeneffect, de speciale (soms pulserende) spanning is onnodig en kan de electronica in de accu in het ergste geval beschadigen.
• Temperatuur correctie bij het laden is niet nodig bij LFP en kan uit of op nul worden gezet.
• Het is essentieel dat de walstroomlader de accuspanning meet en hier zijn laadspanning op aan kan passen. Alleen elektronische multistep laders - in boten vrij gebruikelijk - zijn toegestaan.
• Er wordt afgeraden om als de accu’s kouder zijn dan 0ºC ze te laden omdat dit de levensduur bekort. Ontladen kan wel altijd, de accu’s presteren bij lage temperaturen beter dan loodzuur accu’s. Alleen expeditie schepen en winterzeilers (zoals wij) zullen hier mogelijk mee te maken krijgen.
• Bij langduriger afwezigheid (> 30 dagen) wordt aangeraden om alle laders uit te zetten of los te koppelen. Het BMS van SMART LITHIUM accu's gaat als de accu langere tijd niet gebruikt wordt in een slaapstand, de zelfontlading van de accu is dan verwaarloosbaar.

Je kunt een LFP rustig in gedeeltelijk ontladen toestand achterlaten, dat is voor langdurige opslag zelfs het beste. Voor sommige zeilers die gewend zijn hun loodzuur accu’s zoveel mogelijk 100% vol te houden zal dit de eerste keren dat ze van boord stappen even wennen zijn.

De optimale instellingen van je acculader worden helder omschreven. De acceptabele laadspanningen bieden voldoende ruimte voor loodzuur laders. Wij kunnen onze Mass Combi lader tot in detail instellen, maar ook doorsnee multistep laders zullen al snel een laadalgoritme hebben dat voor de SMART LITHIUM accu’s voldoet.

SMART LITHIUM Basic accu’s accepteren tot 75A laadstroom per stuk. Als je de laadstroom beperkt tot 50A per accu gaan ze nóg langer mee, maar de meeste gebruikers zullen gezien de lange levensduur geen verschil merken. Ook met een voorzichtige 50A laadstroom zit je lege 100Ah accu binnen twee uur weer helemaal vol. Heb je er twee of meer in een accubank, dan wordt je acculader al snel de beperkende factor maar laad je nog steeds aanzienlijk sneller dan met een loodzuur accubank.



In de SUNBEAMsystem iOS of Android app kun je (via Bluetooth) de belangrijkste gegevens van de accu’s aflezen: ladingsniveau (SOC), accuspanning (V), verbruikte capaciteit in Ampère-uur (Ah), resterende gebruikstijd en accutemperatuur. Ook wordt de berekende capaciteit van de accu aangegeven. Deze informatie komt rechtstreeks van het BMS van de accu’s.
Wij hadden al een shunt met accumonitor aan boord, maar ook zeilers met alleen een smartphone of tablet beschikken met de SMART LITHIUM accu’s en de app in één keer over alle relevante informatie. Die informatie is naar mijn idee ook nog eens nauwkeuriger dan een shunt/accumonitor en wordt per accu weergegeven (waar een accumonitor doorgaans alleen gegevens over de hele accubank weergeeft).

Als je een shunt/accumonitor hebt kun je de zogenaamde Peukert factor met LFP accu’s op 1 zetten: wat je er in stopt komt er vrijwel allemaal ook weer uit. De snelheid van laden of ontladen maakt bij LFP (in tegenstelling tot loodzuur accu’s) in dit opzicht eigenlijk niet uit.

De SMART LITHIUM accu’s zijn beveiligd tegen te ver ontladen, overladen, te hoge stromen en oververhitting. De accu schakelt zichzelf dan automatisch uit. Dit is een noodsysteem om schade aan de accu te voorkomen en zal in de praktijk in normale omstandigheden nooit in werking treden.


Het installeren van de accu’s is eenvoudig. De afmetingen van de 100Ah LFP accu blijkt vrijwel hetzelfde als onze 100Ah loodzuur AGM accu’s. Ze zijn wel een stuk lichter: 14,5 kg in plaats van de 30 kg van onze Beaut AGM accu’s. Dat hanteert een stuk prettiger en scheelt bij ons ook gewicht achter in de boot. We besluiten de drie accu’s tegen elkaar aan te zetten, zodat ze makkelijk zijn te fixeren in de beperkte ruimte. Ik verwacht bij deze LFP accu’s geen problemen; ze ontwikkelen in tegenstelling tot loodzuur accu’s nauwelijks warmte.



We sluiten de parallel geschakelde accu’s ‘diagonaal’ aan (methode 2 op deze webpagina en ook geadviseerd in de handleiding van de accu's), zodat de accu’s zoveel mogelijk gelijk laden en ontladen. De accukabels tussen de afzonderlijke accu’s nemen we iets langer dan strikt noodzakelijk, zodat er geen ongewenste trekspanning op de accu-aansluitingen komt te staan en we wat speling hebben als we ze toch iets uit elkaar willen zetten.

Voor we onze Mastervolt lader aanzetten stellen we de voor de SMART LITHIUM accu optimale laadinstellingen uit de meegeleverde handleiding in.



Hetzelfde doen we op onze Victron Smartsolar MPPT lader.




Wat de fabrikant betreft is hiermee alles gereed en kun je je SMART LITHIUM accu in gebruik nemen.
Het overschakelen op deze plug-and-play Lithium accu's is dus zo simpel als het vervangen van je loodzuur accu's door SMART LITHIUM accu's en het waar nodig aanpassen van de laadinstellingen op je acculader. Dat is voor de meeste zeilers naar mijn idee heel goed te doen.

Als je LFP accu's ook op je motor (dynamo) wilt laden zijn er in mijn optiek wel wat extra aandachtspunten.

Wij hebben tussen de laders/verbruikers en de service-accubank een zogenaamde shunt geplaatst die onze accumonitor van informatie voorziet (de stroom die in en uit de accubank gaat en de accuspanning). In eenvoudige installaties zonder accumonitor ontbreekt deze shunt.

Op Saila hebben we een voor moderne zeiljachten heel gangbare setup waarbij ook de service accu’s vanuit de dynamo (alternator) worden geladen als de motor loopt. Een diodeblok of scheidingsrelais tussen dynamo en accu’s verdeelt de stroom naar de start- en service accu zonder dat deze elkaar ‘zien’ en kunnen ontladen.
De spanningsregelaar van de dynamo kent geen Float spanning. Die biedt de startaccu continu 14,3V laadspanning en onze service accu iets minder (vanwege spanningsverlies in de kabels). Bij lang motoren krijgen de LFP accu’s ook als ze vol zijn nog steeds de hoge laadspanning (> 14V) van de dynamo.

De laadspanningen vanuit de walstroomlader (1 in bovenstaand schema) en de MPPT lader/zonnepanelen (2) voldoen aan de optimale waardes (Bulk/Absorptie en Float) voor de SMART LITHIUM accu’s. De constante hoge laadspanning vanuit de dynamo (3) is volgens de ontwerper voor de SMART LITHIUM accu’s geen probleem (de accu is daarop ontworpen) maar zit me toch niet helemaal lekker.

Daarnaast is er nog een ander aandachtspunt als je Lithium accu’s met een dynamo wilt laden: LFP accu’s hebben een extreem lage interne weerstand. Ook bij een kleine laadspanning gaat er al snel een hoge stroom lopen. Lekker efficiënt, je LFP accu is relatief snel vol. Maar de gemiddelde motordynamo aan boord van boten is niet ontworpen om deze hoge stroomsterkte voor langere tijd te leveren. Hij raakt dan oververhit en gaat kapot. Sommige dynamo’s hebben een temperatuurbeveiliging en schakelen zichzelf tijdelijk uit als ze te warm worden. Dynamo’s presteren ook minder naarmate ze heter worden en de weerstand toeneemt. Dit wordt soms ten onrechte aangezien voor een 'slimme temperatuurregeling'. Deze overbelasting en hoge temperaturen zijn niet bevorderlijk voor de levensduur van de dynamo. Er zijn talloze voorbeelden waar dynamo’s van binnen verbrandden omdat ze worden overvraagd.


Volgens een alternator (dynamo) expert van TCN kunnen standaard dynamo’s zoals op onze Volvo Penta in de praktijk zo’n 30% van het nominale vermogen ook continu zonder problemen leveren. Als je de temperatuur van de dynamo goed in de gaten houdt kun je (bij goed gekoelde motorruimtes) soms tot 50% continu belasting gaan, maar dat is volgens de expert die ik sprak allerminst vanzelfsprekend.

Op Saila hebben we ervoor gekozen om de laadstroom van de dynamo naar de SMART LITHIUM accu’s met een Mastervolt Mac Plus te regelen. De Mac Plus is een zogenaamde buck-boost converter met ingebouwde intelligente lader waarmee je loodzuur of (in ons geval) LFP accu’s vanaf de dynamo optimaal kunt laden. We kunnen de maximale laadstroom die de Mac Plus van de dynamo accepteert via onze MasterBus USB interface en MasterAdjust software per Ampère instellen. De LFP accu’s krijgen zo niet de gelegenheid om de dynamo te overvragen en zo zijn vroegtijdige einde in te luiden.

Met de Mac Plus creëren we een afzonderlijke laadregeling voor de LFP accu’s, onafhankelijk van de startaccu en spanningsregelaar op de dynamo. De Mac Plus levert bij draaiende motor ook een schone en stabiele boordspanning voor verbruikers zoals navigatieapparatuur, marifoon, koelkast en verlichting (ook als de LFP accu’s om wat voor reden ook mochten uitvallen).


Uit eerste metingen met onze IR thermometer blijkt dat onze dynamo bij ruim 40A laadstroom naar onze LFP accubank al snel boven de 90ºC komt (we maten zelfs een keer 107ºC bij 30A maar de metingen liggen nog te ver uit elkaar om al een eenduidig beeld te vormen). De komende tijd gaan we kijken hoe zwaar de dynamo in onze motorruimte belast kan worden zonder dat hij langdurig boven de 95-100ºC komt.

Onze startaccu hebben we bewust loodzwavelzuur (AGM) gelaten. De startaccu wordt net als vóór onze switch naar LFP rechtstreeks geladen door de dynamo. We hebben hier bewust niets aan veranderd:

• Het laden van de startaccu - niet bepaald geavanceerd met de vaste 14.3V van de dynamo - werkt betrouwbaar en afdoende. Mocht de startaccu versleten zijn dan is zelfs in verre oorden makkelijk aan een andere loodzuur accu te komen. Een kostbare hi-tech accu setup geeft hier naar mijn mening geen voordeel.
• De startaccu functioneert in LFP installaties als ‘buffer’ voor de dynamo. Als je plotseling alle belasting van een - in vol bedrijf zijnde - dynamo afhaalt betekent dat doorgaans het einde van de dynamo. En dat is precies wat er gebeurt als een LFP accubank (door ingrijpen van het BMS) automatisch afschakelt om bijvoorbeeld overspanning of overladen te voorkomen. De kans dat dat gebeurt is bijzonder klein maar àls het toch gebeurt wil je niet direct je dynamo verspelen. Een ‘simpele’ loodzuur startaccu vangt in zo’n geval het vermogen van de dynamo op, die hierdoor heel blijft.

Zoals in het schema hierboven te zien is hebben we behalve het vervangen van ons scheidingsdiodeblok door de Mac Plus en het aanpassen van de laadinstellingen op onze drie laders niets aan onze oorspronkelijke installatie veranderd. Die Mac Plus is er om de LFP accubank veilig en gecontroleerd ook op de dynamo te kunnen laden. Heb je voldoende aan de walstroomlader en eventuele zonnepanelen dan kun je de dynamo zoals eerder aangegeven ook alleen voor het laden van de startaccu gebruiken en kun je na het plaatsen van de SMART LITHIUM accu’s verder alles laten zoals het is.
Avontuurlijke types kunnen hun dynamo ook (via een diodeblok of scheidingsrelais) weer rechtstreeks op de LFP accu’s aansluiten en zien wat er gebeurt. Afhankelijk van de situatie bij jou aan boord zal dat mogelijk niet (direct) mis gaan, maar optimaal is het niet.

Wat zijn onze bevindingen tot nu toe?

• Het installeren van SMART LITHIUM accu’s is eenvoudig en door de meeste zeilers goed zelf te doen. Veel meer plug-and-play krijg je een overgang naar LiFePO₄ niet. De accu’s en handleiding maken een degelijke indruk. Als je de voorschriften opvolgt en solide aansluitmateriaal gebruikt bij het installeren lijken de SMART LITHIUM accu’s een goede optie voor zeilers die met weinig poespas willen overstappen op Lithium accu’s.
• Het is heerlijk om de voordelen van Lithium accu’s op een eenvoudige en veilige manier aan boord te kunnen halen. Je LFP accubank halfvol achterlaten, snel en efficiënt laden wanneer dat zo uitkomt (walstroom, zonnepanelen of als we even motoren), vrijwel de hele capaciteit van de accu tot je beschikking hebben; het is even wennen als je loodzuur accu's gewend bent maar voelt ronduit bevrijdend. De regelmatige blik op de accumonitor is voorbij. We verzamelen momenteel nog regelmatig data om de accu's en nieuwe laadsituatie beter te leren kennen, maar de energie opslag aan boord is met de SMART LITHIUM accu's van het ene op het andere moment een zorgeloze aangelegenheid geworden.
• Hoe de LFP accu’s zich op langere termijn houden is pas in een veel later stadium iets zinnigs over te zeggen. We zullen daar t.z.t. hier weer over berichten.
• De SUNBEAMsystem app heeft zeer waardevolle basis functionaliteit maar is nog wat ongepolijst. Het zou bijvoorbeeld handig zijn als je alle accu’s in je accubank tegelijkertijd kunt bekijken. Momenteel moet je elke accu om de beurt openen in de app. Ik heb naar de ontwerper ook gesuggereerd om meer informatie van het BMS in de app te ontsluiten (desnoods onder een Advanced tabblad) en eventuele firmware updates (net zoals Victron succesvol doet in hun VictronConnect app) via app updates te laten verlopen. Er wordt door de Nederlandse importeur en in Zweden geluisterd en de app is nog in ontwikkeling, ik ben benieuwd wat er in nieuwe versies verschijnt.
• De Mac Plus lijkt door z’n veelzijdigheid de ideale laadbron om de LFP accu’s vanuit de dynamo te laden en het boordnet van een stabiele spanning te voorzien. De komende tijd gaan we testen wat in onze situatie de optimale instellingen zijn. Daarna is het denk ik redelijk set-and-forget. Met name de belastbaarheid van onze 115A dynamo voor het laden van de LFP accu’s zullen we proefondervindelijk gaan vaststellen (met IR temperatuurmeting). Dat is voor ons momenteel nog een onzekere factor. Ook hier zal ik later nog over berichten.
• Op dit moment kunnen we de Mac Plus (nog) niet via ons Masterview Easy display instellen (wel aan- en uitschakelen). Ik verwacht dat een toekomstige firmware-update dit (en andere aangekondigde features) mogelijk maakt. Op dit moment heb je een MasterBus interface en de (gratis) MasterAdjust software nodig om gedetailleerde instellingen (waaronder de laadstroomsterkte) te maken, maar op zee is dat via het touch display (zonder laptop) handiger. Standaard laadprogramma's zijn ook via dip-switches in te stellen.

Als er de komende tijd nieuwe ontwikkelingen of ervaringen zijn die het vermelden waard zijn zal ik die hier posten.

Een heel goed verhaal, waardevol voor iedereen die LFP overweegt. Proficiat!
Het enige dat ik mis is een kostenoverzicht of kosten/baten analyse, voor de “gemiddelde” zeiler, zo die bestaat, toch ook wel heel belangrijk.

+1.

Zie je wel dat je vanzelf lange posts krijgt als je over LFP accu's schrijft!
Go for it!
Groeten, Peper.

Uitstekend verhaal Hans, dank je!
Mag ik een brutale vraag stellen: heb je het geheel ook toevallig in een PDF, voor in de downloadsectie?
Dan kan eenieder het makkelijk terugvinden voor eigen gebruik.

Prima leesbaar inderdaad en goed als naslagwerk zonder pagina’s ballast!

Mooi verhaal. 1 tip vertrouw niet op de ir thermometers. Deze geven vaak een veel te hoge waarde of een die zelfs niet representatief is. Dit is namelijk nog al afhankelijk van het oppervlakte wat terug kaatst. Beter een contact thermometer of een op je multimeter aansluitbaar thermokoppel.

37south schreef :
Zeer informatief, leuk. Ik heb de prijs ook even opgezocht voor 1 zo een 100Ah batterij: 1650 euro. Per stuk dus.

37south schreef :
Zeker een prima verhaal, maar als ik naar de prijs van een Smart Lithium van Sunbeam systems kijk, dan kan ik slechts de conclusie trekken dat ze volledig out of my league zijn. € 1595,- voor één accu van 100 Ah. Dat bankje in Saila kost dus eventjes bijna € 4800,-

sailspecials.nl/watersportarti...-lithium-accu-100ah/

37south schreef :
Goed punt.

Een concrete kosten/baten analyse heb ik bewust achterwege gelaten omdat ik denk dat zeilers die het beste voor hun eigen situatie, met inachtneming van hun eigen keuzes en tegen de dan geldende prijzen van de LFP accu die ze op het oog hebben kunnen maken.
Een rekensom houdt ook alleen rekening met de financiële baten en niet de immateriële winst zoals minder afhankelijkheid van walstroom, milieuwinst door efficiënter gebruik van de zonnepanelen, veel lager gewicht per Wh, etc.

Maar goed, je zou de kWh prijs over de levenscyclus van de accu's met elkaar kunnen vergelijken. Dat komt er volgens mij dan als volgt uit te zien:

Victron 110Ah AGM (55Ah bruikbare capaciteit): € 310,-
600 cycli bij 50% DOD

€310/(55Ah*12,3V*600cycli)=€0,76 per kWh over de levensduur van de accu

---

SUNBEAMsystem SMART LITHIUM Basic 100Ah: € 1595,-
5000 cycli bij 50% DOD (uit handleiding bij accu)

€1595/(50Ah*13,2V*5000cycli)=€0,48 per kWh over de levensduur van de accu

De Victron levensduur is gebaseerd op direct weer opladen na de 50% DOD, wat in de praktijk niet altijd mogelijk is. Bij de SMART LITHIUM accu maakt het niet uit wanneer je de lading er weer in stopt. In werkelijkheid zijn de kosten per kWh voor de Victron AGM waarschijnlijk dus nog wat optimistisch.

Een plug-and-play LiFePO₄ accu komt hier uiteindelijk dus goedkoper uit de bus. Als je je boot na 1 of 2 jaar verkoopt ziet het plaatje er natuurlijk weer anders uit. Het financiële voordeel is dan voor de nieuwe eigenaar, tenzij je iets bij de verkoopwaarde van je boot optelt.

Wij hebben nog een extra investering van € 489,- voor de Mac Plus gedaan omdat we ook gecontroleerd en optimaal op de alternator willen kunnen laden. Bij ons komt de berekende kWh prijs met de SMART LITHIUM accu iets hoger uit op € 0,53 als we de Mac Plus helemaal afschrijven over de levensduur van de LFP accu's.

Je moet eigenlijk vergelijken met andere bestaande LiFePo's.
Dat een dergelijk accu uiteindelijk goedkoper is dan AGM is al wel geaccepteerd. Maar het blijft wel een enorme hoop geld wat je vooraf moet ophoesten.
En dan moet je bepalen hoe lang je je huidige boot houdt, en of je ze meeneemt als je ze verkoopt?

En sowieso Lifepo's NOOIT te ver ontladen/overladen. Want dan kan je weer opnieuw naar de Lifepo gigant.
Een monitor met sms melding kan dan echt wel uit!

als je steeds elke 3 jaar een andere boot koopt kan je beter de goedkoopste loodaccu's kopen.

Goed verhaal.
Ondanks de autoritaire zelfs wat meewarige houding van Mastervolt jegens de DIY-er heeft een Mastervolt dealer mij ook overtuigd van de degelijke oplossing voor het gebruik en behoud van de dynamo door toepassing van de MacPlus in combinatie met de traditionele startaccu en LFP serviceaccu. Goed te zien dat deze nu bij jou in dezelfde opstelling wordt toegepast. De MacPlus doet in mijn geval nog een conversie van nominaal 12V naar het 24V LiFePo4 servicepack. Ben benieuwd naar jouw ervaringen.
Hartelijk dank voor jouw uitvoerige documentatie.

Exact.

En als ik dit doe voor een simpele standaard semi tractie accu, kom ik op 0.43E/kWh

drive.google.com/file/d/1YUnbB...sZ/view?usp=drivesdk

Peper schreef :
Inderdaad, ik voel helemaal met je mee...

Kort formuleren is overigens ook niet mijn sterkste kant. Ik hoop dat het voor de geïnteresseerde forumbezoeker toch nog te volgen is.

Baasklusje schreef :
Wat mij betreft allerminst een brutale vraag. Ik heb online nog zoveel aangepast dat ik stukken weer 'even' terug moet zetten naar het brondocument. Als ik wat tijd vind en een moderator het in de download sectie wil zetten zal ik een PDF maken.

FKZ schreef :
Wij hebben een Fluke 62 MAX+ waarop je de reflectiewaarde (emissiviteit) van het te meten oppervlak kunt instellen. Heb jij de ervaring dat je dan toch nog verkeerde temperaturen krijgt of is er een reflectiewaarde waarbij de metingen kloppen?

Sneaker schreef :
Je kunt ze wel iets goedkoper vinden, maar het blijft een forse aanvangsinvestering die je pas op termijn terugverdient. Je hebt wel al vanaf dag één de grote voordelen van LFP.

Kleine boten met een bescheiden elektriciteitsverbruik hebben voldoende aan één 100Ah LFP accu, het gemiddelde 10-12 meter zeiljacht komt ruimschoots weg met een accubank van twee stuks. Volgens mij verkoopt SUNBEAMsystem de Basic versie ook in sets van twee, maar ik kan zo snel online geen voorbeeld vinden.

nou, je kan momenteel bij lifepo grofweg rekenen met 1 euro per Ah, bij 3,2 volt. dus 4 euro bij 12 volt.
daar komt dan nog een bms en verzendkosten bij. Maar blijft dan nog verre van 1650 euro hoor.
Maar zo een kant en klare en ingepakte plug and play accu is wel netjes, en ook wat waard.

Ik heb voor mijn electrische aandrijving 7kWh gekocht voor rond de 800 euro, maar dat is tweedehands en lmo-nmc.


Zo lang je ze maar vakkundig aansluit, met respect behandelt en de nodige aandacht geeft kan je er jarenlang veilig plezier van hebben. Doe je dat niet, dan kan het erg duur worden.

Ze maken het prijstechnisch iig minder bont dan Mastervolt.

roozeboos schreef :
Als je mijn verslag gelezen hebt zie je dat je de SMART LITHIUM accu's niet te ver kunt ontladen of overladen.

Jouw waarschuwing geldt hoogstens voor heel voordelige LFP drop-ins zonder (fatsoenlijke) BMS van de snelle dozenschuivers. Maar dat risico neem je als koper - na het lezen van dit onderwerp - dan in ieder geval bewust.

roozeboos schreef :
Je bent heel gul als je je LFP accu's telkens gratis weggeeft bij de verkoop van je boten, maar in dat geval heb je financieel gezien helemaal gelijk.

Hans V schreef :
Je kunt ook een wc-rol kokertje matzwart verven en dat over de meter schuiven en tegen het te meten oppevlak aan drukken.
Dan heb je geen last van verschillende reflexies van omgevingslicht en wordt de meting veel nauwkeuriger.
Om dezelfde reden is het meten overdag van de energielekken van een huis een minder goed idee , alleen heb je dan aan dat kokertje natuurlijk niks
Ook kun je daarom , zoals dat tegenwoordig normaal is , met IR de lichaamstemperatuur in je (donkere) oor meten.
Ad

Hans V schreef : ja dat klopt. En toch zou ik goed monitoren wat de spanning doet. En zeker ook de temperatuur. Vooral de eerste laad/ontlaad cycli.
De ingebouwde BMS is vast van hele goede kwaliteit, maar het is nog steeds een enkel systeem wat kan falen.
Jammer is wel dat je maar 1 spanning kan meten, en niet de cellen apart.
Notabene: gaat er nu 1 accu in onderlading dan faalt je hele bank om dat de rest parallel wordt meegetrokken.
Wellicht is het een idee om het te scheiden.

Maar dat moet je uiteraard helemaal zelf weten. Het zal ook wel meevallen.

Noballast schreef :
Herkenbaar... Sommige medewerkers bij Mastervolt blinken niet uit in sociale en luistervaardigheden.

Die Mac Plus lijkt - zoals wij hem nu hebben draaien - toch wel een heel fraai en veelzijdig apparaat. De firmware is nog niet helemaal af (met name in de setup opties) maar wàt hij doet doet hij tot nu toe met verve.

Toch kent ook een degelijk merk als Mastervolt wel z'n zeperds, o.a. met LiFePO₄. Wat mij betreft nemen ze zichzelf dus iets minder en hun (DIY) klanten iets meer serieus.