Onderwerp: Lithium accu's op Saila

Na al die juichende verhalen toch een gewetensvraagje:
Hoeveel korting heb je gehad?
En was dat ook met de belofte van dit soort rapportages?
(Zo maar uit nieuwsgierigheid, je hoeft mij niet te overtuigen van lfp, dat ben ik al.)

It Paradyske schreef :
Ik was zoals je in mijn projectverslag kunt lezen oorspronkelijk van plan om zelf LFP cellen te bestellen en met de converters van forumlid Peper een doe-het-zelf accubank te maken. Omdat ik het leuk vind om de kennis en ervaringen die ik bij zo’n project op doe te delen met anderen stond daarvan een verslag in de maak.

Vlak voor de uitvoering van dit zelfbouwproject werd ik door de (jonge en erg enthousiaste) importeur van SUNBEAMsystem gebeld of ik hun nieuwe SMART LITHIUM accu bij ons aan boord wilde testen. Uit mijn eerdere zonnepanelen projectverslag wist hij dat ik mij doorgaans grondig in zaken verdiep. Ons vrij intensief gebruikte zeiljacht Saila levert ook snel relevante informatie op. Dat ik zowel positieve als negatieve punten of ervaringen (ook op langere termijn) op het Zeilersforum deel vond hij geen bezwaar. Voor mij was dat een essentiële voorwaarde om hun plug-and-play LFP accu in de praktijk te testen in plaats van onze zelfbouw accu. Door hun aandeel in de test zonder garantie van een louter positief verhaal stelt de importeur zich best wel kwetsbaar op vind ik. Als hij dat niet aandurfde had ik zelf een LFP accubank gebouwd. Dat heeft voor zeilers met wat meer kennis van de materie bepaalde voordelen boven een ‘drop in replacement’; je hebt meer grip op het BMS, het geheel is goedkoper en je kunt de laad- en verbruikszijde van de accu’s extern schakelen.

Gezien de hoeveelheid tijd en energie die in een LFP project en verslag als dit zit heb ik daarom ook een inschatting gemaakt van de slagingskans, ook op langere termijn. Zo’n black box systeem is wat mij betreft toch een beetje een avontuur waarvan je het risico wilt beperken dat je de hele zaak weer om moet bouwen of op zee plots met een probleem zit.

Ik ervaar mijn projectverslag (dat over veel meer gaat dan de LFP accu’s zelf) niet als ‘juichende verhalen’, maar ben vooralsnog wel enthousiast over LFP (mits goed doordacht en aangelegd). Deze winter hoop ik onze praktijkervaringen na een seizoen gebruik te delen.

Het is voor forumleden overigens eenvoudig om een ander merk LFP accu te kiezen waar ze voldoende vertrouwen in hebben. De crux van het verslag is dan nog steeds van toepassing. Ik beperk me tot de configuratie waar wij concreet mee aan de slag zijn gegaan.

Top! Wordt heel erg gewaardeerd!
(Meen ik echt, niet cynisch bedoeld)
Maar hoeveel korting had je nou? Of was het vanwege de test helemaal gratis?

It Paradyske schreef :
Ik heb in mijn verslag en antwoord op je vraag denk ik voldoende duidelijkheid gegeven om te kunnen beoordelen hoeveel waarde je aan mijn projectverslag wilt hechten. Als dat voor forumleden die mij niet of nauwelijks kennen en hierdoor mogelijk aan mijn objectiviteit twijfelen reden is om het verslag te wantrouwen is dat natuurlijk prima. Een exact kortingspercentage maakt hierin geen wezenlijk verschil en ga ik hier dus ook niet noemen.

Dank overigens voor je waardering voor het verslag. Zoals gezegd hoop ik later met the good, the bad and the uggly te komen, voor zover we die na een seizoen gebruik in beeld hebben.

Hans V schreef :
Ik trek je objectiviteit niet bij voorbaat in twijfel, maar als jij een fikse korting hebt bedongen bijv. in ruil voor publiciteit dan is het meer een advertorial of informercial. Ook prima en niks mis mee. Ik hoef de korting ook niet te weten verder. Die gun ik je van harte. Het is sowieso informatief geschreven, vind ik. Korting of gratis..

Ik vind het ergens toch n beetje jammer.
De verslagen zijn mooi, helder en informatief.
Op basis van je pv verslag over de sunbeam’s heb ik het plan voor een soortgelijke aanpak.
De stategie van de importeur werkt dus
Ik had graag vooraf geweten dat je tekst elementen van productplacement bevat.
Ik gun je alle kortingen etc, maar geef vooraf in je tekst aan op welke basis je je bijdragen schrijft.

Wat een geneuzel weer

Noballast schreef :
Ik lees hier dat nagenoeg iedereen positief is over de bijdrage. Op een klein dingetje na dat wellicht anders had gekund ivm "commercie-stress" op zf. (niet voor mij, ik vind het prima allemaal).

maar al dat werk (zo'n review schrijven kost ook uren / dagen) mag toch ook wel 'betaald' worden ?
sommige zeilers houden er een goedkope(re) catamaran aan over , andere worden links en rechts gesponsord door diverse bedrijven in ruil voor publiciteit en zo ook onze 'eigen' Hans V , moeten we eigenlijk trots op zijn !

en dan ook nog verslagen en artikelen die technisch goed onderbouwd zijn zodat we er ook nog iets aan hebben , ook al gebruiken we andere merken en spullen

goed gedaan Hans !

Hans V heeft direct gemeld in zijn eerste bericht over SMART LITHIUM dat hij korting kreeg. Volkomen helder en transparant wat mij betreft. Ik verwacht dan ook niet dat er uitgebreid dan daarna over de voor en nadelen van verschillende leveranciers en opties wordt bericht.

3Noreen schreef :
maar dat doet hij al ?, bijvoorbeeld waarom hij gekozen heeft voor de "mastervolt mac plus' en niet een andere mastervolt of victron alternatief . idd geen vergelijk met bijvoorbeeld losse cellen , maar dat verwacht ik ook niet in dit verhaal na de openings post

ReneK schreef :
in een commerciële omgeving, zeker! Van mij mag alles. Ik ben voorstander. het gaat er echter niet om wat jij of ik vinden... maar wat ZF voor regels hanteert: Zeilersforum.nl is geen reclamebord. Commerciële berichten zijn alleen alleen (beperkt) voor onze sponsoren toegestaan.

Ik vind hans zijn posting informatief met een commercieel tintje. Van mij mag het. Zeker gezien het werk dat hij er in heeft gestoken. Maar dat het promo is voor de leverancier, die hem gevraagd heeft dit alles te testen, lijkt me waar en onvermijdelijk. Vandaar dat ZF dit toestaat, neem ik aan. Anders was het al verwijderd..

ReneK schreef :
Je hebt zelf hier een vraag gesteld wat men vind van jou plan om 600Ah te plaatsen. Wat voor reacties verwacht je dan ?
Ik als ervaringsdeskundige zonder een enkel commercieel belang voel me dan toch wel in mijn hemt gezet als ik tijd besteed om jou op de hoogte te brengen van mijn ervaringen. Of hoop je dat een leverancier jou dan een aanbod doet wat vervolgens in de rest van het draadje belicht kan worden.

3Noreen schreef :
Ik verwacht(te) precies de reacties die ik gekregen heb van degene die 'mij voorgegaan zijn' ?

en het liefst van zoveel mogelijk standpunten die wel of geen gaten schieten in de vraag die ik gesteld heb en ook waarschuwingen 'denk hier aan' 'zou je dat wel doen' en/of 'hier heb ik persoonlijk goede ervaringen mee, kijk daar eens naar' en ik geloof dat dit voor de meeste topics geldt
3Noreen schreef :
Maar als er nu een leverancier meeleest en denkt 'he, laten we die Rene eens een set van 400-600Ah Lifepo4 cellen sturen om te zien hoe deze zich in de tropics houden gedurende de volgende 2-3 jaar' (Victron, Mastervolt en alle anderen , kom maar op jongens ! ) zou ik dat hier ook melden ?

verder hoop ik niet dat je je door mij in je hemd gezet voelt , dat is niet mijn bedoeling , ik probeer gewoon een zo goed mogelijke installatie neer te zetten , op een zo veilige manier , tegen een zo laag mogelijke prijs (dus weer ebay etc afstruinen naar Blue Sea circuit breakers , relais etc) en probeer me , met input van iedereen die dat geeft, en zo goed als mogelijk beeld te vormen wat de (on)mogelijkheden zijn, problemen waar ik tegen aan ga lopen etc . En daar hielp het verhaal van Hans ook in mee

Sneaker schreef :
Van een advertorial of infomercial is sprake als van tevoren is afgesproken dat het stuk hoe dan ook een positieve draai krijgt. Dat is hier - zoals ik duidelijk heb proberen te maken - nadrukkelijk niet het geval. Als de importeur dat als voorwaarde had gesteld waren we niet met hun LFP accu’s gaan ‘testen’ (waarom testen als de uitkomst van tevoren vaststaat?) maar hadden we ons oorspronkelijke plan van een zelfbouw-accu uitgevoerd. Dat had voor zeilers met zelfbouw ambities nog wat extra details in het verslag opgeleverd maar weer geen praktijkervaringen voor zeilers die het vooral simpel willen houden en meer voelen voor een plug-and-play LFP accu.

De sponsor/kortingspercentage/objectiviteits vraag is best een interessant thema maar valt naar mijn gevoel buiten het directe onderwerp van mijn projectverslag. Ik zou het daarom niet erg vinden als de moderatoren deze discussie afsplitsen in een apart onderwerp. We kunnen deze projectdraad dan on-topic houden.

Hans V schreef :
Ja prima Hans, al ben je toch echt zelf met die informatie gekomen in dit draadje. Dat er dan reacties op komen is een mogelijkheid. Maar prima verder, jouw topic. En zoals gezegd, mij boeit het niet.

Helemaal mee een Hans!

Als je voor de zelfbouw was gegaan was dat vast ook afgeschoten als advertorial voor het bedrijf van Peper wat hier op het forum flink actief is. Zo kun je niks delen wat je gekocht hebt...

jabe schreef :
Jammer als ik je teleurstel. Maar ik heb direct bij de opening van dit projectverslag helder gemaakt waarom we de SMARTLITHIUM accu’s zijn gaan testen en niet een zelfbouw accu hebben geïnstalleerd zoals we oorspronkelijk van plan waren. Ik hoop dat je inmiddels ook duidelijk is dat de importeur geïnteresseerd is in een echte praktijktest en geen enkele (dus 0%) invloed heeft (en ook niet wilde) op onze verslagen hier op het forum.

maar kunnen we misschien als forum leden met (heul veul !) korting bestellen bij de fabrikant / importeur omdat we met z'n allen razend enthousiast zijn over 'jouw' lifepo4 batterijen ?

ReneK schreef :
En dat al vóór onze eerste serieuze gebruikerservaringen van dit seizoen...

Net zo min als de fabrikant/importeur invloed heeft op mijn posts hier heb ik invloed op hun zaken. Ik vrees voor je dat dat ‘heul veul’ er niet in zit omdat ze voor een degelijke maar daardoor ook relatief dure bouwwijze hebben gekozen voor hun SMART LITHIUM accu’s en daardoor naar mijn inschatting niet gaan concurreren met de echte prijsvechters.

Maar ik heb geen idee wat hun marges zijn, misschien komen ze bij een ZF inkoopactie tot voor jou interessante prijzen. Jij geeft met 600Ah alvast een serieuze aanzet...

Forumlid ReneK heeft in een ander draadje deze link gepost over het risico van overbelasten van je alternator (dynamo) bij het laden van Lithium accu's.

Het Victron filmpje bestond nog niet toen ik mijn verslag maakte maar laat goed een belangrijke reden zien waarom wij in onze setup een intelligente DC-DC convertor/lader tussen onze alternator en (plug and play) LiFePO₄ accubank hebben geplaatst. Niet ingewikkeld (kan in plaats van de scheidingsdiode of -relais worden gemonteerd) maar zoals ik in mijn verslag al schrijf wel een belangrijk aandachtspunt als je zelf met Lithium accu's aan de slag gaat.

We varen inmiddels zo’n twee seizoenen met onze LiFePO4 setup, hoog tijd voor een tussenstand.

Ons eerste seizoen (2019) met de accu’s was een prima testcase: tijdens onze Zweden & Noorwegen tocht hebben we veel geankerd en op plekken gelegen waar geen walstroom was.

De setup met LFP accubank, Mac Plus (laden vanuit dynamo), MPPT (zonnepanelen) en MassCombi (walstroom lader) werkt zoals het was uitgedacht. De walstroomlader laadt de 3 (parallel geschakelde) LFP accu’s vlot door en tijdens het motoren schakelt de Mac Plus na enkele minuten met een ‘softstart’ in om de LFP bank te laden vanuit de dynamo zonder dat deze door een te hoge laadstroom overvraagd wordt. Ook onze zonnepanelen kunnen hun laadstroom door de lage interne weerstand van de LFP accu’s makkelijker kwijt. Dat laatste kwam goed van pas als we op afgelegen plekken tegen een rots of steigertje zonder voorzieningen lagen. Saila is mede dankzij de 3 SMART LITHIUM accu’s elektrisch autonoom geworden.


Dat de accu’s geen sulfatering kennen en ver ontladen kunnen worden zonder nadelige gevolgen is tijdens onze langere tochten een enorm voordeel waar we direct de vruchten van plukken. Géén half oog op de accumonitor tijdens dagen met verwarde zee waarbij de stuurautomaat behoorlijk aan de bak moet, géén noodzaak om de accu’s na aankomst weer helemaal vol te laden. Je moet het oude ‘loodzuur denken’ wel heel bewust uit je hoofd zetten - dat zit er na vele jaren natte en AGM accu’s ingesleten - maar hebben we met liefde vaarwel gezegd.

Omdat LFP accu's het beste gedeeltelijk ontladen worden achtergelaten sluiten we Saila na afloop niet aan op de walstroom. Soms stoppen we vóór de laatste zeildag al met laden. Het BMS schakelt de accu's bij rust in een soort slaapstand waardoor er vrijwel geen zelfontlading meer is. We treffen de accu's aan zoals we ze achterlieten.

Tot voor kort schakelde ik de Victron MPPT lader ook altijd uit als we wat langer van boord gingen om te voorkomen dat de zonnepanelen de accu’s tijdens onze afwezigheid helemaal vol zouden laden. Recent heb ik een accuschakelaar gemonteerd waarmee we de MPPT controller kunnen loskoppelen van de LFP accubank en naar de startaccu (AGM) kunnen schakelen. Het stand-by gebruik van onze Mac Plus (<2mA) bleek voldoende om bij langere afwezigheid onze niet meer zo nieuwe AGM startaccu op z’n knieën te krijgen. Met de schakelaar is dit instinkertje opgelost en zorgt ons vaste paneel dat onze enige loodzuur accu aan boord netjes vol blijft.


Door een stommiteit is het me één keer gelukt om de LFP bank helemaal leeg te krijgen: ik had bij het verlaten van de boot vergeten onze MassCombi lader-inverter uit te schakelen. Doordat de MassCombi ook nog in inverter mode stond was het stand-by verbruik relatief hoog (8-9W) waardoor de LFP bank op een gegeven moment leeg raakte. De ingebouwde BMS-en hadden de accu’s afgekoppeld ter bescherming van de cellen. Bij onze oude loodzuur AGM-bank had deze misser waarschijnlijk veel nadeliger voor de conditie van de accu’s uitgepakt, ook als wij destijds een externe onderspanningsbeveiliging hadden gehad.


Hoewel ik in de praktijk geen omkijken naar de installatie had, heb ik het gedrag van onze SMART LITHIUM LFP bank (en MPPT, MacPlus en MassCombi) regelmatig in de gaten gehouden. De gegevens die ik van onze 3 (parallel geschakelde) LFP accu’s in de Sunbeam app zag riepen wel wat vragen bij me op die ik bij de ontwerper in Zweden geprobeerd heb opgehelderd te krijgen. Ondanks zijn inhoudelijke reacties is dat niet 100% gelukt.

Zo bleek dat de 3 parallel geschakelde LFP accu’s zich volgens de informatie in de Sunbeam bluetooth app niet helemaal hetzelfde gedroegen. De accu’s staan naast elkaar in dezelfde ruimte (temperatuur) en zijn diagonaal aangesloten om weerstandsverschillen goeddeels te elimineren (zie openingspost). Toch gaf de app voor de afzonderlijke accu’s soms opmerkelijke verschillen weer in (ont)laadstroom, spanning en (berekende) ladingspercentage en capaciteit.


Er is inmiddels een nieuwe versie van de app uitgekomen waarin je de gegevens van meerdere accu’s tegelijk kunt weergeven en waarmee je ook verbinding kunt maken met de Moonray MPPT controllers van SUNBEAM. Ze lijken hiermee eenzelfde ‘bluetooth app route’ als Victron gekozen te hebben. Met die Victron app hebben wij in combinatie met onze Victron MPPT controller uitstekende ervaringen.
De ‘berekende capaciteit’ is in de nieuwe versie van de SUNBEAM app overigens niet meer op te vragen.



Mijn ervaring tot nu toe met de SMART LITHIUM BASIC accu’s zijn overwegend positief: ze blijken inderdaad zeer efficiënt te laden vanuit de zonnepanelen en dynamo, we hebben veel meer bruikbare energie in dezelfde (accu)ruimte, er is geen noemenswaardige spanningsdip bij zware belastingen, er zijn voor zover ik kan zien geen storingen geweest en toen we de accu’s een keer per ongeluk leeg trokken werden ze netjes afgeschakeld (waarna ze weer probleemloos gingen laden zodra we de walstroom aansloten). So far so good.

De bluetooth app presenteert bij de accu’s die wij hebben geïnstalleerd soms misleidende gegevens en is daardoor minder informatief dan ik had gehoopt.

SUNBEAMsystem heeft inmiddels een nieuwe versie van hun SMART LITHIUM en SMART LITHIUM BASIC accu’s uitgebracht met vernieuwd BMS, waarin volgens eigen opgave o.a. de prognoses in de app verbeterd zijn. Wij beschikken niet over die nieuwere versie en kunnen dat dus niet verifiëren.

Mooi Hans!
De invloed van de temperatuur op laden en met name overladen is betrekkelijk recent geëvalueerd door de LFP accu fabrikanten en heeft toevoegingen opgeleverd aan het laad-algoritme. Dat zal nog niet in jouw software release zijn opgenomen. Het zal een verschil maken als je de accu's in een ruimte plaatst waar de temperatuur sterk varieert. Dat kan voor jou van toepassing zijn als je naar 'koude breedten' vaart. Men heeft dat in het verleden willen ondervangen door de accu's te verwarmen door overladen, maar het middel is erger gebleken dan de kwaal, er ontstond meer 'slijtage' aan de accu's en een kortere levensduur.
Je kunt niet waarschijnlijk 'in de software kijken' hoe het precies werkt, maar een update van de software zal de levensduur van de accu's waarschijnlijk wel iets verlengen. Een goed thermisch geïsoleerde accuruimte of accubak zal dat ook doen. Blijf je binnen de grenzen van laden en ontladen, dan zal de accutemperatuur niet snel te hoog worden en is koeling ook niet nodig. De isolatie werkt dan twee kanten op: zowel afkoeling als opwarming van buiten wordt tegen gegaan. Op dit moment ben ik bezig met een thermostatische afslag van de lader die onder ca 5^oC de laadstroom naar een verwarmingselement omleidt en er eerst voor zorgt dat de accutemperatuur boven de 5^oC komt voordat er wordt geladen.
Groeten, Peper.

De software van het ingebouwde BMS in de accu’s is bij ons niet te updaten.

De temperatuur heeft naar ik van de Zweedse ontwerper begrijp vooral invloed op de berekende waarden zoals SOC en accucapaciteit, zoals die in de app worden weergegeven. Volgens mij werkt het BMS zelf met de gemeten stroom en spanning, maar omdat SUNBEAMsystem uit concurrentieoverwegingen spaarzaam is met details is dat voor mij niet 100% helder. Het voordeel van een drop-in replacement accu (alles werkt vanuit de accu zelf) is in dit opzicht een nadeel voor zeilers die zelf alle ins en outs willen doorgronden. Als je zelf een accubank samenstelt heb je hier meer zicht op, maar moet je ook op de blaren zitten als je zelf een denkfout maakt.

Laden onder de 5 graden (in de winter) doen wij niet (op met hele lage laadstroom). We hebben nog geen heel koude winters meegemaakt en hebben dus nog geen methode om de accuruimte los van de boot zelf te verwarmen. Maar isoleren van de accu’s zelf lijkt me met name voor de winter wel een goed en makkelijk uitvoerbaar idee.

Hans V schreef : "no pain, no gain!"
Groeten, Peper.