Beste leek,
Het is allemaal niet zo moeilijk, maar hoe dan ook zijn er toch wat DIY skills voor nodig om LiFePO4 te installeren, anders moet je er niet aan beginnen. Een doos met een soort bouwpakket en stap voor stap instrukties bestaat hiervoor niet. Kan ook niet, want elke boot is anders.
Vergeet al die ingewikkelde maar wel indrukwekkende schema's van oom Vic maar. Die zijn er vooral op gericht zoveel mogelijk dure spullen door je strot te duwen.
BMS = Battery Management
System. Vaak wordt hier over gesproken alsof het een enkel apparaat is, maar dat hoeft beslist niet. De funkties kunnen ook verdeeld zijn. Het is hier al vaker genoemd.
De belangrijkste funkties zijn bescherming tegen over- en onder-voltage.
De meeste goedkopere BMS modellen, oftewel "beschermings-boardjes" sluiten de laadstroom af bij over-voltage en sluiten alle gebruikers af bij onder-voltage. Dat mag dan misschien OK zijn voor andere toepassingen, maar op een boot wil je toch zeker niet dat alle verlichting en navigatie electronica in het holst van de nacht onverwacht uitschakelt. Dus een BMS (als unit) is niet nodig.
Veel zinvoller is het om een waarschuwing te krijgen door een luide zoemer, wanneer de spanning tot een kritisch niveau is gezakt. Dan kun je zelf beslissen welke gebruikers je uitzet en/of je de motor start om bij te laden.
Dit kun je bereiken met een paar eenvoudige onderdeeltjes, die je (zonder solderen) aan elkaar knoopt. Hoe te knopen en in te stellen kan ik ook nog wel vertellen, als daar interesse voor bestaat:
Voor bewaking van LiFePO4 spanning: 2 x
Voltage Relay
Voor monitoring van cellen:
Set kalibreerbare volt metertjes
Voor bewaking temperatuur:
Temperatuur-switch (thermostat)
Een BMS apparaat (als enkele unit) reageert op de spanning van individuele cellen. Met het bovenstaande kan dat niet. Daarom is het belangrijk dat de cellen zoveel mogelijk gebalanceerd blijven en er geen grote Voltage verschillen ontstaan. Investering in een goede active balancer is daarom zeker de moeite waard:
Voor gelijk houden van cell-voltage:
Cell balancer Niet het goedkoopst, maar een goed product.
Lees vooral de USA customer reviews hiervan op Amazon.
Als er verschillen zijn tussen de cellen, dan is die vaak geleidelijk opgebouwd. De balancer probeert verschillen op te heffen, maar het is nuttig om van tijd tot tijd, na een aantal laad/ontlaad cycles aan het einde van het laden even the controleren op de 4 voltmetertjes of de voltages nog dicht bij elkaar liggen.
Aangenomen dat er al een manier aanwezig is om te laden, is meer echt niet nodig.
Ik ben een groot voorstander van zo weinig mogelijk electronica voor energievoorziening en het beheer daarvan. Geen DC-DC omzetters of andere apparatuur uit de winkel van oom Vic. Daarom rechtstreeks laden met de dynamo, de beste en eenvoudigste elektrische energie generator aan boord. LiFePO4 accu's worden daarmee het meest optimaal geladen. Er is wel is een kleine ingreep voor nodig om de dynamo niet te overbelasten. De ingreep houdt in dat de dynamo in feite simpeler wordt en zelfs minder storingsgevoelig. Vaak heel makkelijk zelf te doen (Bij Bosch vooral), maar als je dat niet wilt of kunt, kan elke auto/boot electricien dat doen in een half uurtje. Ik heb er eerder op het ZF over geschreven, maar wil best nog wel herhalen. Als je die richting op wil, dan heb je ook nog een onderdeeltje van een tientje nodig. Helaas is er in deze kring vaak weerstand omdat de dynamo "niet standaard" zou worden. Dat vind ik kolder. Die aanpassing (rechtstreekse toegang tot veld-spoel) is wel bekend en wordt al vele jaren gedaan voor andere dan LiFePO4 toepassingen.
Groet,
Walt